Την Εύβοια, για προορισμό διακοπών, την σκέφτονται συνήθως οικογένειες, μεγαλύτερη σε ηλικία άνθρωποι ή «κολλημένοι με το camping» που αγαπούν συνήθως πιο off – Broadway προορισμούς, μακριά από μαζικό τουρισμό και τους πιο «εμπορευματοποιημένα» νησιά. Μέχρι που επισκέφθηκα το Thalatta Seaside Hotel, ανακαλύπτοντας σε αυτό το ιδιαίτερα κομψό και χτισμένο σε αρμονία με τη φύση που περιβάλλει την απέραντη παραλία της Αγίας Άννας, στα Βόρεια του νησιού. Και δεν απέχουμε παρά περίπου 70 χλμ, από αυτή την κομψή όαση, τα τελευταία από αυτά μάλιστα μέσα σε μια ορεινή, πυκνοδασωμένη περιοχή που σε ταξιδεύει κάπου μεταξύ Ελβετίας και Σκωτσέζικων Highlands (ξέρω είναι σουρεαλιστικό το πάντρεμα). Όπως προανέφερα, η κομψότητα των απλών γραμμών του με εντυπωσίασε. Τόσο ώστε να ζητήσω συνέντευξη από τον αρχιτέκτονα του ξενοδοχείου, Άρη Γιαννόπουλο της WoArchitects:
Ταλέντο ή σκληρή δουλειά; ποιό είναι το συστατικό στο δικό σας τομέα για καλύτερα αποτελέσματα; Δανειζόμενος τη φράση του Emil Zola, «ο καλλιτέχνης δεν είναι τίποτα χωρίς ταλέντο, αλλά το ταλέντο δεν είναι τίποτα χωρίς τη δουλειά». Το ταλέντο οφείλεις να το παιδεύεις, να το αμφισβητείς σε κάθε γραμμή που τραβάς.
Στον γενικό σχεδιασμό του Thalatta διακρίνουμε μια απλότητα σε γραμμές. H απλότητα ήταν μια έννοια που «ανακαλύψατε» επαγγελματικά ή σας διέκρινε σαν προσωπικότητα; Κάθε δημιουργός μέσω των έργων του αποκαλύπτει ένα μικρό ή μεγάλο μέρος της ψυχής του. Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό καθώς έχω κάνει το χόμπι μου, δουλειά. Η αρχιτεκτονική για μένα δεν λειτουργεί σε συγκεκριμένο ωράριο. Είναι τρόπος σκέψης, τρόπος ζωής και μέσα από αυτή εκφράζομαι. Άρα ναι, η απλότητα καταρχήν είναι προσωπικό ζητούμενο και αυτόματα επαγγελματικό.
Η αρχιτεκτονική είναι σε άμεση σχέση με τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε τόπο; Εν προκειμένω, σε αυτό το ξενοδοχείο τι έπρεπε να λάβετε υπ’ όψη; Η αρχιτεκτονική (οφείλει να) έχει άμεση σχέση με τον τόπο που τη φιλοξενεί. Το περιβάλλον και οι ανάγκες-επιθυμίες που εξυπηρετεί ένα κτίριο δεν είναι στατικές, γιατί να είναι αυτό; Ο αέρας, το φως, οι μυρωδιές της φύσης διαπερνούν το κτίριο και εναλλάσσονται συνεχώς μέσα στην ημέρα, μέσα στο έτος. Φανταστείτε να μένετε σε ένα σπίτι πάνω στη θάλασσα αλλά λόγω του προσανατολισμού των ανοιγμάτων του και της έλλειψης ορθού σχεδιασμού να μην μπορείτε να την απολαύσετε; Δεν είναι κρίμα; Αντίστοιχα, φανταστείτε να είστε στο γυμνό ηλιοκαμμένο τοπίο μιας ερήμου με μεγάλα ανοίγματα χωρίς καθόλου ηλιοπροστασία. Θα σας ήταν ευχάριστος ο χώρος αυτός; Η ουσία του σχεδιασμού βρίσκεται στη χρυσή τομή μεταξύ των κλιματολογικών συνθηκών, της τοποθεσίας, των αναγκών του χρήστη και της αισθητικής. Γι’ αυτό η αρχιτεκτονική είναι δύσκολη. Το Thalatta Seaside Hotel ακροβατεί προνομιακά μεταξύ του επιβλητικού πευκοδάσους της Αγίας Άννας και της ανοικτής θάλασσας του Αιγαίου. Επομένως, από την αρχή ήταν ζητούμενο και προϋπόθεση να συνδιαλέγεται με αυτά τα έντονα φυσικά στοιχεία. Και ακριβώς αυτό αποτέλεσε το έναυσμα για την κεντρική ιδέα της αρχιτεκτονικής σύνθεσης. Ο κύριος άξονας κίνησης που οδηγεί τον φιλοξενούμενο από τους κοινόχρηστους χώρους στο δωμάτιο του, είναι ο ίδιος που ενώνει τη θάλασσα με το δάσος. Αντίστοιχα, τα κτίρια των δωματίων έχουν τοποθετηθεί σε γωνία 45 μοιρών σε σχέση με αυτόν, έτσι ώστε να παρέχουν ανεμπόδιστη θέα με απόλυτη ιδιωτικότητα.
H αρχιτεκτονική πιστεύετε πως πρέπει να πρεσβεύει μια συγκεκριμένη στάση ζωής; Τόσο αυτού που σχεδιάζει όσο και αυτού που κατοικεί το έργο; Η αρχιτεκτονική οφείλει να προτείνει. Όχι κάτι ξένο στον χρήστη αλλά κάτι που θα του κάνει πιο ευχάριστη τη ζωή μέσα στο σπίτι. Όποτε ξεκινάω τη διαδικασία σχεδιασμού προσπαθώ να αφουγκραστώ στο μέγιστο βαθμό αυτά που (δεν) μου λέει ο πελάτης και με βάση αυτά, προτείνω. Το απαιτητικό είναι όταν σχεδιάζω επαγγελματικούς χώρους, όπως τα ξενοδοχεία. Και αυτό γιατί, ενώ συνδιαλέγεσαι με τον πελάτη, ουσιαστικά η πρόταση μου απευθύνεται σε τρίτα άτομα, τους τελικούς φιλοξενούμενους, που είναι απόντα από τη διαδικασία σχεδιασμού. Οπότε, αναγκαστικά έχω αποκτήσει μια ανεξάρτητη – «τρίτη» ματιά κάνοντας στον εαυτό μου συνεχώς την ερώτηση: αν είχα επιλέξει για τις πολύτιμες διακοπές μου ένα ξενοδοχείο, θα ήθελα να είναι αυτό που σχεδιάζω τώρα; Μου παρέχει την πολυπόθητη εμπειρία διακοπών; Θα ξαναπήγαινα;
Κτίρια σε Ελλάδα αλλά και εκτός αυτής που θαυμάζετε; Κτίρια που με έχουν «ταξιδέψει» είναι οι κατοικίες στην Ανάβυσσο και στη Φιλοθέη του Νίκου Βαλσαμάκη, το περίπτερο του Mies Van Der Rohe στη Βαρκελώνη και το Stone House των Herzog & de Meuron.
Μιλώντας για έμπνευση – τι σας εμπνέει; Οτιδήποτε και αν είναι αυτό. Η έμπνευση ενυπάρχει σε κάθε τι που αιχμαλωτίζει το βλέμμα μου ή την καρδιά μου. Πρόσφατα είχα μόνιμα μέσα στο μυαλό μου την εικόνα ενός περιστερώνα με τα περίτεχνα μοτίβα που εξυπηρετούν τη στάση και την είσοδο-έξοδο των περιστεριών. Δεν είναι φανταστικό το τι δημιούργησε ο ανώνυμος μάστορας για κάτι τόσο απλό;
Ο αρχιτέκτονας Άρης Γιαννόπουλος
Πιστεύετε πως «σωστά» και «έξυπνα» σχεδιασμένα ξενοδοχεία μπορούν να βοηθήσουν, εν γένει, και την ίδια την ανάπτυξη και την ποιότητα του τουρισμού μας; Απόλυτα. Ο ξενοδοχειακός σχεδιασμός είναι ιδιαίτερα πολύπλοκος. Οι εποχές που ένας αρχιτέκτονας απλά σχεδίαζε ένα ωραίο δωμάτιο ή ένα εντυπωσιακό lobby και όλοι ήταν ικανοποιημένοι, έχουν τελειώσει. Το ξενοδοχειακό προϊόν έχει αλλάξει και αντίστοιχα έχει αλλάξει και ο τρόπος αντιμετώπισής του. Το ξενοδοχείο, ως προϊόν, έχει διττό χαρακτήρα. Από τη μία πρέπει να είναι μια βιώσιμη επιχείρηση ενώ από την άλλη, οφείλει να προτείνει – προσφέρει μια πολύ συγκεκριμένη εμπειρία ζωής για τον φιλοξενούμενό του. Αυτό, αναφορικά με τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, γίνεται σε δύο επίπεδα: α) στη συνολική αισθητική και την αλληλουχία των χώρων και β) στην οργάνωση της «κρυφής» κίνησης του προσωπικού και της τροφοδοσίας, η οποία όσο πιο ανεμπόδιστα γίνεται, τόσο καλύτερη εξυπηρέτηση έχει ο φιλοξενούμενος. Πολύ σημαντικό στοιχείο αποτελεί και η συνεχώς αυξανόμενη ανάγκη για την ενσωμάτωση της τεχνολογίας.
Εμείς οι αρχιτέκτονες που σχεδιάζουμε ξενοδοχεία, όπως προείπα, οφείλουμε να τα σχεδιάζουμε έχοντας πάντα στο μυαλό μας τον τόπο. Ένας τουρίστας αποφασίζει να έρθει διακοπές στην Ελλάδα. Πιστεύετε ότι θα ήθελε να διαμείνει σε μια κόπια ενός ξενοδοχείου της Βόρειας Ευρώπης ή της Αμερικής; Προσωπικά δεν το πιστεύω. Θεωρώ λοιπόν, ότι ο «σωστός» σχεδιασμός ενός ξενοδοχείου «συνομιλεί» άμεσα με τον τόπο που το φιλοξενεί, είναι απαιτητό για τη διαμόρφωση μιας κοινής εθνικής ταυτότητας, τόσο σε επίπεδο ποιότητας του δομημένου περιβάλλοντος όσο και στην ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του τόπου μας.
Υπήρξαν κάποιες «ειδικές συνθήκες», για εσάς, στο συγκεκριμένο ξενοδοχείο, που έπρεπε να λάβετε υπ’ όψη; Είναι ένα ξενοδοχείο που ενώ στέκεται στην ένωση του δάσους με την παραλία, δεν προκαλεί, εντάσσεται πλήρως στο μοναδικό τοπίο και συγχρόνως συνδιαλέγεται με αυτό. Μέσα από την αρχιτεκτονική του διακριτικότητα και ηρεμία, αναδεικνύεται τελικά η ομορφιά της φύσης. Αν κάποιος προσπαθήσει να αναλύσει το Thalatta Seaside Hotel, θα διακρίνει ότι η αρχιτεκτονική λύση αποτελείται από: α) ένα σταυρό που παραλαμβάνει όλες τις κινήσεις, β) ένα «στέγαστρο» που φιλοξενεί τους χώρους υποδοχής και εστίασης και γ) τα κτίρια δωματίων. Τόσο απλά. Αυτό που ιντριγκάρει περισσότερο όμως, είναι η διαρκής κινητικότητά του. Το ότι δεν μένει στάσιμο. Το ότι συνέχεια ψάχνεται και βελτιώνεται.
Όταν σχεδίασα το Thalatta Seaside Hotel σε συνεργασία με τον Μιχάλη Κραουνάκη και της ομάδας των BDG Architects τότε, τη Λήδα Μοσχανδρέου και τον Γιώργο Αποστολόπουλο, γνωρίζαμε ότι θέλαμε ένα ξενοδοχείο πολύ κοντά στο φυσικό του περιβάλλον, λιτό και απλό. Να αφήσουμε τη φύση να «εισβάλλει» στους χώρους και να κυριαρχήσει.
Τα τελευταία σχεδόν δύο χρόνια, με το γραφείο μου WoArchitects, έχω προσπαθήσει – και πιστεύω σε μεγάλο βαθμό καταφέρει – να βελτιστοποιήσω τη σχέση του ξενοδοχείου με τη θάλασσα, το αμμώδες έδαφος και το πευκόδασος. Έτσι, στο πέρασμα προς την παραλία, έχω δημιουργήσει την πρώτη παγκοσμίως ξενοδοχειακή βιβλιοθήκη παραλίας, η οποία βραβεύτηκε στην κατηγορία Innovative Concept των 2015 Tourism Awards, και το εστιατόριο Meze όπου κάποιος μπορεί να δοκιμάσει θαλασσινές γεύσεις έχοντας τα πόδια του «χωμένα» κυριολεκτικά μέσα στην άμμο. Στην αρχή του δάσους έχω σχεδιάσει το Magic Forest, έναν χώρο αφιερωμένο στα παιδιά, όπου μπορούν να παίξουν και να απασχοληθούν δημιουργικά κάτω από τη δροσερή σκιά των υψίκορμων πεύκων. Στο κομμάτι της διαμονής, έχουμε δημιουργήσει έξι νέα δωμάτια με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό την βεράντα τους που αποτελεί τη φυσική συνέχεια του εδάφους και περιλαμβάνουν εξωτερικό τζάκι, outdoor shower & sunbeds για την πλέον ιδιωτική απόλαυση. Τέλος, με τη δημιουργία του Baxe, ενός ιδιαίτερου χώρου εστίασης 5 τραπεζιών, που δανείζεται το όνομά του από τον μπαξέ με κάθε λογής μυρωδικά, το Thalatta Seaside Hotel απέκτησε ένα σημείο που προσφέρει πανοραμική θέα από ψηλά, καθώς βρίσκεται στην ταράτσα του κτιρίου υποδοχής.