Όταν περιφέρεσαι σ’ ένα αστικό περιβάλλον, συνήθως είναι απαραίτητο να βρίσκεσαι σε εγρήγορση, να προσπερνάς τα εμπόδια που θα βρεθούν στο δρόμο σου, να αναμειχθείς με το πλήθος προκειμένου να φτάσεις στον προορισμό σου, να μετακινείσαι σε ουρές καθώς περιμένεις να εξυπηρετηθείς σε μια δημόσια υπηρεσία, να προσέχεις το κενό μεταξύ συρμού και αποβάθρας στις υπόγειες συγκοινωνίες. Κατά πόσο όμως να εφικτό να έχεις την εποπτεία όλων αυτών αν έχεις στερηθεί μια βασική αίσθηση, αυτή της όραση; Σε ένα εργαστήριο γεμάτο μακέτες και ψηφιακά σχέδια η ομάδα των Product Designers από το ΑΚΤΟ Innovation Lab εργάζονται εδώ και μερικούς μήνες πάνω στο νέο εγχείρημα του Φάρου Τυφλών Ελλάδας προκειμένου να διευκολύνουν μια για πάντα την καθημερινότητα των μη και μερικώς βλεπόντων.
Το Smart Guide είναι μια φορητή ηλεκτρονική συσκευή πλοήγησης για άτομα με προβλήματα όρασης η οποία ανιχνεύει και ειδοποιεί για εμπόδια στον χώρο και για την κατασκευή της οποίας οι σπουδαστές του ΑΚΤΟ μελετούν σχολαστικά την εργονομία και τη λειτουργικότητά της νέας συσκευής, αναζητώντας παράλληλα την αισθητική τελειότητά της. Οι 70 πρώτες συσκευές μάλιστα θα δοθούν σε υποψήφιους χρήστες προκειμένου να εξετάσουν τη λειτουργικότητα τους και να προτείνουν βελτιώσεις μέσω ενός ερωτηματολογίου ώστε να τους εξυπηρετούν στο μέλλον όσο το δυνατόν καλύτερα γίνεται.
Καθώς υπάρχει η πιθανότητα η συσκευή να συναρμολογείται στις εγκαταστάσεις του «Φάρου» από μη βλέποντες εργαζόμενους και άτομα με περιορισμένη όραση, το Smart Guide φαίνεται πως θα αποφέρει όχι μόνο κοινωνικό αλλά και οικονομικό αντίκτυπο σε αυτή την δύσκολη για το σωματείο περίοδο. Όπως εξηγεί η ομάδα σπουδαστών που ήρθε σε επαφή με μέλη του Φάρου «οι ίδιοι μας έλεγαν πως αδυνατούν να μπουν στην αγορά εργασίας με αποτέλεσμα το 90% από αυτούς να μη μπορεί να εργαστεί ούτε καν σε τηλεφωνικά κέντρα όπου στο εξωτερικό είναι μια αρκετά διαδεδομένη δουλειά για ανθρώπους με προβλήματα όρασης.
Οι άνθρωποι αυτοί νιώθουν πως το κράτος στέκεται αδιάφορο απέναντί τους, είτε γιατί δεν μεριμνά για την επαγγελματική αποκάταστασή τους είτε γιατί περπατώντας στους δρόμους καταλαβαίνουν πως ούτε τα πεζοδρόμια δεν είναι διαμορφωμένα για να τους εξυπηρετούν γεγονός που τους εμποδίζει να κινηθούν με άνεση εντός της πόλης με αποτέλεσμα πολλοί να κλείνονται στο σπίτι τους. Ωστόσο μας έδωσαν να καταλάβουμε πως δεν θέλουν να τους αντιμετωπίζουμε με οίκτο, απλώς θέλουν να κατανοήσουμε πως έχουν τις ίδιες ικανότητες με εμάς, πως ανάμεσα τους υπάρχουν οι θαρραλέοι που κάνουν μέχρι κάποιο θαλάσσιο σπορ και οι μη. Τους λιγότερους θαρραλέους λοιπόν εμείς θέλουμε να τους βοηθήσουμε και να τους βγάλουμε και πάλι έξω από το σπίτι τους».
Ακολουθώντας τις προϋποθέσεις κατασκευής και χρήσης που έχουν λάβει από τον διευθυντή του σωματείου και εμπνευστή της καινοτόμου συσκευής, Γιώργο Καρκούλια, η ομάδα των Product Designers έχει αναλάβει εξ ολοκλήρου τον σχεδιασμό του κελύφους της εντός πέντε μηνών. Εντοπίζοντας το πρόβλημα κόστους στις υπάρχουσες συσκευές ανίχνευσης εμποδίων της αγοράς, ο μηχανικός και μη βλέποντας, κ. Καρκούλιας, πήρε αρχικά την πρωτοβουλία να σχεδιάσει το πρώτο δείγμα της συσκευής και το ηλεκτρονικό της κύκλωμα ενώ παράλληλα ορίστηκαν από τον ίδιο οι απαιτούμενες λειτουργίες της συσκευής. Η ιδέα του αυτή βραβεύτηκε από τον φορέα Ελληνικής Επιχειρηματικότητας, ο οποίος ανέλαβε μάλιστα τη χρηματοδότηση του έργου και των πρώτων 70 τεμαχίων. Τότε ήταν που κλήθηκε το τμήμα Product design του ΑΚΤΟ για το σχεδιασμό του κελύφους και η εταιρεία Intracom προκειμένου να συμβάλλει στην εκτύπωση των ηλεκτρονικών κυκλωμάτων. Λαμβάνοντας υπ’ υπόψιν πως ένας μη βλέποντας έχει πάντα στο χέρι του το μπαστούνι προκειμένου να γίνεται αντιληπτός από τους γύρω του, οι σπουδαστές στοχεύουν στο να πραγματοποιήσουν την καλύτερη δυνατή εργονομική μελέτη προκειμένου η συσκευή που θα απευθύνεται σε ένα ευρύ ηλικιακό φάσμα να είναι μικρή σε μέγεθος, έτσι ώστε ο χρήστης να έχει τη δυνατότητα να την τοποθετήσει είτε στην τσέπη είτε κρεμασμένη στον λαιμό του.
Κατά τη διάρκεια της έρευνάς τους και κάνοντας την απαραίτητη σύγκριση με άλλες ανταγωνιστικές συσκευές του εξωτερικού οι σπουδαστές συνειδητοποίησαν πως -παρότι πρόκειται για προϊόντα χαμηλής τεχνολογίας- οι τιμές τους παραμένουν απαγορευτικά υψηλές κάτι που οι ίδιοι υπό την καθοδήγηση του Φάρου Τυφλών σκοπεύουν να αλλάξουν. «Φαίνεται πως οι εταιρείες εκμεταλλεύονται το γεγονός πως απευθύνονται σε ένα ειδικό κοινό, αφού μια τέτοιου είδους συσκευή δεν εμπεριέχει κάποιο εξαιρετικά ακριβό υλικό που να δικαιολογεί την υψηλή τιμή της. Στόχος μας λοιπόν είναι να δημιουργήσουμε μια συσκευή με χαμηλό κόστος και θα απευθύνεται σε ανθρώπους που θα τη χειρίζονται τόσο εντός σπιτιού όσο και εκτός αυτού. Μπορεί βέβαια να γνωρίζουν τον χώρο τους σαν την παλάμη τους ωστόσο μια τέτοια η συσκευή μπορεί να μετρήσει το ύψος ενός υγρού προκειμένου να μην ξεχειλίσει η κατσαρόλα ή μπορεί να εντοπίσει αν κάποιο φως έχει ξεχαστεί ανοιχτό».
Εκτός από την πρακτική άσκηση που πραγματοποιούν σχεδιάζοντας ένα προϊόν για καλό σκοπό, οι σπουδαστές -κατά την επίσκεψή τους στο Φάρο Τυφλών- ανακάλυψαν πράγματα για τη ζωή εκείνων που αντιλαμβάνονται τον κόσμο μέσω άλλων αισθήσεων. «Δημιουργώντας μια συσκευή που θα τους βοηθήσει να προσπερνούν τυχόν εμπόδια στο δρόμο τους ή ακόμη και να καταλαβαίνουν πως ο μπροστινός τους σε μια ουρά τράπεζας μετακινήθηκε, μάθαμε λεπτομέρειες για την καθημερινότητά τους που δε φανταζόμασταν και θα μας βοηθήσουν στον σχεδιασμό μας. Ήρθαμε σε επαφή με το σύστημα Braille, συζητήσαμε για τα κριτήρια με τα οποία επιλέγουν τα ρούχα τους και ενώ στην αρχή πιστεύαμε ότι θα τους εξυπηρετούν οι καμπύλες εν τέλει καταλάβαμε πως χρειάζονται μια συσκευή πιο λεπτή και ελαφριά όπως μοιάζουν δηλαδή όλες οι νέες συσκευές χειρός που χρησιμοποιούμε και εμείς». Αναμένουμε λοιπόν να γνωρίσουμε και στην πράξη τη διευκόλυνση που θα παρέχει η συσκευή Smart Guide, συναντώντας σύντομα κάποιον από τους χρήστες της στον δρόμο μας.