Κακό πράγμα οι ιοί. Ένας να προσβάλλει τον υπολογιστή σας και η κατάσταση βγαίνει εκτός ελέγχου και δεν είναι τόσο η όλη «φασαρία» που ακολουθεί συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις (backup, format, εκ νέου εγκατάσταση των Windows, πέρασμα προγραμμάτων κλπ) όσο ο κίνδυνος να χαθούν δεδομένα ή να αποκαλυφθούν usernames και κωδικοί πρόσβασης σε διαδικτυακές υπηρεσίες. Όλοι λοιπόν συνηγορούν στην αναγκαιότητα ύπαρξης ενός προγράμματος antivirus/firewall σε κάθε υπολογιστή: το antivirus είναι εκεί για να σκανάρει δίσκους και αρχεία ενώ το firewall ελέγχει τι μπαίνει και τι βγαίνει από και προς κάθε τοπικό δίκτυο και φυσικά το ίντερνετ.
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Κάτι που συνδυάζει τις λειτουργίες ενός antivirus και ενός firewall καλύτερα από οποιοδήποτε πρόγραμμα κυκλοφορεί στην αγορά. Τι είναι αυτό; Μα φυσικά ο ίδιος ο χρήστης του εκάστοτε υπολογιστή: υποψιασμένος να είναι απλά και θα είναι σε θέση να προστατέψει ικανοποιητικά το σύστημά του από κάθε λογής απειλή. Χωρίς να υποβαθμίζουμε φυσικά τη σημαντικότητα ενός προγράμματος antivirus ή μίας εφαρμογής firewall, πάμε να δούμε μερικές συμβουλές/ιδέες/προτάσεις για το πώς ο καθένας μας μπορεί να διαφυλάξει την ασφάλεια του συστήματός του.
Sites
Το προφανές: προσοχή στα sites που επισκέπτεστε. Είθισται sites με πιο… πονηρό/underground περιεχόμενο να ταράζουν τους επισκέπτες τους στα popups, μέσα στα οποία κρύβονται διάφορα «καλούδια». Ει δυνατόν αποφύγετε τις επισκέψεις σε τέτοιες ιστοσελίδες, ανεξαρτήτως του browser που χρησιμοποιείτε. Φροντίστε οι περιηγήσεις σας στο διαδίκτυο να είναι όσο το δυνατόν πιο «καθαρές» και σε sites εγνωσμένης αξίας.
Cookies
Τα cookies συμβάλλουν στην εμπειρία πλοήγησης στο διαδίκτυο που απολαμβάνετε, καθώς αναλαμβάνουν να θυμούνται τις προτιμήσεις σας στις ιστοσελίδες που επισκέπτεστε. Ωστόσο ορισμένα εξ αυτών δεν είναι τόσο «αθώα» όσο άλλα. Επειδή δεν είναι δυνατόν να γνωρίζετε τι πληροφορίες καταγράφονται και προς τα πού αποστέλλονται, διαφυλάξτε τα νώτα σας: να θυμάστε να καθαρίζετε τακτικά cookies και λοιπά δεδομένα περιήγησης (από τις Ρυθμίσεις του browser σας) ώστε να γλιτώσετε τέτοιες δυσάρεστες εκπλήξεις.
Ασύρματα δίκτυα
Είστε σίγουροι πως το ασύρματο δίκτυο με όνομα “FreeWiFi” που δοκιμάζετε να συνδεθείτε, ανταποκρίνεται πλήρως σε αυτό; Γνωρίζετε πως με τις κατάλληλες γνώσεις, ο διαχειριστής ενός δικτύου μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση σε έναν υπολογιστή που είναι συνδεδεμένος σε αυτό; Το ασύρματο δίκτυο στο οποίο συνδέεστε, θα πρέπει να είστε απόλυτα βέβαιοι πως είναι αυτό που δηλώνει το όνομά του. Ακόμα κι έτσι, αποφύγετε να στείλετε πολλά-πολλά ευαίσθητα δεδομένα (στοιχεία καρτών, κωδικοί κλπ) όντας συνδεδεμένοι σε αυτό.
Καταλήξεις αρχείων
Πολλοί ιοί εισβάλλουν σε ένα σύστημα «μεταμφιεσμένοι» σε άλλων ειδών αρχεία. Ένα εκτελέσιμο αρχείο (.exe) δηλαδή, μπορεί να εμφανιστεί στο σύστημά σας σαν έγγραφο, εικόνα ή mp3. Για να είστε βέβαιοι για το ποιόν του κάθε αρχείου που υπάρχει στον υπολογιστή σας, ενεργοποιήστε την εμφάνιση των επεκτάσεων στους τίτλους τους. Από έναν οποιονδήποτε φάκελο του υπολογιστή, πηγαίνετε στο Προβολή/Επιλογές/Προβολή και αποεπιλέξτε το Απόκρυψη επεκτάσεων για γνωστούς τύπους αρχείων.
USB sticks
Ποτέ δεν μπορείτε να είστε σίγουροι για το τι κρύβει μέσα του ένα USB stick. Δεν είναι ανάγκη να είναι αγνώστου προελεύσεως: και από γνωστό σας να προέρχεται, τίποτα δεν σας εγγυάται πως δεν φέρνει μαζί του κάποιον ιό ή πρόγραμμα υποκλοπής κωδικών. Για να βεβαιωθείτε ότι δεν θα τρέξει το οτιδήποτε με τη σύνδεσή του στο σύστημά σας, θα πρέπει ιδανικά να σκανάρετε το USB stick/εξωτερικό δίσκο σε έναν άλλον υπολογιστή ή έστω αυτό να έχει διαμορφωθεί προηγουμένως. Και πάλι, ακόμα κι έτσι δεν μπορείτε να είστε σίγουροι για την ακεραιότητα των περιεχομένων του ή του συστήματος στο οποίο συνδέθηκε τελευταία φορά.
Κωδικοί πρόσβασης
Γνωστές οι συμβουλές που θα διαβάσετε, ελάτε που όμως κανείς δεν λέει να τις εφαρμόσει. Μη χρησιμοποιείτε επ’ ουδενί τους ίδιους συνδυασμούς username/κωδικού πρόσβασης σε περισσότερα του ενός site. Ει δυνατόν, αποφύγετε τη χρήση του ίδιου κωδικού για δεύτερη φορά. Να αλλάζετε passwords όσο πιο συχνά γίνεται και να μην υιοθετείτε μοτίβα και συνήθειες (π.χ. εναλλαγή μεταξύ συγκεκριμένων κωδικών, αλλαγή τους σε συγκεκριμένη μέρα κλπ). Α, και προφανώς μην τους αποκαλύψετε ποτέ και σε κανέναν!
URLs
Πριν εισάγετε τον κωδικό σας σε μία υπηρεσία, κάντε έναν κόπο και ρίξτε μια ματιά στο URL, τη διεύθυνση δηλαδή της σελίδας στην οποία βρίσκεστε. Βεβαιωθείτε έτσι ότι είστε όντως στην ιστοσελίδα που θα έπρεπε να βρίσκεστε και όχι σε κάποια άλλη που απλά τη μιμείται οπτικά. Δεν έχει σημασία αν μιλάμε για email, τράπεζα, forum ή cloud υπηρεσία: οι επιτήδειοι είναι σε θέση να «κοπιάρουν» ολόκληρα sites με εντυπωσιακά αποτελέσματα, γι’ αυτό να έχετε πάντα την προσοχή σας στη μπάρα διεύθυνσης (address bar) του browser σας.
Συνημμένα emails
Μην ανοίγετε σε καμία περίπτωση ελαφρά τη καρδία τα συνημμένα των διαφόρων emails που λαμβάνετε. Πριν κάνετε κάτι τέτοιο, σκεφτείτε δυο-τρία πράγματα: γνωρίζετε τον αποστολέα του μηνύματος; Περιμένετε email με συνημμένα αντικείμενα; Υπάρχει κείμενο που να περιγράφει τι ακριβώς είναι αυτό το αρχείο και αν ναι, είναι στα ελληνικά; Αν δεν είστε βέβαιοι, μπορείτε να απαντήσετε στον αποστολέα και να τον «τσεκάρετε», αν και στην πλειοψηφία τους τέτοιες περιπτώσεις είναι απάτες και μάλιστα καραμπινάτες. Στον Κάδο ανακύκλωσης λοιπόν και γρήγορα!