Οι καταστροφικές πυρκαγιές συνεχίζουν να ξεσπούν κατακαίγοντας δάση και σπίτια μαυρίζοντας την ψυχή μας. Το αποτύπωμά τους στο περιβάλλον είναι εμφανές και οι επιπτώσεις στην υγεία σοβαρές.
Γιατροί και επιστήμονες επαναλαμβάνουν ότι το νέφος που σηκώθηκε από τις φωτιές, εκτός από τα βραχυχρόνια προβλήματα που προκαλεί (γι’ αυτό και όπου έχει ενεργό μέτωπο συστήνεται η αποφυγή μετακινήσεων και το κλείσιμο πορτών, παραθύρων, καμινάδων), μπορεί να έχει σημαντικές μακροχρόνιες συνέπειες.
«Η αιώρηση των σωματιδίων πραγματοποιείται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επομένως, υπάρχουν πιθανότητες να αντιληφθούμε τις συνέπειες πολύ αργότερα. Η φυσιοπαθολογία των αιωρούμενων σωματιδίων οφείλεται στο γεγονός ότι προκαλούν έντονη φλεγμονή στο αναπνευστικό σύστημα, η οποία ανάλογα με την ένταση και τη διάρκεια έκθεσης θα έχει διαφορετικές επιπτώσεις στον οργανισμό, όπως είναι το άσθμα. Ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη είναι η πνευμονολογική κοινότητα για το γεγονός ότι μπορεί να υπάρξουν ακόμη και νεοπλασίες στο αναπνευστικό σύστημα», εξηγεί στην Popaganda η πρόεδρος της Ενωσης Πνευμονολόγων Ελλάδος, Μάτα Τσικρικά.
Πιο εκτεθειμένα είναι τα άτομα που ζουν κοντά στις πληγείσες περιοχές και όσοι επιστρέφουν στα σπίτια τους τα οποία δεν παραδόθηκαν στις φλόγες, ωστόσο τριγύρω υπάρχουν άλλα που έχουν καεί. Η πρόληψη των μακροχρόνιων προβλημάτων είναι ύψιστης σημασίας και εκεί ακουμπά η ανάγκη μιας συντονισμένης προσπάθειας. «Στόχος μιας οργανωμένης εκστρατείας είναι να δημιουργήσει ένα τέτοιο πλάνο θωράκισης της αναπνευστικής υγείας στο πλαίσιο πρώιμης ανίχνευσης αναπνευστικών νοσημάτων όπως είναι το βρογχικό άσθμα και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) την οποία επιδεινώνουν τα σωματίδια και η αιθαλομίχλη», επισημαίνει η κα Τσικρικά. Πώς θα μπορούσε να γίνει; Σύμφωνα με την ειδικό, με προληπτικό σπιρομετρικό έλεγχο και απεικόνιση του αναπνευστικού συστήματος. «Κυρίως όμως με την πρώιμη ανίχνευση των κλινικών συμπτωμάτων που είναι συμβατά με τις νόσους του αναπνευστικού», όπως λέει.
Η υψηλή ατμοσφαιρική ρύπανση δε σταματά στις πυρκαγιές του Αυγούστου. Η κλιματική αλλαγή κάνει ήδη αισθητή την παρουσία της και παρόμοια φαινόμενα θεωρείται βέβαιο ότι θα επαναληφθούν. Οι χώρες θα καταρτίσουν πλάνα προσαρμογής στην κλιματική κρίση, η αυτοπροστασία όμως θα έχει εξίσου σημαντικό ρόλο.
Ενα νέο application για την ατμοσφαιρική ρύπανση και την έκθεση στα επιβλαβή μικροσωματίδια PM10 και PM2.5 αναπτύχθηκε από ομάδα του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος ICARUS που συντονίζεται από τον καθηγητή Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ, Δημοσθένη Σαρηγιάννη, και είναι χρήσιμο για τους κατοίκους των μεγάλων πόλεων στην Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη.
«Η κλιματική κρίση είναι εδώ», λέει στην Popaganda ο κ. Σαρηγιάννης, εξηγώντας πώς μια εφαρμογή σαν αυτή μπορεί να βοηθήσει όχι μόνο τους ευπαθείς αλλά και τους υγιείς να κινηθούν και να ασκηθούν σε χρόνο που δεν εισπνέουν μεγάλες ποσότητες σωματιδίων.
Η εφαρμογή RQuality (διαθέσιμη δωρεάν για συσκευές Android και IOS στις διευθύνσεις https://play.google.com/store/apps/details?id=eu.upcom.uctapps και https://apps.apple.com/gr/app/rquality/id1502392828) παρακολουθεί τα επίπεδα έκθεσης στην ατμοσφαιρική ρύπανση και στο όζον (CO, NO2, PM10, PM2.5, SO2 και O3) σε πραγματικό χρόνο, έτσι ώστε να έχει ο κάθε χρήστης όλη την πληροφόρηση που χρειάζεται για να οργανώσει τις καθημερινές δραστηριότητές του. Για παράδειγμα, εάν κάποιος που υποφέρει από αλλεργία ή άλλα αναπνευστικά προβλήματα επιθυμεί να μεταβεί στο κέντρο της πόλης για κάποια εργασία, θα έχει πλέον τη δυνατότητα να διαπιστώσει το επίπεδο της ρύπανσης τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, στη συγκεκριμένη περιοχή που θα κινηθεί.
Η εφαρμογή καταγράφει όλα τα δεδομένα έκθεσης του ανθρώπου στην αέρια ρύπανση με βάση το ρυθμό εισπνοής, τις καθημερινές μας δραστηριότητες όπως ξύπνημα, τρέξιμο, στάση κλπ. Τα συνολικά επίπεδα ρύπανσης συνδυάζονται με τον δείκτη ποιότητας αέρα (AQI) και μεταδίδουν σε πραγματικό χρόνο τα αποτελέσματα στο κινητό μας. Τα δεδομένα της RQuality δίνονται στον χρήστη όπου κι αν βρίσκεται στην Ελλάδα και την Ευρώπη και αφορούν στην ρύπανση στην οποία εκτίθεται στη συγκεκριμένη περιοχή κάθε χρονική στιγμή.
Επιπλέον, η εφαρμογή περιλαμβάνει και μια ενότητα για τον υπολογισμό του αποτυπώματος άνθρακα, δηλαδή την επίπτωση του τρόπου ζωής του χρήστη στην εκπομπή αερίων που συμβάλλουν στην κλιματική κρίση, με βάση τον τρόπο ζωής και τις επιλογές του χρήστη (μεταφορές, ενέργεια, τρόφιμα, απόβλητα , αγαθά και υπηρεσίες). Οπως εξηγεί ο κ. Σαρηγιάννης ο κάθε χρήστης δε βλέπει μόνο τα γενικά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης αλλά μπορεί να δει και την εξατομικευμένη δόση ρύπανσης που δέχεται.