Πόσο οξύμωρο μπορεί να είναι να διαβάζεις πως έχουμε 18 μήνες για να σώσουμε τον πλανήτη, ότι μέσα σε λίγες δεκαετίες θα πούμε αντίο στους παγετώνες των Άλπεων, ότι η Γροιλανδία χάνει 11 δισεκατομμύρια τόνους πάγου την ημέρα, ότι σύντομα ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού θα μείνει χωρίς νερό, ότι σε περίπου 20 χρόνια η Ανταρκτική θα μείνει χωρίς πάγο και ότι διανύουμε ανεπιστρεπτί την 6η μαζική εξαφάνιση των κυρίαρχων, μέχρι σήμερα, μορφών ζωής, αλλά παρόλα αυτά το τεστ εγκυμοσύνης σου να βγαίνει θετικό και εσύ να αποφασίζεις πως θα γίνεις μητέρα; Οι παθιασμένοι περιβαλλοντικοί ακτιβιστές θα έλεγαν ότι μία τέτοια πράξη μόνο ανεύθυνη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, όχι τόσο γιατί φέρνεις ένα παιδί στον κόσμο καταδικασμένο να περάσει άσχημα, αλλά κυρίως γιατί βάζεις ένα ακόμα λιθαράκι στην επιβάρυνση του πλανήτη μιας και αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στη Γη οφείλεται σε ανθρωπογενή αίτια, δηλαδή πρόκειται για αποτέλεσμα της παντελώς ανορθολογικής και αδηφάγου ανθρώπινης εκμετάλλευσης του πλανήτη από ένα και μοναδικό είδος. Το δικό μας.
Μιλώντας με αριθμούς, σε λιγότερο από 100 χρόνια, ο παγκόσμιος πληθυσμός έχει σχεδόν τετραπλασιαστεί, και από δύο δισεκατομμύρια που ήμασταν το 1928, το 2019 έχουμε ξεπεράσει τα επτά δισεκατομμύρια, ενώ αναμένεται το 2050 να φτάσουμε τα 9,8 δισεκατομμύρια και το 2100 τα 11,2 δισεκατομμύρια. Αυτό με πολύ απλά λόγια ονομάζεται υπερπληθυσμός και ως γνωστό το αποτέλεσμά του είναι η τεράστια αύξηση της ζήτησης των πόρων της Γης, οι οποίοι ήδη έχουν αρχίσει να είναι περιορισμένοι. Ήδη το 2019, από τις 29 Ιουλίου ζούμε με “δανεικά” καθώς καταναλώσαμε ήδη όλους τους φυσικούς πόρους που μπορεί να ανανεώσει η γη φέτος. Σύμφωνα με τη μη κυβερνητική οργάνωση Global Footprint Network. «Η ανθρωπότητα καταναλώνει το τρέχον διάστημα τους πόρους του πλανήτη 1,75 φορές ταχύτερα» από τις δυνατότητες των οικοσυστημάτων να τους ανανεώνουν. Και μαντέψτε ποιοι είναι αυτοί που καταναλώνουν τα περισσότερα…οι αναπτυγμένες χώρες. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF), οργάνωση που συνδέεται με το Global Footprint Network «αν όλος ο κόσμος ζούσε όπως οι Γάλλοι, θα χρειαζόμασταν 2,7 πλανήτες» και 5 πλανήτες αν όλοι οι κάτοικοι του κόσμου υιοθετούσαν τον τρόπο που καταναλώνουν οι Αμερικανοί.
Πριν προλάβει κάποιος να ρωτήσεις πως γίνεται αυτό, δεδομένου ότι οι χώρες που παρουσιάζουν υπερπληθυσμό είναι οι αναπτυσσόμενες χώρες, ενώ οι αναπτυγμένες χώρες παρουσιάζουν υπογεννητικότητα (στις προβολές EUROPOP 2015, ο πληθυσμός της ΕΕ αναμένεται να κορυφωθεί στα 528,6 εκατ. περίπου το 2050 και στη συνέχεια να μειωθεί σταδιακά σε 518,8 εκατομμύρια έως το 2080. Επίσης, σύμφωνα με τη διεθνή επιστημονική μελέτη «Global Burden Disease» του 2018, μεταξύ του 2010-2017 33 χώρες είχαν μειούμενο πληθυσμό, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ρουμανία, η Πολωνία, η Γεωργία, η Ιαπωνία και η Κούβα. Από την άλλη, σε 104 χώρες η γεννητικότητα αυξάνεται διαχρονικά, όπως και ο πληθυσμός τους, με πρωταθλητή γεννήσεων την αφρικανική χώρα του Νίγηρα, όπου μια γυναίκα κάνει κατά μέσο όρο επτά παιδιά. Ακολουθούν το Τσαντ (6,7), η Σομαλία (6,1), το Μάλι (έξι) και το Αφγανιστάν (έξι)). Η απάντηση είναι πως στις αναπτυγμένες χώρες ζούμε περισσότερο και έχουμε μεγαλύτερο αποτύπωμα άνθρακα πάνω στον πλανήτη. Για να καταλάβει κανείς ένα παιδί, που γεννιέται σε μια βιομηχανική χώρα, καταναλώνει 30 φορές περισσότερους πόρους από ένα παιδί, που γεννιέται στην Ινδία.
Στα πλαίσια λοιπόν να σώσουμε τον πλανήτη νέα μελέτη προτείνει τέσσερις lifestyle επιλογές, οι οποίες μπορούν να μειώσουν το αποτύπωμα άνθρακα: να κάνεις μία plant-based διατροφή, να αποφεύγεις να μετακινείσαι με αεροπλάνο, να ζεις χωρίς αυτοκίνητο και να κάνεις λιγότερα παιδιά. Θα σταθώ στο τελευταίο και θα αναφέρω πως ένα παιδί λιγότερο σημαίνει εξοικονόμηση 58,6 τόνων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ετησίως. Ωστόσο, σύμφωνα πάντα με την ίδια έρευνα, αν μειώναμε συνολικά τις εκπομπές, η επίπτωση στο περιβάλλον του επιπλέον παιδιού θα ήταν κατά 17 φορές λιγότερη.