Η Michaela Prinzinger γεννήθηκ
Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να προχωρήσετε στη δημιουργία του diablog.eu; Τι σημαίνει για εσάς «πολιτιστική διαμεσολάβηση» σε μια περίοδο έντονης εμπορευματοποίησης της τέχνης και του πολιτισμού όπου ο ρόλος των θεσμικών πολιτιστικών φορέων συρρικνώνεται; Το κίνητρό μου για την προώθηση του ελληνογερμανικού διαλόγου ήταν το ότι το 2012 και το 2013 είχαν επιδεινωθεί πολύ οι ελληνογερμανικές σχέσεις αναπαράγοντας στερεότυπα και αλληλοχαρακτηρισμούς που δεν έχουν να κάνουν με εμπεριστατωμένες προσωπικές απόψεις, αλλά με προκαταλήψεις που ανασύρονται από το παρελθόν χωρίς περίσκεψη. Τότε ήταν που σκέφτηκα «δεν πάει άλλο, κάτι πρέπει να κάνουμε».
Η λύση για μένα ήταν το διαδίκτυο, γιατί εκεί μπορείς να έρθεις σε επαφή με το ευρύτερο ελληνόφωνο και γερμανόφωνο κοινό. Το σκεπτικό είναι ότι καλύπτουμε έτσι όχι μόνο την Ελλάδα και τη Γερμανία αλλά και την Αυστρία, τη γερμανόφωνη Ελβετία, την Κύπρο και την ελληνική διασπορά – και μάλιστα όχι μόνο στα πολιτιστικά θέματα, αλλά και στη γλώσσα και την παράδοση, δηλαδή τον πολιτισμό που συναντάς ως ταξιδιώτης ή τουρίστας ερχόμενος σε επαφή με τους ντόπιους. Αντιλήφθηκα πολύ γρήγορα ότι δεν υπάρχει οργανωμένη και συλλογική παρουσία της σύγχρονης ελληνικής δημιουργίας στο εξωτερικό ούτε στα εικαστικά ή στη μουσική, στο θέατρο και ούτε φυσικά στη λογοτεχνία.
Πώς ακριβώς πραγματοποιεί αυτούς τους στόχους το diablog.eu; Το diablog.eu προσπαθεί να προβάλει πολιτιστικά δρώμενα που αφορούν τον ελληνόφωνο και γερμανόφωνο καλλιτεχνικό και πολιτιστικό χώρο και να αναδείξει ελληνικές πτυχές ασυνήθιστες για τους γερμανόφωνους, για παράδειγμα τον εναλλακτικό τουρισμό ή απλά μια αφήγηση Έλληνα ή Κύπριου που μιλά για το χωριό του και αντίστοιχα ενός Γερμανού, Ελβετού ή Αυστριακού με ενδιαφέροντα βιώματα στην Ελλάδα ή την Κύπρο που μας τα μεταφέρει με τον δικό του τρόπο. Είναι ένας ανοικτός δίαυλος επικοινωνίας και ταυτόχρονα μια καταγραφή και αρχειοθέτηση των πνευματικών επαφών και ανταλλαγών ανάμεσα στις δύο κουλτούρες.
Αυτό, για το οποίο ξεχωρίζει το site μας είναι η πλήρης διγλωσσία. Αυτό σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να ξέρεις και τις δύο γλώσσες για να ενημερωθείς, αλλά ότι αρκεί η μια από τις δύο γλωσσικές εκδόσεις της σελίδας. Ακόμα, κρατάμε μια κάποια απόσταση από την επίκαιρη πολιτική και τη λεγόμενη κρίση, και εστιάζουμε στις κοινωνικές αλλαγές προσφέροντας μια αισιόδοξη διάσταση ή κάποιες λύσεις· λύσεις μέσα από τον πολιτισμό, γιατί μόνο με δημιουργικούς ορισμούς μπορούμε να μιλάμε επί ίσοις όροις.
Πιστεύετε ότι τα στερεότυπα περί «κακών» Γερμανών και «τεμπέληδων» Ελλήνων αμβλύνονται γνωρίζοντας τη σύγχρονη λογοτεχνία του εκάστοτε άλλου; Ναι, αμβλύνονται, γιατί διαβάζοντας «καλή» λογοτεχνία ανοίγουμε τις αισθήσεις και την καρδιά μας και αφήνουμε τον άλλο να γνωρίσει τον κόσμο μας. Έτσι, κατανοούμε καλύτερα το πνεύμα του απέναντί μας και ταξιδεύουμε μαζί του στο δικό του πολιτισμό.
Πρόσφατα φιλοξενήσατε ένα αφιέρωμα για το Δίστομο και το σχετικό βιβλίο της Καίτης Μανωλοπούλου και λίγο αργότερα για το βιβλίο της Μαρίας Στεφανοπούλου Άθος, ο δασονόμος, το οποίο υπερβαίνει όχι μόνο την «ενοχή» και την «εκδίκηση» αλλά και αυτό το ίδιο το γεγονός, δηλαδή τα αντίποινα του γερμανικού στρατού στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ναι, μας ενδιαφέρει η ιστορία του Διστόμου και οφείλουμε να κάνουμε γνωστό και στις γερμανόφωνες χώρες τα εκεί γεγονότα. Όταν λοιπόν ένας Γερμανός διαβάζει τις μαρτυρίες Ελλήνων επιζώντων, αρχίζει να κατανοεί καλύτερα και να συμπονά ή και να ανασύρει δικές του μνήμες από παρόμοια συμβάντα. Ο Άθος, ο δασονόμος είναι ένα ιδιαίτερα στοχαστικό βιβλίο πάνω σε ένα θέμα που θα μπορούσε να αφορά κάθε κατεχόμενη χώρα και όχι μόνο την Ελλάδα εκείνης της εποχής. Φυσικά, υπάρχει το συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός των Καλαβρύτων, αλλά οι πρωταγωνιστές του βιβλίου θα μπορούσαν να είχαν βιώσει παρόμοια γεγονότα και οπουδήποτε αλλού.
Στην «Ελλάδα της κρίσης» το βιβλίο και γενικότερα η πολιτιστική παραγωγή συνεχίζει να ανθεί και πολλοί από τους νέους συγγραφείς θα μπορούσαν να κάνουν διεθνή καριέρα – εάν υπήρχε η κατάλληλη υποστήριξη. Κατανοούμε ότι η Ελλάδα στην περίοδο αυτή δεν είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει μεταφράσεις. Εντούτοις θα ήταν ιδανικό να υπήρχε ένα ελληνογερμανικό ταμείο λογοτεχνικής μετάφρασης, το οποίο θα μπορούσε να αντλήσει πόρους τόσο από άλλες χώρες όσο και από τοπικούς και ευρωπαϊκούς φορείς, ώστε να υπάρξει μια από κοινού προσπάθεια δημόσιων φορέων και εκδοτών για να μεταφραστούν περισσότερα βιβλία. Αποτέλεσμα θα ήταν μια καλύτερη εκπροσώπηση της ελληνικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό. Παλαιότερα είχαν γίνει κάποιες προσπάθειες από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, αλλά με την κρίση το εν λόγω εγχείρημα εγκαταλείφθηκε.
Ακριβώς αυτόν τον ρόλο προσπαθεί να διαδραματίσει το diablog.eu μέσω της προβολής και της μετάφρασης λογοτεχνικών κειμένων, ώστε αυτά να γίνουν ευρύτερα γνωστά.
Να σημειώσουμε εδώ ότι η όλη προσπάθειά μας γίνεται σε εθελοντική βάση – μια ομάδα εξαιρετικών επαγγελματιών προσφέρουν την εμπειρία και τις γνώσεις τους. Η δουλειά που έχει γίνει μέχρι τώρα σε πολύ υψηλό επίπεδο μεταφράσεων έχει ωριμάσει τόσο, ώστε είναι καιρός να προκύψει οικονομική υποστήριξη.
Ποιο είναι το αμέσως επόμενο βήμα σας για την προώθηση των διαπολιτισμικών σχέσεων μεταξύ ελληνόφωνων και γερμανόφωνων κρατών; Διευρύνουμε τις δραστηριότητές μας και έχουμε ήδη προχωρήσει στην ίδρυση ενός κοινωφελούς σωματείου στο Βερολίνο, του Diablog Vision, που μπορεί να αναλάβει τη διεξαγωγή, το σχεδιασμό και την ανεύρεση πόρων για τους παραπάνω σκοπούς. Πρόκειται για μια προσπάθεια που επιδιώκει να λειτουργήσει ως έναυσμα πολλών άλλων δράσεων και που σίγουρα θα έβρισκε εφαρμογή σε ποικίλους άλλους τομείς, ξεκινώντας έναν ουσιαστικό διάλογο μεταξύ των λαών μιας πραγματικά ενωμένης Ευρώπης· και δεν μιλάμε για μια οικονομική αγορά, αλλά για ένα εκκολαπτήριο αξιών, ιδεών και πολιτισμού.
Το 2015 τιμηθήκατε με την ανώτατη διάκριση γραμμάτων της Αυστρίας, με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης. Πιστεύετε ότι η μετάφραση είναι ένα λογοτεχνικό έργο με ημερομηνία λήξης; Οι μεταφράσεις έχουν πράγματι ημερομηνία λήξης, τα βιβλία σήμερα πλέον πρέπει να αγοράζονται-καταναλώνονται γρήγορα, γιατί μετά αποσύρονται. Έτσι λειτουργεί δυστυχώς η αγορά. Στη Γερμανία για παράδειγμα ένα νέο βιβλίο έχει κύκλο ζωής μόλις έξι μηνών· αν μέχρι τότε δεν πουλήσει αρκετά αντίτυπα, πάει στα αζήτητα. Ωστόσο, με τον τρόπο αυτόν απομακρυνόμαστε από την αξία της λογοτεχνίας που θα έπρεπε να θέτει διαχρονικά ερωτήματα.
Το διαδίκτυο αποτελεί πια τον κύριο τόπο ενημέρωσης των νεαρών αναγνωστών λογοτεχνίας. Πιστεύετε ότι έτσι ενισχύεται η ανάγνωση αυτή καθαυτή και κατευθύνονται οι αναγνώστες στα βιβλιοπωλεία και τις βιβλιοθήκες; Νομίζω ότι οι νέοι προτιμούν τα έντυπα βιβλία από την ανάγνωση στο διαδίκτυο. Βέβαια, υπάρχει και ένα ποσοστό που επιλέγει το ηλεκτρονικό βιβλίο. Εμείς προσπαθούμε να δελεάσουμε όλους τους αναγνώστες και πολλές φορές ανεβάζουμε και μεγάλα κείμενα δοκιμάζοντας την υπομονή τους – με απώτερο στόχο να στρέψουμε το βλέμμα τους προς την «καλή» λογοτεχνία που στοχάζεται γύρω από το σήμερα ώστε να δώσει λύσεις για το αύριο.
Πιστεύετε ότι η Τέχνη πρέπει να εντάσσεται στην καθημερινότητά μας; Ναι, αυτό είναι το μόνο που διαχωρίζει τους ανθρώπους από τα υπόλοιπα όντα. Η λογοτεχνία πρέπει να προσεγγίσει τον μέσο άνθρωπο. Γι’ αυτό η ιστοσελίδα μας είναι ανοικτή σε κείμενα επαγγελματιών και μη. Με την ανταλλαγή απόψεων και την εξιστόρηση γεγονότων ή τη μετάδοση πληροφοριών προωθείται αυτό το πνεύμα συνεργασίας και αλληλοκατανόησης.
Επίσης, δημοσιεύουμε αδιάλειπτα στο FB άρθρα και πληροφορίες για παντός τύπου εκδηλώσεις, ενώ μέσω της δωρεάν εγγραφής στο diablog.eu ο συνδρομητής μας λαμβάνει άμεσα όλα τα εκτενή άρθρα και αφιερώματά μας τόσο στα ελληνικά όσο και στα γερμανικά.
Μέχρι τώρα έχουμε δημοσιεύσει σχεδόν 500 άρθρα και στις δύο γλώσσες και 280.000 χρήστες έχουν επισκεφτεί την ιστοσελίδα μας, ενώ στο FB είναι καταχωρημένοι πάνω από 4.000 φίλοι. Έτσι, οι αναρτήσεις μας προσεγγίζουν εβδομαδιαίως συνολικά τους 15.000 ενδιαφερόμενους. Αυτό μας ενθαρρύνει να συνεχίσουμε την προσπάθειά μας!