Όταν στις αρχές του χρόνου έμαθα πως είμαι έγκυος ένα από τα πρώτα πράγματα που σκέφτηκα είναι πως θέλω να με παρακολουθεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μου μία vegan γυναικολόγος. Και επειδή ως γνωστόν ρωτώντας πας στην Πόλη, έτσι και εγώ ρώτησα ανθρώπους και το google για το αν υπάρχει κάποια γυναικολόγος, που αν δεν είναι vegan τουλάχιστον να είναι vegan-friendly, διότι το peer pressure είναι ήδη αρκετό υπό φυσιολογικές συνθήκες, πόσο μάλλον όταν έχουμε να κάνουμε με μία vegan εγκυμοσύνη. Έτσι βρέθηκα ένα ωραίο μεσημέρι καθημερινής να χτυπάω το κουδούνι του ιατρείου της γυναικολόγου-μαιευτήρα Βασιλικής Σκαλαφούρη.
Έξι μήνες μετά έχω βρεθεί να κάθομαι μαζί με φίλους σε στέκι των Πετραλώνων και να τους λέω πως πραγματικά είμαι ερωτευμένη μαζί της και νιώθω πολύ μεγάλη ασφάλεια. Ο λόγος που ζήτησα να της πάρω συνέντευξη, στάθηκε μία τηλεοπτική εκπομπή στην οποία πολλοί άνθρωποι, που έχουν ασπαστεί το βιγκανισμό μίλησαν γι αυτή τους την απόφαση, αλλά στον αντίποδα υπήρχαν μη vegan Έλληνες επιστήμονες, οι οποίοι ούτε λίγο ούτε πολύ ισχυρίστηκαν πως αυτή η διατροφή είναι ελλιπής και μάλιστα δεν κάνει να εφαρμόζεται σε μωρά ή σε εγκύους, διότι τα αποτελέσματα είναι άκρως αρνητικά και επικίνδυνα για την σωματική και πνευματική υγεία του παιδιού.
Ένιωσα να με πνίγει το δίκιο. Θυμάμαι μάλιστα να λέω στο αγόρι μου πως δεν είναι δυνατό να ακούγονται εν έτη 2019 αυτά τα πράγματα, με τόσες έρευνες και μελέτες που έχουν γίνει, και πως επιτέλους πρέπει να αρχίσουν και οι Έλληνες vegan γιατροί (γιατί ναι υπάρχουν!) να βγαίνουν προς τα έξω και να μιλάνε. Πήρα λοιπόν το θάρρος να κάνω την αρχή και να δώσω το βήμα στη Βασιλική για να μιλήσει. Η συζήτησή μας έγινε στο ιατρείο της με τη συνοδεία vegan γλυκών και κομπούχα και με συντροφιά τον έναν εκ των δύο vegan γιων της, τον Σπύρο, ο οποίος (πλέον 19) αποφάσισε στο λύκειο να γίνει vegan, χωρίς καμία πίεση από τη μητέρα του, αλλά γιατί έκανε τη σύνδεση ανάμεσα στο κομμάτι κρέας που βρισκόταν στο πιάτο του με τα ζώα που θέλουν να ζήσουν. Τόσο απλά. Ένα βράδυ.
Για την ιστορία να πω, ότι η Βασιλική Σκαλαφούρη, έχει τελειώσει ιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, έχει κάνει ένα tour στα νοσοκομεία της Αθήνας (Μεταξά, Θριάσιο, Τζάνειο, το νοσοκομείο της Νίκαιας, το Έλενα) και από τα 23 χρόνια που είναι γιατρός τα 19 ασκεί τη γυναικολογία.
Γιατί αποφάσισες να γίνεις γυναικολόγος;
Αγαπώ πολύ το φύλο μας και θεωρώ πως η γυναίκα ακόμα και σήμερα, ακόμα και στις δικές μας σύγχρονες κοινωνίες, αντιμετωπίζει αρκετές δυσκολίες. Η γυναίκα βρίσκεται σε μία υποδεέστερη θέση σε σχέση με τον άντρα, παρόλο που έχει αποκατασταθεί επαγγελματικά. Σχετικό ανέκδοτο: Σας ρωτάνε και οι δικοί σας άντρες που είναι το ένα και που είναι το άλλο μέσα στο σπίτι λες και μένουν αλλού; Επιπλέον, μου αρέσει πολύ η μαιευτική, η οποία έχει ένα κομμάτι αισιόδοξο, είναι μια ζωογόνος κατάσταση. Επίσης, είχα ακούσματα από τη μητέρα μου, η οποία είχε γεννήσει με τη βοήθεια της πρώτης γυναίκας γυναικολόγου στην Ελλάδα που είχε φέρει τον φυσικό ανώδυνο τοκετό με αναπνοές και κατάλληλη προετοιμασία, την Κλαδάκη, η οποία είχε δική της κλινική πίσω από το μουσείο στην Πατησίων, αλλά και από τη γιαγιά μου, η οποία έχασε την 20χρονη αδερφή της κατά τη διάρκεια του τοκετού. Έχοντας ακούσει όλες αυτές τις ιστορίες , αποφάσισα ότι θέλω να ασχοληθώ με τη μαιευτική. Μπήκα στην ιατρική για να γίνω γυναικολόγος. Ήμουν αποφασισμένη. Ακόμα και όταν μου έλεγαν φίλοι και συγγενείς ότι η μαιευτική είναι ένα πολύ δεσμευτικό επάγγελμα για μια γυναίκα, που θέλει να αποκτήσει οικογένεια, ούτε και τότε άλλαξα γνώμη. Αν κάποιος με ρωτούσε ακόμα και σήμερα αν θα επέλεγα διαφορετική καριέρα, πάλι θα κατέληγα στην ίδια επιλογή.
Είσαι από τους γιατρούς που λένε ανοιχτά πως είναι vegan – κάτι που είναι ελαφρώς σπάνιο στην Ελλάδα. Θα ήθελα να μου πεις γιατί πιστεύεις πως vegan γιατροί στη χώρα μας δεν μιλάνε ανοιχτά γι αυτή τους την απόφαση. Κάτι που στο εξωτερικό, να βγαίνουν δηλαδή προς τα έξω οι vegan, plant-based γιατροί και να δίνουν ομιλίες και να μιλάνε στα μέσα, είναι πολύ συχνό φαινόμενο.
Καταρχήν νομίζω ότι ακόμα είμαστε λίγοι στην Ελλάδα, αλλά συμφωνώ με αυτό που λες, ότι ακόμα και αυτοί οι λίγοι που είμαστε πολύ πιθανό κάποιοι να μην εκδηλώνονται. Θεωρώ ότι υπάρχει ο φόβος της κοινωνικής απόρριψης και από συναδέλφους…όταν ακούσουν ότι ένας γιατρός είναι vegan θα αρχίσουν να έχουν αντίθετες απόψεις και να κάνουν παρεμβάσεις, που μερικές φορές μπορεί να φθάσουν στα όρια του χλευασμού. Αλλά ακόμα και από το πελατολόγιό τους, ίσως ένα μέρος να θεωρήσει αρνητικό χαρακτηριστικό να είναι vegan ο γιατρός που το παρακολουθεί. Κάτι ακόμα που μπορεί να ισχύει είναι πως ένα vegan γιατρός μπορεί να μην έχει ενημερωθεί ακόμα 100%, να μην έχει προλάβει να μελετήσει όλα όσα θέλει – γιατί ο βιγκανισμός ξέρουμε όλοι πολύ καλά ότι θέλει διάβασμα – με αποτέλεσμα να μη νιώθει εντελώς έτοιμος να υποστηρίξει τις θέσεις του επαρκώς. Ας μη ξεχνάμε ότι οι γιατροί δεν διδάσκονται διαιτολογία, δηλαδή δεν είναι ένα από τα μαθήματα που διδάσκονται στη σχολή. Από εκεί και πέρα όποιος έχει περισσότερα ερεθίσματα το ψάχνει από μόνος του. Από την άλλη πιστεύω πως όταν κάτι το έχουμε ενστερνιστεί ως μία πολύ βασική αξία για εμάς, όπως εγώ με το βιγκανισμό που θεωρώ ότι πια είναι κάτι που με χαρακτηρίζει, νομίζω πως από ένα σημείο και ύστερα έρχεται η ώρα να το πεις ανοιχτά και να το προωθήσεις σε όσους είναι έτοιμοι να το δεχτούν και να ενημερωθούν.
Ακόμα όμως και αν δεν ενστερνιζόμαστε κάποια πράγματα, οι καιροί αλλάζουν και πρέπει οι επιστήμονες να ενημερωνόμαστε με βάση τα καινούργια δεδομένα ή εάν δεν ξέρουμε – γιατί ζούμε σε μία εποχή υπερπληροφόρησης που πράγματι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τα πάντα – δεν είναι κακό να πούμε ότι δεν ξέρω. Δεν ξέρω, αλλά θα το ψάξω, θα ενημερωθώ. Δεν μειώνει την επιστημονική μας επάρκεια. Επειδή δεν ξέρουμε κάτι.
Έχεις δεχθεί κάποιου είδους bullying ή χλευασμού ή ανησυχία από ασθενείς σου ή συναδέλφους σου επειδή είσαι vegan;
Φυσικά, έχω δεχθεί χλευασμό από ασθενή μου μέσα από το facebook. Είχα κάνει μία ανάρτηση και εκείνη απάντησε με κάποια σχόλια χλευαστικά. Επίσης, πρόσφατα κιόλας ένα ζευγάρι εκφράστηκε αρνητικά για τους vegan και αμέσως μου ζήτησαν συγνώμη γιατί συνειδητοποίησαν πως είμαι vegan κι εγώ. Αντιμετωπίζω αυτές τις καταστάσεις πάρα πολύ ήρεμα. Δεν θυμώνω με τον κόσμο. Είναι λογικό να τους ξενίζει. Συζητώ μαζί τους χρησιμοποιώντας επιχειρήματα και δεν χάνω τη ψυχραιμία μου.
Πόσα χρόνια είσαι vegan και τι ήταν αυτό που σε έκανε να γίνεις;
Έχω τέσσερα χρόνια που δεν τρώω κρέας, ενώ αυστηρά χορτοφάγος είμαι τα τρία τελευταία χρόνια. Αγαπάω πάρα πολύ τα ζώα και έτσι ξεκίνησε η ευαισθητοποίηση μου. Έγινε μέσω facebook, όπου επειδή διάβαζα κείμενα και έβλεπα εικόνες σχετικά με τα ζώα, άρχισαν να μου έρχονται τα πρώτα μηνύματα του βιγκανισμού. Εκεί είναι η αλήθεια ότι κλονίστηκα και σκέφτηκα πως είναι δυνατό να αγαπάω το σκύλο ή τη γάτα και όχι την αγελάδα, το πρόβατο και όλα τα υπόλοιπα ζώα που τρώω. Καθοριστικής σημασίας για εμένα ήταν το πρώτο vegan life festival στην Αθήνα που παρακολούθησα και ομιλίες επιστημόνων ανάμεσά τους και του καρδιολόγου Κωστή Τσαρπαλή. Όλο αυτό με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι δεν είναι δυνατό να κάνω κάτι άλλο πέρα από αυτό στη ζωή μου.
Πώς επικοινώνησες το vegan τρόπο ζωής στα παιδιά σου;
Πάντα τους έλεγα διαβάστε, ψάξτε, ενημερωθείτε ώστε να κάνετε τις επιλογές σας. Μην το κάνετε επειδή το κάνω εγώ που είμαι η μητέρα σας. Και αυτό έκαναν και είμαι πάρα πολύ χαρούμενη, γιατί πέρα από το ηθικό κομμάτι είναι και πάρα πολύ υγιεινό, οπότε είμαι ήσυχη για τα παιδιά μου ότι προασπίζεται η υγεία τους όσο το δυνατό καλύτερα, και η συναισθηματική και η σωματική.
Πάνω σε αυτό που λένε τώρα για το αν έχουμε δικαίωμα να επηρεάσουμε τα παιδιά μας, σε αυτό είμαι κάθετη. Όταν το παιδί είναι μικρό ούτως ή άλλως εμείς του δείχνουμε το δρόμο. Όταν τρώμε ζωικά προϊόντα και είμαστε παμφάγοι είναι πιο ασφαλές; Δηλαδή δεν του δείχνουμε αυτό το δρόμο; Όταν του δίνουμε να φάει κρέας, και πολλά παιδάκια δεν το θέλουν, και εμείς επιμένουμε με χίλιους τρόπους να τα μάθουμε να τρώνε την εκάστοτε διατροφή που κάνουμε εμείς, αυτό γιατί το θεωρούμε σωστό; Γιατί θεωρούμε σωστό να διδάξουμε στα παιδιά μας ένα οποιοδήποτε διατροφικό μοντέλο και όχι το βιγκανισμό, από τη στιγμή που το ασπαζόμαστε ως σωστό και υγιεινό και το εφαρμόζουμε στην καθημερινότητά μας πως τα παιδιά μας θα τα ταΐσουμε με τρόφιμα που θεωρούμε βλαβερά και δεν τα τρώμε ούτε οι ίδιοι; Προσωπικά ανησυχώ πολύ περισσότερο για τα παιδιά όλων των άλλων που τρώνε burger, κρουασάν και γενικά αυτού του είδους τα τυποποιημένα προϊόντα.
Και πέρα από αυτό που πιστεύουμε, υπάρχει και η Αμερικανική Ακαδημία Διατροφής και Διαιτολογίας,πλέον έχει δημοσιεύσει αναφορές ότι η vegan διατροφή αν συνδυάζεται σωστά είναι πάρα πολύ υγιεινή για κάθε φάση της ζωής του ανθρώπου και σαφέστατα για την εμβρυική, νεογνική και παιδική ηλικία. Και επίσης και η παιδιατρική αμερικανική εταιρεία έχει παρουσιάσει ανάλογες ανακοινώσεις. Από τη στιγμή λοιπόν που έχουν δημοσιευτεί αυτές οι αναφορές, πώς θα υποστηρίξουμε το αντίθετο;