«Διάβασα και συμφωνώ με τους όρους χρήσης». Το μεγαλύτερο ψέμα που υπάρχει στην κοινωνία μας μετά το «τίποτα» που απαντά μια γυναίκα στην ερώτηση «τι έχεις». Παραδεχτείτε το, δεν είναι κακό: όλοι κάποια στιγμή έχουμε συμφωνήσει αβλεπί κι αβολοντέ με τους όρους χρήσης μιας υπηρεσίας, ενός site, μιας συσκευής, χωρίς καν να τους διαβάσουμε. Προσωπικά αποπειράθηκα μία και μόνο φορά να διαβάσω ένα τέτοιο συνονθύλευμα ακαταλαβίστικων και δικολαβίστικων όρων –με τραβούσαν μάλιστα και βίντεο: στο λεπτό πάνω είχα αρχίσει να «πηδάω» παραγράφους, στο δίλεπτο μουρμούριζα και πριν καν συμπληρωθεί τρίλεπτο, είχα εγκαταλείψει την προσπάθεια.
Από τη μάστιγα των όρων χρήσης δεν ξεφεύγει κανείς. Πάντα, σε κάθε site, σε κάθε κουτί, όσο κουλ και ουάου κι αν είναι το προϊόν, θα υπάρχουν κάμποσες αράδες που μοιάζουν σαν να ‘χουν βγει από βιβλίο του Σάκκουλα. Τελευταία θύματα του «ιού» οι δύο κατ’ εξοχήν mainstream ιντερνετικές υπηρεσίες, το Facebook και το Twitter. Η Επιτροπή Επιστήμης και Τεχνολογίας της Βουλής των Κοινοτήτων του Ηνωμένου Βασιλείου (Commons Science and Technology Select Committee) κατέστησε σαφή την αναγκαιότητα θέσπισης ενός νέου πλαισίου οδηγιών, σε εθελοντικό πλαίσιο, για την καλύτερη λειτουργία των κοινωνικών δικτύων. Το ζητούμενο είναι να γίνει ακόμα πιο ξεκάθαρο το πώς οι υπηρεσίες αυτές εκμεταλλεύονται τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών, πάνω απ’ όλα με απλά λόγια. Όπως τονίζεται στην έκθεση της Επιτροπής μάλιστα, επί του παρόντος η γλώσσα που χρησιμοποιείται στους όρους χρήσης δικτύων όπως το Twitter και το Facebook είναι εξίσου δυσνόητη με αυτή που χρησιμοποιούσε ο Shakespeare!
Προσπαθήστε να θυμηθείτε πότε ήταν η τελευταία φορά που διαβάσατε όρους χρήσης, αν έχει υπάρξει ποτέ τέτοια. Είναι σαν τις οδηγίες πριν την απογείωση των αεροπλάνων: είναι τόσο βαρετές, τόσο επαναλαμβανόμενες, τόσο άτονες που άπαντες τις αγνοούν. Όπως κι οι όροι χρήσης, πρέπει να ειπωθούν, οι πελάτες (προϊόντα στην περίπτωση των social δικτύων) οφείλουν να είναι ενήμεροι για τυπικούς και μόνο λόγους οπότε χαλάλι το πεντάλεπτο στη μία και τα kb στην άλλη περίπτωση. Μήπως όμως στην εποχή που ο χρόνος είναι χρήμα και λεφτά για πέταμα δεν υπάρχουν, σιγά-σιγά οι αρμόδιοι να άρχιζαν να σκέφτονται μια διαφορετική εκδοχή εκείνων των σαφρακιασμένων των όρων χρήσης; Κάτι πιο ευέλικτο, κάτι πιο φρέσκο, πιο νεανικό, πιο καινοτόμο. Σε μια εποχή που όλοι σχεδόν υποχρεούνται να σκεφτούν «έξω απ’ το κουτί», δεν είναι λίγο παράταιρο κάτι τόσο χαρακτηριστικό αλλά παράλληλα σημαντικό να μένει κολλημένο στο 1996;
Ένας δικηγόρος με χιούμορ δεν έχει βρεθεί τέλος πάντων;