Το ερώτημα “πρέπει να με φοβίζει κάτι για τον εμβολιασμό του παιδιού μου” προβληματίζει τους περισσότερους γονείς μικρών παιδιών 5-11 ετών που πρόσφατα εντάχθηκαν στο εμβολιαστικό πρόγραμμα και έχουν τη δυνατότητα για ραντεβού. «Εάν είναι να φοβούνται κάτι οι γονείς, αυτό είναι ο κορωνοϊός. Θα είμαστε όλοι ασφαλείς όταν όλοι έρθουμε στην ασφαλή πλευρά», είναι η απάντηση που δίνει στην Popaganda ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων, Κωνσταντίνος Νταλούκας.
Η έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) του εμβολίου των εταιρειών Pfizer/BioNtech για τα μικρότερα παιδιά οδήγησε τη δική μας επιτροπή εμβολιασμών να δώσει το πράσινο φως και να ξεκινήσει ο εμβολιασμός και των τρυφερών ηλικιών από 5 έως 11 ετών. Πολλοί γονείς αναζητούν τις σωστές πληροφορίες για να προχωρήσουν με τον εμβολιασμό των παιδιών τους. Επιστήμονες που ασχολούνται με τα εμβόλια και παιδίατροι διαλύουν όποιον δισταγμό και τονίζουν πως ο εμβολιασμός τους θα προστατεύσει τα ίδια τα παιδιά από τη μόλυνση, θα τα βοηθήσει στην εκπαιδευτική διαδικασία και θα βοηθήσει στη μείωση της ευρύτερης διασποράς στην κοινότητα.
«Οι πιθανότητες να κινδυνεύσουν τα παιδιά από τον κορωνοϊό υπάρχουν, ακόμη και εάν είναι σαφώς μικρότερες σε σχέση με αυτές που έχουν οι ενήλικες. Ο ιός μπορεί να στείλει στο νοσοκομείο και την Εντατική ακόμη και μικρά παιδιά. Η θνητότητα αυτή τη στιγμή στα παιδιά είναι παγκοσμίως 0,03%. Ωστόσο τα κρούσματα μετακινούνται προς τις μικρότερες ηλικίες μιας και οι μεγαλύτεροι είναι εμβολιασμένοι. Εάν δεν εμβολιάσουμε τα παιδιά, η διασπορά σε αυτά θα μεγαλώσει, επειδή ο ιός εκεί βρίσκει χώρο», εξηγεί ο κ. Νταλούκας.
Ο πρώτος και κυριότερος είναι η ατομική τους προστασία. Να μειώσουμε, δηλαδή, τις πιθανότητες να κολλήσουν τον ιό και να νοσήσουν βαριά καθώς και τις πιθανότητες να τους αφήσει προβλήματα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η νόσος, ναι μεν από την αρχή ήταν και παραμένει ήπια για τα μικρά παιδιά χωρίς να έχει διαφορετική κλινική έκφραση με την πάροδο του χρόνου, υπάρχουν, όμως, κίνδυνοι. Μικροί αλλά υπαρκτοί.
Ένας εξ αυτών είναι η σπάνια εκδήλωση του πολυοργανικού, πολυσυστηματικού φλεγμονώδους συνδρόμου, γνωστού ως MIS-C, το οποίο έχει μια συχνότητα μία στις 3.000 περιπτώσεις, αλλά πρόκειται για ένα σύνδρομο που μπορεί να έχει άσχημη έκβαση. Εκφράζεται με φλεγμονή, πιάνει πολλά όργανα και απαιτεί αντιμετώπιση σε ΜΕΘ.
«Είναι ένα σοβαρό επιχείρημα, να μην τύχει κανένα παιδί σε αυτή την σπάνια περίπτωση. Και μόνο αυτή η σκέψη αυτή πρέπει να μας ωθεί να εμβολιάσουμε τα παιδιά μας», σημειώνει ο κ. Νταλούκας.
Υπαρκτός κίνδυνος και κίνητρο για εμβολιασμό είναι και το σύνδρομο Long Covid, που λαμβάνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις. Πρόκειται για τις μακροχρόνιες συνέπειες του Covid-19, δηλαδή συμπτώματα που εμμένουν για εβδομάδες ή και μήνες και αφορούν σε πολλά συστήματα του οργανισμού (πονοκέφαλοι, βήχας, δύσπνοια κατά την άσκηση, κόπωση, ανοσμία, αγευσία). Οπως επισημαίνει ο κ. Νταλούκας, το σύνδρομο Long Covid συναντάται σε 2-4% των παιδιών.
Η διατήρηση της διά ζώσης λειτουργίας των σχολείων και όλων των εξωσχολικών δραστηριοτήτων ενός παιδιού είναι ένας ακόμη λόγος για να πει ένας γονέας “ναι” στον εμβολιασμό. Με εμβολιασμένα όλο και περισσότερα παιδιά, το σχολικό περιβάλλον, οι αθλητικές και όλες οι άλλες δραστηριότητες μετατρέπονται σε πιο ασφαλή περιβάλλοντα αφήνοντας έξω από αυτές τον ιό. Αυτή η μείωση της διασποράς φαίνεται ήδη από τον εμβολιασμό μεγαλύτερων παιδιών, ειδικά σε περιοχές που καταγράφουν υψηλότερη κάλυψη. Τέτοιο παράδειγμα είναι η Αττική, όπου παρατηρείται μείωση των κρουσμάτων σε εφήβους 12-17 ετών συγκριτικά με περιοχές με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη σε αυτές τις ηλικίες (Θεσσαλονίκη, Αχαΐα, Λάρισα, Καρδίτσα). Πανελλαδικά κατά μέσο όρο έχει εμβολιαστεί το 51% των εφήβων 15-17 ετών και το 35,3% εκείνων στις ηλικίες 12-14 ετών.
Η μείωση της διασποράς στην κοινότητα και η έμμεση προστασία ατόμων του οικογενειακού κύκλου των παιδιών, πιθανόν ευάλωτων, όπως γιαγιάδες και παππούδες, είναι ακόμη ένας λόγος υπέρ του εμβολιασμού των παιδιών που θα βοηθήσει στη γενικότερη διαχείριση της πανδημίας.
«Οι γονείς που βλέπω στο ιατρείο μου και διστάζουν, έχουν έναν φόβο που δεν είναι συγκεκριμένος. Μπορεί να ακούνε ή να διαβάζουν διάφορα, όπως το ότι ο ιός θα αλλάξει το DNA των παιδιών. Πρέπει όμως να ενημερώνονται από επιστημονικές πηγές και από τους γιατρούς τους. Εγώ όταν βλέπω έναν δισταγμό τους λέω ότι είμαστε ενήλικες και πρέπει να κάνουμε τον φόβο συγκεκριμένο. Ο πραγματικός φόβος, λοιπόν, είναι ο κορωνοϊός», λέει ο κ. Νταλούκας.
Η απάντηση είναι κατηγορηματική: Όχι. Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών απαντά σε αυτή τη συχνή ερώτηση ότι με το εμβόλιο το παιδί προστατεύεται χωρίς να διατρέχει κίνδυνο από πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες της νόσου. Άλλωστε, και η ανοσία από τη φυσική νόσο φθίνει με την πάροδο του χρόνου και μάλιστα, όπως αποδεικνύουν τα τελευταία δεδομένα, τα αντισώματα που προκαλεί ο εμβολιασμός διαρκούν περισσότερο σε σχέση με αυτά από τη νόσηση.
Μια συχνή ανησυχία των γονέων είναι εάν τα παιδιά έχουν αλλεργίες. Οι ειδικοί απαντούν πως συνήθεις αλλεργίες σε τροφές, φάρμακα, περιβαλλοντικά αλλεργιογόνα, χρωστικές, τσιμπήματα εντόμων, δεν αποτελούν αντενδείξεις. Ο εμβολιασμός αντενδείκνυται σε σπάνιες περιπτώσεις αλλεργίας στα συστατικά των mRNA εμβολίων (πολυαιθυλενογλυκόλη Peg και το πολυσορβικό 80). Παιδιά με ιστορικό αλλεργίας παραμένουν στο εμβολιαστικό κέντρο για παρακολούθηση μετά τον εμβολιασμό για 30 λεπτά.
Τα πρακτικά ζητήματα
Τα παιδιά από 5 έως 11 ετών κάνουν μικρότερη δοσολογία του εμβολίου και συγκεκριμένα το 1/3 αυτής που χορηγείται στους ενήλικες. Το εγκεκριμένο εμβόλιο είναι μέχρι στιγμής το εμβόλιο Pfizer/BioNtech και η πλατφόρμα στο emvolio.gov.gr για προγραμματισμό των ραντεβού είναι ανοιχτή από την περασμένη Παρασκευή, 10 Δεκεμβρίου. Τη Δευτέρα, η Ελλάδα παρέλαβε τις πρώτες 60.000 δόσεις του συγκεκριμένου εμβολίου και οι εμβολιασμοί ξεκινούν να γίνονται σήμερα, Τετάρτη. Ο εμβολιασμός γίνεται σε δύο δόσεις, με μεσοδιάστημα τις 21 ημέρες, ενώ κρίνεται απαραίτητη η προσκόμιση στο εμβολιαστικό κέντρο του βιβλιαρίου υγείας κάθε παιδιού.
Οι εμβολιασμοί των μικρών παιδιών πραγματοποιούνται σε δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας και σε Νοσοκομεία και σταδιακά θα προστίθενται και περισσότερα εμβολιαστικά κέντρα και Κέντρα Υγείας. Στην πρώτη φάση θα υπάρξουν εμβολιαστικά κέντρα για τα παιδιατρικά εμβόλια σε 75 περιοχές της Ελλάδος. Στην Αττική οι εμβολιασμοί πραγματοποιούνται σε 5 εμβολιαστικά σημεία: Στο Παίδων Αγία Σοφία, στο Παίδων Πεντέλης, στο Ασκληπιείο Βούλας, στο Κέντρο Υγείας Αγίας Σοφίας στον Πειραιά και στο Κέντρο Υγείας Περιστερίου. Οσο για παιδιά που ζουν σε νησιά και απομακρυσμένες περιοχές θα εφαρμοστεί πρόγραμμα καταδρομικών εμβολιασμών όπως έγινε και για εμβολιασμούς ενηλίκων πρώτης και δεύτερης δόσης.