Οι σύγχρονοι «σκλάβοι» των smartphones

Παρατηρείται, πλέον, πως όλο και περισσότεροι άνθρωποι – όλων των ηλικιών από νήπια έως και μεγάλους ανθρώπους – προσκολλώνται έντονα στα κινητά τους τηλέφωνα. 

Οι παρατηρήσει του Manuel Miranda για τους New York Times, για το κοινωνικό μας μέλλον είναι μάλλον ανησυχητικές για τη σωματική και πνευματική μας υγεία καθώς και για τις διαπροσωπικές μας σχέσεις που τείνουν να χάσουν το «ανθρώπινο» της επαφής τους. Όλοι έχουμε δει ή και πρωταγωνιστήσει σε κάποιο από τα ακόλουθα σενάρια:

• Νεαρά ζευγάρια που πριν ακόμα δουν τον κατάλογο για να παραγγείλουν – ή και ο ένας τον άλλον – στρέφονται στα κινητά τους τηλέφωνα για να ελέγξουν τα  email ή τους λογαριασμούς τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης· ενώ κατά τη διάρκεια της εξόδου τους ελέγχουν τα κινητά τους τηλέφωνα με, σχεδόν, ευλαβική προσοχή. Η τάση αυτή ανάμεσα στα ζευγάρια είναι πλέον γνωστή με τον όρο «phubbing» και αποτελεί μια πολύ καλή αιτία διάλυσης μιας ερωτικής σχέσης.
• Πεζοί, οδηγοί ακόμα και ποδηλάτες στρέφουν την προσοχή τους από τον δρόμο στα κινητά τους – κίνηση εξαιρετικά επικίνδυνη για τη δημόσια ασφάλεια.
• Νήπια στα καρότσια παίζουν με κινητά και tablet, αντί να χαζεύουν τον κόσμο γύρω τους στις πρώτες αυτές επαφές μαζί του. Ενώ, η εικόνα της οικογένειας που ορθώνει τα τείχη των συσκευών σε τραπέζια και διακοπές είναι πλέον κλασική.
• Συχνή εικόνα είναι κι εκείνη των ανθρώπων στους δρόμους που χαζεύοντας τα κινητά τους πέφτει ο ένας πάνω στον άλλον, και κανείς δεν κάνει τον κόπο να σηκώσει το βλέμμα του από την εκάστοτε οθόνη.

Αυτές οι παρατηρήσεις κάνουν τους ειδικούς να απορούν «Τι μετράει τελικά;» στη ζωή μας. Αυτό που συμπεραίνεται είναι πως οι άνθρωποι σήμερα, ξοδεύουν πολύ χρόνο κάνοντας πράγματα που δεν έχουν ιδιαίτερη αξία. Αποσυνδεδεμένοι από όσα πραγματικά μετράνε για να είμαστε ευτυχισμένοι, μετατρεπόμαστε online ρομπότ.

Η σχεδόν καθολική πρόσβαση στην ψηφιακή τεχνολογία, που ξεκινάει πλέον από εξαιρετικά μικρή ηλικία, μετατρέπει την κοινωνία με τρόπους που αναμένεται να έχουν ιδιαιτέρως άσχημο αντίκτυπο στην φυσική και πνευματική υγεία, στην νευρολογική ανάπτυξη του ατόμου και στις διαπροσωπικές του σχέσεις· ίσως ακόμα και στην δημόσια ασφάλεια στους δρόμους.

Όπως σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής μας ζωής, η μετριοπάθεια θα έπρεπε να είναι το σήμα κατατεθέν μιας υγιούς σχέσης με την τεχνολογία. Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε γίνει «σκλάβοι» των συσκευών που υποτίθεται πως θα μας απελευθέρωναν και θα μας έδιναν περισσότερο ελεύθερο χρόνο και ποιοτικό χρόνο διαπροσωπικής επικοινωνίας. Αντί αυτού βομβαρδιζόμαστε μονίμως από μηνύματα και ενημερώσεις στα οποία θεωρούμε επιτακτική την άμεση ανταπόκριση. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Ένας μέσος άνθρωπος ελέγχει το κινητό του 150 φορές την ημέρα, ενώ το 46% των χρηστών ισχυρίζεται πως δε θα μπορούσε να ζήσει χωρίς αυτό. Ένας στους τρεις δηλώνει πως θα προτιμούσε να μην ξανακάνει σεξ από το να μην έχει κινητό τηλέφωνο. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το πανεπιστήμιο του Maryland, έδειξε πως μαθητές και φοιτητές από 10 χώρες βρίσκονταν σε κίνδυνο κρίσης άγχους σε περίπτωση που δεν είχαν το κινητό τους τηλέφωνο για ένα 24ωρο. 

Η συνεχής σύνδεση κουράζει τον ανθρώπινο οργανισμό, σε αντίθεση με τους υπολογιστές που κατά καιρούς κάνουν επανεκκίνηση εμείς φαίνεται να είμαστε συνεχώς συνδεδεμένοι και κουρασμένοι. Η ψηφιακή επικοινωνία δεν  μπορεί να είναι βαθιά και ποιοτική, σύμφωνα με τους ειδικούς· δεν είναι ικανή να προσφέρει τα αποθέματα αγάπης και οικειότητας που είναι αναγκαία για το άτομο για να μπορέσει να επιβιώσει και να εξελιχθεί κοινωνικά. 

Όσο για τη σωματική ευεξία, κάθε ώρα που δαπανάται σε μια συσκευή ισούται με μια ώρα καθιστικής ζωής. Οι οθόνες «κλέβουν» χρόνο από την άθληση, την διαπροσωπική επικοινωνία, το διάβασμα ή οποιαδήποτε άλλη ποιοτική δραστηριότητα που μπορεί να ενισχύσει την σωματική μας ευεξία και τις κοινωνικές μας ικανότητες.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, η κατάχρηση των online media από μικρά παιδιά δημιουργεί τον κίνδυνο προβληματικής διαχείρισης του διαδικτύου στο μέλλον, ενώ η συνεχόμενη έκθεση σε video games μπορεί να οδηγήσει σε εθισμό. 

Η μόνη διαφορά ανάμεσα στον διαδικτυακό εθισμό  και τα άλλα είδη εθισμού (τζόγος, αλκοόλ) είναι πως αυτός ο εθισμός μοιάζει ακόμα κοινωνικά αποδεκτός. Η  Colier, κοινωνική λειτουργός, προτείνει κάποιους τρόπους αντικατάστασης των συσκευών με την πραγματική ζωή, στο βιβλίο της. Κάποια από αυτά είναι τα εξής:

• Να αναγνωρίσουμε πόση διαδικτυακή χρήση είναι πραγματικά αναγκαία, για τη δουλειά, τη διασκέδαση και τη βασική επικοινωνία και πόση είναι απλά μια συνήθεια κατά την οποία νιώθουμε αναγκασμένοι να απαντήσουμε, να ποστάρουμε και να αυτο-αποσπαστούμε από το περιβάλλον μας.
• Να κάνουμε μικρές αλλαγές στην καθημερινότητα. Να προσπαθήσουμε να απέχουμε από το κινητό την ώρα που τρώμε ή που είμαστε με φίλους. Να προσπαθήσουμε να προσθέσουμε στην καθημερινότητά μας μια νέα δραστηριότητα στην οποία δεν θα είναι αναγκαίο το κινητό τηλέφωνο.
• Να αποκτήσουμε επίγνωση του τι είναι πραγματικά σημαντικό για εμάς και να επικεντρωθούμε σ’ αυτό.

Πηγή: New York Times