Ορκισμένη Παρθένα (Vergine Giurata) *****
Ιταλία, Ελβετία, Γερμανία, Αλβανία, Κόσοβο, Γαλλία, 2015, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Laura Bispuri
Πρωταγωνιστούν: Alba Rohrwacher, Emily Ferratello, Lars Eidinger
Διάρκεια: 84’
Η Hana/Mark είναι μια burmesha της Βόρειας Αλβανίας για πολλά χρόνια, μια γυναίκα δηλαδή, που έχει ορκιστεί να παραμείνει παρθένα όλη της τη ζωή και να συμπεριφέρεται σαν άντρας. Ξαφνικά, νιώθει μέσα της την περιέργεια (κάθε φύσης) να ξυπνά μέσα της και αρχίζει να ασφυκτιά σε αυτόν τον αυστηρό κώδικα. Ξεκινά ένα οδοιπορικό προς την Ιταλία, τη χώρα στην οποία η μικρότερη αδερφή της, μην αντέχοντας αυτές τις συνθήκες απέδρασε, και αρχίζει να ζει νέες εμπειρίες, σωματικές και ψυχικές.
Η φωτογραφία και η ερμηνεία της Alba Rorwacher (η οποία, τελικά, έχει αρχίσει να δείχνει ότι θα είναι μια από τις επόμενες Μεγάλες του κινηματογράφου) είναι δύο στοιχεία της ταινίας που μπορούν να χαρακτηριστούν άψογα. Το σενάριό της, από την άλλη, παρασάγγας απέχει από έναν τέτοιο χαρακτηρισμό. Οι λόγοι; Πολλοί. Καταρχήν, (και μεγαλύτερο προσωπικό παράπονο), δεν εξετάζει καθόλου το θέμα των burmesha, ένα πολιτισμικό φαινόμενο που διαφεύγει από πολύ κόσμο και θα έπρεπε να εξεταστεί κάπως ευρύτερα. Αντιθέτως, γίνεται απλώς η εναλλαγή του σεναριακά από ελευθερία σε σκλαβιά και αυτό είναι όλο, προκαταβάλλοντας έτσι το θεατή και κάνοντάς τον να το αποκαλέσει οπισθοδρομικό. Κατά δεύτερον, θεωρώ πως χειρίζεται κάπως άτσαλα το θέμα της πρώην απομονωμένης που ξαφνικά ανοίγεται στον κόσμο και δεν θα ξαναείναι ποτέ πια η ίδια. Στην Ida, αντίστοιχα, φάνηκε τέλεια αυτό το παράδειγμα με το θέμα της καλόγριας που ξαφνικά ζει τον κόσμο και την Αλήθεια. Ίσως, μάλιστα, μερικοί από το LGBT κοινό θιχτούν, καθώς μπορεί να ερμηνευθεί ως μια επιβολή πατριαρχικών προτύπων αλλά αυτό δεν αφορά την παρούσα κριτική. Επίσης, δεν είναι λίγες οι φορές που κάνει κοιλιά, επαναλαμβάνοντας το ίδιο μοτίβο απλά για να δηλώσει ένα συναίσθημα, ένα σημαινόμενο. Παράδειγμα, η διαρκής επιστροφή στο κολυμβητήριο. Καταλάβαμε με την πρώτη πως αφορά στην ανακάλυψη της θηλυκής της πλευράς, έστω σωματικά, δε χρειάζονται τόσες υπενθυμίσεις. Και τελικά που καταλήγουμε; Σε πολλά αναπάντητα ερωτήματα, με πρώτο και κύριο το τι πραγματικά θέλει η πρωταγωνίστρια, πως, έστω φανταζόταν την ελευθερία και αυτή της βγήκε σκάρτη. Δε δίνεται η ζητούμενη κορύφωση. Ένα σκηνοθετικό ντεμπούτο που αφήνει τις ανασφάλειές του να φανούν, αλλά από την άλλη, έστω για τη σκηνοθεσία και για την εκπληκτική ανδρόγυνη ερμηνεία της Rorwacher.
Αλίας Μαρία (Alias María) **1/2***
Κολομβία, Αργεντινή, Γαλλία, 2015, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: José Luis Rugeles
Πρωταγωνιστούν: Esposa Medico, Lola Lagos, Julio Pachón
Διάρκεια: 91’
Η 13χρονη María είναι αντάρτισσα στη ζούγκλα της Κολομβίας και της ανατίθεται μια δύσκολη αποστολή: σε μια μεταφορά από το ένα στρατόπεδο στο άλλο, λόγω εντοπισμού των ανταρτών από τους δεξιούς, να προσέχει το μωρό του διοικητή της, μαζί με άλλους δύο συμπολεμιστές και έναν ανήλικο που μόλις ξεκινά τη θητεία του. Η αποστολή αυτή θα καταλήξει γεμάτη απρόοπτες δυσκολίες, ενώ κανείς δε γνωρίζει ότι και η ίδια η María είναι έγκυος. Όπως είναι φυσικό, δε θα μείνει ηθικά αλώβητη από αυτή την εμπειρία καθώς τα διλήμματα μεταξύ μητρότητας και αγώνα είναι υπέρογκα. Στυλιστικά και ερμηνευτικά πρόκειται για μια άρτια ταινία που σε ρουφά μέσα στην πραγματικότητα της κατασπαραγμένης από τις εμφύλιες συρράξεις χώρα. Σε πολιτικό επίπεδο, όμως, ο José Luis Rugeles, στην προσπάθειά του να δείξει το διχασμό (και να δικαιολογήσει τα διλήμματα της ηρωίδος) εφαρμόζει τη θεωρία των ίσων άκρων: χασάπηδες οι δεξιοί στρατιώτες που κρεμάνε τα πτώματα των αντιπάλων τους σε δημόσια θέα, αλλά και εγωιστές/βάρβαροι οι αντάρτες που για προσωπικούς λόγους σκοτώνουν αυτούς που μέχρι πρότινος αποκαλούσαν συντρόφους. Απόλυτα κατανοητό πως η ζωή του αντάρτη δεν είναι καθόλου εύκολη και πως προφανώς δεν είναι όλοι εξίσου ικανοί γι’ αυτές τις πράξεις, αλλά με αυτόν τον τρόπο συμβαίνουν δύο τινά: πρώτον, μοιάζει να δικαιολογεί τις πράξεις των ακροδεξιών, παρουσιάζοντας τους αντάρτες με αυτή την εικόνα και δεύτερον, αποθαρρύνει τον κόσμο από το να πραγματοποιήσει τη δική του «ανταρσία» καθώς «όλοι ίδιοι είναι». Αν είναι να μη μαχόμαστε και να ψάχνουμε την απόδραση, ζήτω που καήκαμε. Γενικά.
Somnia (Before I Wake) **1/2***
HΠΑ, 2015, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Mike Flanagan
Πρωταγωνιστούν: Kate Bosworth, Thomas Jane, Jacob Trembley
Διάρκεια: 97’
Η Jessie και ο Mark αποφασίζουν να υιοθετήσουν ένα παιδί. Ο Cody, ο θετός τους γιός, αποδεικνύεται γλυκύτατος και οι θετοί γονείς του είναι πανευτυχείς. Ο γιός τους, όμως, έχει ένα πρόβλημα: τα όνειρά του γίνονται πραγματικότητα ενώ κοιμάται. Όταν βλέπει όμορφες εικόνες, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, αλλά τι γίνεται όταν βλέπει εφιάλτες; Πρωτότυπη ιδέα, που ομολογουμένως έχει κάποιες πολύ καλές στιγμές, μια αισθητική ταιριαστή με το σύνολο της ταινίας και σασπένς. Αλλά, για τα’ όνομα του Θεού, όχι άλλα jumpscares. Έχουν καταλήξει βαρετά και αν αυτά ορίζουν πλέον το θρίλερ ως ιδίωμα, τότε καταλαβαίνουμε γιατί μοιάζει να βρίσκεται σε κώμα. Ιδιαίτερη μνεία στον μικρό Jacob Trembley, ο οποίος υποδύεται το ρόλο του με ακρίβεια, παρά το (πολύ) νεαρό της ηλικίας του.
Hardcore Henry *****
Ρωσία, ΗΠΑ, 2015, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Ilya Naishuller
Πρωταγωνιστούν: Haley Bennett, Tim Roth, Sharlto Copley
Διάρκεια: 90’
Ο Henry σώζεται από τα πρόθυρα του θανάτου από τη γυναίκα του, με το παρελθόν του διαγεγραμμένο από τη μνήμη του και μετατρέπεται σε έναν παντοδύναμο υπεράνθρωπο, ο οποίος στην αρχή δεν μπορεί να αξιοποιήσει τις δυνατότητές του. Όταν ο Akan, ένας πανίσχυρος τρομοκράτης με βλέψεις για παγκόσμια κυριαρχία και τον προσωπικό ττου στρατό απαγάγει τη γυναίκα του, τότε ο Henry θα πρέπει να μάθει να αξιοποιεί τις δυνατότητές του. Μέντοράς του, ένας Βρετανός, ο Jimmy, αμφίβολων προθέσεων άτομο, που μπορεί, ωστόσο να τον βοηθήσει. Θυμάστε εκείνη τη –μόνη αξιόλογη- σκηνή από εκείνο το εμετικό Doom που τα πάντα γίνονται πρωτοπρόσωπα και θυμίζουν το βιντεοπαιχνίδι; Είναι σαν ο σκηνοθέτης να εμπνεύστηκε από αυτό και είπε να κάνει μια ολόκληρη ταινία έτσι. Όσο ευφάνταστη και να είναι η ιδέα, όσο εκρηκτική και να είναι η δράση, πιο πολύ έπιανα τον εαυτό μου να σκέφτεται πως πιο πολύ θα άξιζε αν κάποιος το έπαιζε αυτό, γιατί ως εμπειρία ήταν σαν να βλέπεις κάποιον να παίζει ένα εντυπωσιακό first person shooter.
Γάμος αλά Ελληνικά 2 (My Big Fat Greek Wedding 2) *****
ΗΠΑ, Καναδάς, 2016, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Kirk Jones
Πρωταγωνιστούν: Nia Vardalos, John Stamos, John Corbett,
Διάρκεια: 94’
Η Τούλα και ο Ian μεγάλωσαν την κόρη τους, η οποία είναι έτοιμη να μπει στο κολλέγιο. Κάποια πράγματα (ή μάλλον όλα) δεν άλλαξαν στην οικογένεια Πορτοκάλος, με τους πάντες να διατηρούν τα γνωρίσματα της ελληνοαμερικάνικης κουλτούρας. Ένα μυστικό από το παρελθόν, όμως, βγαίνει στην επιφάνεια, το οποίο θα οδηγήσει σε ένα γάμο, ο οποίος υποτίθεται πως θα ‘πρεπε να είχε πραγματοποιηθεί εδώ και χρόνια. Άκακη μεν, τίποτα το ιδιαίτερο δε, με πολλά από τα αστεία να προκαλούν αμηχανία αυτή τη φορά και τη Nia Vardalos να κουράζει με την ερμηνεία της. Τα στερεότυπα είναι παντού, το χιούμορ ελάχιστες φορές κάνει πραγματικά αισθητή την παρουσία του και τελικά καταλήγουμε σε μια ταινία κακή, αλλά ταυτόχρονα όχι εκτρωματική.
Το Ηφαίστειο (Ixcanul)
Γουατεμάλα, Γαλλία, 2015, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Jayro Bustamante
Πρωταγωνιστούν: María Mercedes Croy, María Telón, Manuel Antún
Διάρκεια: 90’
Στους πρόποδες ενός ενεργού ηφαιστείου της Γουατεμάλα, η 17χρονη Maria καλείται να συμβιβαστεί με το μέλλον της, όπως το ορίζει ο νόμος της φυλής των Μάγια. Εκείνη, ωστόσο, δεν επιθυμεί κάτι τέτοιο, αλλά να δει από κοντά τις ΗΠΑ, το όνειρο της ζωής της, ελεύθερη από οποιονδήποτε κανόνα που μέχρι τώρα της επιβάλλεται. Είναι αποφασισμένη να το πραγματοποιήσει, έστω και αν χρειαστεί να αποπλανήσει κάποιον μεγαλύτερό της που πρόκειται να ταξιδέψει εκεί. Αλλά με ποιο τίμημα;
Ludlow, οι Έλληνες στους πολέμους του Άνθρακα
Ελλάδα, 2016, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Λεωνίδας Βαρδαρός
Διάρκεια: 71’
Ακολουθώντας τη σφαγή του Ludlow και του Λούι Τίκα, γεγονός που προέκυψε από τη σύγκρουση του Rockfeller με το συνδικάτο ανθρακωρύχων, 500 Έλληνες ηγήθηκαν του στρατού ανταρτών που το συνδικάτο δημιούργησε, ως κίνηση εκδίκησης προς τους υπεύθυνους εκείνης της αιματηρής 20 Απρίλη του 1914. Μέσα από συνεντεύξεις και μαρτυρίες, όπως επίσης και την παράθεση αρχειακού υλικού, ο σκηνοθέτης αποπειράται να βγάλει στο φως αυτήν την άγνωστη στο ευρύ κοινό ιστορία.
Χάιντι (Heidi)
Γερμανία, Ελβετία, 2015, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Alain Gsponer
Πρωταγωνιστούν: Anuk Steffen, Bruno Ganz, Isabelle Ottmann
Διάρκεια: 115’
Μεγαλωμένη στο βουνό, στην καλύβα του παππού της, η Heidi περνά τα πιο ξέγνοιαστα χρόνια της μέσα στη φύση, με παρέα τον καλύτερό της φίλο, Peter. Η θεία της, όμως, αποφασίζει ότι η μικρή Heidi πρέπει να μεταβεί στη Φρανκφούρτη για να μορφωθεί. Σο σπίτι της πλούσιας οικογένειας που τη φιλοξενεί θα της προσφέρει ανέσεις, μια σκληρή νταντά και τη φιλία της Klara. Αλλά σύντομα θα αρχίσει να καταλαβαίνει πόσο της λείπει το σπίτι του παππού της.