Διασταυρούμενες Ζωές (Circles) ***1/2**
Σερβία, Γαλλία, Γερμανία, Σλοβενία, Κροατία, 2013, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Srdan Golubovic
Πρωταγωνιστούν: Aleksandar Bercek, Leon Lucev,Nebojsa Glogovac
Διάρκεια: 112’
Τρεις τραμπούκοι Σέρβοι στρατιώτες στο μέτωπο της Βοσνίας θα γρονθοκοπήσουν σχεδόν θανατηφόρα έναν ντόπιο. Ένας συμπολεμιστής τους θα επέμβει, σώζοντάς τον και δίνοντας άθελά του ως αντάλλαγμα τη δική του ζωή. Πέντε άνθρωποι θα επηρεαστούν άμεσα και έμμεσα από το συγκεκριμένο περιστατικό και 15 χρόνια μετά θα κληθούν να δουν αν μπορούν να επουλώσουν τις πληγές τους. Διακριτά μεν, μα σαφώς πιο θερμά στον ανθρώπινο πόνο τα χαρακτηριστικά του Golubovic στην τελευταία του ταινία.
Ο Σέρβος δημιουργός με την τελευταία του ταινία μεταβαίνει από το βαρύθυμο στυλ των προηγούμενων ταινιών στη διερεύνηση ενός ζητήματος όχι πρωτοφανούς, μα πάντα άξιου αναφοράς: τη συμφιλίωση με το παρελθόν. Για (την εξέταση αυτού του οικουμενικού ζητήματος) αυτό το οικουμενικό ζήτημα, αφορμάται από την εμπόλεμη βία (παρουσιάζοντάς την, βέβαια, λίγο μονόπλευρα και περισσότερο σαν αφορμή παρά σαν κεντρική θεματική) και την αποκτήνωση για να μιλήσει για την αυτοθυσία. Όχι να την εξυμνήσει με τρόπο χιλιοειδωμένο, μα για να θέσει ένα ερώτημα που αραιά και που θυμάται να επαναφέρει ο κινηματογράφος. Μετά τη θυσία, τι; Πως μπορεί κανείς να επηρεαστεί από τη θυσία ενός ατόμου. Μάγκας ο Golubovic, δεν τελειώνει την ταινία του με το «γάμο», την ξεκινά με αυτόν, για να δείξει το μετά, αυτό που όλοι έχουν δεδομένο σαν ένα ημιευτυχισμένο τέλος.
Τρεις διαφορετικές ιστορίες και σκοπιές που αφορούν στους μετέπειτα βίους των εμπλεκόμενων, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στο δυστύχημα. Με ένα σενάριο όχι καινοφανές, μα καλοδουλεμένο, παρά τις κάποιες τάσεις για κοινότυπο μελό, εξετάζει τρεις διαφορετικές σκοπιές στο ζήτημα του μετέπειτα. Οι ιστορίες αυτές εκφράζονται καλύτερα με τον πρωτότυπο τίτλο της ταινίας, Κύκλοι και όχι Διασταυρούμενες Ζωές, δίνοντας στο φιλοθέαμον κοινό να καταλάβει με ποιο σχήμα θα απεικονίσει τα γεγονότα του. Αυτά τα γεγονότα που θάβονται για κάποιον καιρό και μετά επανέρχονται για να δείξουν πως ποτέ δεν έφυγαν, έως ότου οι λογαριασμοί κλειστούν, έστω και προσωρινά. Δεν είναι εύκολη η συγχώρεση, ούτε και το βάρος της συνείδησης πως κάποιος κάποτε υπήρξε ο προσωπικός σου σωτήρας, η ζωή τα φέρνει έτσι ώστε να στο θυμήσει.
Από σκηνοθετική άποψη, για μια ακόμα φορά φαίνεται το πηγαίο ταλέντο του σκηνοθέτη στη διαχείριση της σιωπής. Αυτό που πολλοί υποκαθιστούν με ατελείωτες γραμμές, καταλήγοντας να είναι οι «λεκέδες στο τέλειο χαρτί της σιωπής» του Beckett, ο Golubovic το προσοικειώνεται και συνθέτει εικόνες έντονες, εικαστικά και συναισθηματικά. Το μοτίβο του βασανισμένου ανθρώπου είναι προφανές πως συμφύεται για άλλη μια φορά με την ταινία του, όπως και κάποια αραιά σκηνοθετικά τεχνάσματα που κουράζουν με την επαναληπτικότητά της (πιο συγκεκριμένα, η συνεχής εναλλαγή μετωπικού/αμόρσα πλάνου παρακολούθησης που κάπου το παρακάνει).
Μπορεί να υστερεί σε σοκ συγκρινόμενο με την αδιανόητα φρέσκια Παγίδα που τον έκανε γνωστό σε έναν μικρό κύκλο σινεφίλ, για να αναπτυχθεί ως όνομα με τον καιρό, μα, χωρίς καμία διάθεση υπερβολής, δείχνει πως προκειται για έναν από τους λίγους μάστορες της δύσθυμης ατμόσφαιρας. Ακόμα και αν η ομίχλη επί του προκειμένου σπάει για να αφήσει τις ηλιαχτίδες να ζεστάνουν την ανθρωπότητα.
Στην επόμενη σελίδα: Το Θεώρημα Μηδέν & Βαλέσα, Η Δύναμη της Ελπίδας