Categories: ΒΙΒΛΙΟ

Ο «Αφανισμός» του Τζεφ Βαντερμίερ είναι ένα κλείσιμο ματιού για την κραταιά δύναμη της λογοτεχνίας στην εποχή μας

Μια ομάδα τεσσάρων γυναικών επιστημόνων (ψυχολόγος, βιολόγος, ανθρωπολόγος, χωρομέτρης) αρχίζει να εξερευνά την μυστηριώδη Περιοχή Χ. Έντεκα αποστολές στο αφιλόξενο αυτό μέρος έχουν προηγηθεί, τα μέλη των οποίων είτε δεν επέστρεψαν ποτέ είτε έγιναν σκιά του εαυτού τους.

Με αρχηγό την ψυχολόγο, οι γυναίκες κατευθύνονται πεζές προς το μόνο γνωστό σημείο της Περιοχής Χ, όπου βρίσκονται τα χαλάσματα ενός εγκαταλειμμένου χωριού και ένας φάρος. Έχουν ελάχιστες πληροφορίες για όλα αυτά, τους έχει απαγορευτεί να έχουν μαζί τους οποιαδήποτε ηλεκτρονική συσκευή (τηλέφωνο, κάμερα, κλπ) και απαγορεύεται να έχουν σχέσεις πέρα από τις εντελώς τυπικές.

Φτάνοντας, θα βρουν μια παράξενη στοά στη γη, η οποία θα αποδειχθεί ότι είναι η κορυφή ενός οικοδομήματος που μοιάζει με πύργο και είναι πλήρως καλυμμένος από χώμα. Κατεβαίνοντας στα σωθικά του πύργου, αντικρύζουν ένα αλλόκοτο θέαμα: οι τοίχοι του είναι καλυμμένοι από λέξεις που μοιάζουν «ζωντανές» και φαίνεται ότι γράφονται από κάποιου είδους άγνωστο μήκυτα.

Το επόμενο πρωϊ, η ψυχολόγος και η ανθρωπολόγος απουσιάζουν από τον καταυλισμό. Αυτόματα η αποστολή παύει να έχει τον αρχικό της στόχο και οι δύο εναπομείνασες πρέπει να αποφασίσουν τι θα κάνουν. Η χωρομέτρης μένει πίσω, αλλά η βιολόγος κατευθύνεται προς τον φάρο, όπου θα ανακαλύψει το αποτρόπαιο ιστορικό των προηγούμενων αποστολών. Όμως, το τέλος της ιστορίας θα πρέπει να δοθεί εντός του πύργου.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη

Στο πρώτο αυτό μέρος της – βραβευμένης με Βραβείο Nebula 2014- Τριλογίας της Νότιας Ζώνης, ο Τζεφ Βαντερμίερ μας προσφέρει ένα διττό ταξίδι: η αναζήτηση στο εφιαλτικό περιβάλλον της Περιοχής Χ γίνεται μέσα από τα μάτια της βιολόγου, η οποία εθελοντικά συμμετέχει στην αποστολή για να μάθει ό,τι περισσότερο μπορεί για τον πρώην σύζυγό της που, ως μέλος της ενδέκατης αποστολής, επέστρεψε εντελώς αλλαγμένος. Η πορεία της στον άγνωστο χώρο εξελίσσεται παράλληλα με την ανασκόπηση της ζωής της: αφηγείται την νεανική της ηλικία, τις σπουδές της, τα πρώτα επαγγελματικά της βήματα, τη γνωριμία της με τον μετέπειτα σύζυγό της, την απροσδόκητη επιστροφή του από την αποστολή που τον στιγμάτισε.

Ο συγγραφέας ξέρει πως να χτίσει την ιστορία του, αλλά και να γεμίσει το κείμενο με την αίσθηση του παράξενου, αυτής της σκιάς που στοιχειώνει κάθε σελίδα του. Όμως, αυτό που κάνει τον «Αφανισμό» αξιοσημείωτο είναι η χρήση της έννοιας της γλώσσας. Σε μια περιοχή που είναι πια άδεια από ανθρώπους, η γλώσσα είναι το μόνο που επιβιώνει: όσοι πέρασαν από την Περιοχή Χ, άφησαν πίσω τους τα ημερολόγια τους, τα οποία – μέσω του αλλόκοτου Έρποντος – χωνεύονται και «ξαναζούν» σε νέα μορφή στους τοίχους του πύργου. Έχουμε εδώ την απόλυτη λειτουργία της γλώσσας, τόσο ως ανάμνησης όσο και ως «DNA» που ενυπάρχει στις επόμενες γενιές. Το ότι μια βιολόγος – που η δουλειά της είναι η παρατήρηση της ζωής στις ποικίλλες μορφές της – δεν μπορεί να καταλάβει τον εαυτό της αλλά και τον σύζυγό της παρά μόνο μέσα από τα ημερολόγιά τους, είναι ένα κλείσιμο ματιού του Βαντεμίερ για την κραταιά δύναμη της λογοτεχνίας στην εποχή μας, την εποχή της εικόνας, της τεχνολογίας και της λατρείας της μονοδιάστατης επιστήμης.

Σταύρος Στριλιγκάς

Share
Published by
Σταύρος Στριλιγκάς