«Είμαι στο μοναδικό μέρος στη γη όπου δεν χρειάζεται να εξηγήσω τι σημαίνει Anagnorisis», λέει ο Asaf Avidan για τον τίτλο του τελευταίου του δίσκου, ενώ εξηγεί με ένα γεμάτο χαμόγελο την ανθρώπινη ουσία και βάθος που τον συνεπαίρνει και δηλώνει ότι ανατριχιάζει κάθε φορά που επισκέπτεται τους Δελφούς ή αρχαία μνημεία στην Ελλάδα. Είναι ένα καυτό πρωινό, σε μια ταράτσα δίπλα στην Ακρόπολη. Ένα μικροσκοπικό χρυσό ρόδι κρέμεται απ’το λαιμό του, το έχει φτιάξει ο αδερφός του και το γκρι των μαλλιών του τονίζει το γαλάζιο των ματιών του.
Το έβδομο album του Asaf Avidan αφορμάται από τον Αριστοτέλη και τους μύθους κι έχει να κάνει με την ανακάλυψη του εαυτού και των βαθύτερων και πιο ουσιαστικών ανησυχιών. Για εκείνη τη στιγμή που λόγω ενός γεγονότος, μιας ιστορίας ερχόμαστε αντιμέτωποι με την πραγματική μας ταυτότητα. Μετά από την εσωτερική ψυχική εξερεύνηση του Asaf που διήρκησε 10 χρόνια, φτάνοντας τα 40 έτη, ο καλλιτέχνης αποφασίζει να κάνει μια ανασκόπηση. Με αφορμή την επικείμενη συναυλία του στο Ηρώδειο, μιλάει -με την blues χροιά του- εφ’ όλης της ύλης.
Πραγματικά, έχεις χρησιμοποιήσει πολλές ελληνικές λέξεις και επιρροές από Ελλάδα… Είχα κόλλημα με την ελληνική κουλτούρα και μυθολογία από την εφηβεία μου ήδη και μετά στο Πανεπιστήμιο σπούδασα την τέχνη και παρακολούθησα αρκετά μαθήματα για την ελληνική κλασική μυθολογία και κλασική ιστορία. Θα σου πω μια ιστορία. Αγόρασα μερικές λευκές ορτανσίες, γιατί μου αρέσουν πολύ τα λευκά λουλούδια και τις φύτεψα στον κήπο μου. Την επόμενη χρονιά, όταν άνθισαν τα λουλούδια, οι ορτανσίες βγήκαν μπλε και πήγα στον κηπουρό, νομίζοντας ότι μου είχε πουλήσει τα λάθος λουλούδια, όμως μο υ είπε ότι το χρώμα εξαρτάται από το χώμα, τη γη, τα μεταλλικά στοιχεία, την οξύτητα. Η μεταφορά εδώ είναι ότι είμαι ένας κάτοικος της Μεσογείου, προέρχομαι από το Ισραήλ, οι ρίζες μου βρίσκονται στη μυθολογία της Μεσοποταμίας και της Μεσογείου. Είμαι επίσης ένας δυτικός καλλιτέχνης, με προέλευση στην ελληνορωμαϊκή παράδοση που ξεκινάει εδώ.
Άρα, το γιατί είναι σχεδόν μια μη ερώτηση. Ο Joseph Campbell, συγκριτικός λογοτέχνης, παίρνει τις μυθολογίες από διάφορα μέρη του κόσμου και τις συγκρίνει προσπαθώντας να βρει τα βασικά στοιχεία που εμφανίζονται στην κάθε μυθολογία, ανεξάρτητα από την κουλτούρα. Αυτό είναι κάτι πάρα πολύ ενδιαφέρον για εμένα, να βρω τα πολύ βασικά θεμέλια για το τι μας κάνει ανθρώπους, είτε μέσα από τους συμβολισμούς στη μυθολογία και τις αρχετυπικές ιστορίες, είτε μέσα από τον Γιουνγκ και την ψυχανάλυση, διερευνώντας τους αρχετυπικούς συμβολισμούς που εμφανίζονται ξανά και ξανά στα όνειρά μας. Ψάχνω το οικουμενικό ανθρώπινο στοιχείο, είτε κάποιος είναι στην Ασία ή την Αμερική, με οποιαδήποτε ταυτότητα φύλου. Τι είναι αυτό που μας κάνει ανθρώπους;
Σαν την ορτανσία, οι ρίζες μου βρίσκονται σε αυτό το μέρος του κόσμου, οπότε το να έρχομαι εδώ είναι πάντα μια σημαντική εμπειρία.
Αυτός ο δίσκος αντικατοπτρίζει την μετάβαση σου από ένα σημείο άγνοιας σε ένα σημείο γνώσης; Δεν χρειάζεται να είσαι Έλληνας φιλόσοφος για να πεις ότι το γεγονός πως γνωρίζεις ότι υπάρχει άγνοια είναι η πιο σημαντική γνώση. Ο σοφότερος άνθρωπος είναι αυτός που ξέρει πως δεν γνωρίζει τίποτα. Αυτή είναι η στιγμή της αναγνώρισης. Δουλεύει πολύ καλά για τον Αριστοτέλη και την ιδέα ενός ελληνικού δράματος, πως δομείται με μια αρχή, μια μέση κι ένα τέλος. Η ζωή όμως δεν είναι μια γραμμική πορεία προς την κάθαρση, είναι ένα roller coaster, είναι ένα νεφέλωμα από διαφορετικούς εαυτούς και αντικρουόμενα συναισθήματα που συνυπάρχουν αρμονικά. Ο δίσκος λοιπόν έχει να κάνει με το γεγονός ότι ξέρω πως ποτέ δεν θα μπορέσω να καταλάβω τον εαυτό μου αληθινά. Οι δίσκοι μου αποτελούν πάντα ένα ακόμη επίπεδο σε μια αρχαιολογική ανασκαφή όπου προσπαθώ να αναγνωρίσω ποιός είμαι και καλώς εχόντων των πραγμάτων να καταλάβω το οικουμενικό, τι μας κάνει ανθρώπους, ποια είναι η ανθρώπινη συνείδηση. Σε αυτό το επίπεδο, ένιωσα πως όλα ήταν νεφελώδη, ήταν άπιαστα, δεν μπορούσα να τα αγγίξω, συνέχιζαν να λιώνουν και μου πήρε πολύ χρόνο μέχρι την στιγμή του προσωπικού μου «Εύρηκα», όπου κατάλαβα ότι ποτέ δεν θα μπορέσω να το πιάσω, γιατί μεταλλάσσεται. Η τέχνη είναι μια ζωντανή δομή πάνω στην οποία τοποθετείς το χαοτικό σύμπαν και πάντα είναι θεμελιωδώς παραπλανητική. Είναι απλουστευτικός ο φακός που εστιάζει μόνο σε ένα κομμάτι της εικόνας. Όταν το κατάλαβα αυτό, τότε είπα ότι ο δίσκος θα είναι πολλά μικρά σημεία, κανένα από τα οποία δεν θα είναι απόλυτα εγώ, αλλά αν έχεις αρκετά τέτοια σημεία, κάπως δημιουργείται ένας χάρτης.
Για αυτό το εικαστικό του άλμπουμ αποτελείται από κομμάτια έντονων χρωμάτων κι ανάμεσά τους στο μαύρο, αρνητικό χώρο υπάρχει η σιλουέτα μου. Τα τραγούδια είναι οι χαρακτήρες μέσα μου που ενώνονται για να πουν μια μεγαλύτερη αλήθεια.
Ένα άλλο στοιχείο που είναι πολύ ηγεμονικό στα τραγούδια σου είναι το στοιχείο της φύσης. Πως επηρέασε η φύση εσένα, την εργασία με τον εαυτό σου και τη μουσική σου; Σε αυτόν τον δίσκο, με επηρέασε σημαντικά. Πάντα χρειάζομαι τη φύση για να δημιουργήσω. Οι δίσκοι μου ποτέ δεν γράφονται στις πόλεις όπου ζω, πρέπει να πάω διακοπές για έναν μήνα κοντά στη θάλασσα, σε ένα νησί, στη Χαβάη, τη Νέα Ζηλανδία ή κάπου αλλού. Για αυτόν τον δίσκο, βγήκα σε άδεια διαρκείας για ένα χρόνο, πριν να ξεσπάσει η πανδημία. Ήμουν 39 και σε λίγο θα γινόμουν 40 χρονών, έτοιμος να περάσω αυτήν την κρίση της μέσης ηλικίας. Αγόρασα ένα σπίτι στην Ιταλία, όπου τακτοποιήθηκα και ήμουν περιτριγυρισμένος από τη φύση. Εκείνη τη χρονιά, η οποία έγινε τρία χρόνια εξαιτίας της πανδημίας, απορρόφησα πολλή ησυχία. Χωρίς αυτήν την ησυχία, δεν θα μπορούσα να ακούσω όλες αυτές τις φωνές που συνέβαλαν σε αυτό το δίσκο.
Υπάρχουν σχετικές μυθολογίες στην Παλαιά Βιβλιοθήκη, όπου ο Προφήτης Ηλίας μερικές φορές αρχίζει να υπερβάλλει και τρελαίνεται και σε ένα σημείο δολοφονεί περίπου 40 ψεύτικους προφήτες και ο ποταμός γίνεται κόκκινος από το αίμα. Ακόμη κι ο Θεός θεώρησε ότι ήταν υπερβολή, τον κάλεσε να περπατήσει μέσα σε μια μεγάλη έρημο και προκάλεσε σεισμό. Τον ρώτησε αν ένιωσε τον σεισμό κι απάντησε θετικά. Ο Θεός είπε «Δεν είμαι ο σεισμός». Το ίδιο έγινε με μια καταιγίδα και με φωτιά και στο τέλος έγινε ησυχία και ο Θεός είπε «Εδώ είμαι, κρύβομαι στην ησυχία». Δεν πιστεύω στον Θεό, γιατί δεν είμαι καθόλου θρήσκος, όμως σε αυτήν την ησυχία υπήρξε το αντίθετο του θεϊκού, υπήρξε αυτή η ενδοσκόπηση, η οποία μπορεί μονάχα να υπάρξει εκεί, μακριά από όλα όσα γίνονται στον κόσμο γύρω μας.
Μιας και μιλάμε για την φύση και για πιο υπαρξιακά ζητήματα, θα ήθελα να ρωτήσω την οπτική σου για την κλιματική κρίση. Αρχικά, είμαι vegan για τα ζώα εδώ και 7 χρόνια. Έχω και πολλά ζώα. Η κοπέλα μου σπουδάζει για την ευημερία των ζώων και την προστασία της γης, οπότε σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε ένα μικρό καταφύγιο για τα ζώα που έχουν διασωθεί. Επίσης, θέλω να κάνω το σπίτι μου βιώσιμο και ενεργειακά αυτόνομο, με πράσινη ενέργεια. Αυτά κάνω σε προσωπικό επίπεδο και φυσικά αν το κάθε άτομο συμβάλλει με το δικό του κομμάτι και τρόπο, γινόμαστε μια καλύτερη κοινωνία. Είναι καλό αυτό. Ωστόσο, δεν πιστεύω ότι γίνεται κάτι τέτοιο. Υπάρχει μεγάλη παραπληροφόρηση και μια πολύ μικρή ομάδα ανθρώπων χρειάζεται καλύτερους κανόνες και νόμους για να ρυθμιστεί η κλιματική κρίση. Προσπαθούν να μας πείσουν ότι πρέπει να ανακυκλώνουμε και να φέρνεις δική σου υφασμάτινη τσάντα στο σούπερ μάρκετ, πρέπει να δείξεις υπευθυνότητα, αλλά αυτά τα μέτρα είναι απλά για να μας κάνουν να νιώσουμε καλύτερα. Μας κλείνουν τα μάτια και μας στρέφουν μακριά από το γεγονός ότι χρειαζόμαστε πραγματικούς κυβερνητικούς κανονισμούς απέναντι στις μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες συστηματικά και συνειδητά καταστρέφουν τη γη, ενώ βγάζουν πολύ και γρήγορο χρήμα.
Υπάρχει μια ερώτηση που θα ήθελες να σου κάνουν και δεν σε ρωτάει ποτέ κανένας; Απλά θα ήθελα να γίνω αόρατος. Ακούγεται περίεργο, γιατί το επάγγελμά μου είναι πολύ ροκ εν ρολ και υπάρχουν οι ποπ σταρς που είναι πάντα στο επίκεντρο. Υπάρχει αυτό το «εγώ, εγώ, εγώ» και το «δες εμένα και το ταλέντο μου». Αυτό που προσπαθώ να κάνω με την τέχνη μου είναι να κάνω ενδοσκόπηση και να φτάσω σε ένα μέρος τόσο βαθιά μέσα μου όπου δεν θα βλέπω μόνο εμένα, βλέπω εσένα, να βλέπω το οικουμενικό και από τι απαρτίζεται η συνείδηση. Αυτό θέλω να κάνω και με τις συνεντεύξεις και όταν είμαι στη σκηνή. Θέλω να φτάσω σε ένα σχεδόν σαμανικό μέρος, όπου εγώ θα εξαφανίζομαι και θα φτιάχνω απλά το τοπίο όπου θα μπαίνεις εσύ και θα βρίσκεις τον εαυτό σου.
Άρα, ίσως μια ερώτηση που θα ήθελα να μου απευθύνουν είναι γιατί δημιουργώ. Το γιατί είναι η μόνη ουσιώδης ερώτηση που μπορείς να κάνεις και πιστεύω ότι αν ρωτήσεις αρκετές φορές γιατί, σαν παιδί, θα φτάσεις την μόνη πραγματική αλήθεια που υπάρχει. Ο Γιουνγκ λέει ότι η συνείδηση είναι σαν να είσαι κάτω από τον καυτό ήλιο στην έρημο, οπότε πρέπει να δημιουργήσεις ένα καταφύγιο, γιατί υπάρχει πολύ μεγάλη συνείδηση ότι είμαστε θνητοί -όχι μόνο εμείς, τα πάντα γύρω μας, και η ιδέα ότι είμαστε αόρατοι, ότι είμαστε χωρίς νόημα, ότι ζούμε σε ένα σύμπαν που δε νοιάζεται. Έχω ένα κομμάτι στο νέο δίσκο που λέγεται “Indifferent Skies” και το νόημα είναι ακριβώς ότι με κάθε γιατί που με ρωτάς, αν είσαι ειλικρινής και γενναίος, θα καταλήξει σε αυτόν τον θεμελιώδη φόβο της αορατότητας, της θνητότητας, του ότι όλα είναι περατά. Το βάρος αυτής της συνείδησης μας «χτυπάει» και ό,τι και να κάνουμε, είτε δημιουργούμε μητρικές ή πατρικές φιγούρες στον ουρανό, είτε κάνουμε τέχνη, είτε πόλεμο, όλα γίνονται υπό αυτήν την σκιά.
Τι σκέψεις κάνεις όταν ακούς τον όρο «πολιτική τέχνη»; Θεωρώ ότι κάθε τέχνη είναι πολιτική τέχνη. Κατάγομαι από το Ισραήλ και ο κόσμος με ρωτάει συνέχεια: «Γιατί δεν γράφεις περισσότερα τραγούδια για το ένα και το άλλο;». Πάλι, απαντώ ότι αυτό που με ενδιαφέρει δεν είναι τα επιφανειακά επίπεδα. Ξέρεις, έχω μια εφαρμογή στο κινητό, όπου σκρολάρεις και βλέπεις τις διάφορες αυτοκρατορίες μέσα στα χρόνια κι είναι πράγματα που νιώθεις ότι θα μείνουν για πάντα. Για παράδειγμα, οι Αιγυπτιακοί θεοί υπήρχαν για 5.000 χρόνια, αλλά τώρα έχουν φύγει και κανείς δεν τους θυμάται ή νοιάζεται. Μιλάμε κιόλας για τα τελευταία 10.000 χρόνια καταγεγραμμένης ανθρώπινης ιστορίας. Ο ήλιος θα σταματήσει μια μέρα να λάμπει και καμία ζωή δεν θα υπάρχει πάνω στον πλανήτη. Το σύμπαν θα φτάσει σε ένα σημείο στασιμότητας και κρύου και τίποτα δεν θα υπάρχει πια.
Έχω βιώσει τα καθημερινά προβλήματα του να είσαι πολίτης σε μια χώρα, η οποία είναι ρημαγμένη από την πολιτική ανασφάλεια, τον πόλεμο, το μίσος, τον φόβο. Υπηρέτησα στον στρατό. Έχασα φίλους. Έκανα πράγματα που είναι μέρος αυτού του κόσμου. Το Ισραήλ είναι Ισραήλ και η Παλαιστίνη είναι η Παλαιστίνη και το τάδε είναι σωστό και παλεύουμε για αυτό, ωστόσο δεν πιστεύω ότι αυτό είναι τόσο σημαντικό όσο οι φιλοσοφικές ερωτήσεις και οι μεγάλες ιδέες του ποιοί είμαστε και τι κάνουμε εδώ. Γιατί είτε είσαι από το Ισραήλ, είτε είσαι από την Ουγκάντα, την Κίνα, το Κεμπέκ, δεν έχει σημασία. Πάλι έχεις μέσα σου το ίδιο γιατί. Πάλι περνάς μέσα σου από την ίδια αναζήτηση για να βρεις για τον εαυτό σου ένα κάποιο νόημα.
Καταλαβαίνω τι εννοείς, όμως η πραγματικότητα πολλές φορές έρχεται σαν χαστούκι στο πρόσωπο και έχουμε για παράδειγμα την ρεπόρτερ του Al Jazeera που σκοτώθηκε, μία ανάμεσα σε πολλά άλλα θύματα του πολέμου αυτού. Είναι απαίσιο. Δεν θέλω να το υποστηρίξω. Σε καμία περίπτωση. Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο νοήματος όμως, εκείνη, εγώ, εσύ, τα εγγόνια μας και τα δισέγγονά μας δεν θα αντιμετωπίσουμε την ίδια μοίρα μια μέρα; Ναι κι αυτό με ενδιαφέρει. Όχι το αν θα πεθάνω αύριο από καρκίνο ή από αυτοκινητιστικό ατύχημα ή από μεγάλη ηλικία, γιατί ο θάνατος θα έρθει σε όλους μας. Αυτό έχει πολύ περισσότερο ενδιαφέρον για εμένα, απ’ ό,τι τα συγκεκριμένα περιστατικά. Ξέρω ότι ακούγεται σαν να είμαι εκτός τόπου και χρόνου από τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά το αντίθετο ισχύει. Προσπαθώ να έρθω σε επαφή με κάτι πολύ πιο ανθρώπινο στην ουσία του κι αν το σκεφτείς, για ποιο λόγο πολεμούν οι Ισραηλινοί με τους Παλαιστίνιους; Για ποιο λόγο πολεμούν οι Ρώσοι με τους Ουκρανούς; Πολεμούν για τα επιφανειακά επίπεδα της μετουσίωσης των φόβων τους.
Αν οι άνθρωποι όμως προσπαθούσαν πραγματικά να αποδομήσουν τους εαυτούς τους και να κατανοήσουν ότι για παράδειγμα ο Πούτιν δεν είναι ένα τέρας, βιώνει τα ίδια περίπλοκα συναισθήματα που βιώνω κι εγώ. Ίσως έχει mommy issues. Ίσως παλεύει με το ζήτημα της αορατότητας. Ίσως μεγαλώνει και νιώθει ότι έχει φύγει από την επικαιρότητα ή οτιδήποτε άλλο. Δεν μπορώ να τον συγχωρήσω, ίσως όμως μπορώ να τον καταλάβω. Όλοι οι άνθρωποι αξίζουν ένα είδος ενσυναίσθησης. Μπορούμε να καταλάβουμε τι νιώθει ο άλλος, αν καταλάβουμε τα δικά μας συναισθήματα. Αν είμαστε ειλικρινείς με τα συναισθήματά μας, μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι και καλύτερες κοινωνίες. Έτσι, με αυτόν τον τρόπο, κάθε τέχνη είναι πολιτική.
Γιατί όταν γράφω για τα αληθινά μου συναισθήματα κι ανεβαίνω στη σκηνή και τραγουδάω μπροστά σου, εσύ νιώθεις κάτι. Όχι δεν είναι ένα τραγούδι για πάρτι, δεν είναι στο επιφανειακό επίπεδο. Πρόκειται για ένα μέρος όπου μπορείς να συναντήσεις τον εαυτό σου, μια εκδοχή του εαυτού σου που ήταν κρυμμένη και ήσυχη και δεν την άκουγες για πολύ καιρό. Τότε, έκανα την πολιτική μου, έκανα ένα πιο σκεπτόμενο, πολύπλοκο, με ενσυναίσθηση άτομο, το οποίο θα βγει έξω στον κόσμο και ψηφίζει και αντιδράει και συναντά πρόσφυγες κ.ο.κ. Υπό αυτήν την έννοια, δε νομίζω ότι χρειάζεται να γράψω ένα τραγούδι αντίδρασης για ρεπόρτερς που πυροβολούνται ανά τον κόσμο. Πιστεύω ότι υπηρετώ την πολιτική προς το συμφέρον των φιλελεύθερων δημοκρατών που θέλουν έναν καλύτερο κόσμο και περισσότερη ελευθερία.
Σε πολλά κομμάτια σου αναφέρεσαι στην αγάπη, ενώ σε έναν στίχο στο Anagnorisis, το video του οποίου σκηνοθέτησε ο Wim Wenders, τραγουδάς “Love is a wave inside our bodies”. Πώς θα περιέγραφες την αγάπη μετά από όλη αυτήν την ενδοσκόπηση; Δεν είμαι θρησκευόμενο άτομο. Η μυθολογία μου εμπερικλείει την αγάπη ως μια απεραντοσύνη ελπίδας σε έναν κόσμο χωρίς ελπίδα, ως μια απεραντοσύνη νοήματος σε έναν κόσμο χωρίς νόημα. Πολλές φορές παίρνει τη μορφή της αγάπης προς ένα συγκεκριμένο άτομο, όμως δεν αναφέρομαι σε αυτήν αποκλειστικά με αυτόν τον τρόπο. Χρησιμοποιώ την αγάπη ως ένα μέρος από το οποίο μπορείς να μεταβείς σε κάτι βαθύτερο, γιατί δεν πιστεύω ότι υπάρχει νόημα ή απάντηση. Το ταξίδι μας είναι να αποδεχτούμε την έλλειψη νοήματος της ζωής και πιστεύω ότι υπάρχει μια ομορφιά σε αυτό. Υπάρχει μια αξιοπρέπεια στην γενναία απάντηση ότι εγώ δεν έχω σημασία, αλλά ακόμη κι έτσι, θα φυτέψω τον σπόρο μου. Νομίζω αυτό που κάνουμε είναι να χτίζουμε κάστρα από άμμο στην παραλία στη μέση μιας καταιγίδας. Η καταιγίδα θα το καταστρέψει, αλλά εμείς τολμάμε να χτίσουμε αυτά τα κάστρα κι αυτή είναι η ζωή μας. Η αγάπη είναι όταν προσποιούμαι πως υπάρχει νόημα και ένα αντικειμενικό μονοπάτι πάνω στο οποίο περπατώ, όταν τα πάντα γύρω είναι υποκειμενικά. Αλλά θα πω ότι νιώθω την αγάπη.
Παρακολουθώ ένα κανάλι στο Youtube που λέγεται ‘Journey into the Microcosmos’ και βλέπω βίντεο με πράγματα κάτω απ’ το μικροσκόπιο και είναι πανέμορφα πλάσματα που κολυμπάνε στο νερό. Το μόνο πράγμα που διαχωρίζει αυτά τα πράγματα από το νερό γύρω τους είναι μια μικρή μεμβράνη που τα περικλείει. Είμαστε απλά μια εξέλιξη αυτών των πλασμάτων, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Το μόνο που με διαχωρίζει από τον κόσμο είναι αυτός ο τοίχος. Η συνείδησή μου, το μυαλό μου είναι φυλακισμένο σε μια σπηλιά και μπορώ μόνο να νιώσω. Νιώθω ότι όλη η ζωή μας είναι μια διαπραγμάτευση ανάμεσα στο πόσο ανοίγω τον τοίχο και αφήνω τον Άλλο να μπει μέσα ή στο πόσο εκθέτω τον εαυτό μου προς τον έξω κόσμο. Στο τέλος της ημέρας όμως, από το κόψιμο του ομφάλιου λώρου και την κραυγή που βγάζουμε μέχρι την τελευταία μας πνοή, η μοίρα μας είναι να είμαστε μόνοι. Η συνείδησή μας όμως δεν θέλει να το ξέρει αυτό σε καθημερινό επίπεδο, οπότε πιστεύουμε στην αγάπη και τη νιώθουμε στο σώμα μας, δενόμαστε με άλλα άτομα. Νομίζω ότι η αγάπη είναι το καλύτερο που μπορείς να κάνεις για να μην είσαι μόνο σου σε αυτόν τον κόσμο.
Σχετικά με τη μουσική, έχεις πει ότι ακούς από Thom Yorke, μέχρι Billie Eilish και Kanye West. Θα ήθελα να το σχολιάσω αυτό, γιατί έχει χρησιμοποιηθεί πολύ σαν ατάκα. Αυτό που είπα είναι ότι για να δημιουργήσω αυτόν τον δίσκο έπρεπε να σκοτώσω τις μητέρες μου και τους πατέρες μου, ώστε να αναπτυχθώ. Οπότε έπρεπε να σταματήσω να ακούω μόνο Leonard Cohen, Bob Dylan και Nina Simone, τους ίδιους καλλιτέχνες που είναι πάντα τα βασικά θεμέλια του ποιος είμαι ως καλλιτέχνης και έπρεπε να ακούσω νέο υλικό, ώστε να εμπνευστώ. Ο David Bowie, η Amy Winehouse, o Thom Yorke, o Nick Cave υπάρχουν όλοι στον δίσκο και αποτελούν έμπνευση για εμένα. Από Billie Eilish και Kanye West άκουσα πέντε τραγούδια, γιατί κάποιος μου είπε ότι έπρεπε και έκλεψα κάποια πράγματα. Ειδικά στο κομμάτι της παραγωγής και τον τρόπο με τον οποίο η Billie Eilish βάζει τα φωνητικά μαζί. Δεν είναι όμως η μουσική που ακούω, δεν μου αρέσει. Θέλω να την κρίνω; Όχι, γιατί δεν θέλω να ακούγομαι σαν τους παλιούς που έλεγαν ότι μετά τους Beatles δεν υπάρχει τίποτα. Υπάρχουν όμως πράγματα που θαυμάζω σε όλους.
Αν μπορούσες να διαλέξεις οποιονδήποτε καλλιτέχνη για να παίξεις live μαζί του, ποιον θα επέλεγες; Επιστρέφοντας στους πατέρες, θα έλεγα μάλλον τον Leonard Cohen, αλλά αυτή η ευκαιρία πέρασε, οπότε θα πω τον Dylan. Όχι, γιατί πιστεύω ότι θα ήταν τέλειο καλλιτεχνικά, αλλά επειδή δεν θα είναι εδώ για πάντα και γιατί η επίδραση που είχε πάνω μου ήταν τεράστια. Δεν σχεδίαζα να γίνω μουσικός μέχρι τα 26 μου, ήμουν animator και πίστευα ότι η ζωή μου ήταν αφιερωμένη στο σινεμά. Ο Dylan και ο Cohen άλλαξαν δραματικά την τροχιά μου και ήταν οι φάροι μου όταν έπλεα με ανοιχτά πανιά.
Σε λίγες εβδομάδες, θα σε δούμε στο Ηρώδειο. Τι να περιμένουμε όταν ανέβεις στη σκηνή; Θα είμαι μαζί με άλλους τέσσερις μουσικούς, εκ των οποίων οι τρεις είναι γυναίκες. Κάνουμε πολλά φωνητικά κι επειδή έχω ψιλή φωνή, μόνο γυναίκες μπορούν να την επαναδημιουργήσουν. Είναι σπουδαίες μουσικοί. Το σόου χτίζεται πάντα σαν ένα rollercoaster όσον αφορά τα είδη της μουσικής, τα συναισθήματα, τις κινήσεις, τα beats. Κάθε φορά που νιώθετε στο κοινό άνετα, θέλω να έρθω να σας ταρακουνήσω, να τραβήξω το χαλί κάτω από τα πόδια σας. Ποτέ δεν τεμπελιάζεις, είσαι εκεί για να δουλέψεις, για να νιώσεις. Έτσι βλέπω την δουλειά μου. Στο τέλος της ημέρας είναι διασκέδαση. Βλέπεις μουσικούς στην σκηνή και απολαμβάνετε μαζί ζωντανά τη μουσική που δυστυχώς ακόμη μετά την πανδημία, δεν έχουμε επανέλθει πλήρως. Η μουσική βιομηχανία ακόμη δεν βλέπει αυτό που γινόταν πριν, αυτήν τη μάζωξη ανθρώπων που βιώνουν όλοι μαζί μια κοινή εμπειρία. Θα είναι κρίμα να το χάσουμε αυτό. Εγώ πάντως θα είμαι εκεί!