Η Νονά
Ελλάδα, 2014, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Στέλιος Κούλογλου
Διάρκεια: 105’
Ένας απολογισμός της ζωής και των δράσεων της Άνγκελα Μέρκελ, όπως και ο αντίκτυπος που αυτές έχουν στην Ελλάδα είναι το κεντρικό θέμα του ντοκιμαντέρ του Στέλιου Κούλογλου Η Νονά. Από τα παιδικά της χρόνια στην Ανατολική Γερμανία, μέχρι την άνοδό της σε ημιδικτατορική μορφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δυνάστη της Ελλάδας, πολιτικοί, δημοσιογράφοι και συγγραφείς από Ευρώπη και Αμερική μιλούν για τη νέα Μεγάλη Αικατερίνη και τις τακτικές της. Όχι τόσο κινηματογραφικό όσο τηλεοπτικό, μα καλύπτει τα βασικά με απλό και κατανοητό τρόπο, όντας ακριβές στο σκοπό του.
Τη βρίζουμε, την καταριόμαστε, την κοροϊδεύουμε. Μας έχει φέρει στο αμήν και με τη στρατηγική της έξι τουλάχιστον χώρες βρέθηκαν στο χείλος του γκρεμού. Άλλοι μπόρεσαν να κάνουν ελιγμούς αποφυγής, μα άλλοι τραμπαλίζονται ακόμα, ενώ το μέλλον και άλλων χωρών διακυβεύεται με το αν θα εφαρμοστεί το πείραμά της και σε αυτές. Κυρίες και κύριοι, η Άνγκελα Μέρκελ.
Αλήθεια, ποια είναι η κυρία πίσω από το γεροντίστικο στυλ με το οποίο εκφωνεί τους λόγους της μα καταφέρνει να υποτάσσει τις ευρωπαϊκές χώρες; Και ακούμε τόσα περί δανεισμών, χρέους, υποβρυχίων και πακέτων «στήριξης», σε πολύ βασικό επίπεδο πως συνδυάζονται όλα αυτά μεταξύ τους; Πως κινεί τα μακιαβελικά της νήματα ώστε τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες να αποκαλούνται «γουρούνια»; Τα ακούμε και τα ξανακούμε και σιχτηρίζουμε όλο και περισσότερο, μα η συνολική εικόνα τελικά είναι μια: η madrina καγκελάριος βρήκε τον τρόπο να κάνει προτάσεις που κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί.
Το ντοκιμαντέρ του Κούλογλου ψάχνει το «οικογενειακό της άλμπουμ» για να θυμηθεί τις ημέρες που ήταν εξέχουσα μαθήτρια στην Ανατολική Γερμανία και που μετά την πτώση του Τείχους ασχολήθηκε ενεργά με την πολιτική. Πως ανέβηκε σκαλοπάτια και τα ‘βαλε με τους μέντορές της αποκτώντας ολοένα και περισσότερο κύρος. Και, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των συνεντευξιαζόμενων, πως καταφέρνει να συνδυάζει πολιτική και επιστήμη εις σάρκα μία προκειμένου να καταφέρνει να τυραννά με κέρδος. Οι πολιτικοί όροι και το παρασκήνιο εξηγούνται με τρόπο κατανοητό, οπότε ακόμα και ένας άσχετος με ελάχιστη προσπάθεια μπορεί να καταλάβει εύκολα τι ακριβώς συζητούν οι άλλοι για τη δική του μοίρα.
Από τη στιγμή που η ιδεολογική βάση του ντοκιμαντέρ είναι τόσο σημαντική και η εξέταση απτή και καθόλου περίπλοκη, μπορούμε και να αγνοήσουμε τα όσα αισθητικά ψέγματα και να αφιερωθούμε στην όποια «επιμόρφωση» μπορεί να προσφέρει.
Ταυτόχρονα, βλέπουμε την Ελλάδα να ασθμαίνει με την λιμώδη λιτότητα στην οποία έχει περιέλθει από τις τακτικές της «σατανικής» Γερμανίδας. Απλήρωτοι λογαριασμοί της ΔΕΗ, πεινασμένοι άνθρωποι, επαίτες, καρκινοπαθείς που δεν έχουν δυνατότητα περίθαλψης χωρίς κάποια φιλανθρωπική πρωτοβουλία, με άλλα λόγια, η πρόστυχη εξαθλίωση. Συγκεκριμένα εδώ, ο Κούλογλου παρουσιάζει τα γεγονότα με μια επίκληση στο συναίσθημα μεγαλύτερη απ’ όσο θα ‘πρεπε, διακινδυνεύοντας το χαρακτηρισμό του λαϊκιστή, αφού με αυτόν τον τρόπο ρισκάρει την ψυχρή ορθολογιστική νοοτροπία του ντοκιμαντέρ. Ακόμα, οι καλλιτεχνικές πινελιές που προσπαθούν να το καταστήσουν κάτι παραπάνω από ένα τυπικό ντοκιμαντέρ, από τη μια δεν είναι ενοχλητικές μα από την άλλη ούτε σημαίνουσας βαρύτητας. Αλλά από τη στιγμή που η ιδεολογική βάση του ντοκιμαντέρ είναι τόσο σημαντική και η εξέταση απτή και καθόλου περίπλοκη, μπορούμε και να αγνοήσουμε τα όσα αισθητικά ψέγματα και να αφιερωθούμε στην όποια «επιμόρφωση» μπορεί να προσφέρει.
Δεν έχει, κατά πάσα πιθανότητα, κάτι εντελώς καινούριο να σας πει και πιθανόν η κινηματογραφική του προβολή να μην ενδείκνυται ως η κατάλληλη μέθοδος παρακολούθησης, μα σε περίπτωση που θέλετε μια συγκεντρωτική έρευνα στο συγκεκριμένο ζήτημα ή πηγαίνετε από περιέργεια ή περιμένετε να τη δείτε έστω τηλεοπτικά κάποια στιγμή στο μέλλον (θα μπορείτε να βρίζετε ελεύθερα). Όπως και να ‘χει, ως σύνολο παραμένει ενδιαφέρον.
Στην επόμενη σελίδα: Need for Speed