Πριν από 5 χρόνια, προλογίζοντας τις 8 εμφανίσεις των Kraftwerk στην Tate Modern (σε κάθε μία θα έπαιζαν αντίστοιχα όλα τα άλμπουμ τους από το 1974 κι έπειτα), ο Observer υποστήριξε ότι «παραμένουν ακόμα το πιο επιδραστικό μουσικό συγκρότημα όλων των επόχων με μια επιρροή που ξεπερνά ακόμα κι αυτή των Beatles». Βαριά κουβέντα, που έχει διατυπωθεί κι από αρκετούς ακόμα σε αυτα τα σχεδόν 50 χρόνια που πέρασαν από τότε που οι Ralf Hütter (το μόνο μέλος που παραμένει ενεργό από τη σύνθεση των 70s) και Florian Schneider έφτιαξαν το σχήμα το 1970. Μια δήλωση όμως καθόλου υπερβολική. Ας προσπαθήσουμε ενόψει της δεύτερης εμφάνισής τους στην Αθήνα (η πρώτη το 2005) να τη δικαιολογήσουμε.
Πώς θα ήταν η σύγχρονη μουσική, και η σύγχρονη τέχνη και ποπ κουλτούρα γενικότερα, αν δεν είχαν εμφανιστεί οι Kraftwerk;
Δε θα είχε ολοκληρωθεί ποτέ, όσο κλισέ κι αν ακούγεται πια για τους θρύλους από το Ντίσελντορφ, ο απόλυτος συνδυασμός ανθρώπου και μηχανής. Η ενσωμάτωση της τεχνολογίας στη σύνθεση «πρώτα σε μας τους ίδιους τους Kraftwerk, στη συνέχεια στο Kling Klang Studio, στη συνέχεια στο live μας», όπως δήλωσε το 2009 στο Pitchfork ο Ralph Hütter. Κι όλα αυτά από το γκρουπ που έγραψε το 1981 το Computer World, χωρίς τα μέλη του να έχουν προσωπικούς οικιακούς υπολογιστές…
Δε θα γινόταν ποτέ η ηλεκτρονική μουσική αντιληπτή από το μεγάλο κοινό. Δημοφιλής στο μεγάλο κοινό. Θα παρέμενε μια διαμεσολάβηση ανάμεσα σε αβάν γκαρντ πομπούς-δημιουργούς κι αβάν γκαρντ ακροατές-δέκτες. Όμως η πολυτραγουδισμένη ποπ φλέβα των Γερμανών αποτέλεσε τη μήτρα, χωρίς την οποία…
…Δε θα είχε κάνει την ευρωπαϊκή του στροφή ο David Bowie. O, τότε ακόμα, Λεπτός Λευκός Δούκας είχε πάθει εμμονή με τους Γερμανούς, τους διαφήμιζε σχεδόν σε κάθε του συνέντευξη την τριετία 1975-78, λούζοντάς τους με το δυσθεώρητο κύρος που είχε ήδη αποκτήσει. Στον ήχο τους βρήκε την επόμενη του κατεύθυνση επιλέγοντας π.χ. να μην συμβαδίσει με την έκρηξη του punk στη Μεγάλη Βρετανία ή την νεοϋρκέζικη σκηνή του CBGB. Το b-side του “Heroes”, “V-2 Schneider”, υπήρξε το απόλυτο tribute στο ιδρυτικό τους μέλος Florian Schneider. Εκείνοι πώς του το ανταπέδωσαν; Αρνήθηκαν τη θέση του support στην “White Light” τουρ του 1976, εγκαινιάζοντας μια σειρά από ανάλογα ηχηρά «όχι» που θα έλεγαν κατά καιρούς και χάνοντας την ευκαιρία να παίξουν μπροστά σε εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου.
Δε θα ήταν ίδιοι οι Joy Division (ο Ian Curtis έπαιζε τους δίσκους τους στα υπόλοιπα μέλη της μπάντας για να τους δώσει αυτήν την παγερή κατεύθυνση) και οι New Order (έχοντας μάθει το μάθημά τους, σάμπλαραν το “Uranium” στο “Blue Monday”).
Δε θα είχε ανατρέψει όλα τα προηγούμενα η Synth Britannia. Πού θα είχαν βρει βρει διέξοδο οι Ορχηστρικές Μανούβρες στο Σκοτάδι; Πού θα είχαν βρει πάτημα οι Human League για να διατυμπανίσουν με το Dare ότι η νέα ποπ είναι συνθετική; Πώς θα γίνονταν κάποιοι βασιλιάδες για μια ζωή όπως οι Depeche Mode και για μια μέρα όπως ο Gary Numan;
Δε θα είχε στηθεί ποτέ αυτή η υπερατλαντική γέφυρα ανάμεσα στο Ντίσελντορφ και το Μπρονξ, ανάμεσα στην electronica (δεν την έλεγαν ακόμα έτσι) και το hip hop (που ήταν η επόμενη μεγάλη αστική μουσική κουλτούρα), ανάμεσα στους ατσαλάκωτους καλοντυμένους τεχνοκράτες και τα αλητάκια b-boys των μητροπόλεων.
1982, Afrika Bambaataa and the Soulsonic Force – Planet Rock (με samples από το “Trans Europe Express” και το “Numbers”)
Δε θα παρέμενε διαχρονικό σημείο αναφοράς το krautrock, ανεξάρτητα από τις κατά καιρούς εμπορικές αναβιώσεις του. Οι ρίζες των Kraftwerk βρίσκονται εκεί, το ίδιο και τα τρία πρώτα -σχεδόν αποκηρυγμένα- άλμπουμ, πριν ξεκινήσουν οι φουτουριστικές ημέρες τους με το Autobahn του 1974.
Δε θα έφτανε ένα κόκκινο πουκάμισο και μια μαύρη γραβάτα για να ξεπερνάς με καλό γούστο και σωστή μουσική αναγωγή τον σκόπελο της Αποκριάς, Ας είναι καλά το εξώφυλλο του The Man Machine από το 1978…
Δε θα είχαμε ακούσει τον πιο γλαφυρό ορισμό που έχει δωθεί ποτέ για το Detroit techno. «Είναι η μουσική που θα προέκυπτε αν ο George Clinton και οι Kraftwerk κολλούσαν μαζί σε ένα ασανσέρ» – δεν το είπε κάποιος τεμπέλης ευφάνταστος δημοσιογράφος, αλλά ο θρύλος της σκηνής Derrick May.
Δε θα είχαμε ακούσει ποτέ techno. Τελεία.
Δε θα υπήρχε αυτό το απόλυτο βέλος στη φαρέτρα των DJs κάθε είδους και βεληνεκούς προκειμένου να σώσουν το dancefloor από την εκκένωση.
Δε θα είχε μπει το δαιμόνιο σε καλλιτέχνες εκ διαμέτρου αντίθετης κατεύθυνσης να πειράξουν, να φέρουν στα μέτρα τους, ακόμα και να διαμελίσουν ή να κακομεταχειριστούν τους Τεύτονες πιονέρους. Κανένας δεν τα έκανε όλα αυτά μαζί καλύτερα από τον Steve Albini…
…και καλύτερα-χειρότερα από τους Flight of the Conchords
Δε θα υπήρχε το ηλεκτρονικό τους ίχνος στη μουσική των εκατοντάδων μουσικών που τους σάμπλαραν εδω και πάνω από τέσσερις δεκαετίες. Μουσικών κι ερμηνευτών τόσο διαφορετικών μεταξύ τους, αλλά και με τους Kraftwerk, όσο οι Will Smith, Jay Z, Madonna, Snap και Ladytron.
Δε θα είχε αλλάξει εντελώς η συνθήκη της live εμφάνισης. Οι Kraftwerk έβαλαν την (ηλεκτρονική) ποπ στις γκαλερί, έβαλαν το 3D στα καινοτόμα visuals των συναυλιών τους, θολώνοντας τα νερά μεταξύ της μουσικής και της εικαστικής performance, αποτέλεσαν κι εκεί το πρότυπο που στράφηκαν τα γκρουπ όταν είδαν ότι η διεύρυνση της συναυλιακής εμπειρίας θα αποτελούσε μονόδρομο για να γεμίσει το πορτοφόλι…
Δε θα είχε αντιστραφεί η καλλιτεχνική αποστολή «να πλησιάσει η τέχνη την καθημερινή ζωή». Με τους Γερμάνους, που άλλωστε πήραν το όνομά τους από έναν σταθμό παραγωγής ενέργειας κοντά στην πόλη τους, «η καθημερινή ζωή εισέβαλλε στην τέχνη». Και μίλησε για την Ηλεκτρονική Αγάπη, τα Μοντέλα που Χαμογελάνε και την Ευρώπη Χωρίς Σύνορα… για τη ζωή της αμέσως επόμενης πίστας, δηλαδή.