Κύριε Τριανταφύλλου , τι είναι η οπτικο-ποίηση της ποίησης; Πώς μπορεί να επιτευχθεί; Η Οπτική Ποίηση είναι το κίνημα εκείνο το οποίο μαζί με την Ηχητική Ποίηση και τη Συγκεκριμένη Ποίηση (poésie concrète) αποτέλεσε τη δεκαετία του ’60 τη μίξη των αισθήσεων. Από τον Ουίλλιαμ Μπλέηκ έως τους Ντανταϊστές, έως όλη τη δεκαετία του ΄60 στην Αμερική, θελήσαμε να έχουμε την εικόνα, να έχουμε τον λόγο και να μπορέσουμε και τα δυο μαζί να τα φέρουμε σε μια άλλη διάσταση, όπου η ποιητική αίσθηση να είναι άλλη. Σε αυτό το κίνημα εγγράφεται και το τελευταίο μου βιβλίο ,που εκδόθηκε από το Κέντρο Σύγχρονης Μουσικής Έρευνας (ΚΣΥΜΕ) στην Αθήνα το 2011 και λέγεται π. Είναι το γνωστό π στα μαθηματικά. Μπορεί να είναι ποίηση, μπορεί να είναι και κάτι άλλο που ξεκινάει από π. Έτσι λοιπόν έχουμε ένα βιβλίο Οπτικής Ποίησης. Έγιναν εκθέσεις με αυτό το βιβλίο και με τα έργα αυτού του βιβλίου, που δεν φτιάχτηκαν με τίποτα photoshop και περίεργα, αλλά μόνο με το Word. Μέσα στο Word έβαλα κάποια ποιήματα στη θέση των σχεδίων. Όταν έρθει ο κένσορας πάνω στην εικόνα, εμφανίζει όλο το ποίημα. Άρα, την εικόνα την διαβάζουμε ως ποίημα. Λόγω διαδικτυακής ευκολίας μπορεί κανείς να το κάνει. Το Word λειτούργησε ως υλικό του καλλιτέχνη-ποιητή. Στα κουτάκια τα στατιστικά έβαλα “ποίημα” και βγήκαν αυτές οι φόρμες, οι οποίες επεξεργάστηκαν και χρωματίστηκαν.*
Κεντρικό θέμα της δουλειάς σας είναι ο κεραυνός .Πώς εμφανίστηκε στο έργο σας; Εκτός από ποιητής είμαι και εικαστικός. Το λέω αυτό γιατί ο εικαστικός λόγος πέραν της προσέγγισης που θα θέλαμε σαν εικαστικοί, είναι και ένας τρόπος να ζει κανείς. Όσο ζούμε–γιατί τώρα τελευταία δεν υπάρχει τέτοια λογική στο να ζει κανείς με τον εικαστικό λόγο του.Κάποια στιγμή εμφανίστηκαν θεωρίες, οι οποίες μπερδέψανε τον εικαστικό λόγο και ονομάστηκαν μεταμοντέρνες, μέσω κάποιας προσέγγισης που είχαν αρχιτέκτονες πριν τους εικαστικούς και στην ουσία έκρυβαν μια εμπορευματική οπτική στα ιδεολογικά κινήματα της τέχνης. Ένα από τα τελευταία που ο Germano Celant δημιούργησε, η Arte Povera, ήταν πραγματικό κίνημα. Μετά τα υπόλοιπα ήταν εμπορευματικά, μια λογική του να φτιάξουμε γκρουπ, να τους προωθήσουμε, να βγάλουμε λεφτά εμείς οι curators, εμείς οι γκαλερίστες. Μια φτωχή λογική στον εικαστικό λόγο.
Δηλαδή; Εγώ βρίσκομαι τη δεκαετία του ΄80 να έχω κάνει κάτι κολάζ, να κάνω διάφορες άλλες προσεγγίσεις με ζωγραφική, με γλυπτική και κάποια στιγμή είμαι τρομερά εκνευρισμένος. Βρίσκω ότι είναι γελοία όλα αυτά που γίνονται και θέλω έναν σπινθήρα, κάτι διαφορετικό στον εικαστικό λόγο. Εκεί μέσα σκέφτηκα πως ο κεραυνός πρέπει να παρέμβει. Και παρόλο που δεν είχα καμία σχέση με τα ηλεκτρονικά, αρχίζω και ψάχνω πάρα πολύ μέσα σ’αυτά. Με βοήθεια από 1-2 φίλους ηλεκτρονικούς παράγω ένα δικό μου κύκλωμα εκφόρτισης ολικής που λέγεται κεραυνός στην υψηλή τάση. Έκανα εκθέσεις, στο Espace Electra στο Παρίσι, στο Μακεδονικό Μουσείο στη Θεσσαλονίκη, καθώς και στη Μυλούζη που την είχε εγκαινιάσει ο Mitterrand. Η έρευνα προχώρησε ακόμα πιο πολύ από την Τέχνη και την Τεχνολογία, την Τέχνη και την Επιστήμη, γιατί μίλησα με κεραυνολόγους και έκανα παρουσίαση στην RTF ,τη γαλλική ραδιοφωνία και τηλεόραση ,για τον κεραυνό. Πολλές φορές προσπάθησα τον κεραυνό να τους τον δείξω σαν επικοινωνιακό γεγονός, σαν επανεμφάνιση της αρμονίας μέσα στη φύση, όπως ο ηλεκτρισμός που γερνάει μέσα στο κορμί και πως ανανεώνεται, ο ηλεκτρισμός δεν είναι καταστροφή για να πουλάμε αλεξικέραυνα, είναι πάρα πολλά άλλα πράγματα, τα οποία όταν πλέον έφτασαν στον δημόσιο λόγο, άρχισαν όλοι να καταλαβαίνουν.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ποίηση ήταν ανέκαθεν ένας τρόπος με τον οποίον η ανθρώπινη φαντασία ερχόταν πιο κοντά στην δυναμική των φυσικών φαινομένων, όπως του κεραυνού; Να μην ξεχνάμε ότι μάλλον ο κεραυνός είναι αυτός που μας έχει φτιάξει τη ζωή, γιατί το Big Bang, δηλαδή η σύγκρουση των μορίων και των όγκων με την έλξη που είχαν, τι δημιουργούσαν; Δημιουργούσαν κεραυνούς. Οι κεραυνοί τι έκαναν; Έλιωναν τα υλικά και τα συγκολλούσαν, μεγάλες, μεγάλες συγκολλήσεις και να η γη. Παράδειγμα: κυκλοφορείς σε μια παραλία και βλέπεις ξαφνικά ένα περίεργο πράγμα σαν μπετόν και λες “μα ρε παιδάκι μου είχε ποτέ εδώ μπετόν;” Δεν είναι μπετόν, έχει πέσει ο κεραυνός και έχει συγκολλήσει τα μόρια της άμμου. Λέγεται κεραυνίτης το υλικό αυτό στα γαλλικά, στην ελληνική ο όρος δεν χρησιμοποιείται. Ο κεραυνός είναι ένα απόλυτα πρωταρχικό και ουσιαστικό γεγονός. Στην ιαπωνική λέγεται “ιναζούμα” και σημαίνει ο σύζυγος ή ο ερωμένος του ορυζώνα, γιατί αν δεν κεραυνοβοληθεί ο οριζώνας δεν θα έχουμε ανθοφορία και άρα δεν θα φάμε και το ριζάκι. Οι γιαπωνέζοι είναι πολύ πιο θετικοί. Εμείς είμαστε καταστροφικοί, δηλαδή στην Καθολική Εκκλησία λένε θα σου έρθει κεραυνός στο κεφάλι άμα απατήσεις τον σύζυγό σου. Και ο Δίας το ‘παιξε έτσι. Αλλά, όλο αυτό είναι ψεύτικο, ο κεραυνός δεν είναι μόνο από πάνω προς τα κάτω, είναι και από κάτω προς τα πάνω, είναι ενδο-συννεφικός, είναι δια-συννεφικός, υπάρχει ο στατικός ηλεκτρισμός σαν αποφόρτιση μικρή όταν για παράδειγμα πας να πιάσεις το αυτοκίνητό σου και σου φεύγουν κεραυνάκια από τα χέρια.
Πώς εκφράζεστε μέσα από την ποίηση και τις νέες τεχνολογίες; Δουλεύω τα ηλεκτροποιήματα, τα οποία είναι κάποιες γραμμές ενεργειακές, μια καταγραφή ενεργειακή. Αλλά και τα ηλεκτροποιήματα στον εικαστικό λόγο είναι ένας κεραυνός δικός μου: γύρω-γύρω βάζω αγώγιμες λέξεις σαν ρολόι και τον ανάβω, η όταν περνάει κάποιος ανάβει μόνος του γιατί έχει αισθητήρα. Ξαφνικά, αρχίζει και χτυπάει τη λέξη ενέργεια, οπότε εγώ διαβάζω “ενέργεια”, μετά χτυπάει τη λέξη Ελένη οπότε διαβάζω “Ελένη”, μετά χάος, μετά φιλί. Δημιουργείται ένα ποίημα τελείως τυχαίο, όπως και ο κεραυνός. Είναι ένα ποίημα που φτιάχνω από έναν κεραυνό. Έναν κεραυνό που βεβαίως είναι ο ηλεκτρισμός που παίρνουμε από την πρίζα, σύμφωνοι, γιατί είναι στα ανθρώπινα μέτρα. Και είναι ένα πολύ ωραίο ποιητικό παιχνίδι.
Πιστεύετε ότι η διοργάνωση του διεθνούς φεστιβάλ ποίησης είναι ένας τρόπος προβολής της Ελλάδας στο εξωτερικό; Τουλάχιστον ως λυτρωτική διέξοδος από την απαισιοδοξία που γεννάει η παρατεταμένη οικονομική κρίση. Με ό,τι μπορεί να κάνει την Ελλάδα να ακουστεί ουσιαστικά στο εξωτερικό, είμαι σύμφωνος. Αρκεί να μη γίνει για τα μάτια του κόσμου με μια κατανάλωση μη ελεγχόμενων χρημάτων, όπως συνέβη με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Για παράδειγμα, αυτό που έγινε στην πλατεία Συντάγματος με τη λαϊκή συνέλευση–έρχομαι σ’αυτό γιατί είναι σχετικό και με το ποίημα που διάβασα στο φεστιβάλ.
Πιστεύετε ότι άλλαξε κάτι εκείνες τις μέρες; Μετά από τον Κλεισθένη, ξανακούστηκε η “άμεση δημοκρατία.” Το λέω γιατί το Σύνταγμα ακούστηκε ως μια “ιστορία των αγανακτισμένων”, που ήταν κάτι μιντιακό, ενώ η λαϊκή συνέλευση στο κέντρο της πλατείας ήταν κάτι πολύ ιδιαίτερο και κράτησε πολύ μετά την καταστολή που έγινε με τα χημικά, πέντε-έξι μήνες δηλαδή και δημιουργήθηκαν πολιτικά μαγικές στιγμές. Αυτό ακούστηκε πάρα πολύ στο εξωτερικό. Όπως λέμε “θα κάνουμε χριστιανικό τουρισμό”, εκεί έγινε “θα κάνουμε ανατρεπτικό τουρισμό”. Πολλοί τουρίστες έρχονταν εξαιρετικά γι’ αυτό, παρ’ όλες τις δυσκολίες στις μετακινήσεις. Στο εξωτερικό μιλούσαν για κάτι πρωτοφανές, γιατί ήταν όλοι κάτω. Δεξιοί, αριστεροί. Υπήρχαν και φασίστες. Εγώ επέμεινα να πάρουν από την κληρωτίδα για να μιλήσουν. Ήταν ένας χαζούλης που έλεγε “Ελληνάρες, αδέρφια μου…” Όλοι έμειναν άναυδοι με τη βλακεία του, αλλά η δημοκρατία λειτούργησε. Και δημοκρατία σήμαινε και σημαίνει κάτι πέρα από τα κόμματα.
