Categories: ΒΙΒΛΙΟ

Όταν ο Τζον Ρέμπους αντιμετωπίζει το χάος του Brexit

Η Βρετανία κλυδωνίζεται στο κατώφλι του Brexit. Όλα όσα θεωρούσαν δεδομένα οι κάτοικοί της θα αλλάξουν. Ακόμα κι ο φόνος ενός Σαουδάραβα playboy στα προάστια του Εδιμβούργου μπορεί να κρύβει πίσω του τη νέα στροφή της οικονομικής πολιτικής. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες εγκαταλείπουν το λονδρέζικο Σίτι. Χωρίς την Ευρωπαϊκή Ένωση πίσω της, η Βρετανία προσπαθεί να στηριχτεί σε καινούργιους επενδυτές. Οι αραβικές χώρες ήταν από παλιά πρόθυμες να επενδύουν στα ερείπια της αυτοκρατορίας. Αλλά και να συναναστρέφονται την φλεγματική βρετανική αριστοκρατία.

Στο Εδιμβούργο, την πρωτεύουσα της Σκωτίας όπου οι κατοικοί της αντιτάχθηκαν κατά πλειοψηφία στο Brexit, μία σειρά επιθέσεων σε ξένους απασχολεί την αστυνομία. Τα θύματα είναι τυχαία. Χτυπάνε έναν Ιταλό φοιτητή στο κεφάλι. Ξυλοφορτώνουν μία Κινέζα φοιτήτρια. Και υπάρχει και ένας νεκρός Άραβας σε μία κακόφημη περιοχή. Μία αδικαιολόγητη έξαρση βίας που ενεργοποιεί την επιθεωρήτρια Σιβόν Κλαρκ και τον Μάλκολμ Φοξ από το τμήμα Μείζονων Εγκλημάτων.

Όχι όμως τον παλαίμαχο επιθεωρητή Τζον Ρέμπους. Έχει πια εξαντληθεί. Πάσχει από χρόνια αναπνευστική πνευμονοπάθεια, έχει κόψει το ποτό και το τσιγάρο, έχει μετακομίσει σε ισόγειο κι έχει αναγκαστεί να ξεφορτωθεί πολλούς αγαπημένους δίσκους. Το χάος που απλώνεται στην πόλη τον ξεπερνάει. Οπότε η μόνη του παρηγοριά είναι ο σκύλος του ο Μπίλο και η κόρη του η Σαμ που βρίσκεται κάπου στο Βορρά. Ο Ρέμπους δεν κουβαλάει φωτογραφίες μίας ευτυχισμένης οικογενειακής ζωής. Αντί γι’ αυτό προτιμάει να στοιβάζει στο σαλόνι τα αρχεία από παλιές υποθέσεις. Παραμένει πρώτα «μπάτσος» και μετά πατέρας.

Όμως αρκεί ένα τηλεφώνημα της Σαμ μέσα στη νύχτα για να εγκαταλείψει το καταφύγιό του και να βρεθεί στο τιμόνι του  σαραβαλιασμένου Saab του. Στη διαδρομή έχει συντροφιά ένα cd, δώρο της παλιάς του προστατευόμενης, της Σιβόν. Στο πλαστικό γράφει: «τραγούδια για δύσκολους καιρούς». Κάποια σε κάνουν να σκέφτεσαι, άλλα να ηρεμείς κι άλλα να χορεύεις, όπως του είχε πει. Μία αλλόκοτη συλλογή όπου ο Μπράιαν Ίνο και ο Λέοναρντ Κοέν συναντούν τους Black Sabbath και τους Jethro Tull. Το κατάλληλο σάουντρακ για τον Ρέμπους που πάει να βρεί την αλήθεια γύρω από την εξαφάνιση του συντρόφου της κόρης του.

O Ίαν Ράνκιν τραγουδάει με το συγκρότημα του, Best Picture.

Ο Ίαν Ράνκιν θα μπορούσε να είχε γράψει μία απλή αστυνομική περιπέτεια και να τελείωνε με το φάντασμα του Brexit. Αντίθετα εδώ πιάνει το νήμα μίας διαφορετικής  ιστορίας. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η Σκωτία είχε γεμίσει με στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι έγκλειστοι ήταν Γερμανοί αιχμάλωτοι, Πολωνοί στρατιώτες που διαφωνούσαν με την ηγεσία τους και αρκετοί ξένοι υπήκοοι, ύποπτοι για τις αρχές. Όταν ο πόλεμος τέλειωσε τα στρατόπεδα εγκαταλείφθηκαν και μετατράπηκαν σε ερείπια. Άλλωστε δεν είχαν καμία αξία χρήσης και τα περισσότερα βρίσκονταν σε εδάφη γαιοκτημόνων.

Αρκετές δεκαετίες μετά, τόσο ο παραιτημένος Ρέμπους όσο και ο αντίπαλός του στο Εδιμβούργο, ο νονός του υπόκοσμου, ο δαιμόνιος  Κάφερτι, διαπιστώνουν πως δεν έχουν αλλάξει και πολλά πράγματα. Η περισσότερη γη της Σκωτίας ανήκει στους γαιοκτήμονες χάρη στην αμετάβλητη ταξική διαίρεση ανάμεσα στους αριστοκράτες και τους πληβείους. Οι ξένοι, ακόμα κι αν είναι πλούσιοι και πρόθυμοι για επενδύσεις, πέφτουν θύματα μισαλλοδοξίας και ρατσισμού. Όσο για την παρανομία, οι κομψοί τζέντλεμεν μαφιόζοι τύπου Κάφερτι αποσύρονται και τους αντικαθιστούν βίαιες και αδίστακτες συμμορίες με κουστούμια και χαρτοφύλακες. Το Εδιμβούργο αλλάζει, το κέντρο πλημμυρίζει από συγκροτήματα γραφείων, οι κακόφημες γειτονιές του εξευγενίζονται και οι μοναχικοί ήρωες του αντί να ψαχουλεύουν τα κειμήλια τους, δίσκους και βιβλία, βγαίνουν στο δρόμο αναζητώντας την περιπέτεια.

Σε αυτό το σκηνικό, των δύσκολων καιρών ο Ράνκιν στήνει το εικοστό τρίτο μυθιστόρημα του Ρέμπους. Ανακατεύει ξεχασμένες ιστορίες από το παρελθόν με τις δυσοίωνες εικόνες του μέλλοντος, ένα σκουριασμένο πιστόλι με μία αστραφτερή Άστον Μάρτιν, τους διεφθαρμένους πολιτικούς με τους κυνικούς αριστοκράτες, το μαύρο χρήμα της κόκας με το πετρέλαιο των Αράβων και τα παραπήγματα ενός κοινόβιου με τους πύργους των γαιοκτημόνων.

«Θα τραγουδάμε ακόμα στους δύσκολους καιρούς» όπως προτάσσει το ποίημα του Μπέρτολτ Μπρεχτ στην εισαγωγή. Ο Ρέμπους είναι τσακισμένος πια αλλά ακόμα ικανός να βγάλει άκρη στον κυκεώνα της νέας εποχής. Κι ο Ράνκιν υπογράφει για μία ακόμα φορά ένα πυρετώδες νουάρ για τη ζάλη της Σκωτίας μπροστά στο Brexit.

Το μυθιστόρημα του Ίαν Ράνκιν «Ένα τραγούδι για δύσκολους καιρούς» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση Γιώργου Μπαρουξή.
Δημήτρης Αναστασόπουλος

Share
Published by
Δημήτρης Αναστασόπουλος