Είπε μια όμορφη φράση ο σκηνοθέτης Σωτήρης Τσαφούλιας την προηγούμενη εβδομάδα: «Δεν υπάρχει μεγάλος καλλιτέχνης αν δεν έχεις γίνει σπουδαίος άνθρωπος». Γιατί η καλλιτεχνία βγαίνει από την ψυχή σου και αυτό που αποτυπώνεται στα έργα σου εν τέλει δεν είναι σημαντικό αν η ψυχή είναι βρώμικη.
Προσωπικά συμφωνώ, ακόμα και αν αυτό βάζει στο ίδιο μικροσκόπιο ποιητές και συγγραφείς που έχουν αφήσει το στίγμα τους στην παγκόσμια λογοτεχνία, όπως ο Ted Hughes που έκανε μαύρη τη -σύντομη- ζωή της Sylvia Plath ή ο Μαρκήσιος Ντε Σαντ που είχε μάλιστα φυλακιστεί αμέτρητες φορές για σεξουαλικά αδικήματα. Ή ακόμα και σκηνοθέτες όπως ο Alfred Hitchcock που φημολογείται ότι υποχρέωνε σε βασανιστήρια της πρωταγωνίστριές του ή ο Tarantino που έφτυσε και παραλίγο να πνίξει την Uma Thurman στο Kill Bill, ενώ την έπεισε να οδηγήσει ένα ελαττωματικό αυτοκίνητο σε δρόμο με στροφές, λέγοντάς της ότι είναι ασφαλές, με αποτέλεσμα η ίδια να χάσει τον έλεγχο και το αμάξι να συγκρουστεί με ένα δέντρο. Και μην ξεχνάμε τον Roman Polanski που κατηγορήθηκε για τον βιασμό μιας ανήλικης κοπέλας πριν από 45 χρόνια και κατάφερε να συνεχίσει την καριέρα του εκτός Αμερικής. Έγινε Γάλλος πολίτης και μέχρι σήμερα θεωρείται φυγάς στις ΗΠΑ. Ακόμα και διάσημοι ηθοποιοί έχουν συζητηθεί για κακοποιητικές συμπεριφορές πολύ πριν το κίνημα #metoo, το οποίο επικεντρώθηκε στη σεξουαλική κακοποίηση. Από τον Marlon Brando που, όπως αποκάλυψε ο σκηνοθέτης Bernardo Bertolucci, στην ταινία του «Τελευταίο ταγκό στο Παρίσι» βίασε με δική του συναίνεση τη 19χρονη συμπρωταγωνίστριά του Maria Schneider για να έχει αληθοφάνεια η περίφημη σκηνή σοδομισμού, μέχρι τον Christian Bale, ο οποίος πριν από πολλά χρόνια και ενώ γύριζε μια σκηνή, ξέσπασε τον θυμό του επειδή πέρασε κατά λάθος μπροστά από την κάμερα ο διευθυντής φωτογραφίας και άρχισε να τον βρίζει επί τέσσερα λεπτά ασταμάτητα, με τον πιο εξευτελιστικό και ταπεινωτικό τρόπο. Και βέβαια μην ξεχνάμε την πιο πρόσφατη περίπτωση του Armie Hammer που τρέχει να κρυφτεί μετά τις δημοσιοποιήσεις προσωπικών του συνομιλιών με πρώην του, στις οποίες φαίνεται να αποκαλύπτει φαντασιώσεις κανιβαλισμού και βιασμού.
Τα πράγματα όμως δεν πάνε πίσω στην ξένη μουσική βιομηχανία. Ή μάλλον για να το αντιστρέψω, πάνε πάρα πολύ πίσω χρονικά. Αλλά ας πιάσω τα πιο πρόσφατα. Όσο εδώ ξεκινούσε το δικό μας #metoo στο θέατρο, στην Αμερική ξεσπούσε ένα άλλο μεγάλο σκάνδαλο. Η ηθοποιός Evan Rachel Wood βρήκε το θάρρος να βγει και να ονοματίσει τον άνθρωπο που για χρόνια την κακοποιούσε σεξουαλικά και ψυχικά, ενώ της έκανε και πλύση εγκεφάλου, ώστε να την οδηγήσει στην απόλυτη υποταγή, όπως η ίδια ανέφερε και αυτός δεν είναι άλλος από τον Brian Hugh Warner, γνωστό και ως Marilyn Manson. Οι μαρτυρίες της ανατριχιαστικές. Την προσέγγισε όταν ήταν ακόμα ανήλικη και όταν κατάφερε να την κάνει να αισθανθεί βασίλισσα και να ενδώσει στο ενδιαφέρον του, άρχισε να την κακοποιεί. Την άφηνε να κρυώνει για ώρες γυμνή, της έκανε ψυχολογικά και σωματικά βασανιστήρια, της έλεγε ότι του άρεσε να τη φαντάζεται νεκρή, την εκβίαζε, την χάραζε με μαχαίρι, την πίεζε να καταπιεί ναρκωτικά χάπια και μετά τη χρησιμοποιούσε σεξουαλικά, τη φωτογράφιζε και την εκβίαζε ότι θα δημοσιεύσει τις φωτογραφίες της».
Μόλις ο ασκός άνοιξε, βγήκαν και άλλες γυναίκες να μιλήσουν, είτε είχαν συνδεθεί ερωτικά μαζί του, είτε είχαν υπάρξει μάρτυρες σε κάποια περιστατικά ή είχαν δεχθεί εκβιασμό για να πάνε με τα νερά του. Πάνω-κάτω λένε όλες τα ίδια. Και κάθε εξομολόγηση που βγαίνει στη δημοσιότητα είναι πιο φρικιαστική από την προηγούμενη. Η Jenna Jameson ανέφερε ότι ο Manson φαντασιωνόταν να την κάψει ζωντανή, η ηθοποιός Esme Bianco δήλωσε ότι της έκοψε το σώμα με μαχαίρι και την κυνηγούσε με τσεκούρι, πάρα πολλοί γνωστοί μουσικοί, ηχολήπτες, ακόμα και ένας πρώην βοηθός, παραδέχτηκαν ότι γνώριζαν τι έκανε αλλά δεν μιλούσαν. Γνώριζαν ότι στο σπίτι του διατηρεί ένα δωμάτιο για «κακά κορίτσια» που αποκαλεί «δωμάτιο βιασμού», αλλά δεν μιλούσαν. Δεν μιλούσαν. Γιατί δεν ήθελαν να χάσουν τη δουλειά τους, γιατί έτρεμαν μην δεν ξαναβρούν ποτέ δουλειά στον χώρο. Γιατί το σύστημα πολύ συχνά ευνοεί τους ισχυρούς και αγνοεί τους αδύναμους. Τώρα όμως που ήρθε η στιγμή των μεγάλων αποκαλύψεων, πολλοί ένιωσαν την ανάγκη να ζητήσουν συγγνώμη για τα λάθη του παρελθόντος. Όχι όμως ο ίδιος ο Manson.
Αντίθετα, ο Justin Timberlake έκανε μία δήλωση μετά την πρόσφατη κυκλοφορία του ντοκιμαντέρ “Framing Britney Spears”, στο οποίο παρουσιάζεται ότι την αντιμετώπιζε τόσο άσχημα δημόσια όσο ήταν μαζί αλλά και αφού χώρισαν, σε σημείο ο διεθνής τύπος να τη διασύρει τόσο ώστε να καταλήξει με βαριές ψυχικές διαταραχές, θεραπείες και εισαγωγές σε κλινικές. Ο ίδιος ο Timberlake μάλιστα, ζήτησε συγγνώμη και από τη Janet Jackson για το περιστατικό που είχε διαδραματιστεί στο διάλειμμα του Super Bowl το 2004, όπου ο ίδιος είχε αποκαλύψει σε ζωντανή μετάδοση το στήθος της Jackson. Από τον Marilyn Manson μέχρι τον Justin Timberlake είναι μια συγγνώμη δρόμος, η οποία όμως δεν αρκεί ώστε να επανορθώσει για όλα αυτά που η συμπεριφορά του προκάλεσε. Περιστατικά κακοποίησης, βιασμού, αποπλάνησης ανηλίκων έχουν καταγραφεί πολλές φορές στο παρελθόν από μουσικούς. Λίγοι από αυτούς βρέθηκαν στα σκληρά χέρια της δικαιοσύνης. Οι περισσότεροι έκαναν απλώς τις εμπειρίες τους τραγούδι, κάποιοι τις τύπωσαν και σε μπλουζάκια, κέρδισαν περισσότερες γκρούπις, δόξα, λεφτά, δύναμη.
Οι ανήλικες Sable Starr και Lori Maddox, οι Rolling Stones, οι Led Zeppelin και ο David Bowie
Η Lori Maddox υπήρξε μια από τις πιο διάσημες γκρούπις των ‘70s, η οποία αποκάλυψε πολλά για τις σχέσεις της με διάσημους μουσικούς της εποχής, μέσα από συνεντεύξεις της. Μάλιστα η ίδια μαζί με την Sable Starr, την αποκαλούμενη «Βασίλισσα των γκρούπις», αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τον ρόλο της Kate Hudson στην ταινία “Almost Famous”. Και οι δύο εισχώρησαν στη μουσική σκηνή της εποχής πριν καν κλείσουν τα 15. Ο Jimmy Page αποκαλούσε τη Lori κοπέλα του αλλά η ιστορία είναι ακόμα πιο σκοτεινή, όπως η ίδια αποκάλυψε. Περιγράφοντας την αρχή της σχέσης τους, είπε ότι την απήγαγε φωνάζοντάς της «μπες μέσα στο αναθεματισμένο αυτοκίνητο και αν κουνηθείς θα σου πάρω το κεφάλι». Ο David Bowie, λέγεται, ήταν αυτός που πήρε την παρθενιά της όταν εκείνη ήταν μόλις 15 ετών και ενώ η Starr την είχε προειδοποιήσει ότι ήταν «δικός της». Μάλιστα η Lori έχει αποκαλύψει ότι εκείνος καλούσε και άλλες συνομήλικές της στο κρεβάτι μαζί τους. Η Lori είχε πολλά να πει και για τον Mick Jagger, με πιο χαρακτηριστικό το περιστατικό που την πήγε σε ένα σαδομαζοχιστικό δωμάτιο, της έδωσε κοκαΐνη και επιδόθηκε σε σεξουαλικές πράξεις όσο ήταν ανήλικη. Η Sable Starr έχει επίσης αποκαλύψει ανάλογα περιστατικά με τον Jagger, τον Bowie, τον Rod Stewart, τον Johnny Thunders των New York Dolls αλλά και τον Iggy Pop. O Iggy ήταν τόσο άνετος για τη σχέση του με την, τότε, 13χρονη Starr που έγραψε μέχρι και το τραγούδι “Look Away” γι’ αυτήν: “I slept with Sable when she was 13, her parents were too rich to do anything. She rocked her way around LA, ’til a New York Doll carried her away”. Πολλοί έχουν υπερασπιστεί τους διάσημους μουσικούς, τονίζοντας ότι τα κορίτσια συναινούσαν σε όλα αυτά (κάτι που και οι ίδιες έχουν υποστηρίξει), η πραγματικότητα όμως είναι ότι μιλάμε για ανήλικες ψυχές που δεν έχουν την κρίση και το σθένος που χρειάζεται για να αντιμετωπίσει κάποιος τέτοιες περιστάσεις.
Ο κηδεμόνας Steven Tyler και η Julia Holcomb
Ο Steven Tyler το σκέφτηκε πονηρά το θέμα. Όταν άρχισε να βγαίνει με τη 16χρονη Julia Holcomb, έπεισε τη μητέρα της να τον κάνει νόμιμο κηδεμόνα της. Δηλαδή να έχει ερωτική σχέση με το παιδί που φρόντιζε! Μάλιστα όταν εκείνη έμεινε έγκυος, την πίεσε να κάνει έκτρωση και ποιος ήταν -κατά την άποψή του- ο καλύτερος τρόπος για να της συμπαρασταθεί κατά τη διάρκεια της όλης διαδικασίας; Να σνιφάρει κοκαΐνη δίπλα από το κρεβάτι της.
Ο Jerry Lee Lewis και η ανήλικη ξαδέρφη του Myra Gale Brown
Έχει γίνει και ταινία η ζωή του. Και έκανε και καλές εισπράξεις μάλιστα. Και πρωταγωνίστησε ο Dennis Quaid. Ο Jerry Lee Lewis παντρεύτηκε τη 13χρονη ξαδέρφη του, Myra Gale Brown, το 1957 αλλά επειδή ήταν δίγαμος, το μυστήριο επαναλήφθηκε το 1958 που βγήκε το διαζύγιο από τον προηγούμενο γάμο του. Όταν πήγαν στο γαμήλιο ταξίδι, εκείνος ήταν 23 ετών και εκείνη πίστευε ακόμη στον Άγιο Βασίλη. Στη δική του περίπτωση ο Τύπος τον κυνήγησε, η καριέρα του έκανε μια ωραία βουτιά αλλά νομικά τη γλίτωσε. Έχει κάνει συνολικά επτά γάμους και έχει κερδίσει το παρατσούκλι «Τhe Killer» για τις άγριες εμφανίσεις του στη σκηνή. Κάποια πράγματα δεν είναι τυχαία βέβαια.
Ο Elvis Presley, τα ανήλικα «κεράσια» και η Jackie Rowland
Κεράσια λέγεται ότι αποκαλούσε ο «Βασιλιάς» τις ανήλικες παρθένες που αναζητούσε για να κοιμηθεί μαζί τους. Μια φορά στα παρασκήνια μιας συναυλίας προσπάθησε να φιλήσει τη 14χρονη φαν του, Jackie Rowland, λέγοντάς της ότι θέλει να τη μάθει να φιλάει όπως οι μεγάλοι. Η μητέρα της που ήταν παραδίπλα τον σταμάτησε αλλά πολλά άλλα κορίτσια δεν είχαν την ίδια τύχη. Μάλιστα φημολογείται ότι έβαζε χαρτονομίσματα των 100 δολαρίων στα σχολικά βιβλία τους για να περάσουν μια βραδιά μαζί του.
Ο Ted Nugent και η Courtney Love
Ο Ted Nugent έγραψε το 1981 το τραγούδι “Jail Bait” που οι στίχοι του έλεγαν “Well, I don’t care if you’re just thirteen… It’s all right baby, it’s quite all right I asked your Mama”. Λίγα χρόνια πριν, το 1978, υιοθέτησε ένα 17χρονο κορίτσι, την Pele Massa, ώστε να μπορέσει να κοιμηθεί μαζί της χωρίς να κατηγορηθεί για απαγωγή από τους γονείς της. Επιπλέον, η Courtney Love το 2004 αποκάλυψε στην εκπομπή “The Howard Stern Show” ότι έκανε πεολειξία στον Nugent όταν ήταν μόλις 12 ετών. Ο ίδιος το αρνήθηκε και το θέμα απλά έμεινε στο συρτάρι.
Ο Tupac Shakur και ο ομαδικός βιασμός
Έχει μείνει γνωστός ως θρύλος της ραπ μουσικής και αδικοχαμένος μετά τη δολοφονία του. Υπάρχει όμως ακόμα κάτι στο βιογραφικό του που ποτέ δεν θα το δει κάποιος στις πρώτες γραμμές. Το 1993 μπήκε στη φυλακή για ομαδικό βιασμό, αφού βίασε μια κοπέλα μαζί με άλλους τρεις άντρες. Το θύμα είπε στο δικαστήριο ότι ο ίδιος εκμεταλλεύτηκε τη διασημότητά του, αλλά και τον θαυμασμό της προς αυτόν για να την κακοποιήσει και να προδώσει την εμπιστοσύνη της. Από τις ελάχιστες περιπτώσεις που ένας μουσικός ήρθε πραγματικά αντιμέτωπος με τη δικαιοσύνη.
Πόσο δύσκολο είναι τελικά να σκοτώσουμε τα είδωλά μας;
Ας το πιάσω αντίστροφα. Πόσο εύκολο είναι να συνεχίσουμε να θαυμάζουμε ανθρώπους που έχουν προκαλέσει πόνο, εξευτελισμό και κατά συνέπεια ψυχικές διαταραχές σε άλλους ανθρώπους και γιατί μας είναι τόσο δύσκολο να τους αποκαθηλώσουμε; Ας μη γελιόμαστε, όλοι όσοι έχουμε δείξει ανοχή έχουμε συμβάλλει στην ατιμωρησία τους. Ο Γιώργος Θεοφάνους είπε πριν λίγες ημέρες ότι αν ανοίξει και στη χώρα μας η κόντρα στο τραγούδι, θα ακουστούν χειρότερα πράγματα. Μένει απλά να ανοίξει. Και να μην κλείσει άδοξα. Μήπως ήρθε η στιγμή επιτέλους να σκοτώσουμε τα είδωλά μας; Μήπως ήρθε η ώρα να καταλάβουμε ότι δεν υπάρχουν είδωλα, παρά μόνο άνθρωποι και ως ανθρώπους πρέπει να τους αντιμετωπίζουμε όλους;