«Είμαι ένας άνθρωπος του 20ου αιώνα. Δηλαδή, είμαι γέρος». Έτσι ξεκίνησε τη δική του Άσκηση Ελευθερίας χτες βράδυ ο Τόνι Νέγκρι, στην εναρκτήριο ημέρα της Documenta 14. ο τρόπος που μίλησε όμως διέψευσε την αρχική του δήλωση και δεν πρόδιδε ούτε τα 83 του χρόνια, ούτε την κόπωση από το δύσκολο ταξίδι που είχε προηγηθεί. Ανέτρεξε στα παιδικά του χρόνια , την εποχή που στην πατρίδα του επικρατούσε ο φασισμός, αλλά και στα μετέπειτα, και τους αγώνες της εργατικής τάξης – αυτούς που από όλες τις μεριές γίνεται προσπάθεια να ξεχαστούν, ή να ακούγονται πλέον γραφικοί και ανεδαφικοί.
Δήλωσε απαισιόδοξος: ρεαλιστική εκτίμηση, την οποία όμως η ίδια η υπερήφανη και ακάματη στάση του μοιάζει να διαψεύδει. Άλλωστε, η ίδια η τυφλή και λυσσαλέα επίθεση μεγάλης μερίδας του ελληνικού τύπου εναντίον του, αλλά και εναντίον της ίδιας της σημαντικότατης καλλιτεχνικής διοργάνωσης που τον φιλοξενεί, άλλα δείχνουν: δεν μπαίνει κανείς στον κόπο να διεξαγάγει μάχη κατά αντιπάλων που δεν φοβάται, ούτε κατά φαντασμάτων χωρίς δύναμη.
Εκτός αν επιλέγει κανείς να βάλλει κατά λάθος αντιπάλου – στη συγκεκριμένη περίπτωση, κατά ενός από τα σπουδαιότερα συμβάντα που φιλοξένησε η χώρα μας στον τομέα της τέχνης τις τελευταίες δεκαετίες. Ας γίνουν τουλάχιστον οι αντεγκλήσεις που αφορούν καλλιτεχνικά γεγονότα – δεν έχουμε ξεχάσει τη χειμωνιάτικη περιπέτεια της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού – αφορμή να τους δίδεται η δημοσιότητα κι η σημασία που τους πρέπει, μήπως και αρχίσουν να προσελκύουν περισσότερους…
Ευτυχώς το πλήθος που συνέρρευσε στο Πάρκο Ελευθερίας ήταν μεγάλο, όλων των ηλικιών και των τάσεων, με συνδετικό κρίκο το ενδιαφέρον και την αγάπη για την τέχνη και τις εξελίξεις της. Παρόντες – ως όφειλαν – και πολλοί φοιτητές της Καλών Τεχνών. Τα λόγια των σπουδαίων επιμελητών, οι χώρος που δημιούργησε με έμπνευση ο Αγγελιδάκης και «πείραξε» σοφά ο Τσινικόρης, οι Ασκήσεις των ακτιβιστών των μειονοτήτων – σκεφτείτε σε πια ιστορική στιγμή! – και του φιλόσοφου (μην το ξεχνάμε) Νέγκρι, μας επιβεβαίωσαν πως για όλες τις επόμενες μέρες, αυτό είναι το μέρος όπου πρέπει να βρίσκεται κανείς όσο συχνότερα μπορεί.
Όσο για το ποιος είναι ο Τόνι Νέγκρι, για το ποια πράγματα έχει κατηγορηθεί, αν ενέχεται σε οποιαδήποτε πράξη βίας και αν αποδείχτηκε ποτέ οποιαδήποτε κατηγορία εναντίον του, οι πληροφορίες υπάρχουν αφειδώς στο διαδίκτυο και μπορεί κανείς να ενημερωθεί. Εγώ απλώς θα επισημάνω πως, μετά από 14 χρόνια αυτοεξορίας στη Γαλλία, ο ίδιος επέλεξε να επιστρέψει το 1997 στην Ιταλία γνωρίζοντας τις συνέπειες και αποφασίζοντας να τις αντιμετωπίσει.
Κράτα το
Κράτα το
Κράτα το
