Categories: ΒΙΒΛΙΟ

Διαβάσαμε: Γουίλιαμ Φώκνερ – Ο Ξένος Στο Χώμα

Ο ηλικιωμένος νέγρος Λούκας συλλαμβάνεται πάνω από το πισώπλατα πυροβολημένο πτώμα ενός λευκού αλήτη, με το πιστόλι του ζεστό στην τσέπη. Επειδή ποτέ δεν συμπεριφέρθηκε όπως αρμόζει σε έναν νέγρο, η Πόλη έχει τώρα κάθε ελαφρυντικό να τον τιμωρήσει. Ο μόνος λόγος που αναβάλλεται το λυντσάρισμα του είναι η αργία της Κυριακής.

Ο 16χρόνος λευκός Τσαρλς νιώθει υποχρεωμένος να τον βοηθήσει να αποδείξει την αθωότητά του, διότι ο Λούκας του είχε σώσει τη ζωή στο παρελθόν. Θα πάει (μαζί με τον νέγρο φίλο του και μια 70χρονη γνωστή του Λούκας) μέσα στη νύχτα να ξεθάψει τον τάφο του νεκρού και θα ανακαλύψει ότι μέσα βρίσκεται άλλο πτώμα. Από το σημείο αυτό, ο σερίφης της πόλης και ο δικηγόρος θείος του Τσαρλς θα αναλάβουν να διαλευκάνουν την ιστορία.

«Ο Ξένος στο Χώμα» είναι ένα από τα βιβλία της ωριμότητας του πολυγραφότατου Φώκνερ. Γραμμένο το 1948, υπήρξε το πρώτο βιβλίο του που γνώρισε εμπορική επιτυχία μετά το «Ιερό» πίσω στο 1931. Έγινε ταινία την επόμενη χρονιά, όταν ο συγγραφέας πήρε και το Νόμπελ.

Η μεγάλη εμπειρία του στη συγγραφή σεναρίων στο Χολυγουντ επί δύο δεκαετίες φαίνεται στην εξέλιξη και τις ανατροπές της πλοκής. Αλλά η μαγεία του Φώκνερ είναι η ικανότητα να δημιουργεί έναν ολόκληρο κόσμο από ένα περιστατικό.

Θεματολογικά επανερχόμαστε στην περιγραφή της ζωής της φανταστικής κομητείας Γιοκναπατάουφα. Ο κοσμος αλλάζει, η πρόοδος έρχεται σταδιακά στην Αμερική που κάποια στοιχεία τα αποδέχεται (τα πατενταρισμένα αυτόματα μηχανήματα οικιακής χρήσης, τα αυτοκίνητα), όμως σε άλλα αντιστέκεται με μανία (φυλετικός διαχωρισμός), ο δημόσιος χώρος μεταβάλλεται έντονα (οι κήποι μικραίνουν, τα υλικά αλλάζουν). Βάζοντας το έγκλημα να διαδραματίζεται έξω από την πόλη, αλλά τις συνέπειές του εντός της, ο Φώκνερ πετυχαίνει να καταγράψει με απαράμιλλο τρόπο την μεταβατική εποχή.

Δύο μοτίβα κυριαρχούν: ο ρατσισμός του Αμερικάνικου Νότου και η Πόλη/κοινωνία ως απρόσωπη δύναμη καταστροφής. Ο Λούκας καταδικάζεται από την Πόλη χωρίς να ρωτηθεί καν, γιατί έχει καταδικαστεί από τη στιγμή που γεννήθηκε μαύρος. Οι μόνοι που θα ενδιαφερθούν και θα ρισκάρουν για  να τον σώσουν είναι οι έφηβοι και μια γριά, οι οποίοι δεν υπόκεινται στις αξίες της Πόλης/μάζας που διψάει για αίμα νέγρου.

Η ασύνειδη γραφή του Φώκνερ (μεγάλες προτάσεις, πολλά συνώνυμα στη σειρά, λίγα  σημεία στίξης, κλπ) σε συνδυασμό με την μαεστρία του στη λεπτομέρεια θα προκαλέσουν αλλά και θα επιβραβεύσουν τον υπομονετικό αναγνώστη.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Σταύρος Στριλιγκάς

Share
Published by
Σταύρος Στριλιγκάς