Φάρσες! Ίντριγκα! Σασπένς! Προσωπικές εξομολογήσεις! Κατασκοπικές παρακολουθήσεις! Πολικές αρκούδες! Γυρισμένο σε διάστημα μιας τετραετίας και μονταρισμένο σε διάρκεια δίωρης ταινίας, το The Yes Men Are Revolting ξεσήκωσε θύελλα πανηγυρισμών στη χθεσινή του πρεμιέρα, δίνοντας λίγη ζωντάνια σε μια κατά τα άλλα μουδιασμένη Berlinale. Και λογικό: Το νέο ντοκιμαντέρ – χρονικογράφημα του μνημειώδους ντουέτου φαρσαδόρων ακτιβιστών, έχει κάτι για όλους – ακόμη και για κάποιον που δεν έχει ιδέα ποιοι στο διάολο είναι οι Yes Men.
Χωρισμένοι στη γέννα και ταιριασμένοι απ’ τη μοίρα, οι Yes Men είναι δυο αδερφές ψυχές που ανακάλυψαν η μία την άλλη όταν συνεχάρησαν αλλήλους για τις ακτιβιστικής φύσεως αντικαταναλωτικές φάρσες που έστησαν στη δεκαετία του ‘90: ο μεν Andy Bichlblaum πειράζοντας τον κώδικα ενός video game, για να εμφανίζεται ένας ημίγυμνος γκέι τύπος να μοιράζει γλωσσόφιλα σε μπάτσους κάθε Παρασκευή και 13, ο δε Mike Bonanno μοιράζοντας κουκλάκια με αλλαγμένες κασέτες ομιλίας, ώστε η Barbie να διατάζει επιθέσεις με ρουκέτες κι ο GI Joe να ζητάει επίμονα βόλτες στα μαγαζιά.
Πρωταγωνίστρια μιας απ’ τις αμέτρητες φάρσες τους, η Πολική Αρκούδα των The Yes Men πρωταγωνίστησε και στο Q&A της ταινίας.
Ζευγάρι φτιαγμένο στον παράδεισο, που λένε, οι δυο τους έστησαν μερικές απ’ τις πιο ευφάνταστες φάρσες στην ιστορία του σατιρικού ακτιβισμού, ξεκινώντας απ’ την προεκλογική καμπάνια του George W Bush το 2004. Κατά τη διάρκειά της, περιόδευσαν στην αμερικανική ενδοχώρα, για να ζητήσουν από ψηφοφόρους να στηρίξουν τον υποψήφιο πρόεδρο, υπογράφοντας Πατριωτική Δέσμευση να φυλάξουν πυρηνικά απόβλητα στις αυλές τους και να στείλουν τα παιδιά τους στον πόλεμο, προκειμένου η Αμερική να γίνει ξανά μια δυνατή, περήφανη χώρα. Έχοντας περάσει τον πολιτικό ακτιβισμό σε άλλο επίπεδο με την πιο διάσημη φάρσα της πρώιμης περιόδου τους (έστησαν ψεύτικες συνεντεύξεις τύπου ως εκρόσωποι του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, για να ενθαρρύνουν μεγάλες εμπορικές οντότητες να αγοράζουν απευθείας ψήφους από καταναλωτές, αντί να τρώνε τον καιρό τους επηρεάζοντας έμμεσα τις κυβερνήσεις), οι Yes Men βρήκαν το κάλεσμά τους στην οικολογικό ακτιβισμό, και την προσπάθεια να ανατρέψουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Τον Οκτώβρη του 2009, σε μια ψεύτικη συνέντευξη Τύπου στην οποία υποδύθηκαν μέλη του Εμπορικού Επιμελητηρίου των ΗΠΑ, οι δυο διαβόητοι φαρσέρ διακήρυξαν την ολοκληρωτική μεταστροφή στην κλιματική πολιτική της χώρας τους, με την απαγόρευση των ορυκτών καυσίμων και την πλήρη αντικατάστασή τους με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Εκεί τους συναντά και το νέο τους ντοκιμαντέρ, που καταγράφει την πρώτη τους βαριά μήνυση (από το Εμπορικό Επιμελητήριο για πλαστοπροσωπία με σκοπό το οικονομικό όφελος, καλυμμένο με τη μάσκα του ακτιβισμού), και συνεχίζει παρακολουθώντας όχι τόσο τις συνέπειες αυτής της πρώτης τους μετωπικής σύγκρουσης με τον αμερικανικό Νόμο, όσο το πώς η αληθινή ζωή κι οι πρακτικές απαιτήσεις της, μαζί με τη σταδιακή συνειδητοποίηση ότι ο κόσμος είναι πολύ αποφασισμένος να πάει στο διάολο για να μπορέσουν οι ίδιοι να τον αλλάξουν, τους κόβει τον αέρα να εξασφαλίσουν έναν καλύτερο πλανήτη για τα παιδιά τους. Ή, μάλλον, τα παιδιά του ενός, γιατί ο άλλος δεν μπορεί να κάνει – άλλη μια συνειδητοποίηση, που λειτουργεί εις βάρος τους συν τω χρόνω.
Όσο το ακτιβιστικό ντουέτο ταξιδεύει στην Ουγκάντα για να δει ιδίοις όμασι πώς μεταφράζεται σε πρακτικούς όρους το κλιματικό χρέος (4.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο σε χώρες του Τρίτου Κόσμου λόγω των κλιματικών αλλαγών, στις οποίες δεν έχουν την χρηματική άνεση να προσαρμοστούν όπως οι Αναπτυγμένες Χώρες), κι ύστερα επισκέπτονται τον Καναδά για να καταγράψουν τις συνέπειες του να κάθεσαι πάνω στο δεύτερο μεγαλύτερο απόθεμα πετρελαίου στον πλανήτη (οι εκτάσεις των ιθαγενών Αμερικανών, που έχουν μετατραπεί σε τοξικούς βαλτότοπους για την χημική εξόρυξη πετρελαίου, έχουν το μέγεθος της Μεγάλης Βρετανίας), τα προσωπικά τους μπλέκονται με τα υπαρξιακά, κι οι δυο αχώριστοι φαρσέρ απομακρύνονται όλο και πιο πολύ ο ένας απ’ τον άλλο. Η κορύφωση των ακτιβιστικών τους δράσεων, μέσω μιας πλαστής συνέντευξης Τύπου κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (το COP15 του 2009), μπορεί να τους έκανε πάλι φιγούρες της ημέρας για το παγκόσμιο ακτιβιστικών κοινό, όμως η τελική ολοκληρωτική αποτυχία των εθνών να συνάψουν ενιαία κλιματική πολιτική, λειτούργησε για τους δυο φαρσέρ ως μοιραίος καταλύτης.
Οι προσωπικές ιστορίες του καθενός, και δη η για αρκετούς μήνες αποχώρηση του Mike Bonano από τις ακτιβιστικές δράσεις, μέχρι την επανένωσή τους για την ουσιαστική συνεισφορά στην μαζική κινητοποίηση του Occupy Wall Street, προσφέρουν στην ταινία μια ιδιαίτερα τρυφερή οικειότητα. Σ’ αυτόν τον ανθρώπινο παράγοντα βρίσκει και η Laura Nix τη δραματουργική αψίδα που χρειάζεται το ντοκιμαντέρ της, για να παρουσιάσει εις βάθος κάτι παραπάνω απ’ τα προβλήματα που προσπαθούν να διορθώσουν, ή τα back-stage απ’ τις εκστατικές δράσεις που εμπνέονται για να εκμεταλλευτούν την αφελή ελαφρότητα των συστημικών media. Της επιτρέπει να αναδείξει και την βαθιά ενσυνείδηση απ’ την οποία πηγάζει το ιδιοφυές, ανατρεπτικό χιούμορ κι η προβοκατόρικη ανατρεπτικότητα των δυο μαέστρων της αντισυστημικής δολιοφθοράς, οι οποίοι με τη σειρά τους, σ’ αυτήν την τρίτη κινηματογραφική συμπύκνωση των ακτιβιστικών τους πεπραγμένων, λειτουργούν σαν χαβαλεδιάρηδες Michael Moore μείον τις διδακτικές κορώνες του, και κατασκευάζουν ένα απ’ τα πιο ευχάριστα, διασκεδαστικά, εύπεπτα και συγχρόνως αφυπνιστικά ντοκιμαντέρ που μπορείς να πετύχεις σε οθόνη εδώ και καιρό. Το οποίο ακόμη κι αν δεν ιντριγκάρει τους Έλληνες διανομείς, αξίζει να το ψάξεις, και κάποια στιγμή όλο και κάπου θα το βρεις.
Η Popaganda σώζει τον πλανήτη στη Berlinale, χάρη στην υποστήριξη της Aegean Airlines