Το ιδανικό σκηνικό για να απολαύσει κανείς τσίπουρο περιλαμβάνει χειμωνιάτικο καιρό, κεφάτους φίλους, μια ξυλόσομπα να ζεσταίνει με τη φλόγα της το χώρο και τις καρδιές κι ένα τραπέζι γεμάτο μεζέδες. Πρόκειται για το κατεξοχήν ποτό της παρέας, το οποίο γνωρίζει «μεγάλες δόξες» τα τελευταία χρόνια. Οι ρίζες του χάνονται στο χρόνο, αφού ενδείξεις για ένα δημοφιλές ποτό που προέρχεται από απόσταξη φλοιών σταφυλιού συναντάμε και στην αρχαία Ελλάδα. Αναμφισβήτητα όμως η τέχνη του τσίπουρου εξελίχθηκε κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, στις μονές του Αγίου Όρους και κατόπιν, μέσω των μοναχών, διαδόθηκε στα Μετέωρα και σταδιακά σε όλη την Ελλάδα. Το γεγονός αυτό επιβεβαίωσε στην Popaganda και η Ιωάννα Τσιλιλή, στην οποία απευθυνθήκαμε για περισσότερες πληροφορίες. Δεν θα μπορούσαμε να βρούμε πιο ενημερωμένο οδηγό, καθώς η ίδια είναι υπεύθυνη οινολόγος και master distiller, της γνωστής οικογένειας που, από το τέλος του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου και έπειτα, μυεί ολοένα και περισσότερους στη λατρεία του τσίπουρου.
Τα μάτια της λάμπουν όταν ακούει την ερώτηση κατά πόσο υπάρχει «στροφή» της αγοράς προς τα ελληνικά προϊόντα και ειδικά στο τσίπουρο. «Έχουμε αρχίσει να πετάμε από πάνω μας «φορεμένες» από το εξωτερικό συνήθειες, να αποβάλουμε την ξενομανία, που είχαμε έντονα τα τελευταία 40 χρόνια, και να επανεκτιμούμε τα προϊόντα του τόπου μας. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την εξέλιξη των ελληνικών προϊόντων, έχει οδηγήσει σε μια συνεχώς αυξανόμενη προτίμηση για ελληνικά κρασιά και αποστάγματα. Ειδικά το τσίπουρο, χάρις στην «καθαρότητα» της γεύσης του, την «ευγενή» του πρώτη ύλη-το σταφύλι- και τις διαφορετικές μορφές που παίρνει, από «φρέσκο» (χωρίς παλαίωση) ως αυτό της μακράς παλαίωσης, γίνεται συνεχώς περισσότερο αγαπητό τόσο από τους απλούς καταναλωτές όσο και από τους έμπειρους mixologists».
Το ίδιο συναρπαστικά περιγράφει τον τρόπο που στην επιχείρησή τους συλλέγουν την πρώτη ύλη «Τα υγιή, καλά ωριμασμένα σταφύλια, από επιλεγμένα αμπελοτεμάχια της Θεσσαλικής γης συλλέγονται χειρωνακτικά, αποβοστρυχώνονται και οινοποιούνται σε ανοξείδωτες δεξαμενές κάτω από πλήρως ελεγχόμενες συνθήκες θερμοκρασίας και περιβάλλοντος. Μετά το τέλος της ζύμωσης, συλλέγεται ο οίνος ελεύθερης ροής και τα στέμφυλα (οι φλούδες των σταφυλιών) μεταφέρονται σε ανοξείδωτες δεξαμενές, όπου φυλάσσονται αεροστεγώς σε χαμηλές θερμοκρασίες μέχρι τη στιγμή της απόσταξης. Είναι αυτοί οι παράγοντες που καθιστούν την πρώτη ύλη του τσίπουρου ποιοτική, αρωματική και φρέσκια, έτοιμη να αναδειχθεί μέσα από την απόσταξη».
Μεγάλη υπόθεση για την Ιωάννα η παραγωγή του τσίπουρου. Και κυρίως οικογενειακή. «Ο Ευθύμιος Τσιλιλής, ως επίτροπος της εκκλησίας του χωριού, ήταν υπεύθυνος για τον κοινοτικό άμβυκα απόσταξης, ενώ παράλληλα αποκάλυψε τα μυστικά του τσίπουρου στους συγχωριανούς του», δηλώνει με μια δόση περηφάνιας. Και συνεχίζει λέγοντας «Το τσίπουρο παραγόταν μέχρι τότε ερασιτεχνικά από τους χωρικούς. Επιτρεπόταν μικρή εμπορία μέσα στο νομό παραγωγής του και στους όμορους νομούς, πάντα σε χύμα μορφή, αφού κάθε είδους τυποποίηση ήταν απαγορευμένη, με σκοπό την ενίσχυση του εισοδήματος των αγροτών και των κατοίκων των παραμεθόριων περιοχών».
Το 1989, όμως, αλλάζουν τα πράγματα με την αντίστοιχη θέσπιση της Εθνικής και Ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τα αποστάγματα και πλέον επιτρέπεται η παραγωγή και εμφιάλωση τσίπουρου από επίσημες αποσταγματοποιίες. Την ίδια χρονιά ο Κων/νος Τσιλιλής ιδρύει την πρώτη μικρή ατομική επιχείρηση, με έδρα τη Ράξα Τρικάλων και κύρια δραστηριότητα την παραγωγή και εμφιάλωση τσίπουρου, ενώ την αμέσως επόμενη κυκλοφορεί στην αγορά το τσίπουρο Τσιλιλή, το πρώτο που εμφιαλώνεται στη Θεσσαλία.
Σύμφωνα με την Ιωάννα Τσιλιλή αυτό που το διαφοροποιεί από τα άλλα τσίπουρα, πέρα από το ότι φτιάχνεται από ανθρώπους με γνώση, αλλά και τον κατάλληλο εξοπλισμό, είναι «τα έντονα ανθικά και βοτανικά του αρώματα και η μεστή, μα ταυτόχρονα απαλή του γεύση το έκαναν να αγαπηθεί όχι μόνο από τους άντρες αλλά και από τις γυναίκες, οι οποίες παλαιότερα θεωρούσαν το τσίπουρο πολύ ρουστίκ και παλιομοδίτικο». Στην ερώτηση πως μπορεί να νιώσει κανείς καλύτερα τη γευστική εμπειρία με το τσίπουρο επισημαίνει ότι είναι ιδανικό για ανθρώπους με διάθεση για εξερεύνηση και χαλαρό dress code. «Μεζέδες κρεάτων, θαλασσινών και μεσογειακά λαχανικά αλλά και πιάτα εξωτικών κουζινών αποτελούν ιδανικά παντρέματα» τονίζει η Ιωάννα, ενώ προσθέτει ότι «το τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο προτιμάται από αυτούς με προτίμηση σε μια πιο φινετσάτη γεύση, που θυμίζει σταφύλι και παντρεύεται ιδανικά με μεζέδες του βουνού ή της θάλασσας».
Το τσίπουρο με γλυκάνισο είναι πιο πικάντικο και γλυκόπιοτο (θυμίζοντας ούζο ή παστίς) και συνοδεύεται με πικάντικους μεζέδες. Ο κλασικός τρόπος κατανάλωσης του τσίπουρου είναι με την προσθήκη δροσερού νερού και λίγου πάγου, αλλά η τέχνη της γευσιγνωσίας του απαιτεί (ειδικά για αυτό χωρίς γλυκάνισο), να καταναλωθεί δροσερό, σε θερμοκρασία 8-10ºC χωρίς την προσθήκη νερού η πάγου, που αλλοιώνουν τα χαρακτηριστικά του.
Στην ετικέτα Τσιλιλή μπορεί να βρει κανείς τσίπουρο 9πλής απόσταξης με ή χωρίς γλυκάνισο, αποστάγματα σταφυλιού από Μοσχάτο Αμβούργου, Ξινόμαυρο, Chardonnay, και Cabernet Sauvignon (όλα από τον ιδιόκτητο αμπελώνα που διαθέτει η οικογένεια στη Θεόπετρα), καθώς και το παλαιωμένο και μυστηριώδεςDARK CAVE 5-Year-Old TsililiTsipouro. Το οποίο, σύμφωνα με τη συγκλονιστική περιγραφή της Ιωάννας Τσιλιλή, είναι ένα απόσταγμα εξαιρετικά σπάνιο, με παγκόσμιες διακρίσεις «με σώμα ρωμαλέο, αλλά και βελούδινο, άψογα ισορροπημένο».
Η ίδια δηλώνει ενθουσιασμένη με «τα μελωμένα αρώματα αποξηραμένου δαμάσκηνου, φλούδας περγαμόντου, μελιού και πικάντικες νότες βανίλιας, σοκολάτας και μοσχοκάρυδου». Καθώς το περιγράφει η σκέψη το παντρεύει με ένα μεστό πούρο, πλούσιο αυγοτάραχο, αποξηραμένα φρούτα και πικρή σοκολάτα.
Όταν πέφτει στο τραπέζι η ερώτηση που αφορά στο πως φαντάζεται το μέλλον απαντά με σιγουριά: «Τα όνειρα μου και οι προσδοκίες μου για τους οίνους και τα αποστάγματα της οικογένειας Τσιλιλή δεν έχουν όρια! Ως η τέταρτη γενιά, που δημιουργεί μέσα σε αυτή την οικογενειακή εταιρία, κάθε χρόνο κερδίζει την καρδιά μου και με εμπνέει ένα άλλο προϊόν στο οποίο επικεντρώνομαι. Το σίγουρο είναι ότι αυτό που θέλω για τα προϊόντα μας είναι να συνεχίσουν να εκφράζουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το ελληνικό ταπεραμέντο, να έχουν εξαιρετική ποιότητα και να εμπνέουν τους καταναλωτές τόσο της Ελλάδας όσο και του εξωτερικού. Το γεγονός ότι οι mixologists σε Λονδίνο και Νέα Υόρκη πειραματίζονται με τσίπουρο Τσιλιλή και ότι το DARKCAVE έχει αγαπηθεί ως luxury απόσταγμα σε Ευρώπη και Ασία μου δίνει δύναμη να συνεχίσω!»
Cocktails με τσίπουρο
Μεσογειακό sweet & sour cocktail με DARKCAVE Παλαιωμένο Τσίπουρο Τσιλιλή
Yλικά:
• 50ml DARKCAVE Παλαιωμένο Τσίπουρο Τσιλιλή 5 Ετών
• 75ml λευκό αφρώδες κρασί από Μοσχάτο Αμβούργου Bianco Nero White Sparkling Wine
• Χυμός από μισό λεμόνι
• Μία κουταλιά σιρόπι από γλυκό κουταλιού περγαμόντο ή πορτοκάλι
Σε ένα shaker αναμιγνύουμε το Παλαιωμένο Τσίπουρο Τσιλιλή DARKCAVE με το χυμό λεμονιού, το σιρόπι γλυκού κουταλιού και ανακινούμε καλά. Σερβίρουμε σε tumbler ποτήρι με 4-5 παγάκια, σουρώνοντας το μίγμα με σουρωτήρι και απογεμίζουμε τέλος με Bianco Nero White Sparkling Wine. Γαρνίρουμε με γλυκό κουταλιού περγαμόντο ή φλούδα πορτοκαλιού και χαλαρώνουμε με αυτό το σοφιστικέ cocktail μετά από μια γεμάτη μέρα!
Τsilili’s Mediterranean (συνταγή του γνωστού mixologist Γιάννη-Πέτρου Πετρή)
Yλικά:
• 40 mL Tσίπουρο Τσιλιλή χωρίς γλυκάνισο
• 1 φέτα λεμονιού
• 10 mL χυμό λεμονιού
• 20 mL σιρόπι μελιού (ανθόμελο αραιωμένο 1:1 με νερό)
• Μισό τοματίνι
• 1 λεπτοκομμένη φέτα αγγουριού
• 1 κλαδάκι δεντρολίβανο
Βάζουμε σε old fashion ποτήρι όλα τα υλικά, εκτός από το τσίπουρο και το δεντρολίβανο, και τα πιέζουμε ελαφρά με ένα γουδοχέρι ή με το πίσω μέρος ενός κουταλιού. Γεμίζουμε το ποτήρι με τριμμένο πάγο και συμπληρώνουμε με το τσίπουρο. Ανακατεύουμε ελαφρά, γαρνίρουμε με το δεντρολίβανο και σερβίρουμε.
