Είμαι πολιτική προσφύγισσα. Δεν έχω βιώσει βόμβες να πέφτουν πάνω από το σπίτι μου, ούτε έχω αναγκαστεί να βρω την οικογένειά μου εγκλωβισμένη κάτω από συντρίμμια. Δεν γλίτωσα από την πείνα, την καταπίεση ή από τις διώξεις ακραίων ισλαμιστών και δεν ξέφυγα από τον κίνδυνο της υποδούλωσης ή της στέρησης της ελευθερίας του λόγου μου επειδή είμαι γυναίκα. Η χώρα μου δεν λεηλατήθηκε ως αποτέλεσμα ιμπεριαλιστικών πολιτικών και δεν έγινε πεδίο μάχης.
Είμαι πολιτική προσφύγισσα. Αγωνίστηκα και αγωνίζομαι για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αντιτάχθηκα στον πόλεμο, στην εργασιακή εκμετάλλευση, στην εκμετάλλευση των γυναικών και των παιδιών. Πάλεψα ενάντια στη λεηλασία της φύσης, τη ρύπανση και την εξαφάνιση των υδάτινων πόρων. Αγωνίστηκα για όλα αυτά, πιστεύοντας ακράδαντα πως οι άνθρωποι μπορούμε να ζήσουμε ειρηνικά και με γαλήνη, αρκεί να μην υπάρχουν πολιτικές που να ωθούν τους λαούς να γίνονται εχθρικοί ο ένας απέναντι στον άλλο. Αγωνίστηκα για όλα αυτά, λέγοντας ότι είναι δικαίωμα του καθενός και της καθεμίας μας να μπορεί να μιλά τη μητρική του/ης γλώσσα. Για αυτό με συνέλαβαν. Για αυτό με φυλάκισαν και με βασάνισαν από την τουρκική αστυνομία. Και για να μην με συλλάβουν ξανά, για να μην πεθάνω από τα χέρια του κράτους, όταν απελευθερώθηκα, αναγκάστηκα να εγκαταλείψω τη χώρα μου και να γίνω πρόσφυγας.
Το να είσαι πρόσφυγας!
Το να είσαι πρόσφυγας/ισσα σε μια καινούργια χώρα, σημαίνει να έχεις ξανά ελπίδα, να ελπίζεις ότι μπορείς να ξεκινήσεις μια νέα ζωή. Αλλά από που ξεκινάει ένας άνθρωπος που έφτασε σε αυτή τη χώρα έχοντας διαφύγει από την πείνα, το θάνατο, τον πόλεμο, τον πόνο και την αιχμαλωσία…; Χρειάζεται ένα σπίτι για να μείνει, να μπορεί να καλύψει τα έξοδα του σπιτιού, όταν είναι άρρωστος να υπάρχει ένα νοσοκομείο για να πάει και να μπορεί να πάρει φάρμακα για τη θεραπεία του. Για να μπορέσει να ανταπεξέλθει σε όλα αυτά, θα πρέπει να βρει μια δουλειά.
Για τους πρόσφυγες, τουλάχιστον, θα έπρεπε να υπάρχει το δικαίωμα σε μια έστω και προσωρινή στέγη, μέχρι να μάθουν τη γλώσσα, να βρουν δουλειά και να ρυθμίσουν τη διαδικασία ασύλου τους. Όμως σε αυτή την όμορφη χώρα, που ήρθαμε για να χτίσουμε μια νέα ζωή, χωρίς να μιλάμε τη γλώσσα και χωρίς να έχουμε ένα σπίτι για να μείνουμε, αγωνιζόμαστε σαν τα ψάρια έξω από το νερό.
Γιατί ποιος θα δώσει σπίτι σε έναν ξένο, όταν δεν έχει έγγραφα; Όταν χρειάζεται να περιμένουμε ώρες, μέρες και μήνες για να πάρουμε τα έγγραφά μας; Ποιος θα δώσει σπίτι σε έναν ξένο, όταν δεν έχει λεφτά; Γιατί για να βρεις σπίτι, χρειάζεται λεφτά και για να βρεις λεφτά, χρειάζεται να εργαστείς. Αν, όμως, δεν ξέρεις τη γλώσσα, εάν είσαι ξένος, εάν είσαι πρόσφυγας, το να βρεις δουλειά είναι σχεδόν αδύνατον.
Όταν δεν έχεις ακόμη την κάρτα ασύλου σου ή όταν έχεις ήδη αναγνωρισθεί ως πρόσφυγας, αλλά δεν έχει ακόμη ανανεωθεί η άδεια διαμονής σου, πώς και πού να εργαστείς; Το να εργαστείς χωρίς χαρτιά απαγορεύεται και επειδή μπορεί να έχει συνέπειες για έναν εργοδότη γίνεται πολύ δύσκολο. Από την άλλη, οι εργοδότες πρώτα θέλουν να προσλάβουν τους πολίτες της χώρας και μόνο μετά θα επιλέξουν έναν πρόσφυγα. Αν τους πεις πως είσαι πρόσφυγας, συχνά θα σου απαντήσουν κατευθείαν πως δεν υπάρχει δουλειά.
Το να είσαι πρόσφυγας!
Έτσι, όταν θα τα καταφέρουμε, οι πρόσφυγες, γενικά, καταλήγουμε να εργαζόμαστε κυρίως σε εργασίες όπου οι εργοδότες είναι και αυτοί πρόσφυγες ή σε δουλειές που δεν μας επιτρέπουν να επωφεληθούμε από πολλά κοινωνικά δικαιώματα: αργίες, υπερωρίες, ασφάλεια, δεν πληρώνονται πλήρως και ούτω καθεξής. Οι περισσότεροι από εμάς εργαζόμαστε σε χειρωνακτικές εργασίες ή σε δουλειές με το βασικό μισθό. Ακόμα και αυτό, όμως, δεν μπορείς να το επιτύχεις άμεσα. Κι άντε και έχεις λάβει άσυλο ή έχεις λάβει την κάρτα ασύλου σου και τα έγγραφά σου, πρέπει να γνωρίζεις τη γλώσσα και ένα επάγγελμα. Αλλά ένας πρόσφυγας που ήταν δάσκαλος στη χώρα του ή υπάλληλος, μηχανικός ή φοιτητής ή κάποιος που είναι ανειδίκευτος, πώς θα μπορέσει να εργαστεί σε αυτές τις δουλειές; Τι συστάσεις έχει για να δείξει ένας πρόσφυγας σε έναν εργοδότη; Εάν του είχε δοθεί η ευκαιρία να παρακολουθήσει ένα επαγγελματικό σεμινάριο και να έχει μια πιστοποίηση, θα μπορούσε να δείξει αυτή την πιστοποίηση, αλλά τέτοιου είδους σεμινάρια δεν υπάρχουν πλέον. Κι αν ως πρόσφυγας ψάχνεις για δουλειά σε μια χώρα όπου οι άνεργοι είναι ήδη χιλιάδες, δεν ξεκινάς από τη βάση, ξεκινάς κάτω από το μηδέν.
Το να είσαι πρόσφυγας!
Έτσι, οι περισσότεροι πρόσφυγες/ισσες δεν έχουν ένα σπίτι, δεν έχουμε ένα δικό μας καταφύγιο. Συχνά θα μείνουμε μαζί σε σπίτια που μας έχει νοικιάσει επίσης κάποιος πρόσφυγας. Συχνά θα δεις τέσσερα άτομα σε ένα δωμάτιο, χωρίς κουζίνα και χωρίς μπάνιο. Ένα μέρος μόνο για να μπορούν να κοιμηθούν. Άλλες φορές θα δεις πρόσφυγες να μένουν σε εγκαταλελειμμένα σπίτια ή σε καταλήψεις, σε ανθυγιεινές συνθήκες, που θέτουν την υγεία τους σε κίνδυνο. Αυτοί που έχουν προσωρινή κάρτα ασύλου ή αυτοί που έχουν αναγνωριστεί, αυτοί που έχουν ΑΜΚΑ, έχουν δωρεάν πρόσβαση στο σύστημα δημόσιας υγείας. Αλλά ένας άνθρωπος που δεν εργάζεται, πώς θα αγοράσει τα φάρμακα που χρειάζεται; Οι άνεργοι πρόσφυγες αναγκάζονται να πηγαίνουν σε ΜΚΟ που παρέχουν δωρεάν υποστήριξη για να πάρουν τα φάρμακά τους.
Το να είσαι πρόσφυγας!
Είτε είσαι πρόσφυγας είτε όχι, ο αγώνας για την επιβίωση είναι δύσκολος για όλους τους φτωχούς.
Το άρθρο εντάσσεται στο έργο «Do the human right thing – Υψώνουμε τη Φωνή μας για τα Δικαιώματα των Προσφύγων» με σκοπό την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και καταγραφή της τρέχουσας κατάστασης σχετικά με την πρόσβασή στη στέγαση, την υγεία και την απασχόληση των προσφύγων/ισσών και αιτούντων/σών διεθνούς προστασίας στην Ελλάδα αλλά και τυχόν παραβιάσεις των τριών αυτών θεμελιωδών, για την αξιοπρεπή ανθρώπινη διαβίωση, δικαιωμάτων.
Το έργο “Do the human right thing – Υψώνουμε τη Φωνή μας για τα Δικαιώματα των Προσφύγων” υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active Citizens Fund, με συντονιστή φορέα υλοποίησης το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) και εταίρους το Κέντρο Διοτίμα, το International Rescue Committee Hellas (IRC) και την Popaganda.
Το πρόγραμμα Active Citizens Fund, ύψους € 12εκ, χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης
του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το Solidarity Now.
Περισσότερες πληροφορίες: www.activecitizensfund.gr