Τους τελευταίους μήνες, η Ελλάδα (ξανα)βρίσκεται – εκνευριστικά πλέον – στο επίκεντρο του παγκόσμιου δημοσιογραφικού ενδιαφέροντος. Τα μεγαλύτερα ΜΜΕ από όλο τον κόσμο (ξανα)μπαίνουν στον κόπο να επισκεφθούν τη χώρα μας για ένα ρεπορτάζ που πιστεύουν ότι θα είναι διαφορετικό από όλα τα άλλα.
Η χάρη μας έφτασε μέχρι τη Νέα Υόρκη, καθώς το περιοδικό New Yorker, η βίβλος των αμερικάνων διανοούμενων, έτρεξε ένα ρεπορτάζ με ειδικό απεσταλμένο για την κατάσταση που έχει προκαλέσει η εκτεταμένη λιτότητα στην Ελλάδα και το τι μέλει γενέσθαι με τον «μικρό ασθενή» της Ευρώπης.
Το 90% περίπου των χρημάτων που δανείζεται η χώρα γυρίζει άμεσα στους δανειστές ή προορίζεται για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Τα ποσά αυτά «ούτε καν αγγίζονται από την ελληνική κυβέρνηση», αναφέρει το δημοσίευμα
Το ρεπορτάζ αναφέρεται στο μεγάλο πολιτικό δίλημμα του ΣΥΡΙΖΑ. Η τήρηση των όσων υποσχέθηκε προεκλογικά μπορεί να οδηγήσει σε ρήξη με τους εταίρους και σε έξοδο της χώρας από το ευρώ. Παρά την αντίθεση του ΣΥΡΙΖΑ και των Ελλήνων στις πολιτικές λιτότητας, κανείς από τους δύο δεν επιθυμεί την εγκατάλειψη της Ευρωζώνης, καθώς αυτή θα επέφερε αντανακλαστικά βαριές οικονομικές συνέπειες για τη χώρα. Αυτό οδηγεί κυβέρνηση κι εκλογικό σώμα σε ένα πολιτικό και οικονομικό αδιέξοδο που δεν θα αρθεί στο άμεσο μέλλον. Παρόλα αυτά, παρατηρεί ο συγγραφέας του άρθρου Anand Gopal (μια τυπικά βαριά πένα του περιοδικού με πολλές βραβεύσεις κι ένα βιβλίο στη λίστα με τα καλύτερα της χρονιάς των New York Times), στην Ελλάδα παραμένει διάχυτη μία αισιοδοξία, καθώς οι πολίτες πιστεύουν πως «αν ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει το 10% αυτών που λέει, θα αλλάξει την Ελλάδα για πάντα».
«Αν ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει το 10% αυτών που λέει, θα αλλάξει την Ελλάδα για πάντα», λένε πολίτες στο New Yorker.
Η λύση που αντιπροτείνει η κυβέρνηση στην μνημονιακή πολιτική είναι η εκ νέου αύξηση των δημόσιων δαπανών, με σκοπό να διαμορφωθεί μία «αποτελεσματική ζήτηση που θα δώσει ώθηση στην οικονομία», αναφέρει στον New Yorker ο Νίκος Θεοχαράκης, αναπληρωτής καθηγητής πολιτικής οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Όμως πού θα βρει ο ΣΥΡΙΖΑ τα χρήματα για να εφαρμόσει την επεκτατική πολιτική, κεϋνσιανής έμπνευσης, που έχει υποσχεθεί; Ο κύριος Θεοχαράκης αναφέρει πως η λύση θα βρεθεί μέσω της καταπολέμησης της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής, πράγμα που – θεωρητικά τουλάχιστον – θέλει τόσο η κυβέρνηση όσο και οι δανειστές.
Χρόνια υψηλής φοροδιαφυγής και διαφθοράς στα μεσαία και ανώτερα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας οδήγησαν τη χώρα, σε συνδυασμό με τις δημοσιονομικές σπατάλες , σε άκρατο δανεισμό και διογκωμένα ελλείμματα. Το αποτέλεσμα είναι γνωστό. Μνημόνιο Ι το 2010, Μνημόνιο ΙΙ το 2012 και 6 χρόνια συνεχούς ύφεσης που έκαναν την ελληνική οικονομία να συρρικνωθεί κατά 25% και την ελληνική κοινωνία να ξεπεράσει τα όριά της.
5 χρόνια πολιτικών λιτότητας.
Πού πάνε όμως τα λεφτά των δανειστών; Το 90% περίπου των χρημάτων που δανείζεται η χώρα γυρίζει άμεσα στους δανειστές ή προορίζεται για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Τα ποσά αυτά «ούτε καν αγγίζονται από την ελληνική κυβέρνηση», αναφέρει το δημοσίευμα.
Οι δανειστές υποστηρίζουν πως αυτή η «κυκλική ροή» των κεφαλαίων αποσοβεί μία άτακτη χρεοκοπία της Ελλάδας, μέχρι τη στιγμή που η χώρα θα καταφέρει να δημιουργήσει συνθήκες μακροοικονομικής ευημερίας μέσω της εξυγίανσης της οικονομίας της. Από την πλευρά τους, ωστόσο, οι Έλληνες βλέπουν στην πολιτική λιτότητας την προσπάθεια Γερμανών και Ευρωπαίων να σώσουν τις δικές τους τράπεζες, απορρυθμίζοντας ταυτόχρονα όλο και περισσότερο την αγορά εργασίας στα πρότυπα των νεοφιλελεύθερου δόγματος.
Οι ιστορικοί συνειρμοί από το τέλος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης δίνουν ένα δείγμα γραφής μεγέθους για το πόσο μπορεί να γιγαντωθεί ο φασισμός και πόσο άσχημα μπορούν να πάνε τα πράγματα. Η αναξιοπρεπής ζωή κρύβει πολλούς κινδύνους
Το ρεπορτάζ του New Yorker αναφέρεται ακόμη στις επιπτώσεις της κρίσης στον ψυχισμό των Ελλήνων. «Στην αρχή, είχα ασθενείς που ζούσαν στο περιθώριο της κοινωνίας», αναφέρει στο αμερικανικό περιοδικό η ψυχολόγος Μαρία Ρότα. «Πλέον όμως ερχόμαστε σε επαφή με καθημερινούς ανθρώπους. Είναι αυτοί που έχασαν τη δουλειά τους, όσοι είχαν πριν την κρίση μία άνετη ζωή».
Ο κόσμος προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις κοινωνικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης μέσα από την αλληλεγγύη. Πολίτες παίρνουν πρωτοβουλίες και στήνουν οργανώσεις με σκοπό να βοηθήσουν όσους έχουν χτυπηθεί περισσότερο από την κρίση. Ο Χρίστος Γιοβανόπουλος, από την οργάνωση «Αλληλεγγύη για όλους», ανέφερε στο New Yorker πως οι τέτοιου είδους πρωτοβουλίες δεν δίνουν μακροπρόθεσμη λύση στο ελληνικό πρόβλημα αλλά αποτελούν μία προσπάθεια να καλυφθούν οι ανάγκες του κόσμου.
Τι θα συμβεί αν ο ΣΥΡΙΖΑ αποτύχει να βάλει τέλος στις συνέπειες των πολιτικών λιτότητας;
Τι θα συμβεί αν ο ΣΥΡΙΖΑ αποτύχει να βάλει ένα τέλος στις συνέπειες των πολιτικών λιτότητας; Σίγουρα οι Έλληνες πολίτες θα έχουν να αντιμετωπίσουν ακόμη πιο σοβαρά προβλήματα επιβίωσης, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ θα δυσκολευτεί να διατηρήσει τη στήριξη ενός εκλογικού σώματος, το οποίο ήδη δείχνει να μην εμπιστεύεται συνολικά το πολιτικό σύστημα. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα γίνει, όμως οι ιστορικοί συνειρμοί από το τέλος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης δίνουν ένα δείγμα γραφής μεγέθους για το πόσο μπορεί να γιγαντωθεί ο φασισμός και πόσο άσχημα μπορούν να πάνε τα πράγματα. Η αναξιοπρεπής ζωή κρύβει πολλούς κινδύνους.