Οι Ναζί ήταν οι πρώτοι στην ιστορία της ανθρωπότητας που κατέστησαν τη δολοφονία αναπόσπαστο μέσο της πολιτικής τους, έχει υποστηρίξει ο Γερμανός ιστορικός Βόλφραμ Πίτα. Πριν 15 μέρες, ο Μπόρις Νεμτσόφ, εξέχουσα μορφή της αντιπολίτευσης στη Ρωσία της εποχής Πούτιν, δολοφονήθηκε λίγο έξω από το Κρεμλίνο. Η έρευνα των ρώσικων αρχών προχώρησε σε κάποιες συλλήψεις, έχουν απαγγελθεί επίσημες κατηγορίες εναντίον του Ζαούρ Νταντάγιεφ και του Άνζορ Γκουμπάσεφ, ενώ ο πρώτος έχει ομολογήσει την ενοχή του. Μόνο που σύμφωνα με τον Αντρέι Μπαμπούσκιν, μέλος του ρωσικού συμβουλίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, «υπάρχουν λόγοι να πιστεύουμε πως ο Ζαούρ Νταντάγιεφ ομολόγησε υπό βασανισμό». Οι λόγοι είναι τα ορατά τραύματα στο σώμα του που ο κατηγορούμενος ισχυρίστηκε πως προκλήθηκαν από ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ σημαδία κακομεταχείρισης έφεραν και οι άλλοι δύο συλληφθέντες.
Από όπου και να την πιάσεις η δολοφονία του ρώσου πολιτικού, για χρόνια δελφίνου του Μπόρις Γέλτσιν, είναι μια ακόμα σκοτεινή υπόθεση στα χρόνια της ηγεσίας Βλάντιμιρ Πούτιν κι έρχεται να προστεθεί σε μία εντυπωσιακά μακρά λίστα πολιτικών δολοφονιών αυτής της περιόδου.
Στη λίστα αυτή περιλαμβάνονται τα εξής πρόσωπα:
1. Άννα Πολιτκόφσκαγια, ακτιβίστρια για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πυροβολήθηκε τον Οκτώβριο του 2006, ύστερα από εκτενείς αναφορές της γύρω από τα εγκλήματα πολέμου που διέπραξε ο ρωσικός στρατός και οι σύμμαχοι της Ρωσίας στην Τσετσενία.
Η Ρωσίδα ακτιβίστρια Άννα Πολιτκόφσκαγια.
2. Αλεξάντερ Λιτβινένκο, πρώην πράκτορας των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών. Δηλητηριάστηκε με πολώνιο ενώ βρισκόταν εξόριστος στο Λονδίνο, ένα μήνα μετά τη δολοφονία της Άννα Πολιτκόφσκαγια. Είχε επανειλημμένα κατηγορήσει τον Πούτιν για τους «βομβαρδισμούς των πολυκατοικιών» που έγιναν στη Μόσχα και το Βολγκοντόνσκ το 1999 και οι οποίοι προλείαναν το έδαφος για ένα νέο πόλεμο στην Τσετσενία. Σύμφωνα με τον Λιτβινένκο, οι βομβαρδισμοί εντάσσονταν στις προσπάθειες του Πούτιν για γρήγορη αναρρίχηση στην ηγεσία της Ρωσίας. Ο Λιτβινένκο είχε ακόμη συμβάλει στις προσπάθειες των μυστικών υπηρεσιών της Δύσης να εντοπίσουν δραστηριότητες της ρωσικής μαφίας στην Ευρώπη που είχαν άμεση σχέση με το Κρεμλίνο.
Ο Αλεξάντερ Λιτβινένκο στο University College Hospital μετά τη δηλητηρίαση του από πολώνιο.
3. Σεργκέι Μαγκίτσκι, δικηγόρος, ο οποίος πέθανε στις ρωσικές φυλακές το 2009, αφού είχε χτυπηθεί βάναυσα από τις αστυνομικές αρχές, οι οποίες έπειτα αρνήθηκαν να του παράσχουν την αναγκαία ιατρική περίθαλψη. Ο Μαγκίτσκι είχε προκαλέσει την οργή του Πούτιν με τις αποκαλύψεις του γύρω από το σκάνδαλο φοροαποφυγής εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων στο οποίο εμπλέκονταν υψηλά ιστάμενοι της ρωσικής ηγεσίας.
4. Στάνισλαβ Μαρκέλοφ, δικηγόρος και ακτιβιστής για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δολοφονήθηκε και αυτός το 2009, καθώς εγκατέλειπε μία συνέντευξη τύπου, 500 μέτρα μακριά από το Κρεμλίνο. Αποτέλεσε εκπρόσωπο της Άννα Πολιτκόφσκαγια μέχρι τη δολοφονία της.
5. Αναστασία Μπαμπούροβα, δημοσιογράφος με έντονη πολιτική δράση που δολοφονήθηκε μαζί με τον Στάνισλαβ Μαρκέλοφ. Επρόκειτο για τον τέταρτο δημοσιογράφο της ανεξάρτητης εφημερίδας Νόβαγια Γκαζέτα, που έπεφτε θύμα ανθρωποκτονίας από το 2000.
Ρώσοι τιμούν τη μνήμη των δολοφονημένων Στάνισλαβ Μαρκέλοφ και Αναστασία Μπαμπούροβα
6. Ναταλία Εστεμίροβα, ακτιβίστρια και μέλος της ρωσικής οργάνωσης για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Memorial. Απήχθη και δολοφονήθηκε το 2009, κατά τη διάρκεια ερευνών που διεξήγαγε σχετικά με παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τσετσενία.
Καμία από τις παραπάνω δολοφονίες δεν ερευνήθηκε σοβαρά από τις ρωσικές αρχές. Μόνο για την υπόθεση Λιτβινένκο έχουμε μία ξεκάθαρη ιδέα για το ρόλο που είχαν οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες στη δολοφονία του. Και αυτό γιατί ο θάνατός του συνέβη σε μία χώρα της Δύσης με θεσμούς ικανούς να προχωρήσουν τις έρευνές τους σε βάθος.
Παρόλα τα παραπάνω, η δολοφονία του Νεμτσόφ αποτελεί ορόσημο, καθώς πρόκειται για την πρώτη πολιτική δολοφονία που συμβαίνει ύστερα από την απόφαση του Βλάντιμιρ Πούτιν να μετατρέψει τη Ρωσία σε μία ρεβιζιονιστική επεκτατική δύναμη, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα ασφαλείας για την Ευρώπη.
Θέτοντας τις επίσημες ρωσικές έρευνες γύρω από το θάνατο του Νεμτσόφ υπό τον άμεσο έλεγχό του, ο Πούτιν έχει ήδη εξασφαλίσει πως κανένα στοιχείο που θα μπορούσε να τον πλήξει δε θα δει το φως της δημοσιότητας. Πρόκειται για σκανδαλώδη απόδειξη της συγκέντρωσης των εξουσιών στη Ρωσία, όπου αστυνομικές και δικαστικές αρχές μπορούν ανοιχτά να υπάγονται στις αρμοδιότητες της προεδρίας.
Λίγα μόλις λεπτά μετά το θάνατο του Νεμτσόφ, η προπαγανδιστική μηχανή του Κρεμλίνου είχε ήδη πιάσει δουλειά. Ο Πούτιν χαρακτήρισε το θάνατο του Ρώσου πολιτικού «προβοκάτσια», με απώτερο σκοπό να βλάψει τη φήμη του. Μετά τη δολοφονία της Άννα Πολιτόφσκαγια, ο πρόεδρος της Ρωσίας είχε σχολιάσει πως η Ρωσίδα ακτιβίστρια ήταν αρκετά ασήμαντη για να θέλει κάποιος να τη δολοφονήσει. Άρα ο ίδιος δεν μπορεί να είχε την παραμικρή ανάμειξη στην υπόθεση.
Πλέον μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε γιατί ο Νεμτσόφ είχε επισημάνει σε συνέντευξή του, 10 μέρες πριν το θάνατό του, ότι ανησυχούσε πως ο Πούτιν θα μπορούσε να δώσει εντολή για τη δολοφονία του. Πολιτικός ακτιβιστής ήδη από τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση Γέλτσιν στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο Νεμτσόφ ανήκε στο μικρό αλλά πολιτικά ιδιαίτερα ενεργό μπλοκ των Ρώσων φιλελεύθερων που είχε συμμετάσχει στις μαζικές διαδηλώσεις των ετών 2011-2012, ενάντια στην επιστροφή του Πούτιν στο Κρεμλίνο. Ο Νεμτσόφ επρόκειτο σύντομα να δημοσιεύσει μία λεπτομερή αναφορά στην οποία θα αναδεικνυόταν η εμπλοκή του Πούτιν στο ξέσπασμα των πολεμικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία, εμπλοκή που η ρωσική κυβέρνηση αρνείται κατηγορηματικά.
Στιγμιότυπο από την κηδεία του Μπόρις Νέμτσοφ.
Το τέλος του Νεμτσόφ, ανεξάρτητα με την ταυτότητα του δολοφόνου του, αποκαλύπτει ένα εθνικιστικό καθεστώς που τροφοδοτείται ακατάπαυστα από τους μηχανισμούς προπαγάνδας που ο Ρώσος πρόεδρος δημιούργησε, ένα σύστημα όπου η σιωπή μίας ανεξάρτητης δημοκρατικής φωνής γίνεται σχεδόν τρόπαιο στα χέρια του ισχυρού. Ο Πούτιν έχει καταστήσει βασικό γνώρισμα της διακυβέρνησής του τις πανεθνικές εκστρατείες μίσους ενάντια στους «προδότες του έθνους». Πρόκειται για πολιτικές μεθόδους που θυμίζουν τα χρόνια του σταλινικού τρόμου τη δεκαετία του 1930.
Ο Νεμτσόφ δολοφονήθηκε στη σκιά του Κρεμλίνου, σε ένα μέρος της Μόσχας που ελέγχεται πάντα από κάμερες. Η εθνική υπηρεσία ασφαλείας της Ρωσίας, που είναι υπεύθυνη για την παρακολούθηση του Κρεμλίνου, δήλωσε πως οι κάμερες της δεν κατέγραψαν τη δολοφονία του Νεμτσόφ. Ωστόσο, ο μπλόγκερ Μίτια Αλεσκόφσκι δημοσίευσε μία φωτογραφία του στην οποία απεικονίζεται κάμερα ασφαλείας στραμμένη ακριβώς στο σημείο όπου δολοφονήθηκε ο Νεμτσόφ. Πέρασε άραγε από εκεί ο Ζαούρ Νταντάγιεφ το βράδυ της 27ης Φεβρουαρίου;