Είναι ένα ζωηρό σαββατόβραδο του Δεκέμβρη στο Κουκάκι, τα μαγαζιά είναι γεμάτα και η κίνηση αυξημένη. Έξω από τη γκαλερί State of Concept στην οδό Τούσα Μπότσαρη έχει συγκεντρωθεί λίγος κόσμος- παρέες των δύο ή τριών ατόμων συζητούν ήρεμα και αρχίζουν να κατευθύνονται προς το εσωτερικό, σημάδι ότι η εκδήλωση αρχίζει από στιγμή σε στιγμή. Το θέμα της εκδήλωσης- μια ποιητική ολονυχτία- δεν είναι συνηθισμένο για τα ελληνικά δεδομένα αλλά το μέγεθος της προσέλευσης φανερώνει ότι τέτοιες απόπειρες βρίσκουν απόλυτα σύμφωνες την περιέργεια και την προθυμία του ελληνικού κοινού.
Στο εσωτερικό της State of Concept, η ατμόσφαιρα είναι φιλική και ζεστή. Μερικές σειρές καρέκλες έχουν στοιχηθεί μπροστά από το γραφείο ανάγνωσης και μια λάμπα ενώ το πάτωμα είναι στρωμένο με πολύχρωμα χαλιά και αναπαυτικές μαξιλάρες. Στο πίσω μέρος του χώρου, κοντά στην είσοδο υπάρχει ένας μεγάλος μπουφές με κρασί, ελιές, καναπεδάκια, κέικ και σούπα που θα ζεσταθεί για να είναι έτοιμη στο διάλειμμα. Οι περισσότεροι από τους παρευρισκόμενους φαίνεται να γνωρίζονται μεταξύ τους, ενώ αρκετοί από αυτούς κρατούν στα χέρια τους το ανάγνωσμα που έχουν επιλέξει για τη βραδιά. Ένα δισέλιδο πρόγραμμα για την βραδιά είναι ακουμπισμένο σε κάθε θέση- πάνω από 40 καλεσμένοι θα διαβάσουν ποιήματα και αποσπάσματα από ένα ευρύ λογοτεχνικό φάσμα. Το τελευταίο section, σύμφωνα με το πρόγραμμα, ολοκληρώνεται στις 6 το πρωί.
«Η ιδέα της βραδιάς ανήκει στη Barbara Polla που είναι γιατρός, ιδιοκτήτρια γκαλερί και συγγραφέας και έχει πραγματοποιήσει αντίστοιχες εκδηλώσεις στο Παρίσι, τη Γενεύη και τις Βρυξέλλες», εξηγεί η ιδρύτρια της State of Concept, Ηλιάνα Φωκιανάκη λίγο πριν την έναρξη της εκδήλωσης. Η βραδιά που φέρει τον τίτλο Αθηναϊκές Νύχτες, είναι εμπνευσμένη από τις ποιητικές βραδιές που διοργάνωνε με άλλους συγκρατούμενούς του ο Ρώσος συγγραφέας Βαρλάμ Σαλάμοφ (1907-1982), την περίοδο του εγκλεισμού τους στις Σταλινικές φυλακές Γκουλάγκ για «αντιεπαναστατική δράση». «Θα θέλαμε να ξαναγίνει στο μέλλον, ακόμη και σαν απλή ανάγνωση», συμπληρώνει η Ηλιάνα. «Διοργανώνονται βραδιές ποίησης και ανάγνωσης στην Αθήνα αλλά ίσως σε ένα πιο αυστηρό ακαδημαϊκό επίπεδο όπου το κοινό δεν μπορεί να ταυτιστεί. Εμείς φιλοξενούμε μεταξύ άλλων κείμενα που έχουν γράψει οι ίδιοι οι ομιλητές, κείμενα χιουμοριστικά αλλά και η ίδια η απαγγελία μπορεί να γίνει σαν performance, χωρίς καθόλου ακαδημαϊκό χαρακτήρα».
Η εκδήλωση ξεκινά. Η Ηλιάνα Φωκιανάκη αναλαμβάνει το καλωσόρισμα του κοινού και στη συνέχεια απαγγέλει το ποίημα He, She του Άκη Παπαντώνη στα αγγλικά. Θα ακολουθήσει η Barbara Polla με την απαγγελία ενός δικού της ποιήματος, πρώτα στα αγγλικά και μετά στα ελληνικά. Οι ομιλητές διαδέχονται ο ένας τον άλλο, κάνουν ένα σύντομο πρόλογο για το κομμάτι που επέλεξαν να διαβάσουν και μετά χάνονται στην ανάγνωση. Κρισναμούρτι, Έρνεστ Χέμινγουέι, Ναζίμ Κιχμέτ, Οβίδιος, Άντυ Γουόρχολ, ποιήματα και πεζά αποσπάσματα, γνωστοί και λιγότερο γνωστοί συγγραφείς εναλλάσσονται στο λιτό σκηνικό όπου επικρατεί απόλυτη ησυχία καθώς οι απαγγελίες γίνονται χωρίς μικρόφωνο.
Όσο περνάει η ώρα, ο κόσμος ολοένα και πληθαίνει. Κάθονται όρθιοι, ακουμπούν στους τοίχους, κάθονται οκλαδόν στο χαλί και ακούν προσεκτικά, χειροκροτούν μετά το τέλος της κάθε αφήγησης. Οι ομιλητές διαφοροποιούν τον τρόπο αφήγησης των ιστοριών τους, άλλοι διαβάζουν από την θέση τους, ενώ παρουσιάζονται επίσης μια ιταλική άρια και μια performance. Στο διάλειμμα, το συγκρότημα Απάνεμα γεμίζει το χώρο με την όμορφη μουσική του και η κίνηση πληθαίνει στον μπουφέ που γίνεται σημείο συζήτησης και σχολιασμού.
Η νύχτα προχωράει με αφηγήσεις. Υπάρχει μια μοναδική αίσθηση οικειότητας αφού το διάβασμα, που είναι μια ατομική δραστηριότητα, μοιράζεται μεταξύ των παρευρισκόμενων μέσω της φωνής του αφηγητή, γίνεται μια ξεχωριστή εμπειρία κοινότητας. Κάποιοι φεύγουν σιγά σιγά, άλλοι μένουν μέχρι το ξημέρωμα. Πάντως, είτε κάποιος έμενε για όλο το βράδυ είτε για μια ώρα, θα κατέληγε σίγουρα στο συμπέρασμα, ότι οι αθηναϊκές νύχτες μόλις απέκτησαν μια απ’ τις πιο ασυνήθιστες και ιδιαίτερες εκδοχές τους.
Ενημερωθείτε για τις μελλοντικές εκθέσεις της State of Concept εδώ.