«Θέλω να ζήσω. Δεν θέλω να πεθάνω», είχε πει η Iza στη γυναίκα με την οποία βρισκόταν σε κοινό δωμάτιο σε πολωνικό νοσοκομείο. Η Iza ήταν έγκυος και πέθανε από σηψαιμία πριν από 3 χρόνια, στις 22 Σεπτεμβρίου 2021. Δεν έλαβε την απαραίτητη βοήθεια για τη ζωή της, επειδή οι γιατροί αρνήθηκαν να της κάνουν άμβλωση. Η Iza θα μπορούσε να ζει ακόμη, αν δεν ήταν στην Πολωνία, τη χώρα που από το 1993 ακολουθεί μια τακτική «βασανιστηρίων» απέναντι σε γυναίκες και άτομα που έχουν μήτρα. Την εγκληματική ποινικοποίηση των αμβλώσεων.
Η Abortion Dream Team, μια πρωτοβουλία τεσσάρων γυναικών υπερασπιστριών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ένωσαν τις δυνάμεις τους τον Οκτώβριο του 2016 με στόχο την παροχή άμεσης βοήθειας σε γυναίκες που χρειάζονταν άμβλωση. Με εκστρατείες κατά του στίγματος των αμβλώσεων στην Πολωνία, συμβουλεύει τις Πολωνέζες για το πώς να βρίσκουν και να παίρνουν με ασφάλεια χάπια άμβλωσης.
Στη Βαρσοβία, συναντήσαμε τη Natalia Broniarczyk, μία από τις τέσσερις φεμινίστριες, η οποία μας άνοιξε την πόρτα του σπιτιού της, μας αφηγήθηκε την προσωπική της ιστορία άμβλωσης, λέγοντας: «Είναι το σώμα μου, είναι δική μου επιλογή» και μας προσκάλεσε σε ένα τηλεοπτικό debate σχετικά με το δικαίωμα στην άμβλωση.
«Ό,τι κι αν κάνουν οι πολιτικοί, οι αμβλώσεις θα συνεχίσουν να γίνονται», είπε η Agnieszka Wiśniewska, αρχισυντάκτρια των συνεργατών μας στην Πολωνία, του Krytyka Polityczna και μας περιέγραψε την κοινωνικοπολιτική κατάσταση στη χώρα τα τελευταία τριάντα χρόνια που διακινδυνεύουν καθημερινά εκατοντάδες ζωές γυναικών, εξαιτίας πολιτικών αποφάσεων.
Κατά την διάρκεια του ταξιδιού της Popaganda στη Βαρσοβία, επισκεφθήκαμε και την παλαιότερη γυναικεία οργάνωση της Πολωνίας, τη FEDERA, και συζητήσαμε με την Antonina Lewandowska, για τις απειλές που δέχονται ασταμάτητα, καθώς και για τις ισχυρές σχέσεις της καθολικής εκκλησίας με το κράτος.
Τον Ιούλιο που μας πέρασε, το Πολωνικό κοινοβούλιο απέρριψε το νομοσχέδιο την αποποινικοποίηση της παροχής βοήθειας σε μια γυναίκα για να κάνει άμβλωση μέχρι τη 12η εβδομάδα της εγκυμοσύνης, πράξη που επιφέρει έως και 3 χρόνια φυλάκιση.
Όλα αυτά, ενώ τον περασμένο Απρίλιο, με ένα ιστορικό ψήφισμα για τα δικαιώματα των γυναικών, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε το Συμβούλιο της Ε.Ε. να συμπεριλάβει τη σεξουαλική και υγειονομική περίθαλψη και το δικαίωμα στην άμβλωση στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.
Πριν από λίγες εβδομάδες, η πολωνική κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ ανακοίνωσε νέες κατευθυντήριες γραμμές που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της ασφαλούς πρόσβασης στην άμβλωση. Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο, επιτρέπονται οι αμβλώσεις για λόγους υγείας.
Όπως δηλώνει στο ντοκιμαντέρ της Popaganda, η Natalia Broniarczyk, το πρόβλημα δεν είναι μόνο ο νόμος, αλλά και το πώς ερμηνεύεται, μέσα από τα «γυαλιά» της πατριαρχίας.