Ένα αγόρι καθαρίζει ένα τζαμί ενόψει του ιερού μήνα νηστείας του Ραμαζανιού στην Πεσαβάρ του Πακιστάν, 21 Μαρτίου 2023. Οι μουσουλμάνοι σε όλο τον κόσμο γιορτάζουν τον ιερό μήνα του Ραμαζανιού, προσεύχονται κατά τη διάρκεια της νύχτας και απέχουν από το φαγητό, το ποτό και τις σεξουαλικές πράξεις κατά την περίοδο μεταξύ ανατολής και δύσης του ηλίου. EPA/BILAWAL ARBAB
Υπάρχουν περίπου 8 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο. Και περίπου το ένα τέταρτο από αυτούς νηστεύουν από την ανατολή έως τη δύση του ηλίου. Κάθε μέρα. Για έναν ολόκληρο μήνα. Είναι το Ραμαζάνι, ο ιερότερος μήνας του μουσουλμανικού ημερολογίου. Για το 2023, αυτός ο μήνας ξεκίνησε στις 22 Μαρτίου και θα διαρκέσει έως τις 21 Απριλίου.
Σύμφωνα με την παράδοση, αυτόν τον μήνα ο Θεός αποκάλυψε στον Προφήτη Μωάμεθ το Κοράνι, το ιερό βιβλίο του Ισλάμ, «ως καθοδήγηση για τους ανθρώπους». Για τους Μουσουλμάνους, το Ραμαζάνι είναι μια περίοδος ενδοσκόπησης, κοινής προσευχής στο τζαμί και ανάγνωσης του Κορανίου. Ο Θεός συγχωρεί τις προηγούμενες αμαρτίες όσων τηρούν τον ιερό μήνα ασκώντας τη νηστεία, την προσευχή και την εγκράτεια.
Το Ραμαζάνι είναι λιγότερο μια περίοδος εξιλέωσης και συγχώρεσης για τους μουσουλμάνους. Περισσότερο είναι άσκηση στην αυτοπειθαρχία, την εγκράτεια, τη γενναιοδωρία αλλά και την υπομονή. Τους θυμίζει επίσης το πόσο υποφέρουν οι φτωχοί και οι πεινασμένοι. Είναι η γιορτή της καθαρότητας από κακές πράξεις και σκέψεις. Καθαρό μυαλό, καθαρό σώμα, καθαρή ψυχή. Καθαρά τζαμιά που θα υποδεχτούν, για τριάντα μέρες, πλήθη πιστών που θα διαβάζουν το Κοράνι και θα προσεύχονται. Καθαρά σπίτια, που τα βράδια θα υποδέχονται τις πολυμελείς οικογένειες με τους συγγενείς και φίλους να περνούν το κατώφλι.
Η πόλη Πεσαβάρ, στο Πακιστάν, αριθμεί περίπου ενάμισι εκατομμύριο κατοίκους, σχεδόν όλοι πιστοί μουσουλμάνοι. Η πόλη είναι, δυστυχώς, γνωστή για τις πολύνεκρες βομβιστικές επιθέσεις που συμβαίνουν κατά καιρούς από φατρίες φανατισμένων, ένοπλων μουσουλμάνων, με θύματα, πάντα, δεκάδες ή και εκατοντάδες αμάχους στους δρόμους και σε τζαμιά.
Παρόλα αυτά, όπως και σε όλες τις μουσουλμανικές πόλεις, στο Πεσαβάρ οι προετοιμασίες για το Ραμαζάνι που πλησίαζε, είχαν ξεκινήσει από μέρες. Άντρες και έφηβοι ασχολούνται με το καθάρισμα των τζαμιών. Με τις αχυρένιες σκούπες τους σκούπισαν σχολαστικά τα μεγάλα προαύλια και τις αίθουσες και έδιωξαν με υπομονή την σκόνη από τις σκοτεινές εσοχές στα κεντημένα τόξα των ναών και τους πολυτελείς πολυελαίους. Σφουγγάρισαν τα δάπεδα κι έστρωσαν μακριά χαλιά. Τα πάντα πρέπει να είναι καθαρά και τακτοποιημένα για να υποδεχτούν τους πιστούς του Ραμαζανιού στην προσευχή τους.
Σύμφωνα με το δόγμα, οι μουσουλμάνοι υποχρεώνονται, από την ανατολή μέχρι την δύση του ήλιου, να απέχουν από κάθε είδους τροφή, ακόμη και νερό, τσίχλες, κάθε είδους καπνό, οποιαδήποτε ερωτική επαφή, ποτό, αρώματα, όχι όμως στο υπόλοιπο διάστημα μέχρι την ανατολή του ηλίου. Τις βραδυνές ώρες μαζεύονται σε σπίτια, σε μεγάλες οικογενειακές συγκεντρώσεις, και οργανώνουν το δείπνο τους, που ονομάζεται Ιφτάρ. Το Κοράνι υποδεικνύει ότι το φαγητό και το ποτό επιτρέπονται μόνο έως ότου «το λευκό νήμα του φωτός διακρίνεται από το σκοτεινό νήμα της νύχτας την αυγή». Τότε, ξεκινάει και πάλι η νηστεία.
Ωστόσο αυτό είναι το καθαρά εξωτερικό, πρακτικό μέρος της νηστείας. Η πνευματική όψη της νηστείας ορίζει απαγόρευση του ψέμματος, του κουτσομπολιού, της εξαπάτησης και γενικά όλων των αρνητικών χαρακτηριστικών των ανθρώπων. Όπως ορίζεται στο Κοράνι, η νηστεία είναι μια αυστηρή πράξη βαθιάς προσωπικής λατρείας, κατά την οποία οι μουσουλμάνοι επιδιώκουν το υψηλότερο επίπεδο συνειδητοποίησης του Θείου. Έτσι, τα ψεύτικα λόγια ή οι κακές πράξεις ή και οι κακές προθέσεις είναι εξίσου καταστροφικές για μια νηστεία, όσο και το φαγητό ή το ποτό. Ο εθελοντισμός, οι καλές πράξεις ή το μοίρασμα φαγητού σε φτωχούς κι αδύναμους θεωρείται μια ακόμη πηγή εξαγνισμού και ενδυνάμωσης της πίστης.
Το Ραμαζάνι είναι για τους μουσουλμάνους η γιορτή, όπου η πίστη τους εμβαπτίζεται στην αγάπη, στην καλοσύνη και στην συμπόνια. Ας είναι καλά και χαρούμενο Ραμαζάνι.