ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Ταξιδιωτικό χάος: Πώς τα αεροδρόμια της Ευρώπης έγιναν η λαίλαπα του φετινού καλοκαιριού

Τον Ιούνιο, χρειάστηκαν περίπου τέσσερις ώρες για να περάσουν οι ταξιδιώτες από τον έλεγχο στο αεροδρόμιο του Ντίσελντορφ, ενώ μόλις την περασμένη εβδομάδα, στο διεθνές αεροδρόμιο Schiphol του Άμστερνταμ, η ουρά για τον έλεγχο εκτεινόταν μέχρι έξω από τον τερματικό σταθμό, όπου είχε τοποθετηθεί στην άκρη του δρόμου μια τέντα για όσους περίμεναν κάτω από τον ήλιο. Παράλληλα, ένα τεχνικό ζήτημα στο Heathrow το Σαββατοκύριακο 18-19 Ιουνίου είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα «βουνό αποσκευών» από αζήτητες βαλίτσες που, 10 ημέρες αργότερα, είχαν αρχίσει να φέρνουν δυσοσμία στον χώρο.

Τον ίδιο μήνα, η αεροπορική εταιρεία Iberia ανέφερε ότι από τον Μάρτιο, 15.000 επιβάτες είχαν χάσει τις transit πτήσεις τους μέσω του αεροδρομίου Barajas της Μαδρίτης, ενώ τους τελευταίους δύο μήνες, το Heathrow και το Gatwick στο Λονδίνο έχουν ζητήσει από τις αεροπορικές εταιρείες να περιορίσουν τον ημερήσιο αριθμό των πτήσεων τους. Η EasyJet ακύρωσε τον Ιούνιο 40 πτήσεις ημερησίως, η British Airways έχει αφαιρέσει 8.000 πτήσεις συνολικά από το πρόγραμμα Μαρτίου – Οκτωβρίου, και μία επίσκεψη στην πλατφόρμα flightaware.com δείχνει επίσης πως οι United, KLM, American, Delta και Lufthansa ακυρώνουν επί του παρόντος δεκάδες πτήσεις κάθε μέρα.

Πιο συγκεκριμένα, το Heathrow ζήτησε την προηγούμενη Τρίτη από τις αεροπορικές εταιρείες να σταματήσουν την πώληση εισιτηρίων μέχρι τις 11 Σεπτεμβρίου, ενώ το αεροδρόμιο θα επιτρέπει τη διέλευση 100.000 επιβατών την ημέρα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Να σημειώσουμε εδώ πως, το 2019, το αεροδρόμιο διεκπεραίωνε περίπου 105.000 αναχωρήσεις καθημερινά. Το Gatwick πάλι, αναφέρει ότι θα «μετριάσει προσωρινά» τον αριθμό των ταξιδιωτών για τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, αυξάνοντας στη συνέχεια σταδιακά τη χωρητικότητα. Ξεκινώντας από τις 825 πτήσεις την ημέρα τον Ιούλιο, στη συνέχεια οι πτήσεις θα φτάσουν τις 850 ανά ημέρα τον Αύγουστο.

Το Schiphol στο Άμστερνταμ, δήλωσε με τη σειρά του τον περασμένο μήνα ότι «ο στενός κλοιός στην αγορά εργασίας» έχει οδηγήσει σε έλλειψη υπαλλήλων security, γεγονός που ευθύνεται για τις μεγάλες ουρές που σχηματίζουν οι επιβάτες στα αεροδρόμια. Για να περιορίσει το ταξιδιωτικό χάος, το Schiphol θα επιτρέψει να βρίσκονται σε αυτό μόνο έως και 67.500 επιβάτες κατά τις πιο “hot” ημέρες του Ιουλίου και έως 72.500 τον Αύγουστο. Στο ίδιο κλίμα, η American Airlines σταμάτησε να πουλάει εισιτήρια για πτήσεις από το Άμστερνταμ μέχρι τον Ιούλιο, ενώ η United Airlines αναγκάστηκε να ακυρώσει τις πτήσεις από το Άμστερνταμ με προορισμό το διεθνές αεροδρόμιο Dulles της Ουάσιγκτον, αφού οι ολλανδικές αρχές ζήτησαν από τις αεροπορικές εταιρείες να βοηθήσουν στον περιορισμό του αριθμού των καθημερινών επιβατών.

Οι άνθρωποι κάνουν ουρά με τις αποσκευές τους στην αίθουσα αναχωρήσεων στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών, Βέλγιο, 5 Ιουλίου 2022. Η Brussels Airlines ανακοίνωσε στις 4 Ιουλίου ότι θα ακυρώσει πτήσεις προκειμένου να ικανοποιήσει το αίτημα των συνδικάτων να μειώσει τον φόρτο εργασίας. EPA/STEPHANIE LECOCQ

Η αρχή του χάους: Οι ελλείψεις στο προσωπικό

Το πρόβλημα ξεκινάει από έναν συνδυασμό ελλείψεων προσωπικού, κατάλληλης εκπαίδευσης και αδυναμίας των αρμόδιων να ανταπεξέλθουν στην αυξημένη ζήτηση ύστερα από την άρση των περιορισμών του Covid-19 και την επαναφορά στα ταξίδια. Αν και ο συνολικός αριθμός επιβατών εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλότερος από τα επίπεδα του 2019 παγκοσμίως, τον Μάρτιο ο αριθμός των ατόμων που πετούσαν με ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες εκτοξεύτηκε στα ύψη, αγγίζοντας το 425% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Ο ιστότοπος κρατήσεων Expedia ανέφερε ότι σημειώθηκε διψήφια αύξηση την περασμένη εβδομάδα στις αναζητήσεις για διεθνείς προορισμούς. 

Η εξήγηση πίσω από τις ελλείψεις στο προσωπικό βρίσκεται στο γεγονός ότι, εξαιτίας της πανδημίας, πολλοί άνθρωποι έχουν αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αναζητούν εργασία, επιθυμώντας μια πιο ικανοποιητική, πιο ευέλικτη, λιγότερο αγχωτική και -ιδανικά- εξ αποστάσεως απασχόληση. Δεδομένου ότι οι περισσότερες θέσεις εργασίας στα αεροδρόμια απαιτούν τη φυσική παρουσία των εργαζομένων, η ζήτηση είναι αρκετά μικρότερη, ενώ η απασχόληση στα αεροδρόμια θεωρείται για πολλούς πιο ασταθής, αβέβαιη και λιγότερο ασφαλής. Η ευρωπαϊκή αγορά έχει δει μια διαρροή προσωπικού εδάφους αεροδρομίων και αεροπορικών εταιρειών σε άλλες βιομηχανίες όπως η φαρμακευτική και η πληροφορική (όπως συμβαίνει στην Ιρλανδία) ή ακόμη και σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ (όπως συμβαίνει στη Λισαβόνα). Παράλληλα, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι υπάλληλοι των αεροπορικών εταιρειών πήραν πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, αλλά καθώς η ζήτηση άρχισε να αυξάνεται, οι εταιρείες δεν μπόρεσαν να αντικαταστήσουν και να αυξήσουν έγκαιρα το προσωπικό τους. 

Ελλείψεις εντοπίζονται και στους πιλότους, αλλά και στους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, χειριστές αποσκευών, αξιωματούχους ασφαλείας, πράκτορες πύλης κ.α., που έχουν ως αποτέλεσμα τον ασυνήθιστο αριθμό καθυστερήσεων πτήσεων, ακυρώσεων, διακοπών, χαμένων αποσκευών – κάθε είδους ταξιδιωτικού χάους που οι ταξιδιώτες ελπίζουν να αποφύγουν, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες. Συγκεκριμένα για τους πιλότους και τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, οι ελλείψεις βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στο ότι συνήθως χρειάζονται χρόνια για να πιστοποιηθούν ώστε να συνεργαστούν με μεγάλα εμπορικά αεροσκάφη.

Οι τακτικές απεργίες

Οι απεργίες που γίνονται σε διάφορες εταιρείες και αεροδρόμια είναι ένας ακόμη «πονοκέφαλος» για ορισμένες μεγάλες ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες. Οι πιλότοι της SAS (Scandinavian Airlines) προχώρησαν σε απεργία στις αρχές Ιουλίου μετά την απαγόρευση των διαπραγματεύσεων για τα συμβόλαιά τους. Σε ανακοίνωσή της, η SAS είπε ότι θα πρέπει να ακυρώσει το 50% των προγραμματισμένων πτήσεων λόγω της απεργίας, η οποία τόνισε πως θα επηρεάσει 30.000 επιβάτες την ημέρα.

Η EasyJet, η οποία αναγκάστηκε ήδη να μειώσει τις πτήσεις λόγω υλικοτεχνικών προβλημάτων, αναμένει από τα πληρώματα πτήσης σε όλη την Ισπανία να απεργήσουν για τρία συνεχόμενα Σαββατοκύριακα τον Ιούλιο. Ο Brian Kelly, ιδρυτής του The Points Guy, δήλωσε στο ABC News ότι υπάρχουν «περισσότερες απεργίες στον ορίζοντα» για τις αεροπορικές εταιρείες σε όλη την Ευρώπη που θα μπορούσαν να είναι καταστροφικές για τους ταξιδιώτες.

Tαξιδιώτες περιμένουν τις αποσκευές τους κατά τη διάρκεια του πολυάσχολου Σαββατοκύριακου των καλοκαιρινών διακοπών στο Διεθνές Αεροδρόμιο Hartsfield-Jackson Atlanta στην Ατλάντα, Τζόρτζια, ΗΠΑ, 01 Ιουλίου 2022. Οι αεροπορικές εταιρείες αντιμετωπίζουν εκτεταμένες καθυστερήσεις και ακυρώσεις καθώς τα αεροπορικά ταξίδια φτάνουν τα επίπεδα πριν από την COVID-19. EPA/ERIK S. LESSER

Διακοπές χωρίς τις αποσκευές σου

Δεν είναι λίγοι οι ταξιδιώτες που αποκαλούν το φετινό καλοκαίρι «το καλοκαίρι των χαμένων αποσκευών» – και όχι άδικα. Με το χάος να έχει ξεκινήσει από τις ΗΠΑ, και πλέον να έχει φτάσει στα μεγάλα αεροδρόμια της Ευρώπης, όπως του Λονδίνου, του Δουβλίνου και του Άμστερνταμ, καθημερινά χιλιάδες αποσκευές καταλήγουν στοιβαγμένες και χαμένες.

Στο πλαίσιο της εκστρατείας που αποκάλεσε ένα «δημιουργικό βήμα προς την επανένωση των ανθρώπων με τα υπάρχοντά τους», η Delta – η οποία ανέφερε τριμηνιαίο κέρδος 735 εκατομμυρίων δολαρίων την περασμένη εβδομάδα – πέταξε ένα αεροπλάνο μόνο για αποσκευές, γεμάτο με 1.000 χαμένες βαλίτσες, από το Ηνωμένο Βασίλειο με προορισμό το Ντιτρόιτ. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν χιλιάδες ταξιδιώτες αποξενωμένοι από τα υπάρχοντά τους και συχνά τα πολύτιμα αντικείμενα τους. Για καλή τους τύχη, το ενδιαφέρον των μέσων κοινωνικής δικτύωσης βοήθησε αρκετούς να διεκδικήσουν αποζημιώσεις από γραμμές βοήθειας που, πολύ συχνά δεν ανταποκρίνονται.

Ένα από τα πιο τραγελαφικά παραδείγματα απώλειας πολύτιμων αντικειμένων, είναι εκείνο της ταξιδιώτισσας O’Connor, η οποία επισκεπτόταν το αεροδρόμιο του Δουβλίνου κάθε μέρα για μια εβδομάδα αυτόν τον μήνα, προσπαθώντας απεγνωσμένα να βρει την τσάντα που περιείχε τα λείψανα των γονιών της. «Είδα κυριολεκτικά πάνω από χίλιες περιπτώσεις χαμένων αποσκευών», ανέφερε στην Guardian. Εν τέλει, έλαβε μια μέρα ένα τηλεφώνημα, στο οποίο την ενημέρωσαν πως οι στάχτες των γονιών της είχαν σταλεί πίσω στο σπίτι της στο Σικάγο.

Πώς να προετοιμαστείς για όσα θα αντικρίσεις στο αεροδρόμιο

Το καλό της υπόθεσης σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι πως υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορούν να κάνουν οι ταξιδιώτες για να ελαχιστοποιήσουν εκ των προτέρων πιθανά προβλήματα στο ταξίδι τους. Όσον αφορά τις κρατήσεις, για παράδειγμα, οι απευθείας πτήσεις μειώνουν την πιθανότητα να χαθούν αποσκευές ή να έρθουν οι επιβάτες αντιμέτωποι με κάποια χαμένη ή ακυρωμένη σύνδεση. Επίσης, σύμφωνα με την πλατφόρμα ταξιδιωτικών κρατήσεων Hopper, είναι καλύτερα να πετάτε τις πρωινές ώρες της ημέρας.

Εάν αναζητάτε σε ποιο αεροδρόμιο θα συνδέσετε την πτήση σας για να φτάσετε στον τελικό προορισμό σας, προτιμήστε εκείνα της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Πορτογαλίας, καθώς σε σχέση με τα αεροδρόμια, για παράδειγμα, στην Ολλανδία ή στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Βόρεια Ευρώπη γενικότερα, αυτή τη στιγμή επικρατεί λιγότερος χάος. Τα αεροδρόμια του Μπέργκαμο, του Δουβλίνου και της Μαδρίτης, αναφέρουν χαρακτηριστικά ποσοστό χαμηλότερο του 20% στις πτήσεις με καθυστέρηση και χαμηλότερο του 2% στις πτήσεις που ακυρώθηκαν κατά την αναχώρηση. 

Και η δική μας συμβουλή: pack light! Προτιμήστε μια βαλίτσα καμπίνας με τα απαραίτητα, που θα την έχετε πάντα μαζί σας. Η μάσκα και τα βατραχοπέδιλα είναι η μίνιμουμ θυσία!

Τι να κάνεις εάν υπάρξουν καθυστερήσεις ή ακυρώσεις

Σύμφωνα με τους ειδικούς επί του θέματος, η πρόωρη γνωστοποίηση καθυστερήσεων και ακυρώσεων στα αεροδρόμια θα μπορούσαν να λειτουργήσουν προς όφελος του ταξιδιώτη. Μία ακύρωση μπορεί να είναι στην πραγματικότητα μια ευκαιρία για μια πιο βολική πτήση, χωρίς επιπλέον κόστος. Προκειμένου μάλιστα να αποτρέψουν τους ταξιδιώτες από το να εξαργυρώσουν μια επιστροφή χρημάτων, διευκρινίζουν ότι θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν κάποια καλύτερη πτήση, όπως μια απευθείας πτήση ή μια προγραμματισμένη για μια καλύτερη ώρα της ημέρας. Κοινώς, μη φοβάστε να ζητήσετε μια καλύτερη πτήση από αυτή που είχατε αρχικά κλείσει.

Εκτός αυτού όμως, οι ταξιδιώτες μπορούν να σταθούν τυχεροί καθώς δικαιούνται υψηλή αποζημίωση σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό κανονισμό 261, ο οποίος απαιτεί από τις αεροπορικές εταιρείες να αποζημιώνουν άτομα με  χρηματικό ποσό έως και 600 ευρώ ανά άτομο, σε περίπτωση μεγάλων καθυστερήσεων.

Λουίζα Σολομών-Πάντα