Τι έκπληξη. Η Στέλλα Μόρις (Stella Morris-Assange), η σύζυγος του Τζούλιαν Ασάνζ, του δαιμονοποιημένου Αυστραλού ιδρυτή των Wikileaks και κατηγορούμενου για 18 εγκλήματα, αναφορικά με τη δημοσίευση περισσότερων από 700.000 απόρρητων εγγράφων για τις στρατιωτικές-διπλωματικές εγκληματικές δραστηριότητες (109.000 παράνομες δολοφονίες) των ΗΠΑ, κυρίως στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, εμφανίζεται μπροστά μου λίγο μετά τις 8 χτες βράδυ, στην βουερή οδό Κοδριγκτώνος.
Μοιάζει σαν ένα κορίτσι που έχει έρθει στο σινεμά απ΄ τη διαδήλωση στο Σύνταγμα για το έγκλημα στα Τέμπη. Όσο απαντάει ότι δεν θέλει κάτι από το μπαρ του Τριανόν, παρατηρώ ότι είναι εντυπωσιακά μικρόσωμη με ξανθά, πλέον, μαλλιά. Έχει προλάβει να επισκεφτεί νωρίτερα την Ακρόπολη, πανευτυχής που «βρίσκομαι σε αυτήν την πολιτισμένη χώρα για την οποία ακούω πόσο αγαπούν το θέατρο!». Στο ερώτημα αν θέλει να μπει από τώρα στην κατάμεστη -με πάρα πολλούς ορθίους- κινηματογραφική αίθουσα, απαντά ότι θα το κάνει μόλις τελειώσει η προβολή του ντοκιμαντέρ “Ιθάκη – Η μάχη για την απελευθέρωση του Τζούλιαν Ασάνζ”, (Ithaka – A Fight to Free Julian Assange, 2021) του Ben Lawrence, για τον εμβληματικότερο με διαφορά πολιτικό κρατούμενο της εποχής μας, που παραμένει έγκλειστος για τέταρτο χρόνο υπό άθλιες συνθήκες, βάσει καταγγελιών, στην απομόνωση στις φυλακές υψίστης ασφαλείας του Belmarsh στη Βρετανία, αναμένοντας την έκδοσή του στις ΗΠΑ, όπου απειλείται με ποινή κάθειρξης 175 ετών!
«Στέλλα, σε ποια κατάσταση είναι σήμερα ο Τζούλιαν;», τη ρωτάω αμέσως μόλις βρεθήκαμε πρόσωπο με πρόσωπο, στο μπαρ του σινεμά. «Δύσκολα. Είναι σε άσχημη κατάσταση», είναι η συγκρατημένη απάντησή της, λίγα λεπτά προτού πια ανεβεί στη σκηνή του Τριανόν, μαζί με τον Γραμματέα του ΜέΡΑ25, Γιάνη Βαρουφάκη, και συζητήσουν για την υπόθεση του συζύγου της, που την έφερε και στην δική μας πόλη. Τόσο η προβολή όσο και η συζήτηση που ακολούθησε ήταν πρωτοβουλία του ΜέΡΑ25, σε συνεργασία με το Κέντρο Μετακαπιταλιστικού Πολιτισμού mέta και το DiEM25, που έχουν «σηκώσει» πολύ μια υπόθεση εκκωφαντικής καταστρατήγησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και καταπάτησης κάθε έννοιας διεθνούς Δικαίου.
Κόσμος έξω από το σινεμά καπνίζει, περιμένοντας να ακούσει τη Στέλλα, νεαροί αναζητούν από το stand στο μέγεθός τους το κλασικό t-shirt με τον Ασάνζ φιμωμένο απ΄την αμερικανική σημαία. Το κλίμα είναι ολίγον φεστιβαλικό. Ολοένα κάποιος καταφθάνει. Λίγο πριν εμφανιστεί η Στέλλα, διακρίνω τη γνωστή φεμινίστρια Σίσσυ Βωβού, ενώ φουριόζος μπαίνει κατευθείαν μέσα στην αίθουσα ο Δημήτρης Στρατούλης. Δεν πρόσεξα αν αναγκάστηκε να στοιβαχθεί με τους ορθίους.
Η μεγάλη, αν και εν πολλοίς αναμενόμενη, ανατροπή σε μια υπόθεση με προαναγγελθείσα και προδιαγεγραμμένη πορεία κι έκβαση είναι η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου, μετά από σχετική έφεση της αμερικανικής κυβέρνησης, τον Δεκέμβρη του 2021, να εκδοθεί τελικά ο Τζούλιαν Ασάνζ στις ΗΠΑ. Απόφαση που, κάνοντας ακόμη και τη Διεθνή Αμνηστία να αντιδράσει, ήρθε να ανατρέψει την προγενέστερη, με την οποία η Βρετανίδα δικαστής Βανέσα Μπαρέιτσερ απέρριπτε το αίτημα έκδοσής του της Ουάσινγκτον, εκτιμώντας ότι υπάρχει ο σοβαρός κίνδυνος ο Τζούλιαν Ασάνζ να αυτοκτονήσει.
«Η πρώην υπουργός Εσωτερικών της Αγγλίας έχει υπογράψει την έκδοση του Τζούλιαν. Νομικά η βρετανική κυβέρνηση είχε αποφασίσει να τον εκδώσει στις ΗΠΑ. Η νομική ομάδα μας έχει αυτή την τελευταία ευκαιρία για έφεση. Τώρα βρισκόμαστε σε αυτή την διαδικασία, την οποία αν δεν την κερδίσουμε ο Τζούλιαν θα εκδοθεί στις ΗΠΑ», σχολιάζει η Στέλλα, περιμένοντας με αγωνία την απόφαση του βρετανικού δικαστηρίου για την έφεση εναντίον της απόφασης του Westminster Magistrates Court να κάνει δεκτές τις θέσεις του US Department of Justice.
«Ποιες είναι οι ρεαλιστικές ελπίδες για τη μη έκδοσή του στις ΗΠΑ, μετά την έφεσή σας κατά της απόφασης της υπουργού;», προλαβαίνω να ρωτήσω. «Είναι ελάχιστες. Δεν είναι ευοίωνα τα προγνωστικά», παραδέχεται η Στέλλα, κουνώντας το κεφάλι. «Οι αποφάσεις για την έκδοση ενός ατόμου σε μια άλλη χώρα είναι 99% πολιτικές, δεν είναι νομικές. Και η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου ξέρουμε τι στάση τηρεί, είναι βαθύτατα συντηρητική».
Η πρώτη απόφαση έκδοσής του στις ΗΠΑ είχε ανακοπεί «λόγω της κακής κατάστασης της υγείας του Τζούλιαν, και όχι λόγω των νομικών προϋποθέσεων. Το πιο πιθανό, αν εκδοθεί, είναι να αυτοκτονήσει», επαναλαμβάνει η Στέλλα κάτι που πολλοί ειδικοί έχουν ήδη καταθέσει, αποτελώντας και βασικό επιχείρημα της νομικής ομάδας του για τη μη έκδοση. «Είναι πραγματικά άγνωστο τι θα γίνει», συνοψίζει απαισιόδοξα η Στέλλα.
Διαθέτει άλλο «όπλο» στη φαρέτρα του Ασάνζ; «Το δίκτυο αλληλεγγύης. Και στην Ελλάδα και παντού. Για αυτό το λόγο ήρθαμε», μου απαντά η κοπέλα που τη συνοδεύει. Η Στέλλα, η «single mother με δύο παιδιά», όπως αυτοπροσδιορίστηκε δέκα λεπτά αργότερα ενώπιον του τεράστιου κοινού στο Τριανόν, που έχει οργώσει την Ευρώπη μαζί με τον πατέρα του συντρόφου της για την αφύπνιση του κοινού στην υπόθεσή τους και την ενεργοποίηση δικτύων αλληλεγγύης, ως μοχλό άσκησης πίεσης στις πολιτικές ηγεσίες και επικοινωνιακής ανάδειξης του ζητήματος, συγκατανεύει με τη φιλενάδα της.
«Ο Τζούλιαν αγαπά το συγκεκριμένο. Ο Όργουελ πρόβλεψε ότι οι έννοιες είναι χειραγωγήσιμες, για αυτό πρέπει να σκεφτόμαστε το συγκεκριμένο. Αν θέλουμε ελευθερία και δικαιοσύνη πρέπει να τον ελευθερώσουμε», ήταν οι πρώτες φράσεις της Στέλλας, παίρνοντας τον λόγο από τον Γιάνη Βαρουφάκη, ο οποίος ανέπτυξε τη στενή σχέση του με τον Τζούλιαν, πρωτεργάτη του DiEM25 και νονού του αριθμού του! «Ο Τζούλιαν δεν είναι ριζοσπαστικός, είναι συντηρητικός. Είναι συντηρητικός γιατί τον ενδιαφέρει η αλήθεια, η δικαιοσύνη, η δημοκρατία», πρόσθεσε η ακτιβίστρια νομικός, που κλήθηκε να απαντήσει στις «κατηγορίες των προοδευτικών» ότι ο Ασάνζ «δεν έχει αποκαλύψει κάτι για τον Πούτιν και τους δικτάτορες ηγέτες, υπονόμευσε τη Χίλαρι και βοήθησε να εκλεγεί ο Τραμπ».
Το πρόσωπό της «άστραψε», απαντώντας στο κατάμεστο αθηναϊκό σινεμά: «Ο Τζούλιαν έχει συκοφαντηθεί με κάθε τρόπο. Αλλά έχει περάσει το τεστ. 300.000 ντοκουμέντα για τη Ρωσία έχουν δημοσιεύσει τα Wikileaks».
«Το 2016 νίκησε ο Τραμπ. Η καμπάνια της Χίλαρι είχε χαλκεύσει τις εσωκομματικές εκλογές. Οι δημοσκοπήσεις λέγανε ότι με υποψήφιο των Δημοκρατικών τον Σάντερς, ο Τραμπ θα έχανε. Η Κλίντον με διαφθορά πέτυχε να το αποκρύψει αυτό, ενώ προώθησε τον Τραμπ στα εσωκομματικά των Ρεπουμπλικάνων, γιατί αυτόν ήθελε αντίπαλό της. Μόνο όταν έχασε, άρχισε να κατηγορεί τους Ρώσους. Κατόπιν έρευνας, δεν βρέθηκε η παραμικρή σχέση μεταξύ Ασάνζ και Ρωσίας», υπογράμμισε η Στέλλα-καταπέλτης. Ακόμη κι όταν το 2017 οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες επιβεβαίωσαν ότι ουδεμία σχέση είχαν Ασάνζ και Ρωσία
«Τα media συνέχισαν τις συκοφαντίες», συνέχισε η Στέλλα Μόρις, επαναλαμβάνοντας ότι «τα Wikileaks ενοχλούν όλους όσοι έχουν εξουσία» και αναλύοντας πώς και γιατί γυρίστηκε το ντοκιμαντέρ «Ithaka».
«Οι συκοφάντες του Ασάνζ έκαναν αφήγημα. Όποτε υπήρχε ανάγκη για αλήθεια», εξήγησε, τονίζοντας ότι στην πρεσβεία του Ισημερινού, «δεν είχαμε απολύτως καμία ιδιωτικότητα», κάτι που η ταινία αναδεικνύει.
Αν κάτι συγκρατείς από τη μικρόσωμη γυναίκα με τη μεγάλη θέληση, είναι η πίστη κι ο θαυμασμός της για τον σύντροφό της και πατέρα των δύο παιδιών της, που ήταν παρών σε κάθε λέξη της στο Τριανόν: «Ο Τζούλιαν είναι πολύ κάθετος, διαυγής στοχαστής. Έχει αυτή την ευλογία Είναι αλήθεια ότι είναι αυτιστικός, στο φάσμα… Δεν είναι αφελής, αλλά παίρνει στα σοβαρά αυτά που λέμε. Αλλά έχει το χάρισμα να είναι πολύ διαυγής. Λόγου χάρη, βλέπει τους κανόνες. Δείχνει τους κανόνες που είχαμε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Για την αξιοπρέπεια, για την ελευθερία της πληροφορίας, για τη δημοκρατία, τη λογοδοσία. Το μόνο που έκανε είναι να δουλεύει με τους κανόνες».
«Ο Ασάνζ δουλεύει με τους κανόνες», επέμεινε η Στέλλα. «Αυτοί που έχουν την εξουσία, δεν κάνουν το ίδιο. Εκμεταλλεύονται, κάνουν κατάχρηση, φυλακίζουν αυτούς που δουλεύουν με τους κανόνες. Ο Τζούλιαν εκπροσωπεί τους κανόνες της συναίνεσης για να μην γίνει Γ’ Παγκόσμιος πόλεμος. Όποτε τι θα κάνουμε τώρα; Θα ακολουθήσουμε τους κανόνες ή όχι ; Γιατί το να ελευθερώσουμε τον Τζούλιαν είναι μέρος των κανόνων», κατέληξε, επευφημούμενη.
*Το ντοκιμαντέρ «Ithaka» έχει προβληθεί ή και βραβευθεί στο Sydney Film Festival της Αυστραλίας το 2021, στο Sheffield Doc Fest της Βρετανίας το 2022, στο Doc Edge της Νέας Ζηλανδίας το 2022, στο Human Rights Film Festival Berlin της Γερμανίας το 2022 και στο DOC NYC των ΗΠΑ το 2022, ενώ την Τετάρτη προβλήθηκε και στο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης.