Κοζάνη, Καβάλα, Λαμία, Σέρρες, Τρίπολη: Είναι οι πλέον πιο οικονομικές πόλεις για τους φοιτητές και τις φοιτήτριες που αναζητούν στέγη για την έναρξη της φοιτητικής τους ζωής, τη στιγμή που οι μεγάλες πόλεις της χώρας όπως η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη και η Πάτρα, μοιάζουν απαγορευτικές λόγω του αυξανόμενου κόστους στέγασης και της μειωμένης προσφοράς διαθέσιμων σπιτιών.
Στην Ελλάδα, η συσσωρευτική αύξηση των ενοικίων από το 2018 έως και το 2022, κυμάνθηκε από 37,2% έως και 42,1% όσον αφορά σε κατοικίες κατάλληλες για οικογένειες. Οι υψηλότερες αυξήσεις όμως, εντοπίζονται σε μικρότερα διαμερίσματα, που είναι και κατάλληλα για φοιτητές. Οι ζητούμενες τιμές μίσθωσης φοιτητικής κατοικίας το χρονικό διάστημα 2017-2023, αυξήθηκαν κατά περίπου 60% στην Αθήνα, ενώ στην Πάτρα, όπου καταγράφεται η 2η μεγαλύτερη αύξηση, ξεπερνά το 50%-55%. H Ελλάδα σημειώνει αρνητικό ρεκόρ στο κόστος στέγασης στην Ε.Ε., με 4 στους 10 Έλληνες να ζουν σε νοικοκυριά με καθυστερήσεις σε στεγαστικά δάνεια, ενοίκια και λογαριασμούς, σύμφωνα με τη Eurostat.
Αν και το αυξημένο κόστος στέγασης αφορά σχεδόν όλες τις χώρες της Ευρώπης, στις περισσότερες εφαρμόζονται πολιτικές στέγασης που προσφέρουν τη δυνατότητα δημιουργίας κοινωνικών κατοικιών εδώ και δεκαετίες. Όπως εξηγεί ο Θεμιστοκλής Μπάκας, Πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, «Λόγω των συνθηκών που διαμορφώνονται ιδιαίτερα από το 2018-2019, έχουν προβεί σε υιοθέτηση νέων μέτρων με στόχο την αναχαίτιση του κόστους στέγασης. Παράλληλα, εκτός των νέων στεγαστικών πολιτικών που εφαρμόζουν, αρκετές χώρες έχουν επιβάλλει πλαφόν στις αυξήσεις των ενοικίων (στις ενεργές οικιστικές μισθώσεις) λόγω της ραγδαίας αύξησης του πληθωρισμού. Επίσης, έχουν εντάξει νέα σχέδια στεγαστικής πολιτικής στο Ταμείο Ανάκαμψης».
Πέρα από τις αυξήσεις στις τιμές ενοικίασης, σημαντικό παράγοντα της μειωμένης προσφοράς διαθέσιμων ακινήτων, αποτελεί η τουριστικοποίηση των πόλεων, με την ολοένα αυξανόμενη διάθεση κατοικιών ως Airbnb. Έτσι, ακόμα και όσοι/ες φοιτητές/ριες καταφέρνουν να βρουν σπίτι σε μη εξωφρενική τιμή, αναγκάζονται συνήθως να το αφήσουν τον Μάιο και να επιστρέψουν μετά τον Σεπτέμβρη – όταν δηλαδή η τουριστική σεζόν θα φτάνει στο τέλος της. Μέσα σε αυτό το ασφυκτικό κλίμα, οι νέοι στρέφονται στην αναγκαστική συγκατοίκηση, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που καταλήγουν να συμπληρώνουν το μηχανογραφικό τους βάσει του κόστους ενοικίασης.
«Αντί να επικεντρώνεσαι στις σπουδές σου, σκέφτεσαι τους γονείς σου που δυσκολεύονται να σε στηρίξουν οικονομικά»
Όπως μοιράζεται με την Popaganda η 18χρονη Αλεξάνδρα από την Αθήνα, που πέρασε στο Τμήμα Χημικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών, οι γονείς της, τής είχαν προτείνει να μην βάλει τη συγκεκριμένη σχολή στις πρώτες επιλογές στο μηχανογραφικό της, καθώς δεν θα μπορούσαν να ανταπεξέλθουν στην κάλυψη του ενοικίου. «Η πρώτη μου επιλογή ήταν στην Αθήνα, ωστόσο, βάσει των μορίων μου πέρασα στην Πάτρα σε ένα Τμήμα που ήθελα πολύ. Ζορίστηκα αρκετά να το βάλω στις πρώτες μου επιλογές, γιατί υπήρξε πίεση από τους γονείς μου για οικονομικούς λόγους. Τα ενοίκια έχουν ακριβύνει πάρα πολύ. Όλο το καλοκαίρι τους έβλεπα να αναζητούν αγγελίες και να δυσανασχετούν. Καταλήξαμε σε μία κατοικία του ’70, ανακαινισμένη το 2005. Είναι ένα διαμέρισμα πρώτου ορόφου 40 τ.μ. με ενοίκιο 450 ευρώ/μήνα. Είναι περίεργο να ξεκινάς με τόσο άγχος και πίεση τη φοιτητική σου ζωή και αντί να επικεντρώνεσαι στις σπουδές σου, να σκέφτεσαι τους γονείς σου που δυσκολεύονται να σε στηρίξουν οικονομικά στα πρώτα βήματα της ανεξαρτησίας σου», λέει.
Ανατρέχοντας στα τελευταία στοιχεία του Spitogatos, αλλά και στη μεγάλη έρευνα του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates με τίτλο «Φοιτητική Στέγη: Οι τιμές μίσθωσης σε 20 πόλεις της περιφέρειας», σημαντική αύξηση διαφαίνεται στα ενοίκια των φοιτητικών κατοικιών στις μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας, με τη μέση άνοδο των ζητούμενων μέσων τιμών να φτάνει το 10% σε σχέση με πέρυσι και τη μέση τιμή ενοικίου μια φοιτητικής κατοικίας να αγγίζει τα 9,1 ευρώ/τ.μ.
Αθήνα: 400/μήνα για γκαρσονιέρα 25τ.μ. στην Πλατεία Αμερικής
Στο 10,8 ευρώ/τ.μ. καταγράφεται η μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης φοιτητικής κατοικίας στην πρωτεύουσα. Υψηλότερες σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα παραμένουν οι τιμές ενοικίασης φοιτητικών σπιτιών στην Αθήνα με τις υψηλότερες μέσες ζητούμενες τιμές να εντοπίζονται σε Κολωνάκι – Λυκαβηττό, Κουκάκι, Μετς, Δάφνη, Γουδή και Εξάρχεια. Η χαμηλότερη ζητούμενη τιμή ενοικίασης φοιτητικών κατοικιών εντοπίζεται στη Νίκαια, στην περιοχή Πατησίων – Αχαρνών, στην Κυψέλη καθώς και ευρύτερα στα προάστια του Πειραιά.
Παράλληλα, η αυξανόμενη δημοτικότητα της συγκατοίκησης φαίνεται να έχει επηρεάσει τις μέσες τιμές ενοικίου για φοιτητικές κατοικίες με περισσότερα από 1 υπνοδωμάτια. Χαρακτηριστικά, στην περιοχή Πατησίων – Αχαρνών, η μέση ζητούμενη τιμή ενός διαμερίσματος με 3 υπνοδωμάτια ανέρχεται στα 5,9 ευρώ/τ.μ., παρουσιάζοντας αύξηση 11% σε σχέση με την περσινή χρονιά, ενώ ταυτόχρονα περιοχές της Αττικής που αποτελούν σημαντικά φοιτητικά κέντρα αναφοράς φαίνονται να παρουσιάζουν υψηλή αύξηση στη μέση ζητούμενη τιμή διαμερισμάτων με 2 υπνοδωμάτια. Ενδεικτικά, ένα διαμέρισμα με 2 υπνοδωμάτια στο Γουδή φτάνει φέτος τα 9,5 ευρώ/τ.μ., αύξηση +20% σε σχέση με πέρσι, ενώ στο Κέντρο της Αθήνας και στην περιοχή Ζωγράφου, η αύξηση στη μέση ζητούμενη τιμή τους αγγίζει το 13% και 16% αντίστοιχα.
Θεσσαλονίκη: 420/μήνα για studio 27τ.μ. κοντά στην Πανεπιστημιούπολη του ΑΠΘ
Αύξηση 9% στη μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης φοιτητικής κατοικίας εντοπίζεται στη Θεσσαλονίκη, η οποία κυμαίνεται στα 9,2 ευρώ/τ.μ.. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις στις μέσες ζητούμενες τιμές ενοικίασης εντοπίζονται στην περιοχή Τριανδρία – Δόξα με αύξηση 14% σε σχέση με πέρυσι και μέση τιμή ενοικίασης τα 9,6 ευρώ/τ.μ.. Φυσικά, η περιοχή με την υψηλότερη ζητούμενη τιμή ενοικίασης φοιτητικής κατοικίας παραμένει το κέντρο της Θεσσαλονίκης με μέση ζητούμενη τιμή τα 10,7 ευρώ/τ.μ.
Στις πιο οικονομικές περιοχές συγκαταλέγονται η Σταυρούπολη και ο Εύοσμος, όπου κι εκεί ακόμα, παρατηρήθηκαν αυξήσεις στη μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης φοιτητικών κατοικιών κατά 8% και 6% αντίστοιχα.
Πάτρα: 500/μήνα για ανακαινισμένο διαμέρισμα 35τ.μ. στην Αγία Σοφία
Στην Αχαϊκή πρωτεύουσα, την Πάτρα με το τρίτο μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας, το κόστος μίσθωσης στο σύνολο των φοιτητικών περιοχών καταγράφονται αυξητικές τάσεις. Συγκεκριμένα στη περιοχή της Αγίας Σοφίας, το κόστος μίσθωσης κατοικίας έως 25τμ κυμαίνεται από 180€/μήνα έως 250€/μήνα, ενώ για κατοικία 30τμ-45τμ αγγίζει ακόμη και τα 500€/μήνα για κατοικία πλήρως ανακαινισμένη ή/και νεόδμητη, επιπλωμένη με το σύνολο των οικοσυσκευών. Οικονομικότερη λύση αποτελούν οι περιοχές Ταραμπούρα, Ζαρουχλεϊκά, Ψαροφαϊ και Πλατεία Παπανδρέου, όπου το κόστος μίσθωσης κατοικίας από 50τμ-60τμ, κυμαίνεται από 260€/μήνα έως 330€/μήνα. Ενώ κατοικία έως 25τμ μπορεί να μισθωθεί από 200€/μήνα.
Στο κέντρο της πόλης, στα Ψηλά Αλώνια, καταγράφονται οι υψηλότερες τιμές μίσθωσης. Συγκεκριμένα, το κόστος μίσθωσης κατοικίας έως 25τμ μπορεί να αγγίξει τα 400€/μήνα, κατοικία από 30τμ έως 45τμ τα 600€/μήνα και τα 650€/μήνα αν πρόκειται για κατοικία 50τμ-60τμ. Οι άνωθεν τιμές αφορούν διαμερίσματα επιπλωμένα πλήρως ανακαινισμένα ή/και νεόδμητα και με το σύνολο των οικοσυσκευών. Στην Πάτρα 421 ακίνητα είναι εγγεγραμμένα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Στην υπόλοιπη Ελλάδα, η υψηλότερη μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης φοιτητικών κατοικιών καταγράφηκε σε Κέρκυρα, Κρήτη και Ρόδο, νησιά που ταυτόχρονα αποτελούν τρεις από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς για το δεύτερο τρίμηνο του 2023.
Κομοτηνή
Στην Κομοτηνή, το κόστος μίσθωσης κατοικίας έως 25τμ κυμαίνεται από 230€/μήνα έως 270€/μήνα, ενώ για κατοικία από 30τμ έως 45τμ, αγγίζει τα 350€/μήνα αν πρόκειται για διαμέρισμα πλήρως ανακαινισμένο ή/και νεόδμητο με το σύνολο των οικοσυσκευών. Το ζητούμενο μίσθωμα για διαμερίσματα από 50τμ έως 60τμ κυμαίνεται από 250€/μήνα έως 450€/μήνα, με την ανώτερη τιμή να αφορά κατοικία πλήρως επιπλωμένη με το σύνολο των οικοσυσκευών.
Βόλος
Στον Βόλο 880 ακίνητα είναι εγγεγραμμένα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Το κόστος μίσθωσης καταγράφει αυξητικές τάσεις ιδιαίτερα στα πλήρως ανακαινισμένα και επιπλωμένα με το σύνολο των οικοσυσκευών διαμερίσματα. Συγκεκριμένα, κατοικία 30τμ-40τμ μισθώνεται από 260€ έως 450€/μήνα.
Ιωάννινα
Στα Ιωάννινα 428 ακίνητα είναι εγγεγραμμένα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Τους χειμερινούς μήνες, η δυναμική στον κλάδο αυξάνεται αγγίζοντας ακόμη και τα 700-800 ακίνητα λόγω της υψηλής επισκεψιμότητας από εγχώριους και αλλοδαπούς τουρίστες. Στη φοιτητούπολη της Ηπείρου, το κόστος μίσθωσης κατοικίας έως 25τμ κυμαίνεται από 250€ έως 330€, ενώ για κατοικία 30τμ-450τμ από 250€ έως 500€/μήνα αν πρόκειται για ανακαινισμένο ή νεόδμητο διαμέρισμα επιπλωμένο με το σύνολο των οικοσυσκευών.
Καλαμάτα
Στη Μεσσηνιακή πρωτεύουσα, είναι εγγεγραμμένα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης 786 ακίνητα. Ο αριθμός των εγγραφών αναμένεται να αυξηθεί εντός των καλοκαιρινών μηνών λόγω της υψηλής ζήτησης, γεγονός που θα δυσκολέψει τους νέους φοιτητές να αναζητήσουν κατοικία εντός των καλοκαιρινών μηνών. Το κόστος μίσθωσης κατοικίας 30τμ-45τμ αγγίζει ακόμη και τα 500€/μήνα, ενώ για κατοικία 50τμ-60τμ ακόμη και τα 550€. Η διαθεσιμότητα κατοικιών επιφάνειας έως 25τμ, είναι μηδενική.
Χανιά, Ρόδος, Κέρκυρα
Στα Χανιά, την Ρόδο και την Κέρκυρα, μεγάλο μέρος των ιδιοκτητών μισθώνουν τις κατοικίες σε φοιτητές από τον Οκτώβριο έως και τον Μάιο –Ιούνιο, ενώ τους υπόλοιπους μήνες εγγράφουν τα ακίνητα τους σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Συγκεκριμένα, στον Δήμο Χανιών περίπου 4.263 ακίνητα είναι εγγεγραμμένα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Το κόστος μίσθωσης κατοικίας 30τμ-45τμ αγγίζει ακόμη και τα 650€/μήνα, ενώ για κατοικία 50τμ-60τμ τα 750€/μήνα.
Στην πόλη της Ρόδου, 798 ακίνητα είναι εγγεγραμμένα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Το κόστος μίσθωσης κατοικίας 30τμ-45τμ πλήρως επιπλωμένης με το σύνολο των οικοσυσκευών αγγίζει τα 450€/μήνα, ενώ για κατοικία 50τμ-60τμ τα 580€/μήνα.
Στην Κέρκυρα, οι υψηλότερες τιμές μίσθωσης καταγράφονται εντός της παλιάς πόλης. Το κόστος μίσθωσης κατοικίας 30τμ-45τμ πλήρως επιπλωμένης με το σύνολο των οικοσυσκευών αγγίζει τα 450€/μήνα, ενώ για κατοικία 50τμ-60τμ τα 800€/μήνα.
Την ίδια στιγμή, οι φοιτητικές στέγες στα μεγάλα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας, δεν επαρκούν για να καλύψουν τις στεγαστικές ανάγκες του φοιτητικού πληθυσμού, ενώ οι κτηριακές εγκαταστάσεις παρουσιάζουν σημαντικά προβλήματα (έλλειψη κλιματισμού και θέρμανσης, φθορές κ.ά.).
Μιλώντας στην ΕΡΤ, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Χρήστος Μπούρας, δήλωσε: «Ντρέπομαι ως πρύτανης και ως γονέας για την κατάσταση», και κατήγγειλε πως οι φοιτητικές εστίες στην Πάτρα διαθέτουν περίπου 800 κλίνες, τη στιγμή που μόνο οι εισακτέοι το 2023 φτάνουν τους 5.435. Επιπλέον, σε μεγάλα πανεπιστημιακά ιδρύματα όπως το Πάντειο, το Γεωπονικό και το ΠΑΠΕΙ, δεν υπάρχουν καν φοιτητικές εστίες.
Αν και ο κ. Μπούρας έχει ζητήσει από το υπουργείο Παιδείας και από την Περιφέρεια Πελοποννήσου να χρηματοδοτηθεί η κατασκευή 200 επιπλέον δωματίων (100 στο Μεσολόγγι και 100 στο Αγρίνιο), καθώς και κονδύλια για την ανακατασκευή των ήδη υπαρχόντων, δεν έχει υπάρξει ανταπόκριση στα αιτήματά του μέχρι σήμερα – όπως και στα αιτήματα αρκετών ακόμα πρυτάνεων σε ιδρύματα άλλων πόλεων.