Ευαγγελισμός, Αττικόν, Γεννηματάς, Σωτηρία, ΓΝΘ Παπαγεωργίου, ΑΧΕΠΑ, Άγιος Παύλος, ΓΝ Αλεξανδρούπολης και ΓΝ Καβάλας, είναι τα μεγάλα νοσοκομεία της χώρας που έχουν ανοίξει έως τώρα τις πόρτες τους για τη λειτουργία των επί πληρωμή απογευματινών χειρουργείων. Την ίδια στιγμή, οι διοικητές των γενικών νοσοκομείων Άργους, Αγίου Νικολάου, Ιεράπετρας, Κοζάνης και Λακωνίας, έχουν δηλώσει αδυναμία ανταπόκρισης στα απογευματινά χειρουργεία λόγω έλλειψης προσωπικού.
Το πρώτο χειρουργείο σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα πραγματοποιήθηκε με πανηγυρισμούς της κυβέρνησης και του υπ. Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη, την Τρίτη 12/3 στο νοσοκομείο Παπαγεωργίου και την Πέμπτη 14/3 στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός αντίστοιχα, ωστόσο, γιατροί και νοσηλευτικό προσωπικό έχουν εκφράσει πολλάκις τις ανησυχίες τους, κάνοντας λόγο για σοβαρή επιδείνωση των ήδη πολλών και μη ποιοτικών ωρών εργασίας στο ΕΣΥ, γεγονός που ωθεί τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα.
Σε πρόσφατο ρεπορτάζ της Popaganda, λίγο πριν την έναρξη των απογευματινών χειρουργείων, οι Ενώσεις Νοσοκομειακών Ιατρών Αθήνας και Θεσσαλονίκης είχαν διατυπώσει τις αντιδράσεις τους για την εφαρμογή των απογευματινών χειρουργείων, αφού, όπως αναφέρουν, οδηγούν στη «δημιουργία ασθενών δύο ταχυτήτων και την περαιτέρω εξάντληση των γιατρών». Τώρα, οι δυσοίωνες προβλέψεις τους φαίνεται να βρίσκουν έδαφος, καθώς το προσωπικό που υπάρχει αυτή τη στιγμή στο ΕΣΥ – στα περισσότερα νοσοκομεία της χώρας – δεν φτάνει ούτε για να φέρει εις πέρας τα πρωινά χειρουργεία, με αποτέλεσμα η απογευματινή εργασία να καθίσταται εξαντλητική.
Παράλληλα, για τα περιστατικά με αναμονή άνω των 4 μηνών (περίπου 50.000), που το Υπουργείο είχε αρχικά ανακοινώσει πως θα εξυπηρετούνται δωρεάν στα απογευματινά χειρουργεία με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ύψους 60 εκατ. ευρώ, ο ίδιος ο υπουργός ανέφερε μερικές μέρες μετά πως δεν έχει υπάρξει ακόμη έγκριση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αναλυτικότερα, δήλωσε: «Για να ξεκαθαρίσω και μία ενδεχόμενη παρεξήγηση, δεν έχουμε συμφωνήσει με την Επιτροπή για τα απογευματινά χειρουργεία και το πρόγραμμα χρηματοδότησης από το Ταμείο. Είμαστε στη φάση που ετοιμαζόμαστε να καταθέσουμε το αίτημα κατά τον νόμιμο τρόπο και να εξεταστεί από τις Ευρωπαϊκές Αρχές η επιλογή ή όχι αυτού του προγράμματος και η νόμιμη σύνδεσή του με κάποια από τις υφιστάμενες δράσεις».
Συγκέντρωση διαμαρτυρίας από μέλη της Ένωσης Νοσοκομειακών Ιατρών Θεσσαλονίκης (ΕΝΙΘ) έξω από το Νοσοκομείο Παπαγεωργίου, με αφορμή την έναρξη των επί πληρωμή απογευματινών χειρουργείων, Θεσσαλονίκη, 12 Μαρτίου 2024
Σχεδόν είκοσι μέρες μετά την πρεμιέρα των απογευματινών χειρουργείων και εν μέσω αναβρασμού, επικοινωνήσαμε με τον Μιχάλη Ρίζο, Παθολόγο-Εντατικολόγο στο Αττικόν και Πρόεδρο του Σωματείου Εργαζομένων του νοσοκομείου, για να μας μεταφέρει τις πρώτες εικόνες από τη λειτουργία των απογευματινών χειρουργείων στο νοσοκομείο, εκεί όπου πρόσφατα γνωστοποιήθηκε πως δύο από τους τρεις ασθενείς που χειρουργήθηκαν επί πληρωμή το απόγευμα της 19/3/2024 ήταν εκτός λίστας χειρουργείου ή είχαν μπει σε αυτή μερικές ημέρες πριν. Στη λίστα, όπως μας ενημερώνει, βρίσκονταν πάνω από 1.000 ασθενείς. Η συζήτησή μας ξεκινάει από το καταγγελθέν συμβάν:
«Ακόμα και σ’ αυτή την άθλια επιλογή της δημιουργίας επί πληρωμή απογευματινών χειρουργείων στα δημόσια νοσοκομεία και στα φαιδρά επιχειρήματα του Άδωνι Γεωργιάδη περί αποφόρτισης της λίστας και βελτίωσης της πρόσβασης των οικονομικά αδύναμων στα πρωινά χειρουργεία, η υποτιθέμενη λίστα αναμονής στο Αττικόν αλλά και σε άλλα νοσοκομεία, απ’ όσο μαθαίνω από συναδέλφους, δεν τηρήθηκε και ασθενείς που δεν ήταν σε αυτή ή προστέθηκαν 1-2 μέρες πριν, χειρουργήθηκαν κανονικά. Το κυριότερο όμως είναι ότι τα δύο περιστατικά αφορούσαν χειρουργική αντιμετώπιση ογκολογικής νόσου (όγκο στο στήθος και στον θυρεοειδή αντίστοιχα). Το τρίτο περιστατικό αφορούσε μια απλή επέμβαση βουβωνοκήλης», καταγγέλλει ο γιατρός.
Και προσθέτει πως, «Συμβαίνει επομένως κάτι ακόμα πιο κυνικό. “Πελάτης” πλέον γίνεται με τα ιδιωτικά απογευματινά χειρουργεία, και ο καρκινοπαθής, και όχι μόνο, όπως μας λέγανε, όποιος περιμένει για μια βουβωνοκήλη ή καταρράκτη (μικρομεσαία επέμβαση). Βάζεις δηλαδή σε προτεραιότητα έναν καρκινοπαθή σε σχέση με έναν άλλον καρκινοπαθή, με κριτήριο το ότι έχει να πληρώσει. Μάλιστα, όλα έγιναν με την ανοχή της διοίκησης».
Ρωτώ τον κ. Ρίζο, βάσει της έως τώρα εικόνας από το Αττικόν, ποια είναι η εκτίμησή του σχετικά με τα επιχειρήματα του υπουργού Υγείας περί 20% αύξησης της δυναμικότητας του ΕΣΥ και της ανταγωνιστικότητάς του απέναντι στον ιδιωτικό τομέα, καθώς και περί προσέλκυσης αναισθησιολόγων και χειρουργών στο ΕΣΥ.
«Η εικόνα που έχουμε από το Αττικόν από το σύνολο των χειρουργικών ειδικοτήτων -από τους οφθαλμίατρους μέχρι τους γενικούς χειρουργούς και από τους καρδιοχειρουργούς μέχρι τους ωτορινολαρυγγολόγους, αλλά και από το σύνολο των αναισθησιολόγων, μαζί με τους πανεπιστημιακούς γιατρούς και τους ειδικευόμενους- είναι ότι από τους 250 συνολικά χειρουργούς, συμμετοχή στα απογευματινά χειρουργεία έχουν δηλώσει σχεδόν 80, περίπου το ⅓ δηλαδή, και στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι πανεπιστημιακοί γιατροί, οι οποίοι είναι εξωτερικοί συνεργάτες αλλά έχουν σύμβαση στο δημόσιο. Λόγω της ιδιαίτερης ενασχόλησής τους με τον ιδιωτικό τομέα, αφού διατηρούν ιδιωτικά ιατρεία, επιλέγουν ευκολότερα να εργαστούν στα απογευματινά χειρουργεία», εξηγεί.
Εκτός όμως από τους γιατρούς, με την υπουργική αυτή απόφαση εντάσσονται στο δυναμικό των απογευματινών χειρουργείων νοσηλευτές, τραυματιοφορείς και άλλο νοσοκομειακό προσωπικό, γεγονός το οποίο, σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Σωματείου Εργαζομένων, «αποτελεί τη χειρότερη μορφή εκβιασμού γιατί σε καθιστά συνένοχο σε κάτι που δεν θέλεις, γιατί έρχεσαι να δουλέψεις σε ένα δημόσιο νοσοκομείο για έναν δημόσιο σκοπό και σε εξαναγκάζουν, με βάση την αντικειμενική κατάσταση του πολύ χαμηλού μισθού, να εργαστείς σε χειρουργεία επί πληρωμή και να δεχτείς χρήματα από τους ασθενείς».
Όπως τονίζει ο ίδιος, «Σου λένε ξεκάθαρα ότι δεν θα σου δώσουμε μεγαλύτερο μισθό, θα σου δώσουμε ψίχουλα από τον κρατικό προϋπολογισμό, οπότε δεν σου αφήνουν άλλη επιλογή. Δεν είναι δυνατόν στον δημόσιο τομέα να διεκδικείς τα χρήματα από τον ασθενή και τον πελάτη. Πρόκειται για τη χειρότερη μορφή ζουγκλοποίησης μιας κοινωνικής προσφοράς, ενός λειτουργήματος».
Σχετικά με την εξουθενωτική συνθήκη, κατά την οποία ένας/μία χειρουργός που μπορεί ήδη να έχει εργαστεί το πρωί για πολλές ώρες χρειάζεται να αναλάβει το απόγευμα ένα πολύωρο χειρουργείο, ο κ Ρίζος επισημαίνει: «Η σύμβασή μας προβλέπει και υπερωρίες και εφημερίες. Αυτό το έργο όμως γίνεται τις πρωινές έως και μεσημβρινές ώρες, καθώς ακόμα και βιολογικά αυτές συνίστανται για την εργασία ενός γιατρού και τη φροντίδα ενός ασθενούς – εκτός φυσικά από τα επείγοντα περιστατικά. Οι γιατροί πραγματοποιούν ήδη 10 με 12 εφημερίες τον μήνα.
Το να εξαναγκάζονται λοιπόν, λόγω του χαμηλού μισθού, να κάνουν και δεύτερη και τρίτη δουλειά πέρα από τη βασική τους (την πρωινή, τις εφημερίες και τώρα τα απογευματινά χειρουργεία), φανταστείτε τι εσωτερικές αντιφάσεις δημιουργεί, τι κατηγοριοποιήσεις ασθενών – πέρα από την κόπωση και την εξάντληση, περιστατικά τα οποία καταγράφονται συστηματικά στο νοσοκομείο μας. Δεν μας αφήνουν όμως άλλη επιλογή όταν ο βασικός μισθός είναι 750 και 800 ευρώ. Αυτή η επιπλέον δουλειά επίσης, γίνεται στην περίπτωσή μας μέσα στο κύριο περιβάλλον εργασίας, το οποίο λειτουργεί το πρωί ως δημόσιο και το απόγευμα ως ιδιωτικό. Οι εσωτερικές αντιφάσεις είναι αφόρητες».
Ζητώ την εκτίμησή του για το μέλλον των απογευματινών χειρουργείων: «Εκτιμώ πως αυτή η κατάσταση δεν θα μακροημερεύσει. Θα εξαντλήσει γρήγορα τα όριά της και, το πιο ανησυχητικό και το οποίο προβλέπουμε, είναι τη νομιμοποίηση της απευθείας πελατειακής σχέσης, αλλά και ότι αυτό είναι το πρώτο βήμα για να υιοθετηθεί αυτό το καθεστώς και στα πρωινά χειρουργεία».
Το σχόλιό του στην Popaganda παραθέτει και ο γιατρός Απόστολος Ανθόπουλος, με ειδικότητα Γενικής Ιατρικής και Επιμελητής Β’ στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του νοσοκομείου Παπαγεωργίου. «Η κυβέρνηση με την ενεργοποίηση των επί πληρωμή απογευματινών χειρουργείων και το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο για το ιδιωτικό έργο των ιατρών ΕΣΥ, ξεπερνάει τον εαυτό της και προχωράει πολλαπλά βήματα περαιτέρω την εμπορευματοποίηση του ΕΣΥ. Οι τεράστιες λίστες αναμονής για χειρουργική επέμβαση δεν ήρθαν από τον ουρανό αλλά είναι αποτέλεσμα της διαχρονικής πολιτικής υποχρηματοδότησης και υποστελέχωσης του ΕΣΥ, που διογκώθηκε σε εκθετικό βαθμό κατά την διάρκεια της πανδημίας και συνεχίζει στον ίδιο ρυθμό».
Στα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης αυτή τη στιγμή, σε καθημερινή πρωινή λειτουργία είναι μόλις το 60% των διαθέσιμων χειρουργικών αιθουσών, λόγω έλλειψης προσωπικού. Τι ακριβώς έρχεται να λύσει η ενεργοποίηση των επί πληρωμή απογευματινών χειρουργείων στις ήδη μη λειτουργικές αίθουσες χειρουργείων, λόγω ελλείψεων ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, παρά την ολοένα και βαθύτερη εμπορευματική λειτουργία των νοσοκομείων, την ολοένα και βαθύτερη εμπέδωση στους ασθενείς ότι πρέπει να πληρώσουν για να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας που έχουν ανάγκη; Η λειτουργία τους τίποτα άλλο δεν μας έχει δείξει μέχρι σήμερα», καταλήγει.