φωτ. Άγγελος Χριστοφιλόπουλος.
Η Popaganda βρέθηκε στο Ανδρολογικό Ινστιτούτο για να μιλήσει με τον ιδρυτή και πρόεδρο του κ. Κώστα Κωνσταντινίδη, χειρούργο ουρολόγο-ανδρολόγο. Άλλωστε αύριο ανοίγει τις πύλες του συνέδριο Aνθρώπινης Σεξουαλικότητας και Αναπαραγωγής, που φιλοξενείται στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και έχει ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Εκτός από τα αυστηρά ιατρικά θέματα μου εξηγεί ο κ. Κωνσταντινίδης ο στόχος είναι να υπάρξει ένας διάλογος επιστήμης-τέχνης-φιλοσοφίας και κοινωνίας με επίκεντρο το σεξ γιατί το σεξ είναι κάτι που αφορά όλους και ο κάθε ένας έχει την προσωπική του άποψη γι’ αυτό. Γι’ αυτό τον λόγο το συνέδριο είναι ανοιχτό για το κοινό ώστε να μάθει και να συζητήσει τα πάντα γύρω από το σεξ.
Γιατί κάποιος να απευθυνθεί στο Ανδρολογικό Ινστιτούτο; Για να λύσει προβλήματα που σχετίζονται με το σεξ και τη γονιμότητα. Ο ανδρολόγος είναι για τον άνδρα ό,τι είναι ο γυναικολόγος για τη γυναίκα. Σε ποσοστό 70% όσοι έρχονται σε εμάς αντιμετωπίζουν κάποιο σεξουαλικό πρόβλημα, το υπόλοιπο 30% κάποιο πρόβλημα γονιμότητας.
Ποια είναι τα κυριότερα σεξουαλικά προβλήματα; Η κακή στύση, η πρόωρη εκσπερμάτιση, η δυσκολία εκσπερμάτισης, η απουσία επιθυμίας και βέβαια αυτά που ονομάζω «μηχανικά» προβλήματα που έχουν να κάνουν με την κατασκευή του πέους αν δηλαδή για παράδειγμα είναι στραβό, μικρό ή οτιδήποτε άλλο κι σχετίζονται με την εικόνα του άνδρα. Αυτά, δηλαδή τα στραβά πουλιά ή οι δυσμορφίες αντιμετωπίζονται χειρουργικά.
Πότε ένα πέος θεωρείται μικρό και σε ποια περίπτωση ωφελεί μια επέμβαση επιμήκυνσης; Υπάρχει ένα πολύ μικρό ποσοστό που όντως έχει μικρό πέος, έχει θέμα συγγενούς ανωμαλίας που ονομάζεται μικροφαλία αλλά υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό ανδρών που σύμφωνα με την εικόνα που έχουν στο μυαλό για το πόσο μεγάλο πρέπει να είναι ένα πέος θεωρούν ότι το δικό τους είναι μικρό. Θα έλεγα ότι ισχύει κάτι αντίστοιχο με την εικόνα που έχουν οι γυναίκες για το στήθος τους. Έτσι ο γιατρός μπορεί να επέμβει με κριτήρια αισθητικά, όχι ιατρικά, κι αφού συζητήσει με τον άνδρα αποφασίζει για το πώς θα πράξει. Οι άνδρες αυτοί δεν έχουν πρόβλημα στύσης αλλά πολλές φορές αποφεύγουν το σεξ για να μη ρεζιλευτούν, για να μη το κοιτάξει υποτιμητικά μια γυναίκα ή ένας άλλος άνδρας γιατί στους άνδρες υπάρχει αυτό που ονομάζουμε «σύνδρομο γυμναστηρίου» γιατί πάντα συγκρίνουν τα πουλιά τους με των άλλων και πάντα υπάρχει περίπτωση να δεις κάποιο που είναι μεγαλύτερο από το δικό σου.
Ποιος είναι ο μέσος όρος μήκους ενός πέους σε στύση; Έχουμε αποφασίσει να μη δίνουμε συγκεκριμένους αριθμούς γιατί αυτό αγχώνει τους άντρες. Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι ένα 40% φτάνει τα 14-15 εκ., ένα 12% από 12-13 εκ. –κι αυτοί πιθανόν να θεωρούν μικρό το πουλί τους- κι ένα μικρότερο ποσοστό ξεπερνά τα 16 εκ. και σπάνια φτάνει τα 20 ή και τα 25 εκ. που ονειρεύονται οι ίδιοι ως επιθυμητό μήκος.
Η επέμβαση πέρα από το μήκος φροντίζει και για το πάχος του πέους; Σχεδόν πάντα μαζί με την επιμήκυνση κάνουμε και πάχυνση. Προσθέτουμε λίπος που έχουμε πάρει από άλλο μέρος του σώματος του άνδρα.
Η πρόωρη εκσπερμάτιση έχει παθολογικά ή ψυχολογικά αίτια; Έχει ενταθεί το φαινόμενο λόγω του αυξανόμενου άγχους που υπάρχει από την οικονομική κρίση; Είναι ένα πρόβλημα που πάντα υπήρχε. Βέβαια το άγχος επιτείνει περισσότερο τη γρήγορη και όχι την πρόωρη εκσπερμάτιση. Γρήγορη θεωρείται αφού περάσει το πρώτο λεπτό και φτάσει μέχρι τα 4-5. Θεωρητικά είναι ένας άνδρας που δεν «αντέχει» πολύ αλλά δε θεωρείται παθολογικό πρόβλημα. Θεωρείται παθολογία όταν ο άντρας ολοκληρώνει σε χρόνο κάτω από λεπτό ή πριν ακόμη την διείσδυση. Τότε θεωρείται «άστοχος» εραστής αφού δεν τελειώνει μέσα, αφού δεν προκαλεί οργασμό στη γυναίκα. Οι πρωτοπαθείς αιτίες, δηλαδή αυτές που μπορεί να υπάρχουν από πολύ μικρή ηλικία, είναι άγνωστες. Υπάρχουν θεωρίες για ψυχολογικά αίτια ή για τραύματα στην παιδική ηλικία αλλά στην πραγματικότητα δεν ξέρουμε τι φταίει. Το πρόβλημα κρύβεται μέσα στον εγκέφαλο, ότι έχει σχέση με τη σερετονίνη γι’ αυτό παρέχουμε φάρμακα που οδηγούν στην αύξησή της όπως τα αντικαταθλιπτικά και επιτείνουν τη διάρκεια της στύσης. Αυτή είναι έμμεση θεραπεία γιατί ο άνδρας αισθάνεται καλύτερα με τη μεγαλύτερη διάρκεια, αγχώνεται λιγότερο κι έτσι τελειώνει πιο μετά.
Άρα η αντιμετώπιση είναι κυρίως φαρμακευτική; Σήμερα πια ναι. Στη δεκαετία του ’60 οι θεωρίες επικεντρώνονταν στην ψυχολογία πχ. sex therapy ή το «σταμάτα-ξεκίνα» κατά τη διάρκεια της επαφής. Φαρμακευτική κατά κύριο λόγο είναι η αγωγή όταν ο άνδρας αδυνατεί να έχει στύση.
Εκεί ποια είναι τα αίτια; Τα οργανικά στους μεγάλους, μετά τα 30-40 δηλαδή, και τα ψυχολογικά στους νεότερους. Το peak του προβλήματος είναι στις ηλικίες 45-55 όπου υπάρχει μεγάλη πίεση, είναι η λεγόμενη κλιμακτήριος του άνδρα. Τότε πολλές φεύγει η επιθυμία, η διάθεση για ζωή και είναι ένας είδος κατάθλιψης και μοιάζει από ψυχολογικής άποψης με τη λοχεία και την κλιμακτήριο στις γυναίκες. Υπάρχει και ψυχολογική και βιολογική φάση αυτή η κατάσταση ενώ συχνά επηρεάζουν και φάρμακα που παίρνουν σε αυτή την ηλικία, όπως φάρμακα για τον διαβήτη.
Οι καταχρήσεις, όπως τσιγάρο, αλκοόλ, ναρκωτικά, πόσο επηρεάζουν; Ενοχοποιούνται γενικά, κυρίως το τσιγάρο. Το αλκοόλ μόνο όταν πια φτάσουμε σε επίπεδο αλκοολισμού και μιλάμε για κίρρωση ήπατος κι άλλες τέτοιες περιπέτειες. Τα προβλήματα έχουν να κάνουν κυρίως με την κυκλοφορία, αν πέσει δηλαδή η δύναμη του αίματος γιατί από εκεί ελέγχεται η όλη λειτουργία. Συνήθως όταν κάποιος έχει προβλήματα στύσης του προτείνουμε να κάνει εξετάσεις για την καρδιά και αντιστρόφως.
Πόσο εύκολα έρχεται κάποιος στο Ανδρολογικό Ινστιτούτο; Συνήθως έχει περάσει αρκετό διάστημα από τότε που εμφανίστηκε για πρώτη φορά το πρόβλημα; Παλαιότερα οι Έλληνες δεν μιλούσαν καθόλου για τέτοιου είδους προβλήματα. Νομίζω ότι έχουν βελτιωθεί αρκετά. Ισχύει ότι αργούν να καταφύγουν σε εμάς. Ίσως αυτό οφείλεται στο ότι αυτά τα προβλήματα δε σκοτώνουν, δε φοβάσαι πως θα πεθάνεις και αντιμετωπίζονται όπως τα προβλήματα στα δόντια, πας στον οδοντίατρο όπως η κατάσταση φτάσει στο απροχώρητο.
Έρχονται με προτροπή της/του συντρόφου ή και μαζί; Περίπου το 10% έρχεται μαζί με τον σύντροφο αλλά και οι υπόλοιποι μοιάζει να έχoυν ενημερώσει, δεν έρχονται κρυφά, μιλάμε φυσικά για αυτούς που έχουν σχέση. Όσοι έχουν περιστασιακούς συντρόφους, δεν το μοιράζονται μαζί τους.
Ποια είναι η ιδανική στάση που πρέπει να κρατήσει η γυναίκα απέναντι στον σύντροφό της που αντιμετωπίζει προβλήματα σεξουαλικά ή γονιμότητας; Ο άνδρας κρύβει τα προβλήματα του κάτω από το χαλί, όπως η γάτα. Η γυναίκα λοιπόν πρέπει να του μιλήσει ανοιχτά γιατί διεκδικεί ένα κομμάτι ηδονής. Αυτό που δεν πρέπει να κάνει μια γυναίκα είναι να το παίξει μαμά και να μιλήσει λέγοντας «έλα αγόρι μου, θα το λύσουμε, μη μου στεναχωριέσαι, εγώ σ’ αγαπώ» γιατί αυτή η συμπεριφορά ευνουχίζει το αρσενικό. Δεν πρέπει να το παίξει σύντροφος Μητέρα Τερέζα αλλά πρέπει να αντιμετωπίζει την πραγματικότητα και να του πει «κοίτα να δεις, υπάρχει πρόβλημα. Να δούμε τι θα κάνουμε γιατί σήμερα όλα τα προβλήματα λύνονται. Εγώ όταν έχω θέμα πάω στον γυναικολόγο, εσύ θα πας στον ανδρολόγο». Πρέπει λοιπόν να του μιλήσει ισότιμα και όχι παρηγορητικά.
Έχουν αυξηθεί τα ποσοστά υπογονιμότητας και ποιες είναι οι κυριότερες αιτίες για την εμφάνισή της; Πολλά από τα προβλήματα της υπογονιμότητας δεν έχουν σαφή αίτια, περίπου το 40% των αιτίων είναι άγνωστα σε εμάς. Αυτά που γνωρίζουμε είναι κι αυτά που μπορούμε να θεραπεύσουμε είναι παθήσεις όπως η κιρσοκήλη, μια φλεβίτιδα του όρχεως, είναι οι φλεγμονές του όρχεως και οι διαταραχές των ορμονών. Στις ακραίες στατιστικές καμπύλες υπάρχουν γενετικές προκαταλήψεις, κληρονομικά θέματα, σε αυτές τις περιπτώσεις γνωρίζουμε μεν αλλά δεν μπορούμε να θεραπεύσουμε. Δύσκολα επίσης βρίσκουμε τη σαφή αιτία των στείρων, γι’ αυτό έχει αυξηθεί ο αριθμός των εξωσωματικών.
Η προχωρημένη ηλικία στην οποία τα περισσότερα ζευγάρια επιλέγουν να προσπαθήσουν για παιδί επηρεάζει τη γονιμότητα; Είναι γνωστό ότι η ηλικία αποτελεί θέμα για τις γυναίκες, για τους άνδρες τι ισχύει; Πολύ σωστή ερώτηση. Ισχύει απόλυτα αυτό που έλεγαν παλιότερα «ή μικρός μικρός παντρέψου ή μικρός καλογερέψου». Η νεότητα συνοδεύεται από γονιμότητα. Σήμερα που οι κοινωνικές συνθήκες έχουν αλλάξει και οι δύο καθυστερούν και φτάνουν, όταν αρχίζουν να προσπαθούν, να είναι σχεδόν μεσήλικοι. Η φύση έδωσε τη γονιμότητα σύμφωνα με τον αρχικό μέσο όρο ζωής, που ήταν γύρω στα σαράντα χρόνια κι έτσι η κορύφωση της είναι κοντά στα είκοσι. Σήμερα παρατείνεται μεν η ζωή, αλλά η περίοδος της γονιμότητας όχι. Βέβαια μπορεί να επέλθει πια η τεκνοποίηση και σε μεγαλύτερη ηλικία χάρη σε τεχνητές παρεμβάσεις του ανθρώπους.
Θέλω να σας ρωτήσω για διάφορες συνθήκες που κατά καιρούς έχουν ενοχοποιηθεί για τα προβλήματα γονιμότητας για να μου πείτε αν είναι μύθος ή αλήθεια. Τα στενά μποξεράκια; Παλιότερα θεωρούταν πως ναι αλλά μάλλον τελικά άνηκε στη σφαίρα της ιατρικής άγνοιας. Έπρεπε κι εμείς να βρούμε μια αιτία. Αυτό με τα στενά μποξεράκια ξεκινούσε από τη λογική της αυξημένης θερμοκρασίας που έχουμε βρει ότι επηρεάζει με τεχνική τεκμηρίωση. Οι όρχεις έχουν κατασκευαστεί από τη φύση να βρίσκονται εκτός σώματος για να αποφύγουν την υψηλή θερμοκρασία τους, με τα στενά μποξεράκια πιέζονται πάνω στο σώμα συνεπώς παίρνουν κάτι από τη θερμοκρασία του. Υπάρχει όμως και ο αντίλογος: γιατί οι Άραβες που ζουν συνεχώς σε υψηλότατες θερμοκρασίες –στο Ντουμπάι έχει 50 βαθμούς το καλοκαίρι- έχουν από δέκα παιδιά ο καθένας;
Η διατροφή πόσο επηρεάζει; Αποσπασματικά η επιστήμη έχει απαντήσεις που σχετίζονται με τα οιστρογόνα των τροφίμων γιατί αυτά γιατί αυτά θεωρούνται τοξικά οιστρογόνα που επηρεάζουν τις ανδρικές ορμόνες συνεπώς και την αποτελεσματικότητα του σπέρματος.
Η καθιστική ζωή; Όλα αυτά, η αποφυγή του καπνίσματος, η σωστή διατροφή θυμίζω το «φάε λάδι κι έλα βράδυ», η γυμναστική συμβάλλουν στη γενικότερα στην υγεία του σώματος συνεπώς και στη διατήρηση της γονιμότητας σε καλά επίπεδα. Οι στατιστικές που έχουμε στα χέρια μας δεν επαρκούν για να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα.
Είμαστε πολυγαμικοί από τη φύση μας; Ναι, είμαστε πολυγαμικοί. Στη φύση έχουν βρεθεί ως μονογαμικά ζώα μόνο δύο: ένα είδος κοτσυφιού κι ένα είδος φάλαινας.
Είμαστε έστω κατά περιόδους μονογαμικοί; Είμαστε, όσο χρειάζεται για να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας. Βέβαια, τα παιδιά μας στην Ελλάδα τα μεγαλώνουμε μέχρι να πάνε σαράντα χρονών. Αυτά είναι κοινωνικά κριτήρια.
Θα ήμασταν πιο ευτυχισμένοι αν είχαμε αποδεχθεί τη φύση μας και κατανοούσαμε ότι η μονογαμία είναι κοινωνικός θεσμός; Ακόμη κι όταν υπηρετούμε αυτόν τον θεσμό δεν σημαίνει ότι συμβιβαζόμαστε. Όλοι θα σκεφτούμε κάτι άλλο, όλοι θα κάνουμε κάτι άλλο, ανάλογα με το πόσο φοβόμαστε. Οι Δέκα Εντολές δε βγήκαν τυχαία. Η κοινωνία έπρεπε να επιβιώσει μέσα σε μια ισορροπία τρόμου. Να μην αφήσουμε μόνο τα ένστικτα να μας επιβληθούν.
Πώς βλέπετε τους εφήβους σήμερα; Είναι ενημερωμένοι; Μιλούν οι γονείς στα παιδιά τους για σεξ; Η εμπειρία μου λέει, μάλιστα πρόσφατα έκανα και μια έρευνα που αφορούσε στα παιδιά ηλικίας 13-14 ετών, ότι ήδη τα ξέρουν όλα. Τα βλέπουν όλα μέσω των media και κυρίως το internet. Είναι σωστοί διάβολοι στο κατέβασμα ταινιών πορνό. Έτσι μαθαίνουν τι είναι σεξ και πολλές φορές πάνε τα παιδιά και μιλούν στους γονείς τους. Αυτή είναι η τάση σήμερα άλλωστε κάνουν έρωτα από 12-13 χρονών. Τα παιδιά δεν είναι παιδιά πλέον, είναι μικροί ενήλικες. Έχει ανέβει το επίπεδο γνώσης τους για όλα αυτά τα θέματα. Ξέρουν ότι πρέπει να προφυλάσσονται, ξέρουν ότι το σεξ δεν είναι κάτι κακό, ότι δεν το κάνεις για να παντρευτείς, ότι είναι μια ευχάριστη κατάσταση. Είναι πολύ πιο ώριμοι από εμάς. Εγώ δεν ανησυχώ για αυτά τα παιδιά. Δε θα ήθελα να τα διδάξω τίποτε παραπάνω.
Είναι όμως το πορνό ο ιδανικός τρόπος για να μάθει κανείς για το σεξ; Δεν θα έπρεπε να υπάρχει σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία; Η περιέργεια οδηγεί τα παιδιά στις ταινίες πορνό. Όλα τα παιδιά κοιτούν μέσα από την κλειδαρότρυπα τους γονείς τους να κάνουν έρωτα. Το πρώτο πορνό το έχουμε δει μέσα στην κρεβατοκάμαρα των γονιών μας. Ξέρουν ότι τα παιδιά δε τα φέρνει ο πελαργός, ξέρουν να χρησιμοποιούν τα προφυλακτικά, παίρνουν τα μέτρα τους ώστε να μην υπάρξουν ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες.
Εσείς γιατί αποφασίσατε να γίνετε ανδρολόγος; Όταν ξεκίνησα εγώ, στη δεκαετία του ’80 δεν υπήρχε αυτή η ειδικότητα. Ψάχναμε για να βρούμε πως θα ονομαστεί ο γιατρός που ασχολείται με τα γεννητικά όργανα του άνδρα. Ξεκίνησε όλο αυτό το ’80 χάρη σε μια συγκυρία: κατά λάθος υπήρξαν τεχνητές στύσεις σαν επιπλοκή σε ένα χειρουργείο ενός αγγειοχειρουργού ο οποίος έκανε συχνά μπάι-πας στα μηριαία και ο οποίος χρησιμοποίησε μια ουσία για να διαστέλλονται τα αγγεία. Τότε λοιπόν έγινε το πρώτο συνέδριο στο Παρίσι με συμμετοχή επτά γιατρών. Έτυχε να βρίσκομαι κι εγώ σε αυτήν την ομάδα και θυμάμαι ότι αισθανόμασταν ότι βρισκόμασταν σε terra incognita, δεν ξέραμε καλά καλά τι να πούμε, πάνω σε τι θα συζητούσαμε. Δεν ξέραμε σχεδόν τίποτα. Το 1987 όταν ήρθα στην Αθήνα και ήμουν επιμελητής στον Ευαγγελισμό πρότεινα να κάνουμε ένα συνέδριο για τη σεξουαλική δυσκολία στον άνδρα οι άνδρες της κλινικής είχαν μια αντιμετώπιση του τύπου «ποια σεξουαλική δυσκολία, δεν υπάρχουν τέτοια θέματα στην Ελλάδα, αυτά είναι για τις αδελφές τους Άγγλους». Τότε μαζί με άλλους τρεις-τέσσερις ανθρώπους που γνώριζα από το εξωτερικό πήρα την απόφαση να το κάνω. Ξεκινούσε όμως με τις χειρότερες προϋποθέσεις γιατί κανείς δε το πίστευε, κανείς δεν θεωρούσε ότι υπήρχε ανάγκη για κάτι τέτοιο. Έκλεισα μια αίθουσα στον Ευαγγελισμό για 200 άτομα. Λιγότερους περίμενα και τελικά εκείνη την ημέρα ήρθαν στο νοσοκομείο περίπου 10.000 άτομα. Γέμισαν οι διάδρομοι, το πάρκο, δεν ξέραμε τι να τους κάνουμε. Η κοινωνία έδινε ένα σαφές μήνυμα: Θέλουμε να ακούσουμε, θέλουμε να μάθουμε για το σεξ.
