Tο έτος 1599, οι εργάτες που δούλευαν στην κατασκευή ενός καναλιού στη σκιά του Βεζούβιου, έκαναν τυχαία μια παράξενη ανακάλυψη. Αμέσως κλήθηκε από τη Νάπολη ο φημισμένος αρχιτέκτονας Ντομένικο Φοντάνα. Εκείνος, κατέβηκε στην τρύπα που είχαν ανοίξει οι αξίνες και βρέθηκε σε μια ανέγγιχτη από τον χρόνο αρχαία ρωμαϊκή πόλη. Ο ενθουσιασμός του μεταβλήθηκε σε τρόμο όταν, στο τρεμάμενο φως του πυρσού, αντίκρισε τις τοιχογραφίες που στόλιζαν τους τοίχους των σπιτιών. Σκανδαλισμένος, έκανε τον σταυρό του και έδωσε εντολή στους εργάτες να καλύψουν το άνοιγμα.
Πολύ πιο συστηματικές ήταν οι ανασκαφές που έγιναν στην Πομπηία στα μέσα του 19ου αιώνα. Τότε, εκτός από τις σκανδαλιστικές τοιχογραφίες, ανακαλύφθηκε ένα πλήθος από περίτεχνα γλυπτά που παρίσταναν κάθε είδους ερωτικά συμπλέγματα, υπήρχαν επίσης σάτυροι με ορθωμένους φαλλούς αλλά και σκέτοι φαλλοί σε μια τεράστια ποικιλία μεγεθών. Τα πάντα στην πόλη αυτή του 1ου μ. Χ. αιώνα, αποδείκνυαν ότι οι αρχαίοι Ρωμαίοι αντιμετώπιζαν την ερωτική πράξη –ή, πιο σωστά, την απεικόνισή της– μ’ έναν τρόπο αδιανόητο για τα ήθη της Βικτωριανής εποχής.
Οι αρχές βρέθηκαν μπροστά σ’ ένα μεγάλο δίλημμα. Αν τα ευρήματα έβγαιναν σε κοινή θέα, ο απαίδευτος λαός πιθανόν να διαφθειρόταν, με αποτέλεσμα να διασαλευτεί η ευαίσθητη κοινωνική ισορροπία. Επιπλέον κινδύνευε με κατεδάφιση το μεγάλο αφήγημα του ρομαντισμού που πάνω του είχε θεμελιωθεί μια ολόκληρη ιδεολογία υπεροχής του δυτικού κόσμου έναντι των «αχαλίνωτων βαρβάρων». Οι αρχαίοι μας πρόγονοι από ευγενείς πολεμιστές και φιλόσοφοι, θα μετατρέπονταν μεμιάς σε ξεδιάντροπους τύπους που ζούσαν την καθημερινότητά τους παρέα με τις εικόνες της ακολασίας.
Τοιχογραφία στην Πομπηία
Η απόφαση είχε παρθεί. Οι τοιχογραφίες καλύφτηκαν και τα κινητά έργα τέχνης μεταφέρθηκαν και κλειδώθηκαν στα υπόγεια ενός μουσείου. Η ίδια πρακτική ακολουθήθηκε σε πολλές ανάλογες ανασκαφές. Οι απαγορευμένες αίθουσες των μουσείων γέμισαν από τις αποδείξεις της έκφυλης όψης του ελληνορωμαϊκού κόσμου. Οι συλλογές αυτές ήταν ενδιαφέρουσες, έπρεπε όμως πάση θυσία να μείνουν στο ημίφως –όπως ακριβώς συνέβαινε με τις ερωτικές γκραβούρες που ανταλλάσσονταν στα σαλόνια της καλής κοινωνίας ή με τις πορνογραφικές φωτογραφίες που είχαν αρχίσει να κρύβονται στα κλειδωμένα συρτάρια όσων είχαν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν για κάτι τέτοιο.
Σήμερα, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι η απεικόνιση της ερωτικής πράξης αποτελούσε συνήθεια όλων των πολιτισμών της Γης ανά τους αιώνες. Η πορνογραφία όμως, όχι μόνο ως λέξη αλλά και ως έννοια, είναι αναμφισβήτητα παιδί της Βικτωριανής εποχής. Στο τέλος δε αυτής της ιστορικής περιόδου, εφευρέθηκε το μέσο που αργότερα θα την απογείωνε.
Δεν ξέρουμε με απόλυτη βεβαιότητα ποια είναι η πρώτη ερωτική ταινία. Το 1897, πάντως, δύο μόλις χρόνια έπειτα από τη γέννηση του κινηματογράφου, υπήρχε ήδη ένας διόλου ευκαταφρόνητος αριθμός. Στην πλειοψηφία τους, τα ολιγόλεπτα φιλμ δείχνουν απλώς γυναίκες να βγάζουν τα μακριά τους φουστάνια, να αφαιρούν κορσέδες, εσώρουχα και μάλλινες κάλτσες και να ξαπλώνουν στο κρεβάτι γυμνές ή να μπανιαρίζονται με τη βοήθεια μιας καμαριέρας. Κάποιες φορές, οι ηθοποιοί ανατρέπουν την σύμβαση της αναπαράστασης και στρέφουν το βλέμμα τους προς την κάμερα ή προς τον θεατή-ηδονοβλεψία. Ετούτη η «κατάργηση του τέταρτου τοίχου» είναι ένα στοιχείο καθοριστικό που συναντάται συχνά στην ιστορία της κινηματογραφικής πορνογραφίας.
Διάβασε όλο το άρθρο στο inside story (http://bit.ly/2HoyaaD).
Το inside story είναι το πρώτο συνδρομητικό–ενημερωτικό site χωρίς διαφημίσεις στην Ελλάδα. Ανεξάρτητο αποκαλυπτικό με οικονομική αυτοτέλεια και διαφάνεια.
Ειδικά για τους αναγνώστες της Popaganda: Γνώρισε το inside story για ένα μήνα δωρεάν, βάζοντας τον κωδικό κουπονιού popaganda στην http://bit.ly/2hKhNL9