Συναντηθήκαμε με το συνεργείο των Ντάντανων ένα απόγευμα σε ένα παραλιακό καφέ στο Βροντάδο. Τα μέλη του συνεργείου μαζί με μερικούς φίλους τους θα έκαναν δοκιμές στο μώλο από κάτω. Οι υπόλοιποι κατέφθασαν με τα αυτοκίνητα και τα πάρκαραν στην άκρη της παραλίας μέσα στις λάσπες. Στο πορτ μπαγκάζ είχαν ένα δείγμα από τις ρουκέτες που παρασκεύαζαν εκείνο τον καιρό. Άρχισαν να τις ανάβουν. Το θέαμα ήταν εκπληκτικό. Δεν έχει σχέση με τα κλασικά πυροτεχνήματα. Οι βρονταδούσιες ρουκέτες κάνουν μια φωτεινή πορεία σαν όλμος- εκτοξεύονται πολυ ψηλά και ύστερα πέφτουν στη θάλασσα σαν μετεωρίτες με φόντο τα τουρκικά παράλια. Ύστερα μπήκαμε σε ένα παλιό αμάξι και μας οδήγησαν σε μια συνοικία του Βροντάδου. Παρκάραμε και διασχίσαμε μέσα στο σκοτάδι ένα χωράφι στο βάθος του οποίου υπήρχε μια τσιμεντένια καλύβα. Ένα μικροσκοπικό ασοβάριστο σπίτι που μύριζε κάρβουνο, με εκατομμυρία σωματίδια να αιωρούνται στο χώρο (κάτι που κατάλαβα όταν άναψα το φακό της κάμερας). Τα παιδιά πήραν τις θέσεις τους. Σε λίγο ένα εκκωφαντικό σφυροκόπημα θα ακουγόταν από αυτή την μικρή καλύβα του Βροντάδου.
Το έθιμο του ρουκετοπόλεμου (*από το local.e-history.gr)
Το έθιμο ξεκινά από την εποχή της Τουρκοκρατίας, και είναι ένας “πόλεμος” ανάμεσα στην ενορία του Αγίου Μάρκου και στην ενορία της Παναγίας Ερυθιανής. Οι δύο εκκλησίες είναι κτισμένες σε δύο αντικρινά υψώματα που απέχουν περίπου πεντακόσια μέτρα. Όπως λένε οι παλαιότεροι, ξεκίνησε από τα παιδιά των δύο ενοριών που έπαιζαν πετροπόλεμο με σφεντόνες. Στη συνέχεια άρχισαν να εμπλέκονται και οι μεγαλύτεροι με αποτέλεσμα οι σφεντόνες να αντικατασταθούν από τα όπλα της τότε εποχής που ονομάζονταν «σουρυτάδες» και αργότερα από τα κανονάκια που έφερναν οι ναυτικοί από τα παροπλισμένα πλοία. Το βράδυ της Ανάστασης έριχναν κανονιές από την αυλή της μιας εκκλησιάς στην άλλη, και με τον δυνατό κρότο τους προσπαθούσαν να σπάσουν τα τζάμια της, χρησιμοποιώντας όμως μόνο πυρίτιδα. Αφού συνεχίστηκε αυτό για αρκετά χρόνια, για αδιευκρίνιστους λόγους, ο πόλεμος αυτός άρχισε να παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις το 1889 με τους αντιπάλους να χαλάνε τις βοτσαλωτές αυλές των εκκλησιών για να γεμίσουν με βότσαλα τα κανονάκια. Μετά την επέμβαση των Τούρκων, οι οποίοι φοβήθηκαν τη χρησιμοποίηση των κανονιών σε πιθανή εξέγερση των κατοίκων, τα κανονάκια κατασχέθηκαν και μεταφέρθηκαν στο κάστρο της Χίου. Μετά από αυτό το περιστατικό οι ενορίτες των δύο εκκλησιών άρχισαν να σκέφτονται έναν νέο τρόπο για να συνεχίσουν τον “πόλεμο” με κάτι εντυπωσιακό αλλά που να μην τους το απαγορεύσουν οι Τούρκοι. Η λύση δόθηκε από τους ενορίτες του Αγίου Μάρκου και τον πυροτεχνουργό Κορακάκη που είχε το εργαστήριό του στην πόλη. Τους έφτιαξε μερικές ρουκέτες τις οποίες μετέφεραν στον Βροντάδο. Συγχρόνως οι ίδιοι άφησαν το μυστικό να διαρρεύσει και στους ενορίτες της Παναγίας Ερυθιανής έτσι ώστε να συνεχιστεί ο πόλεμος. Στην αρχή έπαιρναν τις ρουκέτες από τον Κορακάκη αλλά γύρω στο 1900 έμαθαν να τις φτιάχνουν μόνοι τους. Στην αρχή η ρίψη τους γίνονταν από τις σκεπές των εκκλησιών αλλά, μετά από μερικά ατυχή περιστατικά, το “πεδίο βολής” μεταφέρθηκε στα γύρω χωράφια, γεγονός που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Ο στόχος για τους Παναγούσους είναι ο τρούλος (κουμπές) και το λιονταράκι του Αγίου Μάρκου (το έμβλημα του Αγίου Μάρκου πάνω από την πύλη του ναού) και ο στόχος των Αγιομαρκούσων είναι το ρολόι της Παναγίας Ερυθιανής.
Το χρονικό του ρουκετοπόλεμου
Η προετοιμασία: Η όλη διαδικασία ξεκινά από τα μέσα του καλοκαιριού με το σχηματισμό των ομάδων-“συνεργείων” που θα ασχοληθούν με την κατασκευή των ρουκετών. Κάθε ομάδα χρησιμοποιεί το δικό της όνομα, όπως Ίκαρος, Δαίδαλος, Αχέπα, Κόμπρα κ.ά., και αποτελείται από τρία έως δέκα πέντε άτομα, κυρίως νεαρής ηλικίας και κατά αποκλειστικότητα από τις αντίστοιχες ενορίες.
Μεγάλο Σάββατο: ‘Οταν έρθει το Μεγάλο Σάββατο, οι ομάδες είναι σε εγρήγορση για τις τελευταίες ετοιμασίες. Έχουν στηθεί οι βάσεις εκτόξευσης των ρουκετών και γίνονται δοκιμαστικές “βολές” για την ακρίβεια του στόχου. Παράλληλα έχουμε και τα πειράγματα μεταξύ των αντιπάλων ομάδων με αρκετό χιούμορ αλλά και προκλήσεις. Παλιότερα στην ενορία του Αγίου Μάρκου πραγματοποιούνταν το απόγευμα του Μεγάλου Σαββάτου παρέλαση των ρουκετατζήδων με τις ρουκέτες στον ώμο, σε όλες τις γειτονιές της ενορίας. Μπροστά πήγαινε ο “μπροστάρης” καβάλα σε άλογο κρατώντας την ελληνική σημαία. Επικρατούσε μια πανηγυρική ατμόσφαιρα, κάτι σαν γύρος του θριάμβου. Αυτό το κομμάτι του εθίμου αναβίωσε το 2002. Τώρα όμως λαμβάνουν μέρος οι ρουκετατζήδες και των δύο ενοριών ξεκινώντας το απόγευμα του Μεγάλου Σαββάτου από το δημαρχείο μέχρι τις ενορίες τους με ανταλλαγή πειραγμάτων και παίρνουν θέση μάχης.
Ανάσταση: Με το προειδοποιητικό σφύριγμα μιας κόρνας ξεκινούν οι “εχθροπραξίες” αργά το βράδυ με συνεχώς αυξανόμενη ένταση. Όταν χτυπήσουν οι καμπάνες για την Θεία Λειτουργία της Ανάστασης, σταματούν την ανταλλαγή “πυρών” για να μπορέσουν να πάνε οι πιστοί στις εκκλησίες. Με το άκουσμα του “Χριστός Ανέστη” έχουμε το αποκορύφωμα της “μάχης”. Εκατοντάδες ρουκέτες εκτοξεύονται από τις αντίπαλες πλευρές προσφέροντας ένα θέαμα μοναδικό, φανταστικό και εντυπωσιακό. Ο ουρανός γεμίζει από τις φωτεινές τροχιές των ρουκετών κάνοντας την νύχτα μέρα. Δεν λείπουν βέβαια και οι φωνές και οι πανηγυρισμοί για τις όποιες επιτυχίες, ώστε να συμπληρωθεί πλήρως το όλο σκηνικό.
Κυριακή του Πάσχα: Με τον ερχομό της Κυριακής του Πάσχα οι ρουκετατζήδες ελέγχουν την αποτελεσματικότητα των βολών τους κάνοντας αυτοψία ο ένας στην ενορία του άλλου. Η συνάντηση των αντιπάλων ομάδων προσφέρει έντονα πειράγματα για το ποιος είναι ο νικητής, χωρίς όμως να υπάρχει σίγουρη απάντηση και χωρίς να έχει και τόση σημασία, αφού στον “πόλεμο” αυτό δεν υπάρχουν χαμένοι. Ακολουθεί η “συμφιλίωση” των αντιπάλων δίνοντας τα χέρια και κλείνεται το ραντεβού για την επόμενη χρονιά με θριαμβευτή την αγάπη και την φιλία.
