Ξεκινώντας από τη Δευτέρα το πρωί και την αποκάλυψη της Popaganda για καθαρές τοξικολογικές εξετάσεις, οι εξελίξεις στην υπόθεση Ζακ Κωστόπουλου είναι ραγδαίες. Ακολούθησαν οι εξίσου καθαρές ιστολογικές εξετάσεις που απέκλεισαν το ενδεχόμενο ο αδικοχαμένος Ζακ να έπασχε από κάποια χρόνια πάθηση, ενώ πολύ σύντομα το φως της δημοσιότητας είδε και το ιατροδικαστικό πόρισμα που κάνει λόγο για «ισχαιμικού τύπου αλλοιώσεις του μυοκαρδίου», κάτι που σύμφωνα με τον ιατροδικαστή Τσαντίρη (και τεχνικό σύμβουλο της οικογένειας Κωστόπουλου) σημαίνει ότι «τα αίτια του θανάτου συνδέονται αιτιωδώς με τα ευρήματα της νεκροψίας και της νεκροτομής. Δηλαδή, τα πολλαπλά θλαστικά τραύματα που είχε στην κεφαλή του και στο υπόλοιπο σώμα του, συνδέονται με το μηχανισμό του θανάτου».
Η σαρωτική διάψευση της αφήγησης που προσπάθησαν να περάσουν οι αστυνομικές αρχές με τη βοήθεια μεγάλης μερίδας των μίντια θεωρούμε ότι συνιστά μεγάλο πολιτικό θέμα. Το γεγονός ότι η μισανθρωπική θεωρία του «μαχαιροβγάλτη, ληστή, υπό την επήρεια ουσιών» συνάντησε εύηκοα ώτα σε ένα κομμάτι της κοινωνίας και το έκανε να αποδεχθεί ή και να δικαιολογήσει την αυτοδικία (που τελικά δεν είναι καν τέτοια) ανοίγει επίσης μια επώδυνη κοινωνική συζήτηση.
Ζητήσαμε από βουλευτές κι εκπροσώπους των κομμάτων του ελληνικού κοινοβουλίου (εκτός από τη Χρυσή Αυγή, για λόγους που ελπίζουμε ότι είναι προφανείς) να τοποθετηθούν. Ακολουθούν όσα μας είπαν και είναι, νομίζουμε, χαρακτηριστικά…
Στο τυπικό μέρος της υπόθεσης, δεν ξέρουμε ακόμη (και θα πρέπει να μας το απαντήσει το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη) αν τηρήθηκαν όλοι οι κανόνες εμπλοκής όταν έφτασαν οι αστυνομικές δυνάμεις, πρέπει να εξετάσουμε αν έγιναν οι απαραίτητες διαδικασίες από το ΕΚΑΒ, και καθώς πρόκειται για μια υπόθεση ανθρωποκτονίας πρέπει φυσικά να γνωρίζουμε τι υλικό έχει συγκεντρωθεί – η υπόθεση πήρε δημοσιότητα από ερασιτεχνικά βίντεο, τα οποία προσκομίστηκαν στα μέσα, σε τηλεοράσεις και σε sites. Πέρα από την ανθρώπινη μεταχείριση, όσον αφορά τους νόμους και και τα πρωτόκολλα, υπάρχουν κανόνες που δεν γνωρίζουμε αν τηρήθηκαν ή που είμαστε βέβαιοι ότι δεν ακολουθήθηκαν καθόλου.
Το ουσιαστικό κομμάτι της υπόθεσης είναι ότι στήθηκε ένα λαϊκό δικαστήριο την επομένη μέρα κιόλας, σύμφωνα με το οποίο «τα πρεζάκια απειλούν τους νοικοκυραίους». Δημιουργήθηκε ένα τόσο χονδροειδές δίπολο το οποίο καταλύει όχι μόνο κάθε έννοια του κράτους δικαίου αλλά φανερώνει μια κοινωνία στην οποία ο ένας είναι έτοιμος να δαγκώσει τον άλλον. Μια κοινωνία που βγαίνοντας από μια οικονομική, αρχίζει να φανερώνει σημάδια διανοητικής και ηθικής κρίσης περνώντας στη σφαίρα της αυτοδικίας.
Στην περίπτωση του Ζακ, η προσωπικότητά του είχε δύο όψεις: από τη μία ήταν ο διαφορετικός άρα κι ο αδύναμος, μπορούσε εύκολα να γίνει το εξιλαστήριο θύμα. Από την άλλη, κι αυτό δίνει μια ελπίδα, ήταν ένας άνθρωπος που είχε φίλους, είχε συντρόφους, είχε μια αναγνωρισιμότητα στον δημόσιο χώρο. Αν δεν ήταν αυτός που ήταν -αγαπητός δημοφιλής, γνωστός- θα τον αντιμετώπιζαν με αδιαφορία. Είναι μία από τις ουλές που αφήνει η κρίση πάνω μας και είναι από τις πιο ανησυχητικές.
Επειδή αντιλαμβάνομαι ότι, ακόμα και μετά το ιατροδικαστικό πόρισμα, θα υπάρξει προσπάθεια να ξεχαστεί η υπόθεση, νομίζω ότι πρέπει να μας αφήσει κάποια συμπεράσματα. Ο Ζακ έχει χαθεί και δεν ξαναγυρίζει, αλλά ακόμα και στη μνήμη αυτού του ανυπεράσπιστου ανθρώπου θα πρέπει να αναδείξουμε αυτό που αναγράφεται σε όλο τον δικαιϊκό πολιτισμό: το πολυτιμότερο αγαθό είναι η ζωή, πώς είναι δυνατόν να μπαίνει σε συμψηφισμούς και ζυγαριές; Το να ποδοπατήσεις έναν άνθρωπο είναι ο έσχατος εξευτελισμός, είναι τρομεροί οι συμβολισμοί αυτής της βαναυσότητας, της ασέλγειας πάνω στο σώμα ενός αδυνάτου, ο οποίος μάλιστα βρίσκεται έντρομος γιατί τον λιντσάρουν.
Είναι μια υπόθεση που με ανησυχεί σαν άνθρωπο και σαν πολίτη. Είδαμε έναν κοινωνικό αυτοματισμό δυσοίωνο, μια διαδικασία στην οποία αντιστράφηκαν οι ρόλοι κι άρχισε η αθώωση του δράστη και η καταδίκη του θύματος.
Οι πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας σχετικά με τα αίτια του θανάτου του Ζακ Κωστόπουλου μας υπενθυμίζουν ότι η ανθρώπινη ζωή είναι πολύτιμη και η προστασία της πρέπει να είναι πρωταρχικό μέλημα της πολιτείας και βεβαίως της κυβέρνησης και των οργάνων της. Η στάση όλων μας θα πρέπει να διέπεται από σεβασμό προς τον νεκρό και τους οικείους του. Βιαστικά συμπεράσματα, θυμικές αντιδράσεις και προσπάθειες δημιουργίας φανατισμών ή πολιτικής εκμετάλλευσης δεν χωρούν.
Όπως αποδεικνύεται από την τοξικολογική έρευνα, ο Ζακ Κωστόπουλος δεν είχε κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών, ούτε είχε καταναλώσει αλκοόλ. Τα στοιχεία δείχνουν ότι πέθανε από ισχαιμικό επεισόδιο μετά από τον ξυλοδαρμό του. Η υπόθεση προφανώς και θα κριθεί στις αίθουσες των δικαστηρίων, όπου θα πρέπει να παρουσιαστούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία που θα υποδεικνύουν υπό ποιες συνθήκες συνέβη το τραγικό αυτό γεγονός.
Με αφορμή τον χαμό του Ζακ, μπορούμε να καταλήξουμε με ασφάλεια στο συμπέρασμα πως η κοινωνία μας αλλάζει. Αλλάζουν τα χαρακτηριστικά της και συμπεριφορές των πολιτών που την αποτελούν. Αρχέγονα ένστικτα αρχίζουν να κυριαρχούν όπως ο φόβος, η επιθετικότητα, η προσφυγή στη βία που φτάνει μέχρι την αφαίρεση ζωής χωρίς έλεος, η αυτοδικία έναντι της εμπιστοσύνης στο νόμο και την δικαιοσύνη.
Δυστυχώς ο κοινωνικός ιστός διαρρηγνύεται, ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα, η κατάσταση γίνεται αφόρητη και ενίοτε δραματική. Τα «ξεσπάσματα βίας» μέσα σε ένα κλίμα γενικευμένης ανομίας, κλοπών, ληστειών, δολοφονιών, καταστροφών δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας (όταν κάθε τόσο καίγεται η Αθήνα), είναι κάτι που δυστυχώς θα έπρεπε να το περιμένουμε. Η Κυβέρνηση και η Πολιτεία αδιαφορούν, ενώ αναπαράγουν τα αίτια αυτής της κοινωνικής κρίσης που πάντα ακολουθεί την οικονομική.
Ο Ζακ Κωστόπουλος ήταν ένας ταλαιπωρημένος και φοβισμένος άνθρωπος. Έπεσε θύμα της «άγριας ζωής» που βιώνουν, πολλοί ακόμα σαν κι εκείνον, συμπολίτες μας στο κέντρο της Αθήνας.
Ως ΚΚΕ από την πρώτη στιγμή είχαμε καταγγείλει τον άγριο ξυλοδαρμό του Ζακ Κωστόπουλου, που όπως αποδείχθηκε και από το ιατροδικαστικό πόρισμα ήταν και η αιτία που οδήγησε στο θάνατό του. Η πράξη αυτή μόνο ως πράξη βαρβαρότητας μπορεί να χαρακτηριστεί, διότι απλά και μόνο με την ανυπόστατη μάλιστα υποψία της κλοπής, κόπηκε το νήμα της ζωής ενός ανθρώπου. Από την πρώτη στιγμή, χαρακτηρίσαμε, ως απαράδεκτες και επικίνδυνες, τις δηλώσεις περί αθώωσης και ενθάρρυνσης τέτοιου είδους ενεργειών, στο όνομα της «αυτοάμυνας», που προέρχονται κυρίως από φασιστικούς και αντιδραστικούς κύκλους,
Όπως, επίσης, στην επιφάνεια αναδείχθηκε και ο απαράδεκτος προσανατολισμός που δίνεται στην αστυνομία για συνεχή καταστολή, κάτι που βρίσκει σύμφωνη απ’ ότι φαίνεται την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, διότι στα τέσσερα χρόνια της διακυβέρνησης της δεν έκανε κάτι για να αλλάξει αυτήν την κατάσταση. Σαφώς και δεν μπορούμε να αφήσουμε στο απυρόβλητο το ίδιο το κράτος, που απουσιάζει ουσιαστικά από τη στήριξη όλων εκείνων των ανθρώπων, που το ίδιο το σάπιο εκμεταλλευτικό σύστημα του καπιταλισμού, καθιστά ευάλωτους ή περιθωριοποιημένους. Το ΚΚΕ, έχοντας υπόψη και τις τελευταίες εξελίξεις, θα συνεχίσει να επιμένει στο ότι πρέπει να αποδοθούν ευθύνες σε κάθε υπεύθυνο και να δικαστούν οι υπεύθυνοι για το νέο αυτό έγκλημα.
Το λιγότερο που μπορεί να γίνει για τη μνήμη του Ζακ είναι η πλήρης διερεύνηση του περιστατικού και η απόδοση των ευθυνών, γιατί όπως δείχνουν τα πρόσφατα ευρήματα, έγινε μια προσπάθεια στοχοποίησής του, που φαίνεται ότι απέχει πολύ από την αλήθεια. Από κει και πέρα σε μια συντηρητική κοινωνία όπως είναι η ελληνική, δεν είναι εύκολο αλλά θα πρέπει όλοι να συμβάλουμε στο να σπάνε τα στερεότυπα, να εξαλείψουμε τη ρητορική μίσους και να προσπαθούμε κάθε φορά να συζητάμε με επιχειρήματα και όχι συνθήματα. Η ελευθερία καθενός είναι βιώσιμη όταν σέβεται την ελευθερία του άλλου και τα δικαιώματα είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να τα αφήνουμε στα χέρια της τυφλής μισαλλοδοξίας.
Παρακολουθούμε τις εξελίξεις και τα δεδομένα των ερευνών με απόλυτη εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη και τις αρχές που διερευνούν την υπόθεση. Αν μου επιτρεπόταν ένα πιο προσωπικό σχόλιο, θα έλεγα ότι «ξέρετε, στο χωριό μου τον αδύναμο τον βοηθάς, δεν συνεχίζεις να τον χτυπάς». Έχουμε όμως εμπιστοσύνη και με χαρά βλέπουμε ότι με πολύ γρήγορους ρυθμούς συνεχίζονται οι έρευνες προς την κατεύθυνση της αποσαφήνισης όλων των συνθηκών που οδήγησαν στο μοιραίο γεγονός. Η απόδοση των ευθυνών θα γίνει στηριγμένη σε πραγματικά γεγονότα πλέον.