«Το ποδόσφαιρο είναι ένα τίποτα, χωρίς τους οπαδούς», έλεγε ο Σκωτσέζος παίκτης και προπονητής Τζοκ Στάιν. Καιρός να δούμε στην πράξη αν η ρήση του αντικατοπτρίζει την αλήθεια.
«Οι ποδοσφαιριστές δεν πρόκειται να έχουν τόσες επαφές όσο πριν, θα είναι άλλο ποδόσφαιρο». Με τα λόγια αυτά ο Ραφαέλ Ράμος, πρόεδρος της Ισπανικής Ιατρικής Ομοσπονδίας ποδοσφαιρικών συλλόγων, φρόντισε να στείλει ξεκάθαρο μήνυμα πως «κανονικότητα» στην μπάλα δεν πρόκειται να υπάρξει. Τουλάχιστον άμεσα. Κι αυτό δεν αφορά μόνο τις επαφές στις μονομαχίες των παικτών, και το παιχνίδι αυτό καθεαυτό, αλλά όλο το περιβάλλον. «Δεν θα υπάρχουν φίλαθλοι, θα γίνονται συνεχώς τεστ, δεν θα μπορούν να υπάρξουν συγκεντρώσεις πολλών ατόμων. Όλο αυτό θα επηρεάσει το μυαλό των παικτών. Είναι άνθρωποι, όχι μηχανές», κατέληξε ο γιατρός.
Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, το πλάνο επιστροφής των πρωταθλημάτων έχει μπει στην τελική ευθεία. Η στάση της UEFA ήταν ξεκάθαρη, από την πρώτη στιγμή: Προτεραιότητα η υγεία των παικτών, αλλά «τελειώνετε τα πρωταθλήματα όπως μπορείτε». Εξαιρέσεις υπάρχουν, καθώς η Γαλλία, η Ολλανδία και το Βέλγιο ανακοίνωσαν πως θα το λήξουν χωρίς να ρισκάρουν, αν και οι πιέσεις που ασκούνται από τις ομάδες ίσως αλλάξουν ξανά τα δεδομένα. Όπως κι οι περισσότεροι, οι σύλλογοι στις χώρες αυτές ψάχνουν τρόπο να κλείσουν τη χρονιά με θετικό πρόσημο. Στον ισολογισμό.
Στη Γερμανία, το πρώτο από τα «μεγάλα» πρωταθλήματα που αναμένεται να επιστρέψει στην αγωνιστική δράση, έχει δημιουργηθεί ειδική ομάδα, η οποία φροντίζει να φτιάξει όλα τα απαραίτητα πρωτόκολλα. Οι ποδοσφαιριστές, για παράδειγμα, θα πλένουν τις εμφανίσεις μόνοι τους στο σπίτι, ενώ θα είναι υποχρεωμένοι να περνούν από ελέγχους για τον κορωνοϊό κάθε εβδομάδα. Από τα μέσα Μαΐου κι έπειτα αναμένεται να ξεκινήσουν κι άλλα πρωταθλήματα, ενώ το δεύτερο «κύμα» θα πάει για τον Ιούνιο. Όλα αυτά φυσικά αν δεν υπάρξει νέα εξάρση, που μπορεί να διαφοροποιήσει τα πλάνα απ’ τη μια στιγμή στην άλλη.
Ο Κρίστιαν Σέιφερτ, CEO της Μπουντεσλίγκα, υπολόγισε ότι θα χρειαστούν 22.000 τεστ μέχρι την ολοκλήρωση των πρωταθλημάτων και δεσμεύτηκε ότι εφόσον υπάρξει έλλειψη, τότε η μπάλα θα σταματήσει εκ νέου. Η ανάγκη για επιστροφή στη δράση έχει να κάνει φυσικά με οικονομικούς λόγους, καθώς oι 13 από τις 36 ομάδες βρέθηκαν κοντά στη χρεοκοπία. Τα χρήματα απ’ την τηλεόραση τις κράτησαν στη ζωή. Και για χάρη της τηλεόρασης θα παίξουν ξανά φέτος, παρότι υπάρχουν αρκετές αντιδράσεις. Οι αγώνες, όπως είναι φυσικό θα γίνουν χωρίς κόσμο και οι οπαδοί αντιδρούν, τόσο για το ότι οι ομάδες επιλέγουν άρον-άρον να αγωνιστούν με άδεια γήπεδα, αλλά και για την κοινωνική διάσταση του θέματος που συνεπάγεται η χρησιμοποίηση δεκάδων χιλιάδων τεστ σε ανθρώπους που δεν ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες.
Φυσικά, δεν είναι όλοι θετικοί για την επιστροφή. Ο επικεφαλής γιατρός της FIFA, Μισέλ Ντε Χουγκ ξεκαθάρισε πως δεν πρέπει να υπάρξει ποδοσφαιρική δραστηριότητα μέχρι τον Σεπτέμβριο, υπογραμμίζοντας πως: «Δεν είναι θέμα χρημάτων. Είναι θέμα ζωής ή θανάτου». «Νομίζω ότι αν δεν ήταν μια απόφαση που σχετίζεται με τα οικονομικά, δεν θα είχαμε ποδόσφαιρο για αρκετούς μήνες ακόμα», είπε από την πλευρά του ο πρώην αμυντικός της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και νυν τηλεσχολιαστής, Γκάρι Νέβιλ. «Πόσοι πρέπει να πεθάνουν στην Πρέμιερ Λιγκ προκειμένου να γίνει δυσάρεστο; Ένας; Πρέπει να πάει μέλος ομάδας στην εντατική; Τι ρίσκο πρέπει να πάρουμε; Η συζήτηση είναι ξεκάθαρα οικονομική», πρόσθεσε.
Στη Γερμανία, οι οπαδοί αντιδρούν, τόσο για το ότι οι ομάδες επιλέγουν άρον-άρον να αγωνιστούν με άδεια γήπεδα, αλλά και για την κοινωνική διάσταση του θέματος που συνεπάγεται η χρησιμοποίηση δεκάδων χιλιάδων τεστ σε ανθρώπους που δεν ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες.
Στην Ελλάδα, που αποτελεί μια άλλη εντελώς κατάσταση, προφανώς δεν υπάρχουν ούτε ειδικές ομάδες, ούτε πλάνα απολύμανσης. Για να είναι όλοι ικανοποιημένοι, οι συζητήσεις αφορούν μια πιθανή αναδιάρθρωση των πρωταθλημάτων. Δηλαδή να μην πέσει κανείς κατηγορία, κι από την άλλη να ανέβουν κανονικά οι πρώτοι που έρχονται από τις υπόλοιπες. Τα πλέι οφ του πρωταθλήματος, τα πλέι άουτ και τα εναπομείναντα παιχνίδια Κυπέλλου είναι πιθανόν να διεξαχθούν κανονικά. Όχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά για να βρεθεί τρόπος να εισπράξουν τα τηλεοπτικά χρήματα οι ομάδες. Όσο για τους παίκτες; Ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Αμειβομένων Ποδοσφαιριστών χαρακτήρισε πραξικόπημα την απόφαση της ΕΠΟ για αναστολή του δικαιώματος προσφυγής μέχρι τις 30 Ιουνίου. Δηλαδή ακόμα και σε περιπτώσεις που αφορούν οφειλές προ-κορωνοϊού, ο παίκτες δεν θα είναι σε θέση να διεκδικήσει τα δεδουλευμένα τους. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, θα τους καλέσουν να αγωνιστούν μέσα στο κατακαλόκαιρο και να τα δώσουν όλα για τη φανέλα. Το ότι η προσπάθεια συντονισμένης επανέναρξης γίνεται παράλληλα με τα προεδρικά ξεκατινιάσματα αποδεικνύει για άλλη μια φορά πως η δική μας ποδοσφαιρική «κανονικότητα» είναι εντελώς διαφορετική από της υπόλοιπης Ευρώπης.
Αντί για Euro, λοιπόν, τον Ιούλιο -αλλά και τον Αύγουστο- θα δούμε κάτι διαφορετικό. Άδεια γήπεδα μέσ’ στον καύσωνα, με ποδοσφαιριστές να παίζουν έχοντας στο μυαλό τους ότι δεν πρέπει να πολυπλησιάζουν τον αντίπαλο και να παίζουν κορώνα-γράμματα τους αστραγάλους τους για συμβόλαια που πιθανόν να μην εισπράξουν. Όσο για τη μεταγραφική περίοδο; Οι ενδείξεις που έρχονται από το… μέτωπο, μόνο θετικές δεν είναι. Οι παίκτες είναι μετέωροι, σαφή δεδομένα δεν υπάρχουν κι όλο αυτό, σε συνδυασμό με την αποχή και τον φόβο του ιού, προκαλεί επιπλέον προβληματισμό. Η πρόσφατη μελέτη της Fifpro έδειξε πως τα συμπτώματα κατάθλιψης έχουν διπλασιαστεί σε άντρες και γυναίκες ποδοσφαιριστές.
Στην Ελλάδα, η προσπάθεια συντονισμένης επανέναρξης γίνεται παράλληλα με τα προεδρικά ξεκατινιάσματα, κάτι που αποδεικνύει για άλλη μια φορά πως η δική μας ποδοσφαιρική «κανονικότητα» είναι εντελώς διαφορετική από της υπόλοιπης Ευρώπης.
Ακόμα όμως κι αν όλα πάνε κατ’ ευχήν, ακόμα κι αν τα μέτρα ασφαλείας αποτρέψουν την μετάδοση του ιού σε αποδυτήρια κι αγωνιστικούς χώρους, θα λείπει από τους αγώνες ένα βασικό συστατικό. Ο κόσμος. Οι επιστημονικές απόψεις που έρχονται από όλη την Ευρώπη συντελούν στο εξής: Όλα τα ματς θα γίνουν κεκλεισμένων των θυρών πιθανότατα και για όλη την επόμενη σεζόν, ή τουλάχιστον μέχρι το εμβόλιο για τον Covid-19 βγει στην αγορά. Σκεφτείτε το λίγο. Δεν είναι ένα-δυο ματς χωρίς κόσμο, χωρίς παλμό, χωρίς συναίσθημα. Είναι μήνες ολόκληροι, αγωνιστική χρονιά. Το ήδη αποστειρωμένο περιβάλλον του σύγχρονου ποδοσφαίρου θα αποξενώσει ακόμα περισσότερο εκείνους που ζουν για την Κυριακή, καθώς κι εκείνους που ζουν από την Κυριακή. Όπως ήδη παραδέχονται σε συζητήσεις τους, θα επηρεαστούν κι οι ποδοσφαιριστές. Κανείς δεν ξέρει πότε και πώς θα επιστρέψουν οι φίλαθλοι, πότε η ατμόσφαιρα θα ζεστάνει ξανά.
Θα είναι άλλο ποδόσφαιρο, όπως είπε ο Ράμος; Θα φανεί στο χορτάρι, όμως όλα δείχνουν πως η μαγεία θα μείνει για καιρό σε καραντίνα. Εμείς, εδώ, έχουμε συνηθίσει άλλωστε. Όλο και περισσότερο, το αγωνιστικό κομμάτι περνά σε δεύτερη μοίρα, μιας και το παρασκήνιο κι οι δικαστικές διαμάχες κυριαρχούν.