Με αφορμή την 70η επέτειο των Δεκεμβριανών, η βρετανική εφημερίδα The Guardian πιάνει το νήμα της ιστορίας και παρουσιάζει μέσα από εμβληματικές μορφές της ελληνικής ιστορίας, όπως εκείνη του ποιητή Τίτου Πατρίκιου και του Μανώλη Γλέζου, τις πολιτικές και στρατιωτικές συγκρούσεις που έμελλαν να σημαδέψουν τη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας.
Μανώλης Γλέζος
Αυτό που προκαλεί αίσθηση δεν είναι τόσο η εξιστόρηση των γεγονότων, όσο η οπτική γωνία με την οποία αυτά παρουσιάζονται. Οι ραγδαίες εξελίξεις που ακολούθησαν την έλευση των Βρετανών την 18η Οκτωβρίου του 1944 παρουσιάζονται ως ένα έγκλημα της βρετανικής πολιτικής, έγκλημα με πολλαπλές αντανακλαστικές συνέπειες στην μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην καθοριστικής σημασίας απόφαση των Βρετανών να συνεργαστούν με τους μέχρι πρότινος δοσίλογους και βασανιστές των Γερμανών, με απώτερο σκοπό την επικράτηση επί του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ο οποίος αποτέλεσε σύμμαχο των Βρετανών σε όλη τη διάρκεια του πολέμου και συνέβαλε αποφασιστικά στην αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων. Είναι λοιπόν οι Βρετανοί εκείνοι που έξι μόλις μέρες μετά την απελευθέρωση της Αθήνας νομιμοποιούν και επαναφέρουν στην πολιτική σκηνή όσους διέπραξαν εγκλήματα στο πλευρό των Γερμανών.
O Τσόρτσιλ στην Αθήνα.
Αίσθηση προκαλούν ακόμη τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν σε βάρος των Ελλήνων ενόσω οι Βρετανοί διοικούσαν την Ελλάδα. Βιασμοί παιδιών και γυναικών, εκτελέσεις ανταρτών και βασανιστήρια αντιμοναρχικών βρίσκονταν στην ημερήσια διάταξη, ενώ εξέχουσα θέση στην βρετανική ιμπεριαλιστική πολιτική είχαν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης ,την παράδοση των οποίων συνέχισαν οι Βρετανοί μετά το Μεταξά.
Αυτό ωστόσο που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι το πώς αυτά τα γεγονότα καθόρισαν την πολιτική ιστορία της χώρας μέχρι σήμερα. Η τοποθέτηση συνεργατών των Γερμανών σε θέσεις κλειδιά της διοίκησης εκ μέρους των Βρετανών και ο αποκλεισμός από θέσεις εξουσίας όσων πολέμησαν για την ελευθερία και τη δημοκρατία της Ελλάδας ήταν το πρελούδιο αυτού που μετέπειτα χαρακτηρίστηκε ως δεξιό κράτος στελεχωμένο από πρόσωπα αμφίβολης δημοκρατικής συνείδησης. Πρόκειται για το κράτος που κληροδότησε τη χούντα των συνταγματαρχών, η οποία δεν έπραξε άλλο από το να συνεχίσει τις εκτοπίσεις και τα βασανιστήρια. Η προσεκτική μελέτη των ιστορικών γεγονότων δείχνει ότι η ομαλή δημοκρατική ζωή δεν αποκαταστάθηκε στη χώρα παρά μόνο με την ψήφιση του Συντάγματος του 1975 και το πέρασμα στην εποχή της Μεταπολίτευσης.
Βέβαια το γεγονός ότι το ελληνικό κράτος δε συγκροτήθηκε από εκείνους που πολέμησαν για να είναι ελεύθερο και δημοκρατικό, αλλά από όσους αποτέλεσαν μέρος φασιστικών- ναζιστικών οργανώσεων οδήγησε στην ατιμωρησία των δεύτερων και στην εδραίωση φασιστικών οργανώσεων και κομμάτων, των οποίων η εγκληματική πρακτική αποτελεί πολιτικό καρκίνωμα της σημερινής πολιτικής καθημερινότητας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα Δεκεμβριανά προσεγγίζονται μέσα από το πλαίσιο του συσχετισμού δυνάμεων που προέκυψε μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Στη δίνη του ανταγωνισμού μεταξύ των δύο μεγάλων στρατοπέδων, ΗΠΑ και Σοβιετικής Ένωσης, που επεδίωκαν να αυξήσουν τη σφαίρα επιρροής τους, ανταγωνισμού που περιλάμβανε συγκρούσεις αλλά και διαπραγματευτικούς συμβιβασμούς, τα τραγικά γεγονότα του Δεκέμβρη του 44’ αποτελούν ίσως την πρώτη πράξη ενός έργου γεμάτου αιματοχυσίες και πολέμους. Είναι το έργο του Ψυχρού πολέμου, ο οποίος πυροδότησε δεκάδες εθνικές και εμφυλιακές συγκρούσεις.
Για όλα τα παραπάνω, όσοι έχασαν τη ζωή τους τον τραγικό Δεκέμβρη του 44’ δεν ήταν «μπάσταρδοι», όπως τους χαρακτήρισαν οι Βρετανοί, αλλά άνθρωποι δημοκράτες που δόθηκαν πέρα από το μέτρο.