Facts And Figures
(με βάση τα δεδομένα των ερευνών του Πανεπιστημίου Κρήτης και των προγραμμάτων παρέμβασης)
1. Ο ενδοσχολικός εκφοβισμός είναι στα ίδια πάνω-κάτω επίπεδα με τις άλλες χώρες της Δ. Ευρώπης, παρόλο που κάποιες έρευνες δείχνουν υψηλότερα ποσοστά (π.χ. Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (WHO, HBSC 2005/2006): δήλωσαν Θύματα το 27% των κοριτσιών και το 29% των αγοριών στο 13ο έτος (2η θέση) και το 17% των κοριτσιών και το 21% των αγοριών στο 15ο έτος (3η θέση), Δράστες, το 12% των κοριτσιών και το 38% των αγοριών στο 15ο έτος (3η θέση)).
2. Ο ενδοσχολικός εκφοβισμός και η θυματοποίηση κινούνται σε ένα ευρύ φάσμα: από τις ανοιχτές σωματικές, λεκτικές και ψυχολογικές μορφές βίας έως και τις πλέον συγκαλυμμένες ή ήπιες και έμμεσες (π.χ. αποκλεισμός από σχέσεις, (έμμεση) συκοφάντηση), κλπ.)
3. Ο ενδοσχολικός εκφοβισμός συνιστά μία τραυματική εμπειρία (ακόμη και στις πιο ήπιες μορφές του, π.χ. συστηματικός αποκλεισμός από σχέσεις). Συνδέεται σε μεγάλα ποσοστά με την ποιότητα του δεσμού (σχέσεων) στην οικογένεια. Η χαμηλή ποιότητα δεσμού συνδέεται με υψηλότερα ποσοστά και επίπεδα τραύματος, καθώς και εκφοβισμού του άλλου (πρώτα στοιχεία πανελλήνιας έρευνας). Γνωρίζουμε και δημοσιεύεται και στο τελευταίο βιβλίο μας για τη Σχολική Βία, ότι οι καλοί/θετικοί οικογενειακοί δεσμοί/ σχέσεις συνιστούν ένα προστατευτικό παράγοντα και για τον κίνδυνο θυματοποίησης (Θύμα) και για τις συμπεριφορές εκφοβισμού (Θύτης).
4. Τα παιδιά με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες φαίνεται να είναι πιο ευάλωτα και να θυματοποιούνται σε μεγαλύτερα ποσοστά, με βάση και τις αντιλήψεις των δασκάλων αλλά και με δεδομένα άμεσα μετρήσεων με βάση δηλώσεις των παιδιών (σε μικρής βέβαια κλίμακας έρευνα (380 δασκάλων και 120 παιδιών: Ρέθυμνο-Λάρισα).
5. Η θυματοποίηση συνδέεται με μεγαλύτερα ποσοστά κατάθλιψης και άγχους, αλλά και οικογενειακών δυσλειτουργιών, με βάση δεδομένα από εναλλακτικές μετρήσεις για την οικογένεια (ζωγραφιά οικογένειας). (Σε μικρής κλίμακας έρευνα: Κρήτη).
6. Τα αγόρια δηλώνουν περισσότερο από τα κορίτσια πως άσκησαν συμπεριφορές εκφοβισμού ή παρενόχλησης σε άλλα άτομα (Έρευνα στην Κρήτη).
7. Όσο μικρότερη η ενσυναίσθηση των αγοριών τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα εκδήλωσης συμπεριφορών εκφοβισμού και γενικά ριψοκίνδυνων συμπεριφορών.
8. Όσο μικρότερη η ενσυναίσθηση των αγοριών τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να πέσουν θύματα εκφοβισμού. (Η ενσυναίσθηση είναι κατά κάποιο τρόπο μια βασική διάσταση αυτού που αποκαλούμε συναισθηματική νοημοσύνη, όταν αυτή απουσιάζει αυξάνει τις πιθανότητες εμπλοκής με τον έναν ή άλλο τρόπο στον εκφοβισμό).
9. Βρέθηκε σημαντική συσχέτιση μεταξύ θυματοποίησης με άσχημη ψυχολογική κατάσταση (π.χ. αισθήματα λύπης, μοναξιάς, απαισιοδοξίας για το μέλλον).
10. Η σχέση με τον πατέρα και οι μορφές διαπαιδαγώγησης παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμπλοκή στον εκφοβισμό.
11. Ένα σημαντικό ποσοστό συνδέεται και με συμπεριφορές/ταυτίσεις με ανδρικά πρότυπα ψευτο-παλληκαρισμού, για να διαχειριστεί το παιδί τα άγχη της προ-εφηβεία και της εφηβείας, και να διασφαλίσει την ταυτότητα του σε σχέση με βαθύτερα ή λιγότερα σημαντικά αισθήματα μειονεξίας.
12. Προτάσεις: δεν φτάνει μόνο η πληροφόρηση ή οι κατασταλτικές πρακτικές: χρειάζονται παρεμβάσεις σε όλα τα επίπεδα, εμπλοκή ειδικών, δασκάλων, γονέων, αλλά και των άλλων παιδιών και εξατομικευμένες προσεγγίσεις για την καλύτερη κατανόηση της δυναμικής του φαινομένου, σε ατομικό και οικογενειακό επίπεδο.
13. Συμβουλευτική υποστήριξη γονέων και παιδιών-θυμάτων, αλλά και Συμβουλευτική εποπτεία γονέων και παιδιών-θυτών.
14. Στο σχολείο: Είναι απαραίτητη η χρήση εναλλακτικών μεθόδων διδασκαλίας και κυρίως προαγωγής των ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων, ενίσχυσης των δεσμών μεταξύ της ομάδας (σχολικό κλίμα της τάξης) και της κουλτούρας της συνεργασίας.
15. Σημερινό σχολείο: απουσία χαράς (δεν αρκεί μόνο η «πλάκα»), απουσία ενδιαφέροντος, απουσία ενός ελκυστικού προγράμματος, ενός προγράμματος που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και ικανότητες των μαθητών.
Page: 1 2