Οι Βρυξέλλες μπορεί να έχουν βαφτεί με το γκρι χρώμα της γραφειοκρατίας, ωστόσο ακόμα αποτελούν έναν κόμβο του συνέρχεσθαι και του συνδιαλέγεσθαι. Σε μια κεντρική γειτονιά της ευρωπαϊκής πρωτεύουσας αποφάσισαν να συγκεντρωθούν στις 26 και 27 Νοεμβρίου, για 5η συνεχόμενη χρονιά, κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις αριστερές, προοδευτικές και πράσινες για να δημιουργήσουν συμμαχίες, να συζητήσουν και να συναποφασίσουν κοινές δράσεις για την αντιμετώπιση των σημερινών προκλήσεων.
Η πανδημία κι ο εγκλεισμός, οι γυναικοκτονίες, οι τρανσκτονίες, ζωές ανθρώπων που χάνονται στις θάλασσες και σε εργοστάσια, η άνοδος της άκρας και alt-right, οι τέχνες που βάλλονται από νταήδες και μη, όλα συναθροίζονται σε ένα δυστοπικό σακούλι που καθιστά τη σύγχρονη ζωή αν όχι ναυάγιο, σίγουρα ένα πλοίο που βουλιάζει. Η δημιουργία συμμαχιών και συνεργειών είναι πιο κρίσιμη και απαραίτητη από ποτέ, για να βρούμε τις βάρκες που θα μας οδηγήσουν στην στεριά της ισότητας, της δικαιοσύνης και της ανθρωπιάς.
Η απάντηση από την δεξιά συνεχίζει να είναι οι ιδιωτικοποιήσεις και το ξήλωμα των δημόσιων υπηρεσιών, με ένα αδύναμο σύστημα περίθαλψης, το βάρος του οποίου πέφτει στους ώμους των γυναικών.
Ειδικά η υγειονομική κρίση που προκλήθηκε από τη νόσο COVID-19, ανέδειξε όλες «τις αντιθέσεις, τους περιορισμούς και τις ελλείψεις ενός νεοφιλελεύθερου επιθετικού και καθόλου υποστηρικτικού μοντέλου, το οποίο δεν είναι ικανό να αντιμετωπίσει μια τόσο προφανή πρόκληση, όπως είναι οι συνέπειες μιας πανδημίας». Αυτό τονίζει και η τελική διακήρυξη του 5ου Ευρωπαϊκού Φόρουμ των αριστερών, πράσινων και προοδευτικών δυνάμεων της Ευρώπης. «Η απάντηση από τη δεξιά συνεχίζει να είναι οι ιδιωτικοποιήσεις και το ξήλωμα των δημόσιων υπηρεσιών, με ένα αδύναμο σύστημα περίθαλψης, το βάρος του οποίου πέφτει στους ώμους των γυναικών, με κόστος τις ίδιες τις ζωές τους, φέρνοντας τον πλανήτη σε μια κατάσταση κλιματικής έκτακτης ανάγκης».
Η Popaganda βρέθηκε στις Βρυξέλλες κατά την διάρκεια διεξαγωγής του Ευρωπαϊκού Φόρουμ, όπου συζητήθηκαν οι μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη, το μέλλον της Αριστεράς, η πανδημία, η κλιματική κατάρρευση, τα δικαιώματα των γυναικών, και άλλα θέματα, κάτω υπό το μήνυμα “Unite in Solidarity”. Πολιτικοί από όλες τις χώρες της Ευρώπης δήλωσαν το παρών, είτε με τη φυσική τους παρουσία είτε ηλεκτρονικά και συναποφάσισαν κοινές κινήσεις και συγκεκριμένους στόχους ως επόμενα βήματα σε ένα αβέβαιο μέλλον προς μιας οικολογική, φεμινιστική, κοινωνική και οικονομική αναδόμηση της Ευρώπης.
Ο Heinz Bierbaum, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς που διοργανώνει το Ευρωπαϊκό Φόρουμ δήλωσε: «Πρέπει να ενδυναμώσουμε την συνεργασία μεταξύ προοδευτικών δυνάμεων στην κατάσταση που βρισκόμαστε, η οποία δεν χαρακτηρίζεται μόνο από την πανδημία, αλλά και από τις τεράστιες προκλήσεις που φέρνει στο προσκήνιο η κλιματική αλλαγή. Θεωρούμε ότι η πανδημία είναι η ευκαιρία να μειώσουμε τις στρατιωτικές δαπάνες και να επενδύσουμε στην υγεία και τις κοινωνικές ανάγκες». Το Ευρωπαϊκό Φόρουμ έχει θέσει ως προτεραιότητα εδώ και καιρό «την πλουραλιστική και συμμετοχική συζήτηση ανάμεσα στα κόμματα, στα σωματεία εργαζομένων και τα κοινωνικά κινήματα. Αυτό συνεχίζουμε να κάνουμε και την 5η χρονιά διεξαγωγής του», πρόσθεσε.
«Πρέπει να δώσουμε λύσεις σε όλα τα κρίσιμα προβλήματα με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι οι άνθρωποι στην Ευρώπη, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο», δήλωσε ο Jeremy Corbyn, στην εναρκτήρια ομιλία του Φόρουμ. «Αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει σήμερα είναι μια σχεδόν παγκόσμια εφαρμογή οικονομικών μέτρων λιτότητας, κάτι που δεν διαφέρει από τα μέτρα λιτότητας που εφάρμοσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από το 2008 κι έπειτα. Το να κόβουμε τις δημόσιες δαπάνες και να επιτρέπουμε το χάσμα μεταξύ των φτωχών και των πλουσίων να μεγαλώνει είναι ανεπίτρεπτο».
Είναι το σύστημα. Είναι η οικονομία, ηλίθιε.
Ο πρώην ηγέτης του Εργατικού Κόμματος δεν παρέλειψε να σχολιάσει και την προσφυγική κρίση, στηλιτεύοντας το γεγονός πως η άκρα δεξιά εκμεταλλεύεται τις πολιτικές και πρακτικές που εφαρμόζει η Ευρώπη απέναντι στους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο. «Οι ακροδεξιοί λένε ότι οι πρόσφυγες είναι απειλή για τις συνθήκες ζωής σας. Ωστόσο, ο αριθμός προσφύγων που έρχονται στην Ευρώπη σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο είναι στην πραγματικότητα πολύ μικρός. Οι άνθρωποι δεν βγαίνουν με τη θέλησή τους στη θάλασσα μέσα σε μια βάρκα που μπατάρει, το κάνουν από απόγνωση -είναι θύματα της φτώχειας, του πολέμου ή της κλιματικής κρίσης κι εμείς στην Αριστερά πρέπει να αντιταχθούμε σε αυτήν τη ρατσιστική ρητορική».
Όσον αφορά την κλιματική κρίση, η Dorothy Guerrero, εκ μέρους του Global Justice Now και του COP26 Coalition σχολίασε ότι «Δεν μπορούμε να λύσουμε την κλιματική κατάρρευση, βασιζόμενοι στις ίδιες δυνάμεις που την δημιούργησαν εξ αρχής. Ταυτόχρονα, διαδραματίζεται μια αλλαγή και στον τρόπο σκέψης μας. Μέχρι τώρα λέγαμε ότι πρέπει να κάνουμε όλο και περισσότερες μεταρρυθμίσεις, τώρα το μεγαλύτερο κομμάτι των νέων και των ακτιβιστών ισχυρίζονται ότι “Είναι το σύστημα. Είναι η οικονομία, ηλίθιε”». Η κλιματική κρίση δεν είναι απλά μια οικολογική κρίση, αλλά «έχει τα θεμέλιά της στο οικονομικό σύστημα του καπιταλισμού και την εκμετάλλευση του Παγκόσμιου Νότου», συμπλήρωσε, υπογραμμίζοντας ότι ο Νότος δεν χρειάζεται φιλανθρωπίες, αλλά αποζημιώσεις. «Πρέπει να αλλάξουμε την ασυμμετρία της εξουσίας ανάμεσα στις επιχειρήσεις, το κράτος και τον λαό, γιατί αυτή η πραγματικότητα κάνει την δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα να μοιάζουν παρωδία, οπότε πρέπει να αντιστρέψουμε αυτήν την κατάσταση και να βάλουμε μπροστά όσα είναι σημαντικά για την ζωή».
Μόνο το 5% των ανθρώπων έχουν κάνει το εμβόλιο κατά της νόσου COVID-19 στις χώρες με χαμηλά εισοδήματα. Την ίδια ώρα, στις χώρες μας ετοιμαζόμαστε για την 3η αναμνηστική δόση. «Αυτό που θέλουμε είναι η ΕΕ να κάνει τα εμβόλια δημόσια αγαθά. Για αυτόν το σκοπό, ξεκινήσαμε την Πρωτοβουλία Ευρωπαίων Κατοίκων “Όχι κέρδη από την πανδημία” και μαζεύουμε υπογραφές για να ασκήσουμε πιέσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή», είπε η Julie Steendam, εκπρόσωπος της πρωτοβουλίας. «Αυτό που πρέπει να θίξουμε επίσης είναι ότι αν οι πολιτικοί μας ηγέτες έδειχναν σοβαρό ενδιαφέρον για τους ρυθμούς εμβολιασμού, πρέπει να τους πούμε ότι χρειάζεται να σταματήσουν να επιτίθενται σε ανθρώπους που δεν έχουν εμβολιαστεί και αντ’ αυτού, να αναλάβουν τις ευθύνες και να δεσμευτούν ώστε να εξασφαλίσουν το δικαίωμα στο εμβόλιο για όλους αυτούς τους ανθρώπους που θέλουν να το κάνουν, αλλά έχουν αφεθεί στο έλεος της φαρμακοβιομηχανίας».
Αυτό που πρέπει να γίνει πρώτα, σύμφωνα με τον Martin Schirdewan, συμπροεδρεύων της Αριστεράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο οποίος μίλησε στην Popaganda, είναι «να επενδύσουμε στις δημόσιες υπηρεσίες, αυτό είναι το βασικό μάθημα που πήραμε όλοι από την πανδημία. Το σύστημα υγείας και το σύστημα πρόνοιας βρέθηκαν στο επίκεντρο και συνειδητοποιήσαμε πόσο σημαντικό είναι να μεγαλώσει και πάλι ο δημόσιος τομέας. Πρέπει να ξανακάνουμε κρατικά τα νοσοκομεία».
Δεν χρειάζονται μόνο τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι φροντίδα, αλλά και τα θύματα της βίας, οι άστεγοι, οι τοξικοεξαρτημένοι, οι πρόσφυγες και άλλες ευάλωτες ομάδες.
Σημαντικό είναι, είπε, «να εστιάσουμε στην σταθερότητα και την ανάπτυξη, καθώς και να αναπτύξουμε μια ξεκάθαρη ανάλυση της κατάστασης στην οποία βρισκόμαστε, ώστε να σκεφτούμε και να δομήσουμε το νέο αφήγημα που χρειάζεται η Αριστερά, κοιτάζοντας τις καθημερινές κοινωνικές και οικολογικές συνθήκες ζωής των ανθρώπων, ανοίγοντας μια νέα προοπτική για κοινωνική μεταμόρφωση. Σε όλη την Ευρώπη, πρέπει να δώσουμε στους ανθρώπους την ασφάλεια που χρειάζονται, ώστε να γνωρίζουν ότι δεν θα την πληρώσουν εκείνοι για τις τεχνολογικές και οικολογικές μεταβάσεις που συντελούνται αυτήν την στιγμή κι ότι δεν θα χάσουν τις δουλειές τους από τις μεταρρυθμίσεις. Χρειάζεται να ξέρουν ότι θα μπορούν να παρέχουν τα απαραίτητα στους ίδιους και στις οικογένειές τους».
Θίγοντας τα ζητήματα της έμφυλης ισότητας και δικαιοσύνης, η Μαρία Καραμεσίνη, καθηγήτρια Οικονομικών της Εργασίας και της Κοινωνικής Πολιτικής στο Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου, μίλησε για τις έμφυλες συνέπειες της πανδημίας και την φεμινιστική ατζέντα για ένα βιώσιμο μέλλον στην Ευρώπη. «Η πανδημία τόνισε τη σημαντικότητα της φροντίδας που χρειαζόμαστε ως κοινωνία. Δεν χρειάζονται μόνο τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι φροντίδα, αλλά και τα θύματα της βίας, οι άστεγοι, οι τοξικοεξαρτημένοι, οι πρόσφυγες και άλλες ευάλωτες ομάδες», δήλωσε, αναρωτώμενη τι συμπεριλαμβάνει η αριστερή φεμινιστική ατζέντα για τον μετασχηματισμό της Ευρώπης. «Στον πυρήνα της ατζέντας αυτής βρίσκεται το οικουμενικό δικαίωμα στη φροντίδα και την εγκαθίδρυση μιας κοινωνία φροντίδας. Πως θα γίνει αυτό; Με μεγάλες επενδύσεις στις κοινωνικές δομές, με τη δημιουργία θέσεων εργασίας στους τομείς της υγείας και της φροντίδας, με την αναγνώριση και την ισότιμη κατανομή της απλήρωτης εργασίας μεταξύ γυναικών και αντρών».
Μετά από αρκετά πάνελ ανοιχτών συζητήσεων, κλειστά εργαστήρια και συναντήσεις, έγιναν οι εξής προτάσεις: Να αναπτυχθεί ένα μοντέλο Ευρωπαϊκής αναδόμησης, το οποίο είναι οριζόντιο και έχει ως βάση την αλληλεγγύη. Να καταργηθεί το νεοφιλελεύθερο μοντέλο που έχει οδηγήσει τους ανθρώπους κατά εκατομμύρια σε λιτότητα. Να απαιτηθεί προσβάσιμη και δωρεάν υγεία, ενδυναμώνοντας τις δημόσιες υπηρεσίες. Να δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό σχέδιο υπεράσπισης της έμφυλης ισότητας, το οποίο εγγυάται για τα δικαιώματα των γυναικών και για την συνυπευθυνότητα στην φροντίδα και την ισότιμη κατανομή του πλούτου. Να εφαρμοστεί το Πράσινο Σχέδιο Δράσης για την αντιμετώπισης της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη και της απώλειας της βιοποικιλότητας. Να ενισχυθεί η οικονομία μέσα από μέτρα που προτεραιοποιούν τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τις πολιτικές κοινωνικής προστασίας. Να ρυθμιστούν αυστηρά οι χρηματοπιστωτικές αγορές και να καταργηθούν οι φορολογικοί παράδεισοι. Να απορριφθεί κάθε αύξηση σε στρατιωτικούς προϋπολογισμούς και οι αυξανόμενες διεθνείς εντάσεις, με σκοπό την αποφυγή ενός νέου Ψυχρού Πολέμου.
«Ξέρω πόσο δύσκολο είναι, όταν έχεις απέναντί σου τα mainstream media και το καθεστώς της χώρας σου, να προσπαθείς να θέσεις επί τάπητος ριζοσπαστικές ιδέες. Δεν υπάρχει κανένα σπίτι και κανένα μέρος, χωρίς τις εργατικές κοινότητες κατά μήκος της Ευρώπης και του κόσμου. Αυτό είναι που ενώνει την Αριστερά, αυτό είναι που θα ενώσει εμάς και θα φέρει ελπίδα και πραγματική αλλαγή στον κόσμο μας», έκλεισε ο Jeremy Corbyn.