Categories: ΔΙΕΘΝΗ

Ένας χρόνος από το τραγικό ναυάγιο στην Λαμπεντούσα

Μετά την αποβίβαση οι άνθρωποι κατευθύνονται στον καταυλισμό προσφύγων, όπου καταγράφονται και τους δίνεται ένας αριθμός άφιξης.

Μετανάστες, αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες, κυρίως από την Ερυθραία και την Γκάμπια, λίγες ώρες αφότου διασώθηκαν στη θάλασσα.

Ένα στεφάνι με λουλούδια αφέθηκε μεσοπέλαγα για να τιμηθεί η μνήμη των 366 μεταναστών που έχασαν τη ζωή τους πέρσι, στις 3 Οκτωβρίου στ’ ανοιχτά της Ιταλίας.  Οι επιζήσαντες του ναυαγίου, συγγενείς και φίλοι έφτασαν στο νησί για να υψώσουν το δικό τους πανό: «προστατεύστε τους ανθρώπους, όχι τα σύνορα». Ένα ηχηρό χαστούκι προς την Ευρώπη που αδυνατεί να διαχειριστεί το ζήτημα μεταφέροντας τις ευθύνες κυρίως στην Ιταλία και στην Ελλάδα, τις δύο κεντρικέ πύλες για τη «Γη της επαγγελίας».

Η περσινή τραγωδία, μια από τις μελανότερες σελίδες της ΕΕ, προκάλεσε παγκόσμια κατακραυγή οδηγώντας την Ιταλία να εντείνει τις δικές της προσπάθειες επιχειρησιακής έρευνας και διάσωσης  “Mare Nostrum” (σ.σ: Η Θάλασσά μας). Η έκκληση της ιταλικής κυβέρνησης για βοήθεια έχει πέσει στο κενό, καθώς καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν έχει συνεισφέρει σε αυτόν τον αγώνα διάσωσης προσφύγων. Χαρακτηριστική του κλίματος ήταν η κατακραυγή που δέχθηκε στη τελετή Μάρτιν Σουλτς, Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ο ίδιος παραδέχθηκε πως η Ευρώπη έχει κάνει πολύ λίγα και πως το περσινό ναυάγιο αποτελεί «κηλίδα στην συνείδηση των Ευρωπαίων».

Με τις συγκρούσεις να εντείνονται και τις πολιτικές κρίσεις να βαθαίνουν στην ευρύτερη περιοχή προκαλώντας χάος  η κατάσταση γίνεται δραματική, όταν  η ΕΕ απαντά σ το πρόβλημα κλείνοντας τα σύνορα και καθιστώντας τελικά τη θάλασσα τη μόνη οδό για να διεκδικήσουν οι πρόσφυγες διεθνή προστασία. «Ενώ τα θανατηφόρα ναυάγια κατά τις τελευταίες εβδομάδες καταδεικνύουν την προφανή ανάγκη για θαλάσσιες επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στην περιοχή της Μεσογείου, είναι εξίσου σαφές ότι αυτοί οι άνθρωποι διακινδυνεύουν τη ζωή τους επειδή δεν υπάρχουν ασφαλείς και νόμιμοι τρόποι για να φτάσουν στην Ευρώπη» επισημαίνει ο Stefano Di Carlo, επικεφαλής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ιταλία».  «Είναι εξοργιστικό το γεγονός ότι απαιτούνται επιχειρήσεις διάσωσης στη θάλασσα εξ’ αρχής. Αυτοί οι άνθρωποι δεν θα έπρεπε να διακινδυνεύουν τη ζωή τους για δεύτερη φορά, όταν ήδη προσπαθούν να διαφύγουν τον κίνδυνο από τις πατρίδες τους».  

Πόσο μάλλον όταν αυτή η διαδρομή δεν σημαίνει μόνο τεράστιο κίνδυνο για τη ζωή των συνανθρώπων μας, αλλά και ακραία βία κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν επείγουσα ιατρική περίθαλψη και ψυχολογική υποστήριξη σε χιλιάδες ανθρώπους που φτάνουν στα δύο κεντρικά λιμάνια της Ιταλίας, Augusta και Pozzallo. Άνθρωποι που προσπαθούν να επιβιώσουν των διώξεων στην Ερυθραία, του πολέμου στη Συρία, του κινδύνου στη Λιβύη, της εξαθλίωσης στην υποσαχάρια Αφρική.

Αποβίβαση μεταναστών, αιτούντων άσυλο και προσφύγων, κυρίως από την Ερυθραία και την Γκάμπια, λίγες ώρες αφότου διασώθηκαν στη θάλασσα.

Μία νέα γυναίκα από την Ερυθραία φιλά το χώμα στο λιμάνι της Αγκούστα μετά τη θαλάσσια επιχείρηση διάσωσης.

Ο Διεθνής Οργανισμός μετανάστευσης κάνει λόγο για 3.072 ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να διασχίσουν τη Μεσόγειο εντός του 2014, όταν το 2013 μέτρησε άλλα 2.360 θύματα.  Υπολογίζεται επίσης πως από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο οι ΓΧΣ εξέτασαν περίπου 19.000 ανθρώπους μόνο στο Pozzallo.  Η πλειοψηφία των ανθρώπων, σύμφωνα με τους ΓΧΣ, φτάνουν σε ιατρικά καλή κατάσταση, καθώς διασώζονται έγκαιρα από τη Mare Nostrum. Ωστόσο, ανησυχητικές είναι οι ενδείξεις για την ιταλική επιχείρηση που δεν βρίσκει στήριξη από τις υπόλοιπες χώρες, όταν η επιχείρηση “Frontex plus” που έχει ανακοινωθεί από την ΕΕ αναμένεται να είναι περιορισμένη.

«Όσο απελπισμένοι άνθρωποι αναγκάζονται να πραγματοποιήσουν αυτή την επικίνδυνη διαδρομή, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να ανταποκριθεί στην ανθρωπιστική καταστροφή που εκτυλίσσεται στο κατώφλι τους» συμπληρώνει ο Di Cario. «Χιλιάδες ζωές θα διακυβεύονται στα διεθνή ύδατα, όπου συμβαίνουν τραγικά ναυάγια, όταν οι περιπολίες δεν θα είναι ενεργές».

Εθελοντής του ιταλικού Ερυθρού Σταυρού κρατάει στα χέρια του ένα βρέφος ενός μηνός που διασώθηκε στη θάλασσα. Το μωρό και η μητέρα του ταξίδεψαν μόνοι τους από την Ερυθραία. 
Ο πόλεμος και οι παρατεταμένες κρίσεις, συμπεριλαμβανομένου του βίαιου χάους που επικρατεί στη Λιβύη, έχουν ωθήσει έναν άνευ προηγουμένου αριθμό ανθρώπων στη θάλασσα ως τη μόνη επιλογή για να φτάσει στην Ευρώπη. Αυτή είναι η πιο επικίνδυνη από όλες τις οδούς μετανάστευσης, όχι μόνο λόγω του κινδύνου να πεθάνουν στη θάλασσα αλλά και για την ακραία βία που συχνά υφίστανται κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ιδίως οι περισσότερο ευάλωτοι, όπως είναι οι γυναίκες και τα παιδιά.

Περισσότεροι από 300 μετανάστες, αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες, κυρίως από την Ερυθραία και την Γκάμπια, κατευθύνονται προς τον καταυλισμό προσφύγων, μετά την αποβίβαση στο λιμάνι της Αγκούστα στη Σικελία. Ο πόλεμος και οι παρατεταμένες κρίσεις, συμπεριλαμβανομένου του βίαιου χάους που επικρατεί στη Λιβύη, έχουν ωθήσει έναν άνευ προηγουμένου αριθμό ανθρώπων στη θάλασσα ως τη μόνη επιλογή για να φτάσει στην Ευρώπη. Αυτή είναι η πιο επικίνδυνη από όλες τις οδούς μετανάστευσης, όχι μόνο λόγω του κινδύνου να πεθάνουν στη θάλασσα αλλά και για την ακραία βία που συχνά υφίστανται κατά τη διάρκεια του ταξιδιού ιδίως οι περισσότερο ευάλωτοι, όπως είναι οι γυναίκες και τα παιδιά.

Η νοσηλεύτρια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Ελένα Ζαντανέλ, περιθάλπει ασθενή με δερματολογική πάθηση. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν στήσει μια υπαίθρια κλινική στο λιμάνι της Αγκούστα, παρέχοντας 24-ωρη ιατρική περίθαλψη στους νεοαφιχθέντες. Οι επείγουσες περιπτώσεις οδηγούνται άμεσα στο νοσοκομείο. Η πλειοψηφία των ιατρικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σχετίζονται με το ταξίδι, το οποίο πραγματοποιούν οι άνθρωποι για να εγκαταλείψουν τη χώρα τους: τραύματα που οφείλονται στις μη ασφαλείς συνθήκες ταξιδιού, δερματικές παθήσεις που οφείλονται σε έλλειψη υγιεινής (για παράδειγμα σε κέντρα κράτησης στη Λιβύη), λοιμώξεις του αναπνευστικού, αφυδάτωση, γαστρεντερικά προβλήματα λόγω της ποιότητας του νερού και των τροφίμων.

Ως αποτέλεσμα των κακών συνθηκών διαβίωσης των μεταναστών στη Λιβύη, μερικοί άνθρωποι πάσχουν από λοιμώδεις ασθένειες του δέρματος. Οι ιταλικές αρχές έχουν στήσει μία σκηνή, προκειμένου να τους φροντίσουν και να τους απομονώσουν από τους υπόλοιπους.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν στήσει μια υπαίθρια κλινική στο λιμάνι της Αγκούστα, παρέχοντας 24ωρη ιατρική φροντίδα στους μετανάστες που φθάνουν. Οι επείγουσες περιπτώσεις, οδηγούνται άμεσα στο νοσοκομείο. Η πλειοψηφία των ιατρικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σχετίζονται με το ταξίδι, το οποίο πραγματοποιούν οι άνθρωποι για να εγκαταλείψουν τη χώρα τους: ήσσονος σημασίας τραύματα που οφείλονται στις μη ασφαλείς συνθήκες ταξιδιού, δερματικές παθήσεις που οφείλονται σε έλλειψη υγιεινής (για παράδειγμα σε κέντρα κράτησης στη Λιβύη), λοιμώξεις του αναπνευστικού, αφυδάτωση, γαστρεντερικά προβλήματα λόγω της ποιότητας του νερού και των τροφίμων.

Γυναίκες πατούν στην ξηρά μερικές ώρες αφότου έχουν διασωθεί στη θάλασσα. Μετανάστες, αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες, κυρίως από την Ερυθραία και την Γκάμπια καταφθάνουν στην Αγκούστα της Σικελίας.

Τέσσερις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους μετά τη βύθιση ενός σκάφους με εκατό ανθρώπους που ξεκίνησε από τη Λιβύη με προορισμό την Ιταλία. Ένα ιταλικό πλοίο έφτασε εγκαίρως για να σώσει τους υπόλοιπους, αλλά μόνο ένας νεκρός περισυλλέγει.

Ο Σισέ από την Ακτή Ελαφαντοστού βρισκόταν στη βάρκα που βούλιαξε και μαζί της πήρε τη ζωή 4 ανθρώπων. Αμέσως μόλις πέρασε στον Ιταλικό θαλάσσιο χώρο, γύρω στις 11 π.μ., η βάρκα άρχισε να βουλιάζει. Ο Σισέ κρατήθηκε από ένα πλαστικό «μπιτόνι» μέχρι να διασωθεί από την ιταλική επιχείρηση έρευνας και διάσωσης Mare Nostrum. «Πίστευα πως θα πεθάνω. Όταν είδα την ιταλική βάρκα κατάφερα και πήγα προς το μέρος τους και μας έδωσαν σωσίβια πριν μας ανεβάσουν στη βάρκα». Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν στήσει μια υπαίθρια κλινική στο λιμάνι της Αγκούστα, παρέχοντας 24-ωρη ιατρική περίθαλψη στους νεοαφιχθέντες. Οι επείγουσες περιπτώσεις οδηγούνται άμεσα στο νοσοκομείο. Η πλειοψηφία των ιατρικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σχετίζονται με το ταξίδι, το οποίο πραγματοποιούν οι άνθρωποι για να εγκαταλείψουν τη χώρα τους: ήσσονος σημασίας τραύματα που οφείλονται στις μη ασφαλείς συνθήκες ταξιδιού, δερματικές παθήσεις που οφείλονται σε έλλειψη υγιεινής (για παράδειγμα σε κέντρα κράτησης στη Λιβύη), λοιμώξεις του αναπνευστικού, αφυδάτωση, γαστρεντερικά προβλήματα λόγω της ποιότητας του νερού και των τροφίμων.

Γυναίκα από την Ερυθραία σε ένα σταθμό συγκέντρωσης στο λιμάνι Αγκούστα. Αισθάνεται ασφαλής τώρα στην Ιταλία και ανυπομονεί για την καινούρια της ζωή. Μιλά τέσσερις γλώσσες και κοιτάει το μέλλον με αυτοπεποίθηση. 
«Ξεκίνησα από την Ερυθραία, και μέσω Σουδάν βρέθηκα στη Λιβύη. Έζησα 3 μήνες εκεί. Ο πόλεμος στη Λιβύη είναι τρομακτικός. Δεν υπάρχει διαθέσιμο φαγητό και νερό. Οι διακινητές σε χτυπούν, σου παίρνουν τα χρήματα και κανονίζουν το ταξίδι. Χωριστήκαμε με τον σύζυγό μου στο ταξίδι. Εκείνος έφτασε πρώτος κι εγώ έφτασα την επόμενη ημέρα. Όταν με είδε ήθελε να με χαιρετίσει, αλλά ξυλοκοπήθηκε. Αναγκαστήκαμε να ζούμε σε διαφορετικά σπίτια. Σε εμένα δεν συνέβη τίποτα κακό, αλλά έχω ακούσει πως όταν μια γυναίκα είναι μόνη στην έρημο, μπορούν να συμβούν διάφορα. Υπάρχουν περιστατικά κακοποίησης και βιασμού. Κορίτσια απάγονται και μένουν έγκυες. Περάσαμε τρεις μέρες στην έρημο. Είδα τρεις ανθρώπους να πεθαίνουν και να τους θάβουν. Ό ένας είχε διαβήτη, ζήτησε μια γουλιά νερό και φαγητό. Τον ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου και μετά τον έθαψαν στην έρημο. Ο θάνατος ήταν διαρκώς στο μυαλό μου. Σε χτυπούν, δεν σου δίνουν φαγητό και νερό και σε προσβάλουν. Κλαις μέρα και νύχτα. Θυμάσαι την πατρίδα σου και όταν επικοινωνείς με τους γονείς σου, τους λες ψέματα. Τους λες «είμαι καλά». Λες τρώω και πίνω, ενώ είσαι άρρωστος και πεθαίνεις».

Νέοι άντρες, κυρίως από την Γκάμπια, παίζουν ποδόσφαιρο με μία μπάλα φτιαγμένη από πλαστικές σακούλες, ενώ κάποιοι άλλοι στο βάθος πηγαίνουν για αποτυπώματα. Μετά την άφιξη, συνήθως οι άνθρωποι παραμένουν από μερικές ώρες ως μερικές μέρες πριν μεταφερθούν σε διαφορετικά κέντρα.

Ο Εντιέ, 17 χρονών, ταξίδεψε μόνος του από τη Νιγηρία στην Ιταλία μέσω της Λιβύης. Για εκείνον δεν υπήρχε άλλη διαδρομή παρά μόνο μέσα από τη Λιβύη και γι΄αυτό πολλοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εκεί. Αναφέρει: «Κουβαλούσα μαζί μου τη Βίβλο. Είναι το μόνο πράγμα που μου έμεινε από τη Νιγηρία. Τα υπόλοιπα, χρήματα, τηλέφωνο, η κάρτα sim, κλάπηκαν στην Λιβύη. Η Λιβύη είναι μία σκληρή χώρα αυτή τη στιγμή. Ένα πολύ κακό μέρος για να μένουν άνθρωποι. Βρεθήκαμε σε χειρότερη κατάσταση από αυτήν που φύγαμε. Πέρασα επτά ημέρες στην έρημο, παραλίγο να τα παρατήσω γιατί δεν είχα ούτε φαγητό ούτε νερό. Είδα ανθρώπους να σκοτώνονται μπροστά στα μάτια μου. Κανείς δεν σε λυπάται. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι είμαι ακόμα ζωντανός».

Ο Κόσι από την Γκάνα επέζησε από ένα ναυάγιο, στο οποίο πνίγηκαν τέσσερις άνθρωποι. «Η βάρκα βούλιαζε. Είδα ένα καράβι αλλά δεν σταμάτησε ποτέ. Σταμάτησα να ελπίζω. Πήρα ένα σωσίβιο γιατί δεν ξέρω να κολυμπώ. Το άτομο που πλοηγούσε τη βάρκα προσπαθούσε να βρει τη διαδρομή μέσω μίας πυξίδας. Το πλοίο έμπαζε νερά από τις πρώτες ώρες της αναχώρησής μας και προσπαθούσαμε να βγάλουμε το νερό λίγο λίγο. Γνώριζα δύο άτομα που ήμασταν μαζί σε εκείνη τη βάρκα αλλά δεν τους ξαναείδα. Δεν ξέρω τι τους συνέβη. Ήταν μέσα στη θάλασσα και προσπάθησα να τους μιλήσω, να κρατήσω επαφή μαζί τους και να μην τους χάσω από το οπτικό μου πεδίο. Για δύο μέρες δεν είχαμε νερό, ούτε φαγητό και πίναμε μόνο θαλασσινό νερό, ακόμα νιώθω άρρωστος. Έζησα τρία χρόνια στη Λιβύη δουλεύοντας σε κατασκευαστικά έργα αλλά εξαιτίας των συρράξεων αναγκάστηκα να φύγω.»

Ένας νέος άνδρας από την Γκάμπια προσεύχεται μέσα στο λιμάνι της Αγκούστα μερικές ώρες αφού διασώθηκε στη θάλασσα.

Μελίνα Σιδηροπούλου

Share
Published by
Μελίνα Σιδηροπούλου