Σε ένα επεισόδιο από τα Φιλαράκια, ο Ρος προσπαθεί να εντυπωσιάσει μια από τις πολλές γυναίκες που παντρεύτηκε, παίζοντας ράγκμπι με τους άγγλους φίλους της. Όπως ήταν φυσικό, ο πιο αγαπημένος παλαιοντολόγος που γνωρίσαμε ποτέ, μετά βίας επιβίωσε του συγκεκριμένου παιχνιδιού. Αυτή η σκηνή, που γυρίστηκε το μακρινό 1998, είναι ίσως και το μοναδικό παιχνίδι ράγκμπι που έχουν δει πολλοί Έλληνες – δεν είναι είδηση ότι το άθλημα δεν είναι ιδιαιτέρως διαδεδομένο στην χώρα μας.
Το ράγκμπι είναι ένα ομαδικό άθλημα όπου σε κάθε αγώνα συμμετέχουν 2 αντίπαλες ομάδες που αποτελούνται από 15 άτομα η καθαμία. Το παιχνίδι παίζεται με τη χαρακτηριστική οβάλ μπάλα, σε σχήμα αυγού, και οι αθλητές δε φορούν προστατευτικό εξοπλισμό, εκτός από το προστατευτικό μασελάκι στο στόμα (μια από τις διαφορές με το παρεμφερές αμερικάνικο ποδόσφαιρο). Στόχος κάθε ομάδας είναι, έχοντας την μπάλα, να προσπεράσει την άμυνα της αντίπαλης ομάδας και να επιτύχει try (ανάλογο του ποδοσφαιρικού γκολ: ο παίκτης μπαίνει στην ζώνη στο τέλος του γηπέδου και ακουμπά την μπάλα στο γρασίδι).
Στο μυαλό των περισσοτέρων, είναι ένα άγριο άθλημα το οποίο παίζεται από μεγαλόσωμους άνδρες.
Στη Θεσσαλονίκη όμως, συμβαίνει κάτι μοναδικό. Υπάρχει μια ομάδα ράγκμπι, η οποία δεν έχει χάσει ούτε έναν αγώνα από το 2013 και στην οποία δεν παίζουν άνδρες, αλλά νεαρές γυναίκες.
Τα κορίτσια του Ηρακλή άρχισαν να παίζουν ράγκμπι του 2013 όταν η Μαρία Χ. πήγε να παρακολουθήσει έναν αγώνα στον οποίο έπαιζαν φίλοι της. «Εννοείται μου φάνηκε πολύ περίεργο, γιάτι τότε γνώριζα μόνο το αμερικάνικο ποδόσφαιρο. Το ερωτεύτηκα όμως, καθώς συνδύαζε την ομαδικότητα με την ένταση των πιο μαχητικών αθλημάτων και όταν μου πρότειναν να πάω σε μια προπόνηση, δέχτηκα. Μου είχαν πει ότι παλαιότερα υπήρξε γυναικεία ομάδα για μικρό χρονικό διάστημα αλλά διαλύθηκε. Αυτό αποδείκνυε όμως, ότι ήταν δυνατό να δημιουργηθεί ξανά. Το είχα στο μυαλό μου συνέχεια. Όπου κι αν βρισκόμουν, ρωτούσα κοπέλες αν θα ήθελαν να δοκιμάσουν». Η επιμονή της Μαρίας φαίνεται πως έπιασε τόπο, και πολύ γρήγορα δημιουργήθηκε ένας σταθερός πυρήνας κοριτσιών που ήθελαν να μπουν στην ομάδα και άρχισαν να προπονούνται πια μόνες τους.
Στερεοτυπικά, πολύς κόσμος έχει ίσως συνδεδεμένο το ράγκμπι με την βία και την σκληρότητα, αλλά κάτι τέτοιο δεν ισχύει όπως μας είπε κι ο προπονητής της ομάδας, Γκιόργκι Αντεϊσβίλι. «Για την κοινωνία, το ράγκμπι ακούγεται βάρβαρο, επιθετικό κι επικίνδυνο. Κι όταν μαθαίνουν ότι παίζεται κι από γυναίκες έχουν εντελώς λάθος αντίληψη, νομίζοντας πως είναι μόνο για μεγαλόσωμες και γυμνασμένες». Ο ίδιος έπαιζε για χρόνια στο εξωτερικό και θέλησε να προσφέρει στο άθλημα που αγαπάει κι από την θέση του προπονητή. Όσο για το αν είναι διαφορετικό το να προπονείς άνδρες και διαφορετικό, αντίστοιχα, ο Γκιόργκι δηλώνει πως στην εκμάθηση του αθλήματος δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές. «Για όλα τα υπόλοιπα όμως, μάλλον θα χρειαστούμε ξεχωριστό άρθρο», συμπληρώνει γελώντας.
Η κοινωνία έχει συγκεκριμένες απόψεις για το ποια σπορ μπορούν να είναι και γυναικεία και σίγουρα το ράγκμπι δεν είναι ένα από αυτά. «Η ελληνική κοινωνία γενικά δεν είναι έτοιμη για πολλά πράγματα. Η πατριαρχία και ο συντηρητισμός είναι τόσο βαθιά ριζωμένα που η γυναίκα (μεταξύ άλλων) δεν αντιμετωπίζεται ως ίση. Χρειάζεται ακόμα να πολεμάμε για τα αυτονόητα, το ράγκμπι ειναι παράπλευρο παράδειγμα» σημειώνει η Μαρία Χ. Η ίδια δεν αντιμετώπισε προβλήματα από τους δικούς της όταν ξεκίνησε, γιατί ήταν ήδη μια ανεξάρτητη γυναίκα, το ίδιο όμως δεν ίσχυσε και για τις μικρότερες αδερφές της, οι οποίες χρειάστηκε να επαναστατήσουν λίγο περισσότερο προκειμένου να παίξουν ράγκμπι, αφού άκουσαν τα κλασσικά, «Δεν είναι πράγματα αυτά». «Πού πας κορίτσι πράμα να χτυπιέσαι;» «Να δες την πάλι με αίματα είναι».
Αυτό το τελευταίο με τα αίματα, φαίνεται πως απασχόλησε τις οικογένειες των περισσότερων αθλητριών. «Όλοι γύρω μου ενθουσιάστηκαν όταν έμαθαν ότι θα παίζω ράγκμπι. Η οικογένεια όχι τόσο. Ανησυχούν για τυχόν τραυματισμούς, παραπάνω απ’ όσο θα έπρεπε», δηλώνει χαρακτηριστικά η Τάνια Μπάτση.
Το 2016 το γυναικείο ράγκμπι έγινε ολυμπιακό άθλημα και σε χώρες με παράδοση η προώθησή του αποτελεί νούμερο ένα προτεραιότητα των ομοσπονδιών. Το ίδιο δυστυχώς δεν συμβαίνει και στην χώρα μας. Η πολιτεία δεν στηρίζει την ανάπτυξη του αθλήματος όπως θα έπρεπε, οπότε τα κορίτσια επωμίζονται κι άλλες ευθύνες εκτός γηπέδου. Από το 2013 που ξεκίνησε η ομάδα του Ηρακλή, δεν έχουν χάσει κανέναν αγώνα εντός Ελλάδος, ενώ πλασάρονται πάντα στις πρώτες θέσεις των τουρνουά που συμμετάσχουν στο εξωτερικό. Χαρακτηριστικά σε παγκόσμιο τουρνουά που έγινε το 2018 στο Βέλγιο, κατέκτησαν την πέμπτη θέση ανάμεσα σε 28 ομάδες, ενώ έχουν κατακτήσει και την πρώτη θέση στο Βαλκανικό τουρνουά που έγινε το 2018 στη Βουλγαρία. Παρόλες τις επιτυχίες τους όμως, αναγκάζονται να μαζεύουν οι ίδιες χρήματα για να μπορέσουν να παίξουν στο εξωτερικό. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει επίσημη ομοσπονδία ράγκμπι και το άθλημα υπάγεται στην ομοσπονδία του χάντμπολ, που σημαίνει ότι οι χρηματοδοτήσεις είναι ελάχιστες.
Τρέχεις με την μπάλα, σε πιάνουν, πέφτεις κάτω, τσουπ μια συμπαίκτρια απο πάνω σε γραπώνει και σε προστατεέει. Κοιτιέστε. Ε, αυτό το συναίσθημα είναι απίστευτο. Αυτό το δέσιμο μεταξύ των ατόμων της ομάδας δεν το έχω δει σε κανένα άλλο άθλημα, σε κάνει να μη φοβάσαι.
Αυτό στην ουσία είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημά τους, σύμφωνα με την Αναστασία Αμανατίδου. «Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε σχετίζονται κυρίως με την ελλειπή χρηματοδότηση, που μας αναγκάζει να αυτοχρηματοδοτούμε όλες τις δράσεις που κάνουμε. Το δεύτερο πρόβλημα είναι η αδυναμία σε πολιτειακό επίπεδο, να λυθεί δηλαδή, το ζήτημα των ομοσπονδιών, γεγονός που δεν μας επιτρέπει να έχουμε επίσημα τουρνουά». Το μοναδικό επίσημο πρωτάθλημα γυναικείου ράγκμπι στην Ελλάδα, έγινε την σεζόν 2013-2014, στο οποίο τα κορίτσια του Ηρακλή βγήκαν πρώτες, λίγο καιρό μετά όμως, η ομοσπονδία διαλύθηκε.
«Για μένα το ράγκμπι είναι ξεχωριστό γιατί συνοδεύεται από μια ολόκληρη κουλτούρα. Πέρα από τους κανόνες του παιχνιδιού, πρέπει να συμβαδίζεις και με τις αξίες του. Αξίες όπως η αλληλεγγύη, η ακεραιότητα, η πειθαρχία συνοδεύουν τον αθλητή, τον προπονητή, τον διαιτητή, μέσα και έξω από το γήπεδο. Σε αθλητικό επίπεδο, είναι ένα σπορ που απαιτεί δύναμη, ταχύτητα, αντοχή, στρατηγική σκέψη. Ανάλογα με τα στοιχεία που έχει πιο ανεπτυγμένα ο κάθε αθλητής, βρίσκει και τη θέση του μέσα στο γήπεδο».
«Το ράγκμπι είναι ομαδικό άθλημα με επαφή. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι είσαι έτοιμη να δώσεις τα πάντα, ώστε να μην αφήσεις μια συμπαίκτρια μόνη και ξέρεις ότι κι αυτές θα κάνουν το ίδιο. Τρέχεις με την μπάλα, σε πιάνουν, πέφτεις κάτω, τσουπ μια συμπαίκτρια απο πάνω σε γραπώνει και σε προστατεέει. Κοιτιέστε. Ε, αυτό το συναίσθημα είναι απίστευτο. Αυτό το δέσιμο μεταξύ των ατόμων της ομάδας δεν το έχω δει σε κανένα άλλο άθλημα, κι έχω περασει από αρκετά. Σε πιο προσωπικό επίπεδο σε κάνει να μη φοβάσαι. Να μη φοβάσαι να πέσεις κάτω, να συγκρουστείς, να αντιμετωπίσεις άτομα μεγαλύτερα από εσένα», απαντάνε η Τάνια Μπάτση και η Μαρία Χ. αντίστοιχα, όταν τις ρωτάμε τι είναι αυτό που κάνει το ράγκμπι τόσο ξεχωριστό.
Το πιο περίεργο όμως, είναι όταν πρέπει να πας στην δουλειά την Δευτέρα μετά από αγώνα κι έχεις μελανιές/πληγές σε εμφανή μέρη του σώματος και πρέπει να εξηγείς σε συναδέλφους και αφεντικό, αλλά και να αγνοείς τα βλέμματα τον πελατών
Τις ίδιες αξίες εξαίρει και ο Γκιόργκι Αντεϊσβίλι, απαντώντας στην ερώτηση αν το ράγκμπι έχει ελπίδες να αγαπηθεί από τους Έλληνες φιλάθλους. «Είναι πολύ θεαματικό και έχει όλα τα θετικά του αθλητισμού. Πειθαρχία, σεβασμός, πάθος, ισότητα. Όλα αυτά τα βλέπεις και στην προπόνηση και στους αγώνες».
Τί είναι αυτό όμως που έκανε τα κορίτσια αυτά να διαλέξουν το ράγκμπι, ένα άθλημα όχι μόνο σκληρό, αλλά και καθόλου προβεβλημένο στην χώρα μας; «Εκείνο το διάστημα έψαχνα ένα άθλημα για να γυμναστώ. Ένας φίλος που συμμετείχε στην ανδρική ομάδα του Ηρακλή μου πρότεινε να το δοκιμάσω. Και αυτό ήταν. Κόλλησα. Ίσως, το ότι δεν είναι ένα “γυναικείο” άθλημα, σύμφωνα με τα ελληνικά κοινωνικά στερεότυπα, να ήταν ένα κίνητρο παραπάνω για μένα, για να το δοκιμάσω», λέει η Τάνια Μπάτση, ενώ η Αναστασία Αμανατίδου συμπληρώνει πως, «Δεν θα επέλεγα ποτέ ένα άθλημα βάσει του τι θεωρεί η κοινωνία ως γυναικείο ή μη. Ήθελα να ασχοληθώ με κατι δυναμικό και εκτονωτικό. Το δοκίμασα, με κέρδισε κι έμεινα».
Όλα τα κορίτσια που παίζουν στον Ηρακλή κάνουν παράλληλα κι άλλα πράγματα στη ζωή τους, αφού παίζουν ακόμα σε ερασιτεχνικό επίπεδο, ενώ πολλές από αυτές σπουδάζουν, κάνουν μεταπτυχιακό ή έχουν full time δουλειές. Όλα αυτά κάνουν τα επιτεύγματα των συγκεκριμενων γυναικών να μοιάζουν ακόμα πιο μεγάλα. «Είναι αρκετά δύσκολο να συμβαδίσουν όλα όταν δεν βλέπεις το ράγκμπι ως ενα απλό χόμπι. Καθότι ομαδικό άθλημα, έχεις την ανάγκη να γίνεις καλύτερη, κυρίως για τις συμπαίκτριες σου. Οπότε εκτός απο τις 3 προπονήσεις την εβδομάδα, θα έχεις και 2 συμπληρωματικές για ενδυνάμωση, θα πάτε και για ομαδικό τρέξιμο και fitness το Σάββατο και ίσως έχετε αγώνα την Κυριακή. Το δυσκολότερο είναι το ωράριο για κοπέλες που δεν δουλεύουν 9-5 και το να κανονίσεις άδειες για τουρνουά. Το πιο περίεργο όμως, είναι όταν πρέπει να πας στην δουλειά την Δευτέρα μετά από αγώνα κι έχεις μελανιές/πληγές σε εμφανή μέρη του σώματος και πρέπει να εξηγείς σε συναδέλφους και αφεντικό, αλλά και να αγνοείς τα βλέμματα τον πελατών».
Όσο για τα όνειρά τους για το ελληνικό γυναικείο ράγκμπι, συνοψίζονται στην δήλωση της Τάνιας Μπάτση, «Θα ήθελα το ράγκμπι να γίνει περισσότερο γνωστό στη χώρα μας. Να αποκτήσει την αναγνωρισιμότητα που ένα τόσο όμορφο άθλημα αξίζει. Να δημιουργηθούν ακαδημίες, πρωτάθλημα επίσημο. Και ειδικότερα θα ήθελα να δω νέα κορίτσια να χτίζουν την προσωπικότητά τους με βάση τις αξίες του ράγκμπι».
Τα κορίτσια του Ηρακλή δεν φοβούνται να σπάσουν τα ταμπού και να συντρίψουν τα στερεότυπα. Κάνουν αυτό που αγαπούν κι ας πηγαίνουν με μελανιές την Δευτέρα στη δουλειά.