Η κυρία Άννα Μακράκη, η μια από τους χιλιάδες συμπολίτες μας που θέλανε να ζήσουν ζωντανά τις εκδηλώσεις της τελετής παράδοσης του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) στο ελληνικό δημόσιο, απλώνοντας τα χέρια της και αγγίζοντας νοερά το σύμπλεγμα της όπερας και της βιβλιοθήκης που σχεδίασε ο Ρέντσο Πιάνο, λέει εντελώς αυθόρμητα «είναι όλα τα λεφτά». Ο σχεδόν παιδικός κι ανυπόκριτος ενθουσιασμός είναι γραμμένος στο πρόσωπό της, αν και ως τακτική επισκέπτρια του πολιτιστικού πάρκου θέλει να εκφράσει μια ένσταση δημόσια. «Φέρνουνε τα σκυλιά τους μαζί τους». Γύρω μας έχει τα πάντα. Μωρά, παιδιά, σκυλιά, παππούδες, γιαγιάδες, skaters, ποδηλάτες, joggers.
Οι εκδηλώσεις για την τελετή ξεκινούν στις 6μ.μ., αλλά ο κόσμος έχει αρχίσει να συρρέει από πολύ νωρίς. Yπάρχει κάτι το αυθεντικά γιορτινό στην ατμόσφαιρα, ακόμα και στις ουρές που σχηματίζονται για ένα απλό hot dog ή για ποπ κορν. Ως δια μαγείας ο εκνευρισμός της μέρας περνώντας τις πύλες εξαερώνεται. Όταν ο ουρανός γεμίζει με πυροτεχνήματα τότε το κοινό γίνεται κοινωνός της ψευδαίσθησης ότι κάτι άλλαξε ξανά στη χώρα, ανακαλώντας στιγμιαία την κροτίδα-ευωχία των Ολυμπιακών Αγώνων. Υπήρξαν λίγα λεπτά αυθεντικής ανάτασης, δηλαδή, τη βραδιά της τελετής, παρ’όλο που εξαρχής ο πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, και αγαπημένος ανιψιός του Σταύρου Νιάρχου, Ανδρέας Δρακόπουλος παραδίδοντας μέσα στην όπερα Σταύρος Νιάρχος το «πλήρως εξοπλισμένο, πλήρως εξοφλημένο, με πραγματικό ιδιοκτήτη την ελληνική κοινωνία» Κέντρο στον έλληνα πρωθυπουργό, μας προσγείωσε ανώμαλα. Αυτά που όλοι μουρμουρίζουμε, τα είπε φωναχτά, σε μια επίσημη στιγμή. Δεν είναι τυχαίο που επέλεξε τη συγκεκριμένη ώρα να διαβάσει το ένα μετά το άλλο τα email -καταπέλτες που έλαβε το ‘Ιδρυμα Νιάρχος ενόψει της μεγάλης μέρας, παρ’όλο που μετά προσπάθησε να διασκεδάσει με αναφορές στον Καβάφη, στον Κοέν και στον Ομπάμα το κλίμα:«Ήρθε η ώρα που όλοι φοβόμαστε», «Θα αρχίσει η παρακμή», «Πραγματικά με θλίβει το γεγονός ότι παραδίδεται στο ελληνικό δημόσιο», «Γιατί καλοί μου άνθρωποι; Πρώτη φορά είστε στην Ελλάδα;», Ακόμη κι ένας 15χρονος ζητούσε να «λάβετε σοβαρά υπόψιν σας το μέιλ μου» με τις επιφυλάξεις του.
Ο Αλέξης Τσίπρας και ο Ευθύμης Τσακαλώτος επί σκηνής κατά τη διάρκεια της τελετής παράδοσης.
«Θα τις διαψεύσουμε τις ανησυχίες» ήταν η απάντηση του ίδιου του πρωθυπουργού απ΄την σκηνή της όπερας, κάνοντας κάποιους παριστάμενους (η είσοδος στο συγκεκριμένο χώρο, αφού περνούσες από έλεγχο, ήταν, σημειωτέον, με ειδική πρόσκληση) να κουνήσουν ειρωνικά το κεφάλι . Ο Αλέξης Τσίπρας βρήκε στο μεταξύ την ευκαιρία ανάμεσα στους επαίνους για το Ίδρυμα Νιάρχος να καρφώσει, εκτός κειμένου , το Μέγαρο Μουσικής , το οποίο «αφού φεσώθηκε, φορτώθηκε στο δημόσιο».
Ο κόσμος δυσανασχέτησε πάντως όταν στις γιγαντοοθόνες εμφανίστηκαν πρωθυπουργοί που στη δική τους θητεία (περάσαν στο μεταξύ 8 διαφορετικές κυβερνήσεις! ) εξελισσόταν το έργο του πολιτιστικού πάρκου. Γιώργος Παπανδρέου (εισέπραξε τους περισσότερους μορφασμούς και μερικά φάσκελα), Αντώνης Σαμαράς και Τσίπρας.
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος λίγα λεπτά μετά υπέγραφε χαμογελαστός με τον mont blanc του το σύμφωνο παράδοσης του έργου στο δημόσιο (διότι περνάει στον έλεγχο του υπουργείου Οικονομικών). Αποχώρησε κι αυτός και ο πρωθυπουργός αγκαλιά με ένα καδραρισμένο κλαδί από την αρχαιότερη ελιά που φυτεύτηκε στο πάρκο.
Έξω από την όπερα, στην Αγορά, την ανοιχτωσιά μεταξύ των δυο εφαπτόμενων κτηρίων, τα τραπεζάκια είχαν καταληφθεί από κόσμο που παρακολουθούσε από το video wall την επίσημη τελετή παράδοσης αλλά και τις εκδηλώσεις που εκτυλίσσονταν από ένα σημείο και μετά, (μέχρι να ξεκινήσει το πάρτυ με το dj set), παντού:τη συμφωνική της ΕΡΤ, τη Μποφίλιου, τον Αλκίνοο Ιωαννίδη και το Baroque Ensemble στην όπερα, την παιδική χορωδία της Λυρικής Σκηνής σκαρφαλωμένη στο book castle της Βιβλιοθήκης, τον Γιώργο Κοντραφούρη και το μπαλέτο της Λυρικής στην Εναλλακτική Σκηνή, που είχε απογυμνωθεί από τις θέσεις έχοντας το κοινό καθισμένο οκλαδόν, το Λύκειο Ελληνίδων στους Πίδακες Νερού του πάρκου και μια ομάδα street dance στη ράμπα της βιβλιοθήκης.
Όσοι βρίσκονταν στην αίθουσα παράδοσης είχαν λάβει προσωπική πρόσκληση
ενώ οι υπόλοιποι παρακολουθούσαν από τις γιγαντοοθόνες.
Yπό το βλέμμα των δεκάδων αστυνομικών (στην είσοδο του πάρκου παρέστεκε μια κλούβα των ΜΑΤ, υπενθυμίζοντάς μας ότι στην τελετή παρίσταται σύσσωμη η πολιτική, πολιτειακή και θρησκευτική ηγεσία του τόπου) τα γυάλινα ασανσέρ ανεβοκατεβαίνουν γεμάτα κόσμο ασταμάτητα από και προς τον Φάρο, με τη θέα των 360 μοιρών, όπου επίσης υπήρχε video wall που πρόβαλλε τις δράσεις.
Οι πιο σβέλτοι από όσους μετά από τον έλεγχο εισέρχονταν στη βιβλιοθήκη καταλάμβαναν στο ισόγειο τις τράπεζες με τα pc σερφάροντας αφειδώς (το wi fi σε κάθε γωνιά του πάρκου είναι δυναμίτης!). Άλλοι αραχτοί στους καναπέδες ή στις πολυθρόνες του ίδιου επιπέδου διάβαζαν τον Τύπο της ημέρας (από Ναυτεμπορική μέχρι Ριζοσπάστη αλλά και κινέζικες εφημερίδες) ή έπιαναν τις παραταγμένες θέσεις για να παρακολουθήσουν στην τέταρτη βιντεοοθόνη τις εκδηλώσεις. Τα παιδιά τους τα άφηναν στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο για παιχνίδι και κατασκευές.
Το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος ανήκει πια στο ελληνικό δημόσιο.
Στο έτοιμο βίντεο που προβλήθηκε ο οικογενειάρχης Παναγιώτη Σταθόπουλος, σε λήψη μέσα από το πάρκο με τη φαμίλια του, δηλώνει«εδώ είναι ο μόνος χώρος που μπορούμε άφοβα να αφήσουμε τα παιδιά μας». Ο Γιώργος Χριστιανός υποστηρίζει αυτό που διαπίστωνες στρέφοντας το κεφάλι σου προς οποιαδήποτε κατεύθυνση: «Έρχεσαι με χαμόγελο και φεύγεις με χαμόγελο». Ο εργοδηγός Ηλίας Σουμπάσης εργάστηκε για 4 χρόνια στο εργοτάξιο και το χαρακτηρίζει με δυο λέξεις: «μεγάλο σχολείο» . Ο τεχνίτης Κυριάκος Μάρτσης στενοχωριέται που το έργο ολοκληρώθηκε: «Το θεωρούμε σαν σπίτι μας. Έζησα εδώ απίστευτες στιγμές».
Μια μητέρα εμφανίζεται με το καροτσάκι και το παιδάκι της στις 7.30μ.μ. Είναι αργά. «Ήθελα να το ζήσω αυτό έστω και για λίγο. Ήμουνα αποφασισμένη μετά τη δουλειά να έρθω. Έχω ξανάρθει άλλες 5 φορές. Μένω στο Νέο Κόσμο. Υπάρχουν πάρκα κοντά μου. Όμως εδώ αισθάνεσαι ότι δεν είσαι στην Ελλάδα. Έτσι δεν είναι;».
Το ερώτημα είναι για πόσο ακόμα; Βλέποντας πώς λειτουργούν οι «μηχανές» του ΚΠΙΣΝ ακόμα και στο 4ο θεωρείο της όπερας όπου στις τουαλέτες ρέει ζεστό νερό ή στην τελευταία γωνίτσα του πάρκου (ένα χαρτάκι να πέσει σε λίγα λεπτά θα έχει εξαφανιστεί), μαύρες σκέψεις επελαύνουν.
Ποια θα είναι άραγε η τύχη του;
Τα νούμερα για το ελληνικό δημόσιο συντριπτικά. Εικοσιπέντε χιλιάδες επισκέπτες φτάνουν στο Πάρκο κάθε βδομάδα από τον περασμένο Αύγουστο. Από τις εκδηλώσεις του Ιουνίου και μετά από τις 25 Αυγούστου έως σήμερα το Κέντρο Πολιτισμού έχουν επισκεφτεί συνολικά 760 χιλιάδες άνθρωποι, παρόλο που δεν υπάρχει δημόσια συγκοινωνία (ένα ζήτημα που θα έπρεπε να έχει λυθεί). Πώς θα σηκώσει το ελληνικό δημόσιο αυτό το κτηριακό μαμούθ στις πλάτες, πώς θα το συντηρήσει; Η παρέα των ηλικιωμένων που κάθεται στο παγκάκι δίπλα απ΄το κανάλι διώχνει τα σύννεφα μακριά. Ο αρσενικός της ομάδας λέει με ενθουσιασμό σε μια κοπέλα με μπαλόνια στο του Κέντρου Πολιτισμού που μοιράζονταν «ήτανε δώρο για μας. Μένουμε δίπλα. Κάθε μέρα εδώ είμαστε. Εγώ δεν περπατούσα καθόλου. Πλέον καθημερινά κινούμαι. Δεν τολμούσα να περάσω από εδώ, ήταν μια βρωμιά. Το καλοκαίρι το πάρκο μένει ανοικτό ως τις 12, ενώ αυτό τον καιρό ως τις 8. Για πρόσεξε μην ξεχαστείς και κλειστείς μέσα».
Το πάρτι συνεχίζεται όχι μόνο εντός του πάρκου, αλλά κι εκτός, όπου ως το Σύνταγμα έχουν παρατάξει ακόμα και σε παράδρομους της Συγγρού όλους τους τροχονόμους του νομού. Έτσι εξηγείται το μποτιλιάρισμα στις 8 η ώρα Πέμπτη βράδυ.