Μια τυπική καλοκαιρινή βραδιά στο λιμάνι του Πειραιά με τον αντίστοιχο αναβρασμό που επικρατεί πριν τον απόπλου με οικογένειες, φορτηγά και τουρίστες με σακίδια. Στην πύλη Ε1 το Blue Star 2 ετοιμάζεται να αναχωρήσει με προορισμό τη Ρόδο. Λίγο πριν το φέρι λύσει τους κάβους, στην δίπλα προβλήτα είναι ήδη μαζεμένες κάμερες ξένων πρακτορείων, φωτορεπόρτερ και λιμενικοί. Είναι εννέα και μισή ακριβώς και το ταχύπλοο «Tera Jet» μετά από μια εντυπωσιακή στροφή, δένει και μέσα από τα έγκατα του βγαίνουν 1.800 επιβάτες, πρόσφυγες που ταξιδεύουν από τη Μυτιλήνη. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι αναγκάστηκαν να δώσουν περίπου χίλια ευρώ ο καθένας σε κάποιον διακινητή για να τους φέρει σε κάποιο ελληνικό νησί.
Κατεβαίνουν από το καράβι βιαστικά κρατώντας στο ένα χέρι το smartphone και τη σκηνή τους. Είναι εκπληκτικό πως η πρώτη κίνηση παραμένει ίδια για την πλειοψηφία των νεοαφιχθέντων. Περπατούν λίγα μέτρα για να απομακρυνθούν από τον καταπέλτη, αφήνουν τη σκηνή στο έδαφος, αμέσως ξεκινούν να τηλεφωνούν, να τραβούν βίντεο ή να γράφουν στο facebook. Κάπου εκεί γνωρίζω την Maisanah μια νεαρή γυναίκα που μου χαμογελάει μ’ ένα περίεργο μείγμα ανακούφισης και ανησυχίας. Κρατάει ένα νεογέννητο στην αγκαλιά της. Πως της πιάνεις κουβέντα; Ίσως μ’ ένα “welcome”. Το χαμόγελο της πλαταίνει ακόμα περισσότερο και φανερώνει τον Yusef, το μόλις έξι μηνών αγοράκι τους ενώ ο άντρας της βρίσκεται λίγα μέτρα μακριά μιλώντας στο κινητό. Η Maisanah, ο Ozzbayunus και ο Yusef, έφτασαν στην Μυτιλήνη πριν τέσσερις μέρες, κοιμήθηκαν έξω σε ένα πάρκο και τώρα δεν έχουν ιδέα που θα περάσουν τη νύχτα. «Ξέρεις κάποιο ξενοδοχείο», ρωτούν αν και είναι συμβιβασμένοι με το γεγονός ότι μπορεί να κοιμηθούν ξανά στο δρόμο. «Για να είμαι ειλικρινής, μου άρεσε στην Μυτιλήνη. Θα μπορούσα να μείνω εκεί, σε ποιον δεν θα του αρέσει εκεί; Είναι ένα τρομερό νησί, όμως η κατάσταση είναι αφόρητη. Θα έρθω κάποια στιγμή για διακοπές!» λέει η Maisanah.Pως τα κατάφεραν μ’ ένα τόσο μικρό παιδί και πως θα τα καταφέρουν σε ένα τόσο μεγάλο ταξίδι; «Με τη βοήθεια του Θεού», τι άλλο;
Η συντριπτική πλειοψηφία είναι Σύροι. Oι άντρες είναι σαφέστατα περισσότεροι με τις γυναίκες και τα κορίτσια να είναι παρούσες σε μεγάλο αριθμό. Βλέπεις ανθρώπους κάθε ηλικίας, από νεογέννητα μέχρι αρκετά ηλικιωμένους που τα εγγόνια τους, πρόσφυγες και αυτά, τους βοηθάνε να φορέσουν το ορειβατικό σακίδιο για να περπατήσουν μέχρι το λεωφορείο που θα τους πάει στον ΗΣΑΠ. «Όταν έχεις πάρει 5 διαφορετικά λεωφορεία για να φύγεις από την Συρία και να φτάσεις στα Τουρκικά παράλια το λεωφορείο του λιμανιού σου φαίνεται κρουαζιέρα» , λέει ο Wassem, 27 ετών που ήταν βοηθός σε φαρμακείο στο Αλέπο. Μιλάει εξαιρετικά αγγλικά, θέλει να πάει στην Ολλανδία για να σπουδάσει αγγλική λογοτεχνία, αστειεύεται, είναι χαρούμενος. «Το πιο άσχημο πράγμα που είδα στο ταξίδι και στην ζωή μου είναι η τουαλέτες στην Μυτιλήνη, να το γράψεις αυτό έτσι;»
Το ταξί μέχρι την Αθήνα θέλει 40 ευρώ (τιμή για πρόσφυγα) και υπάρχει αρκετός κόσμος που επιβιβάζεται για ν’ «ανέβει» στο κέντρο ή σε κάποια περιοχή που ήδη μένουν φίλοι τους. Άλλοι, γνωστοί κάποιων προσφύγων περιμένουν να τους υποδεχτούν και αυτόματα γίνονται οι οδηγοί που βοηθάνε εκατοντάδες κόσμου. Όπως επίσης Σύριοι που μένουν στην Ελλάδα χρόνια έρχονται να βοηθήσουν. Σε όλο αυτόν τον χαμό υπάρχουν και διάφοροι Σύροι που μένουν ήδη χρόνια στην Ελλάδα και είτε παραμονεύουν στην αποβάθρα είτε στον σταθμό του ΗΣΑΠ και στην ουσία «πουλάνε» δωμάτια και επαφές σε οικογένειες ή άτομα. Μαζί με τους ιδιότυπους αυτούς fixers, διάφοροι υπάλληλοι εταιρίας κινητής τηλεφωνίας πουλάνε κάρτες κινητής με 10GB, 600’ προς αριθμούς της εταιρείας, 1 ώρα για Συρία και 100 λεπτά προς όλους τους ελληνικούς αριθμούς για δέκα ευρώ.
«Το πιο άσχημο πράγμα που είδα στο ταξίδι και στην ζωή μου είναι οι τουαλέτες στην Μυτιλήνη, να το γράψεις αυτό έτσι;»
Δίπλα σε αυτό το πηγαδάκι που οι πρόσφυγες ψωνίζουν κάρτες στέκονται 5 γυναίκες, ένας άνδρας και τέσσερα παιδιά. Είναι τρείς αδερφές με την μητέρα τους τον σύζυγος της μιας και τα παιδιά των δυο εξ’ αυτών. Η Amel ,31, είναι η μόνη που ξέρει αγγλικά και εξηγεί πως αύριο θα φτάσει στην Αθήνα αεροπορικώς η τέταρτη αδερφή τους που ζει από καιρό στην Ουγγαρία και θα έρθει να περπατήσει μαζί τους μέχρι εκεί. H Amel έχασε τον άντρα της τον Khalil στον πόλεμο, παρότι άμαχος, και έτσι έμεινε με τα δυο τις παιδιά τον Ibrahim, 5, και την Salua, 6. Είναι νοικοκυρά όπως και η αδερφή της η Tahani, 25, που με τον Ahmet, 27, έχουν ήδη δυο μωρά που κοιμούνται στο ίδιο καρότσι. Ο Ahmet είναι μηχανικός και σκέφτεται να πάει την Γερμανία επειδή έχει ακούσει πως ζητάνε μηχανικούς. «Με την βοήθεια του Θεού πάντα». Από μακριά παρακολουθούν η μικρότερη αδερφή η Sali, 15, που μαζί με την μητέρα τους την Khallifa με κοιτούν διερευνητικά προσπαθώντας να με «ζυγιάσουν». Στην Μυτιλήνη υπήρχε πολύ λίγο φαγητό και αυτοί που τους βοήθησαν ήταν ο Ερυθρός Σταυρός μου λένε σχεδιάζοντας το σήμα το σταυρού στην παλάμη τους.
Δεν υπάρχει καθόλου χρόνος στην προβλήτα, όλοι θέλουν να φύγουν, οι λιμενικοί βάζουν τον κόσμο στα λεωφορεία του ΟΛΠ και φεύγουν προς τον σταθμό του ΗΣΑΠ. Έξω από το λεωφορείο υπάρχει μια ομάδα νεαρών αντρών που δείχνουν να το διασκεδάζουν, είναι έντεκα άτομα, έχουν κάνει μια σειρά σαν προσκοπική ενωμοτία και ο εντέκατος τραβάει με το πανάκριβο κινητό του την αναμονή. Ο κινηματογραφιστής είναι ο Miral, 26, που όντως είναι κινηματογραφιστής στην Συρία και συγκεκριμένα από την Amuda μια πόλη κοντά στην διάσημη πια από τις συρράξεις Rojava. Έχει τραβήξει όλο το ταξίδι από την Συρία με το κινητό του γιατί θέλει να κάνει ταινία. Ο φίλος του ο Jamil, 25, μόλις μας βλέπει έρχεται και μας μιλάει, είναι και αυτός δημοσιογράφος που έκανε social media για ένα τηλεοπτικό κανάλι στο Κουρδιστάν. Το λεωφορείο φεύγει, γινόμαστε φίλοι στο facebook και κανονίζουμε να πάμε το πρωί για καφέ.
Το μεσημέρι τελικά οι δύο φίλοι έρχονται στα γραφεία της Popaganda μαζί με άλλον έναν τον Ahmet, 23. Όλοι φίλοι από μικροί, από την Amuda. Δεν έφυγαν νωρίτερα γιατί έπρεπε να δουλέψουν έτσι ώστε να εξασφαλίσουν τα έξοδα του ταξιδιού. Οι γονείς τους ενθάρρυναν να φύγουν, δεν είναι απελπισμένοι, βλέπουν το ταξίδι σαν την μεγαλύτερη περιπέτεια της ζωής τους. Είναι όμως μικροί ακόμα για να γνωρίζουν πόσες περιπέτειες τους επιφυλάσσει η ζωή. Η περιπέτεια δεν έχει τελειώσει ακόμα βέβαια, τώρα θα περπατήσουν τη μισή Ευρώπη. Και ενώ στην Τουρκία δεν περπάτησαν καθόλου από την πρώτη στιγμή που πάτησαν σε ευρωπαϊκό έδαφος δηλαδή στην Μυτιλήνη χρειάστηκε να διανύσουν 60 χιλιόμετρα για να φτάσουν στην πόλη. Ο Miral, θέλει να πάει στην Σουηδία και να συνεχίσει να κάνει ταινίες ή να γίνει ηθοποιός, ο Jamil θέλει να πάει στην Γερμανία και να σπουδάσει πολιτικές επιστήμες και ο μικρότερος ο Ahmet θέλει να πάει στην Ολλανδία για να σπουδάσει και αυτός. «Δεν μπορούσαμε να μείνουμε πίσω γιατί έπρεπε να πολεμήσουμε. Και εμείς δεν θέλουμε να πολεμήσουμε για κανέναν. Θέλουμε απλά να ζήσουμε και να κάνουμε ό,τι κάνουν και οι συνομήλικοι μας στην Ευρώπη.» Οι δύο απο τους τρείς δεν πιστεύουν στον θεό, δεν πιστεύουν σε κάποιο κόμμα, θέλουν απλά να δουν πως είναι η Ευρώπη και τις λίγες αυτές ώρες η Αθήνα τους φαίνεται μαγευτική. Σε λίγο θα πάρουν το λεωφορείο για τους Ευζώνους και μετά θα περπατήσουν προς την κεντρική Ευρώπη. Είναι η νέα γενιά προσφύγων που έρχεται με τα χίλια στην Ευρώπη γεμάτη όρεξη και έτοιμη να χτίσει όσα η ίδια η Ευρώπη έχει γκρεμίσει.
Maisanah, Ozzbayunus, Wassem, Amel, Tahani, Sali, Salua, Ibrahim, Ahmet, Kaliffa, Miral, Ahmet, Jamil, Καλώς ήλθατε στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, στην νέα σας ζωή!
