epa06190845 A view of a storm at the Nautical Club of San Fernando de Montecristi, Dominican Republic, 07 September 2017. The eye of Hurricane Irma moves over the Dominican north coast where strong rains have caused flooding, and will move on to Haiti during the next hours. EPA/Luis Tavarez
EPA/Luis Tavarez
Τα πρόσφατα γεγονότα στην Αμερική με τις τροπικές καταιγίδες και τους τυφώνες απασχόλησαν έντονα τις τελευταίες εβδομάδες όλο τον πλανήτη. Η καταιγίδα Χάρβεϊ και ο τυφώνας Ίρμα άφησαν πίσω τους δεκάδες νεκρούς, εκατομμύρια πληγέντες και ανυπολόγιστες ζημιές. Οι κυκλώνες αποτελούν τους δύο καταστροφικότερους στην ιστορία των ΗΠΑ και της Καραϊβικής. Μια τροπική καταιγίδα («Κάτια») έχει ήδη «χτυπήσει» περιοχές του Μεξικού ενώ ο κυκλώνας «Χοσέ» απειλεί νησιά της Καραϊβικής.
Πολλοί αναρωτιούνται κατά πόσο οι άνθρωποι ευθύνονται για τις καιρικές εξελίξεις και αν τα φαινόμενα αυτά ήταν αν μη τι άλλο αναμενόμενα. Οι φυσικές καταστροφές έχουν άλλωστε αποτελέσει φλέγον ζήτημα διεθνώς ενώ πολλές οργανώσεις και κυβερνήσεις ανά τον κόσμο έχουν επιχειρήσει να βρουν λύσεις προκειμένου να αποτρέψουν ολέθριες συνέπειες. Τι συμβαίνει όμως στ’ αλήθεια;
Η Νικολέτα Ζιακοπούλου, μια νέα και έμπειρη μετεωρολόγος του ΣΚΑΙ, μας δίνει απαντήσεις στα πιο βασικά ερωτήματα και κάνει μια εκτίμηση για όλα αυτά που φοβόμαστε.
Είναι εποχιακό φαινόμενο οι κυκλώνες; Οι Τροπικοί κυκλώνες ή Hurricanes πιο ειδικά, όταν αφορούν στον Ατλαντικό ωκεανό, είναι φυσικά συστήματα που συνέβαιναν και θα συμβαίνουν πάντα. Η πλέον επικίνδυνη περίοδος κορύφωσης του φαινομένου για τον βόρειο Ατλαντικό είναι ακριβώς η περίοδος που διανύουμε από τα τέλη του Αυγούστου έως και τον Σεπτέμβριο.
Υπάρχουν στοιχεία που σας κάνουν εντύπωση σχετικά με τα πρόσφατα ακραία καιρικά φαινόμενα που παρατηρήθηκαν στην Αμερική; Το γεγονός ότι από το 1851, από τότε δηλαδή που κρατούνται μετεωρολογικά αρχεία είναι η πρώτη φορά που οι Η.Π.Α κινδυνεύουν να χτυπηθούν την ίδια ακριβώς χρονική περίοδο από δύο τροπικούς κυκλώνες κατηγορίας τουλάχιστον 4.
Είναι πράγματι οι πιο ισχυροί κυκλώνες που έχουν σαρώσει ποτέ την Αμερική τα τελευταία χρόνια; Ο Harvey έσπασε ρεκόρ αφήνοντας 24 τρισεκατομμύρια τόνους νερού σε Τέξας και Λουιζιάνα και η Irma κατέκτησε μια θέση ανάμεσα στα πιο ισχυρά συστήματα θύελλας που έχουν συμβεί στον Ατλαντικό ωκεανό με ταχύτητες ανέμου περίπου 290 χιλιόμετρα ανά ώρα.
Κατά πόσο σχετίζεται αυτό με την κλιματική αλλαγή; Ο Harvey, η Ιrma, o Jose και η Katia σπέρνουν το φόβο και την αγωνία, μονοπωλούν το ενδιαφέρον και θέτουν για μια ακόμη φορά, πιο επιτακτικά όμως από ποτέ, το ζήτημα της Κλιματικής Αλλαγής. Κανένας επιστήμονας δεν μπορεί να πει ότι η κλιματική αλλαγή προκάλεσε τους τροπικούς αυτούς κυκλώνες. Ωστόσο είναι βέβαιο ότι η κλιματική αλλαγή συνετέλεσε στο να γιγαντωθούν και να ισχυροποιηθούν τα συστήματα αυτά.
Γιατί; Οι τροπικοί κυκλώνες παίρνουν όλη τους την ενέργεια τους από τα ζεστά νερά των ωκεανών και από την υγρασία της ατμόσφαιρας. Με την κλιματική αλλαγή λοιπόν και την υπερθέρμανση του πλανήτη οι δεξαμενές ενέργειας των τυφώνων «παίρνουν φωτιά» με αποτέλεσμα να αναβαθμίζουν πολύ γρήγορα σε μεγάλες και πιο καταστροφικές κατηγορίες τους τροπικούς κυκλώνες. Επιπλέον η αυξημένη στάθμη της θάλασσας επιδεινώνει τις πλημμύρες από τα τεράστια κύματα που δημιουργούν οι τυφώνες, ενώ φαίνεται ότι και οι συνοπτικές συνθήκες κυκλοφορίας και το πεδίο των ανέμων πάνω από τις ΗΠΑ αφήνουν εκτεθειμένες πολλές ανατολικές περιοχές αδυνατώντας να «σπρώξουν» τους κυκλώνες μακριά από τις ακτές , όπως γινόταν άλλες χρονιές. Είδαμε τον Harvey ουσιαστικά να εγκλωβίζεται σε μια μικρή σχετικά περιοχή παρουσιάζοντας τεράστια εμμονή και πνίγοντας έτσι με τα τεράστια ποσά νερού το Χιούστον.
Να αναμένουμε χειρότερα; Αν έχουν περάσει τα χειρότερα ακόμα και μετά την Irma δεν το ξέρει κανείς. Πολλοί συγκρίνουν και βρίσκουν ομοιότητες μεταξύ του 2017 και του 2005, χρονιάς που έμεινε στην ιστορία των ΗΠΑ με πολλούς και ισχυρούς τυφώνες, μεταξύ των οποίων και ο Katrina, τυφώνες που προκάλεσαν περίπου 4000 θανάτους. Από τις καταστροφές αυτές μπορούμε μόνο να διδαχτούμε. Η κλιματική αλλαγή είναι γεγονός και πρέπει δυστυχώς να περιμένουμε πιο πολλά και πιο ισχυρά ακραία καιρικά φαινόμενα σε όλο τον κόσμο.
Η ένταση παρόμοιων φαινομένων είναι δυνατόν να παρατηρηθεί και στην Ελλάδα ή και κάπου αλλού, πέρα από τα σημεία που έχει ήδη πλήξει; Μπορεί οι τυφώνες και τα συστήματα θύελλας τέτοιας κλίμακας να μην απειλούν την Ελλάδα, ωστόσο ούτε η χώρα μας μένει στο απυρόβλητο. Μπορεί η Μεσόγειος να μην έχει Hurricanes, μπορεί όμως να έχει Μedicanes , τροπικού τύπου μεσογειακούς κυκλώνες, πολύ ισχυρούς βεβαίως για τα δεδομένα της δικής μας χώρας.
Ποιες είναι οι δικέ σου σκέψεις για το μέλλον; Aν δεν μπορούν οι επιστήμονες, ο Obama ή ο Macron να πείσουν τον Trump να μην απορρίψει τελεσίδικα την Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, τότε ίσως μπορέσουν ο Harvey και η Irma.