Η Νότια Κορέα βρέθηκε χθες στο επίκεντρο πολιτικής αναταραχής, με τον πρόεδρο Γιουν Σουκ-Γέολ να κηρύσσει αιφνιδιαστικά στρατιωτικό νόμο, κατηγορώντας την αντιπολίτευση για «αντικρατικές δραστηριότητες» που, κατά τον ίδιο, απειλούσαν τη δημοκρατία της χώρας.
Αυτή η απόφαση, η πρώτη του είδους της εδώ και περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, προκάλεσε σοκ τόσο στο εσωτερικό όσο και στη διεθνή κοινότητα και οι Ηνωμένες Πολιτείες, που διατηρούν 28.500 στρατιώτες στη Νότια Κορέα για την προστασία από τη Βόρεια Κορέα, δήλωσαν «βαθιά ανησυχία» για τα γεγονότα.
Ο στρατιωτικός νόμος συνδέεται με καταστολή και δικτατορικές πρακτικές και ξυπνά μνήμες από τον Οκτώβριο του 1979, όταν η Νότια Κορέα κήρυξε στρατιωτικό νόμο μετά τη δολοφονία του προέδρου Παρκ Τσουνγκ-Χι αλλά και από την τελευταία φορά που η Νότια Κορέα βίωσε στρατιωτικό νόμο, τον Μάιο του 1980, κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του στρατηγού Τσουν Ντου-Χουάν, εν μέσω πολιτικής αστάθειας και φοιτητικών διαδηλώσεων.
Εκείνη η περίοδος χαρακτηρίστηκε από σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της αιματηρής καταστολής της εξέγερσης στο Γκουανγκτζού, όπου εκατοντάδες διαδηλωτές υπέρ της δημοκρατίας σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις ασφαλείας. Η ανάμνηση αυτών των γεγονότων παραμένει ζωντανή στη συλλογική μνήμη του κορεατικού λαού, καθιστώντας την πρόσφατη απόφαση του Γιουν ακόμη πιο αμφιλεγόμενη.
Πολίτες συγκεντρώνονται έξω από την Εθνοσυνέλευση στη Σεούλ.
Μέλη του κύριου αντιπολιτευόμενου Δημοκρατικού Κόμματος φώναξαν συνθήματα κατά τη διάρκεια διαμαρτυρίας εναντίον του προέδρου της Νότιας Κορέας, Γιουν Σουκ Γέολ, στη Σεούλ. Μετά από αυτό, σε ένα δραματικό, έκτακτο τηλεοπτικό διάγγελμα, ο Γιουν ανακοίνωσε την επιβολή στρατιωτικού νόμου, υποστηρίζοντας ότι η αντιπολίτευση παραλύει την κυβέρνηση με «αντικρατικές δραστηριότητες». Ακολούθησε ένα εξάπτυχο διάταγμα από τον νέο διοικητή του στρατιωτικού νόμου, τον αρχηγό του στρατού, στρατηγό Παρκ Αν-σου το οποίο περιλάμβανε:
Αμέσως καταδικάστηκε από την αντιπολίτευση και τον ηγέτη του ίδιου του κόμματος του Γιουν. Ο Γιουν δήλωσε ότι ενεργεί για να διαφυλάξει τη φιλελεύθερη δημοκρατία της χώρας από «αντικρατικά στοιχεία» και «απειλές της Βόρειας Κορέας», χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
epa11755913 Ο Λι Τζε-Μιουνγκ (κέντρο), ηγέτης του αντιπολιτευόμενου Δημοκρατικού Κόμματος, μιλά στους υποστηρικτές του μπροστά από την Εθνοσυνέλευση στη Σεούλ.
Η κρίση στην υγεία
Τους τελευταίους μήνες, η υγεία, και όχι η πολιτική, ήταν στο επίκεντρο της ζωής πολλών Νοτιοκορεατών. Μια εκτεταμένη απεργία από χιλιάδες νέους γιατρούς, που αρνούνται να δουν ασθενείς ή να παραστούν σε χειρουργεία, έχει διαταράξει τη λειτουργία των νοσοκομείων σε όλη τη χώρα. Η σύγκρουση αυτή είναι ιδιαίτερα έντονη σε μια χώρα που αντιμετωπίζει σοβαρή δημογραφική κρίση, με έναν από τους ταχύτερα γηράσκοντες και μειωμένους πληθυσμούς στον ανεπτυγμένο κόσμο.
Η κυβέρνηση του Γιουν πήρε σκληρή στάση, προειδοποιώντας ότι οι γιατροί πρέπει να επιστρέψουν στη δουλειά αλλιώς θα αντιμετωπίσουν αναστολές αδειών και διώξεις. Το σχέδιο της κυβέρνησης περιλαμβάνει την αύξηση των ετήσιων εισαγωγών στις ιατρικές σχολές κατά 2.000 φοιτητές, φέρνοντας τον συνολικό αριθμό στους 10.000 έως το 2035, για να ανταποκριθεί στις ανάγκες του γηράσκοντος πληθυσμού. Οι απεργοί γιατροί υποστηρίζουν ότι η αύξηση αυτή θα εντείνει τον ανταγωνισμό, οδηγώντας σε υπερθεραπεία ασθενών και αυξημένα δημόσια έξοδα υγείας.
Η κρίση στην αντιπολίτευση
Η πολιτική ζωή στη Νότια Κορέα χαρακτηρίζεται από σκάνδαλα που αγγίζουν σχεδόν όλους τους πρώην προέδρους ή τα μέλη των οικογενειών τους.
Ο τωρινός ηγέτης της αντιπολίτευσης, Λι Τζε-Μιουνγκ, ένας χαρισματικός φιλελεύθερος που έχασε οριακά τις εκλογές του 2022 από τον Γιουν, έχει βρεθεί στο επίκεντρο κατηγοριών για διαφθορά. Παράλληλα, οι συνεχείς νομικές του περιπέτειες, που περιλαμβάνουν κατηγορίες για ψευδείς δηλώσεις κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, δεν έχουν αποθαρρύνει τον Λι. Οι υποστηρικτές του θεωρούν ότι το διάταγμα του στρατιωτικού νόμου μπορεί να λειτουργήσει υπέρ του, ιδιαίτερα αν οδηγήσει σε παραίτηση του Γιουν και πρόωρες προεδρικές εκλογές.
Διαδηλωτές συγκρούονται με αστυνομικούς κατά τη διάρκεια διαμαρτυρίας που ζητά την παραίτηση και καθαίρεση του Προέδρου της Νότιας Κορέας, Γιουν Σουκ Γέολ, έξω από την Εθνοσυνέλευση στη Σεούλ.
Μία διαδηλώτρια βρίσκεται στο έδαφος αφού σπρώχτηκε από την αστυνομία κατά τη διάρκεια διαμαρτυρίας για την παραίτηση και καθαίρεση του Γιουν Σουκ Γέολ, έξω από την Εθνοσυνέλευση στη Σεούλ.
Η απόφαση του Γιουν προκάλεσε άμεσες και έντονες αντιδράσεις. Δυνάμεις ασφαλείας απέκλεισαν το Εθνικό Κοινοβούλιο, ελικόπτερα προσγειώθηκαν στη στέγη και στρατιώτες μπήκαν στο κτίριο, σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν την είσοδο των βουλευτών. Ωστόσο, 190 βουλευτές κατάφεραν να εισέλθουν, ψηφίζοντας ομόφωνα υπέρ της άρσης του στρατιωτικού νόμου.
Σύμφωνα με το σύνταγμα της Νότιας Κορέας, η κοινοβουλευτική ψήφος για την άρση του στρατιωτικού νόμου πρέπει να γίνεται σεβαστή. Στρατιωτικοί αξιωματούχοι δήλωσαν αρχικά ότι παρά την ψήφο, ο στρατιωτικός νόμος θα παρέμενε σε ισχύ μέχρι ο Γιουν να τον άρει.
Όμως, η αντίσταση ήταν ενωμένη, ανεξαρτήτως πολιτικών γραμμών. Ο ηγέτης του συντηρητικού κόμματος του Γιουν χαρακτήρισε την απόφαση για στρατιωτικό νόμο «λανθασμένη». Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Λι Τζε-Μιουνγκ, που είχε χάσει οριακά από τον Γιουν στις προεδρικές εκλογές του 2022, χαρακτήρισε την κήρυξη «παράνομη και αντισυνταγματική». Το κυρίαρχο αντιπολιτευόμενο Δημοκρατικό Κόμμα της Νότιας Κορέας χαρακτήρισε την απόφαση «ουσιαστικά πραξικόπημα».
Χιλιάδες πολίτες συγκεντρώθηκαν έξω από την Εθνοσυνέλευση στη Σεούλ, απαιτώντας την ακύρωση της απόφασης και την παραίτηση και σύλληψη του Γιουν. Κάποιοι διαδηλωτές συγκρούστηκαν με στρατιώτες, αλλά δεν αναφέρθηκαν σοβαροί τραυματισμοί ή σημαντικές υλικές ζημιές. Μια γυναίκα προσπάθησε να αρπάξει το όπλο ενός στρατιώτη, φωνάζοντας: «Δεν ντρέπεστε;»
Μόλις έξι ώρες μετά την αρχική του απόφαση, ο Γιουν αναγκάστηκε να ανακαλέσει τον στρατιωτικό νόμο, αντιμετωπίζοντας ενωμένη αντίσταση τόσο από την αντιπολίτευση όσο και από το ίδιο του το κόμμα. Η ταχεία αυτή ανατροπή άφησε πολλά ερωτήματα αναπάντητα σχετικά με τα κίνητρα πίσω από την αρχική του απόφαση και την ικανότητά του να ηγηθεί της χώρας σε κρίσιμες στιγμές.
Στρατιώτες και στρατιωτικά οχήματα φτάνουν στην Εθνοσυνέλευση στη Σεούλ μετά την κήρυξη του στρατιωτικού νόμου.
Η επιβολή στρατιωτικού νόμου στη Νότια Κορέα είναι ένα σπάνιο και σοβαρό γεγονός. Στην ουσία, ο στρατιωτικός νόμος επιτρέπει στις ένοπλες δυνάμεις να αναλάβουν τον έλεγχο της διακυβέρνησης, περιορίζοντας πολιτικές ελευθερίες και δικαιώματα. Η απόφαση του Γιουν έχει κλονίσει την πολιτική σκηνή της Νότιας Κορέας αλλά και την εμπιστοσύνη των πολιτών προς στην ηγεσία, ενώ η αντιπολίτευση και οργανώσεις των πολιτών απαιτούν εξηγήσεις και λογοδοσία.
Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο του Guardian, Ραφαέλ Ρασίντ, που βρίσκεται στη Σεούλ, η αίσθηση σήμερα στη Νότια Κορέα μετά το πραξικόπημα είναι απογοήτευση και θλίψη και οι πολίτες αναρωτιούνται ποιος ήταν ο στόχος του Γιουν. Για την παλαιότερη γενιά που πάλεψε στους δρόμους ενάντια στις στρατιωτικές δικτατορίες, ο στρατιωτικός νόμος ισοδυναμεί με δικτατορία και όχι με τη Νότια Κορέα του 21ου αιώνα, ενώ από την άλλη, η νεότερη γενιά ντρέπεται που ο πρόεδρος χάλασε τη φήμη της χώρας τους.
Βουλευτές της αντιπολίτευσης και μέλη μιας πολιτικής οργάνωσης πραγματοποιούν συγκέντρωση διαμαρτυρίας, απαιτώντας την παραίτηση του Προέδρου Γιουν Σουκ Γέολ.
Διαδηλωτές κρατούν πλακάτ και σημαίες.
Η προοδευτική Κορεατική Συνομοσπονδία Εργατικών Συνδικάτων πραγματοποιεί συνέντευξη Τύπου, ανακοινώνοντας απεργία διαρκείας με αίτημα την παραίτηση του Προέδρου της Νότιας Κορέας, Γιουν Σουκ Γέολ, στα κεντρικά γραφεία της στη Σεούλ.
Πολιτικά, οι πιέσεις προς τον Γιουν αυξάνονται. Το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης απαιτεί την παραίτησή του, κατηγορώντας τον για «εξέγερση». Η μεγαλύτερη συνδικαλιστική οργάνωση της χώρας κήρυξε «απεργία διαρκείας» μέχρι να παραιτηθεί ο πρόεδρος. Ακόμα και το δικό του κόμμα, People Power Party, χαρακτήρισε την απόπειρα επιβολής στρατιωτικού νόμου «τραγική» και ζήτησε να λογοδοτήσουν όσοι συμμετείχαν.
Η Νότια Κορέα έχει διανύσει μακρύ δρόμο από τις σκοτεινές ημέρες της στρατιωτικής διακυβέρνησης και η δημοκρατία της έχει εδραιωθεί μέσα από αγώνες και θυσίες. Τα χθεσινά γεγονότα υπενθυμίζουν -για ακόμη μία φορά μέσα στα τελευταία χρόνια της παγκόσμιας πολιτικής- πόσο εύθραυστη μπορεί να είναι η δημοκρατία όταν έχεις να κάνεις με αυταρχικούς και μεγαλομανείς ηγέτες.