Δείξε μου το like σου να σου πω ποιος είσαι. Η λίστα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό
Βηmagazino και είναι του ιστορικού Γιάννη Μαύρου. Πρώτη δημοσίευση ήταν στο «Τhe Books’ Journal» (τεύχος 61, Δεκέμβριος 2015) με τίτλο «Τα είδη των λάικ. Επειδή όλα τα λάικ του facebook δεν είναι ίδια».
Το «κανονικό» ή «κυριολεκτικό» Like
Kάνω Like σε κάτι απλώς και μόνο επειδή μου αρέσει ή συμφωνώ, χωρίς άλλες συνυποδηλώσεις.
Το φιλικό Like
Κάνω Like στον φίλο μου επειδή είναι φίλος μου, ακόμη και αν δεν συμφωνώ (ή συμφωνώ μόνο εν μέρει).
Το ανταποδοτικό Like
Mου κάνεις, σου κάνω. Συνήθως – αλλά όχι μόνο – σε κάποιον που δεν είναι ακριβώς η λατρεία μας ή κολλητός μας, με τον οποίο διατηρούμε μια οριοθετημένη quid pro quo σχέση.
Το δημοσιοσχετίστικο (πιαριτζίδικο) Like
Like κατά ριπάς, για να τα έχουμε καλά με όλους, συνήθως σε «ανώδυνα» ποστ που δεν εκφράζουν γνώμη: φωτογραφίες, check-in σε ταβέρνες και λοιπές χαριτωμενιές.
Το ειρωνικό Like
Like σε κάποιον που μας τα χώνει, για να δείξουμε πόσο ανώτεροι άνθρωποι είμαστε. Συνήθως γίνεται σε σχόλια, όταν διεξάγεται έντονο debate, αλλά και σε αυτοτελή ποστ (φωτογραφικά / «αμένσιοτα» ή ονομαστικά).
Το Like του ελέους («mercy Like», κατά το «mercy fuck»)
Όταν κάποιος δεν έχει τίποτα πραγματικά αξιόλογο για να του κάνεις κανονικό Like. Ή όταν κάποιος σε έχει λούσει στα κομπλιμέντα και νιώθεις άσχημα που δεν ανταποκρίνεσαι στα αισθήματά του. Ή όταν κάποιος παίρνει γενικώς ελάχιστα Like και τον λυπάσαι. Η περιπτωσιολογία του mercy Like είναι αχανής.
Το προειδοποιητικό / «απειλητικό» Like
Όταν γράψεις κάτι που δεν μου αρέσει – κατά κανόνα σε τοίχο άλλου – σου κάνω Like που ισοδυναμεί με το «σε είδα» (Κeep an eye on you / Εχω τον νου μου, μη νομίζεις ότι είμαι ανόητος).
Το αμέσως αναιρούμενο Like
Κάνω Like και σε κλάσματα δευτερολέπτου το παίρνω πίσω. Ενίοτε γίνεται κατά λάθος, ωστόσο η φούρια της άμεσης αναίρεσης κάτι μαρτυρεί. Αν γίνει σκόπιμα, είναι για σπάσιμο νεύρων. Το λες και κβαντικό Like, σαν τη γάτα του Σρέντινγκερ που υπάρχει και συγχρόνως δεν υπάρχει.
To αντι-Like
Aπό τα πιο ύπουλα, μαζί με το προειδοποιητικό: παρεμβαίνεις και επιβραβεύεις αιχμηρό σχόλιο ενός «αντιπάλου» κάποιου που αντιπαθείς. Πετάγεσαι ξαφνικά σε ένα debate, όχι τόσο επειδή συμφωνείς με έναν από τους δύο διαλεγoμένους, αλλά για να τον αβαντάρεις ενάντια στον άλλον. Ψιλο-hater κατάσταση.
Το Like υπό μορφή θετικού σχολίου. Η φάση είναι:
«Σου έγραψα θετικό σχόλιο, μη θες και Like τώρα, όχι όλα δικά σου».
Το κοροϊδευτικό Like
Oταν γράψεις κάτι που είναι εξώφθαλμα λάθος, σου κάνω Like για να σου δείξω ότι το κατάλαβα, ότι δεν μου ξέφυγε η κοτσάνα σου. Συγγενεύει κάπως με το ειρωνικό Like, αλλά δεν είναι το ίδιο. Ετούτο εδώ είναι πιο αθώο, με την έννοια πως αφορά πραγματολογικά λάθη, ευκόλως αναγνωρίσιμα από οποιονδήποτε, χωρίς να απαιτείται inside information. Σου κάνω, π.χ., Like αν γράψεις ένα pearl όπως «Το καλοκαίρι θα πάω διακοπές στο υπέροχο νησί της Πάργας!».
Το συναδελφικό Like
Oταν έχουμε κοινή στάση απέναντι σε ένα φλέγον ζήτημα της επικαιρότητας, ακόμη και αν εσύ το διατυπώνεις με κάπως άτσαλο / ακραίο / ουγκ τρόπο, που εγώ δεν εγκρίνω. Μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε και «τελεολογικό» ή «στρατευμένο» Like, καθότι και οι δύο κατατείνουμε στον ίδιο στόχο (π.χ. να παραιτηθεί μια κακή κυβέρνηση), ασχέτως αν εσύ έχεις υπερβεί τα όρια του πολιτικώς ορθού.
Το γκομενικό Like
Δείχνω το ενδιαφέρον μου. Αν και συνήθως όταν γουστάρεις πολύ κάποια, είσαι μετρημένος στα Like, σύνθετο φαινόμενο που σηκώνει ξεχωριστή πραγμάτευση.
Το ξεκαρφωτικό Like
Λιώνω για πάρτη σου, αλλά σου κάνω Like σε φωτογραφία που είσαι με τον γκόμενο ώστε α) να δείξω άνετος και cool· β) για να είμαι κάπως in good terms με τον τύπο ώστε να μη ζηλεύει και σε βάλει να με διαγράψεις.
Το διπλωματικό ή εθιμοτυπικό Like
Εχουμε τσακωθεί, φιλιώνουμε και μετά αλληλολαϊκιζόμαστε κάνα-δυο φορές απανωτά για να επισφραγίσουμε την εκεχειρία. Σαν τις γκόμενες που φιλιούνται σταυρωτά στα μάγουλα από απόσταση ασφαλείας, χωρίς να αγγίζονται πετσί με πετσί. Συγγενές με το δημοσιοσχετίστικο, αλλά όχι το ίδιο.
Το αυτο-Like
Πολλοί το κοροϊδεύουν, αλλά έχει και φανατικούς υπέρμαχους που μάλιστα το θεωρητικοποιούν, είτε με έναν αταβιστικό, κοελικό τρόπο («με γεμίζει τόσο ο εαυτός μου») είτε πιο μεταμοντέρνα («ο εαυτός είναι ένας άλλος», τσιτάροντας Λακάν, Φουκό κ.λπ.).
Το κατευναστικό Like
Σου τα χώνω κάπως υπερβολικά σε ένα ποστ και κατόπιν σου κάνω Like σε ένα άλλο, π.χ., μια φωτό, για να δείξω ότι δεν τρέχει κάτι μεταξύ μας και είναι όλα ΟΚ. Μοιάζει με το διπλωματικό.
Το φοβισμένο Like
Σε περιπτώσεις που δεν ξέρεις αν πρέπει να κάνεις ή όχι: ανακοινώσεις θανάτων, φωτογραφίες νεκρών παιδιών κ.λπ. Μπορεί να παρεξηγηθεί, να θεωρηθεί ότι επικροτείς το τραγικό συμβάν. Αν πράγματι επικροτείς, τότε μιλάμε για το…
…κακιασμένο Like
Δείχνεις ότι χαίρεσαι με τον πόνο του άλλου, π.χ., αν πεθάνει κάποιος αντιπαθής σελέμπριτι. Προϋποθέτει η ανάρτηση να έχει το αντίθετο ηθικο-ψυχολογικό πρόσημο, δηλαδή να πενθεί.
Το «πάω με το ρεύμα» Like
Oταν μια ανάρτηση πάρει πάρα πολλά Like, ξεπερνάς τις ενδεχόμενες αρχικές σου αναστολές / διαφωνίες και λαϊκίζεις κι εσύ, για να μη θεωρηθείς μίζερος / αντιδραστικός / ντεμοντέ. Συγγενές είναι το…
…μιμητικό Like
Kάνεις Like κάπου διότι έκανε και κάποιος άλλος, τον οποίο εκτιμάς / θαυμάζεις / γλείφεις κ.λπ. Κάνω, π.χ., Like σε μια ανάρτηση με την οποία δεν συμφωνώ, επειδή της έκανε και ο επιβλέπων καθηγητής μου.
Το πολιτικάντικο Like
Φοριέται πολύ σε προεκλογικές περιόδους, το δουλεύουν εντατικά οι διάφοροι υποψήφιοι ή μάλλον οι χαμάληδες που έχουν για να χειρίζονται τα προφίλ τους. Υποκατηγορία του δημοσιοσχετίστικου.
Το Like του προβάτου
Οταν αναγκάζεσαι να πατήσεις Like για να σου ανοίξει μια ιντερνετική σελίδα (που συνήθως έχει τίποτα soft πορνό ή κιτρινιάρικες / κουτσομπολίστικες ψευδοειδήσεις). Μακριά κι αλάργα.
Το ad hominem Like
Δεν είναι στενός φίλος σου και δεν συμφωνείς 100% με το συγκεκριμένο ποστ, όμως τον εκτιμάς και συμφωνείς με τη γενικότερη φιλοσοφία του, οπότε του το χαρίζεις. Το αντίστοιχο σε Οσκαρ θα ήταν το «Όσκαρ συνολικής προσφοράς στον κινηματογράφο».
Το εκβιαστικό Like
Oταν κάποιος στενός φίλος ή φίλη σού ζητά privé να λαϊκίσεις ένα ποστ ή σχόλιό του, είτε σε ένδειξη υποστήριξης είτε γενικότερα για να φαίνονται πιο δημοφιλείς.
Το εικαστικό Like
Δεν πατάς το κουμπάκι, αλλά βάζεις στα σχόλια το emoticon του Like, το γνωστό thumbs-up (εκτός από την «κλασική» λιτή εκδοχή του, κυκλοφορούν και άπειρες πιο φαντεζί και εμπλουτισμένες).
Γραπτό Like
Γράφεις τη λέξη «Like», «λάικ», «λάηκ», «λίκε» ή «λάκι» στα σχόλια. Αυτό και το προηγούμενο είναι τα φορμαλιστικά Like, που συνήθως τίθενται αντί του «κανονικού» της κατηγορίας 1.
Το ευχαριστήριο Like (μόνο για σχόλια)
Mε αυτό ευχαριστείς κάποιον που μπήκε στον κόπο να σχολιάσει με καλή διάθεση ένα ποστ σου. Μπορεί να θεωρείς ανεπιθύμητο το «δώρο» (ήτοι να μη συμφωνείς με το σχόλιο), αλλά επειδή σου έμαθαν καλούς τρόπους πρέπει να προσποιηθείς ότι χάρηκες.
Το επαναληπτικό Like
Εχεις ήδη κάνει Like, όμως ξεκάνεις και ξανακάνεις, έτσι για την αλητεία, να δείξεις πόσο γουστάρεις. Συνήθως σε φωτογραφίες θηλυκών με μαγιό. Thug life, yolo και τα σχετικά.
Το κομπλεξικό Like ή Like «της μισής καρδιάς»
Αντί να κάνεις Like στην κύρια ανάρτηση, κάνεις σε κάποιο σχόλιο του αναρτήσαντος, το οποίο διασαφηνίζει ή επεκτείνει μέρος της ανάρτησης. Αυτό μπορεί να σημαίνει α) ότι η σχέση σας περνάει κάποιου είδους κρίση· β) ότι θες να ξεκόψεις, αλλά όχι απότομα, οπότε περνάς από το Like-στις-αναρτήσεις στο Like-σε-σχόλια, ώσπου να το κόψεις στο τέλος κι αυτό. Μπορεί, όμως, να μη σημαίνει και τίποτα: Aς είμαστε πάντα εγρήγοροι στον κίνδυνο του over-explanation.
Το διακριτικό Like
Φαινομενικά ίδιο με το κομπλεξικό (γίνεται δηλαδή στα σχόλια και όχι στην ανάρτηση), αλλά διαφέρει ως προς το κίνητρο. Δεν κάνεις Like στην ανάρτηση για να μην καρφωθείς σε άλλους φίλους, οι οποίοι έχουν στην μπούκα τον αναρτήσαντα. Αν, παρ’ όλα αυτά, το τολμήσεις και κάνεις Like σε ανάρτηση μιας persona non grata, τότε μιλάμε για το…
Το μεταμοντέρνο Like
Προσοχή, ΔΕΝ ταυτίζεται με το ειρωνικό. Ειρωνικό είναι, π.χ., σε ένα ποστ που εξυμνεί τη χούντα να έρθει ένας αριστερός να κάνει Like. Το μεταμοντέρνο είναι πιο πολύπλοκο. Προϋποθέτει μια ήδη ειρωνική / παρωδιακή / σαρκαστική ανάρτηση, π.χ. αυτές που μιμούνται τον ξύλινο λόγο της Aριστεράς (βλ. ΚΚΕ generator). O μεταμοντέρνος έρχεται εκεί και σου κάνει Like ορίτζιναλ, σοβαρό, κανονικό. Αναπτύσσει μια στρατηγική η οποία αποδομεί / ακυρώνει / αναστρέφει το ειρωνικό status του ποστ, διεκδικώντας την πρόσληψή του ως κυριολεξίας.
Το Like του σπασίματος
Ξέρω ότι ένας φίλος έχει μια συγκεκριμένη άποψη, π.χ. δεν γουστάρει τον Τζήμερο, και για να του τη σπάσω πάω και κάνω Like σε όλα τα ποστ που είναι υπέρ του Τζήμερου.
To random Like
Το κάνεις κατά λάθος, αλλά μετά ντρέπεσαι να το πάρεις πίσω.
Το Like του στίγματος
Κάνω ένα οποιοδήποτε Like ώστε να αφήσω ψηφιακό ίχνος και να καταλάβει το πρόσωπο που με ενδιαφέρει ότι είμαι online. Ωμό εργαλειακό Like, σύμπτωμα αλλοτρίωσης.
Το παραπλανητικό Like
Δεν συμφωνώ με το ποστ, όμως θέλω να σε καλοπιάσω για να κάνεις αποδεκτό το αίτημα φιλίας μου και να μπορώ μετά να σε κατασκοπεύω.
Το εξισορροπητικό Like (1) Συνήθως σε σχόλια, όταν διεξάγεται debate. Κάνεις ειλικρινές Like σε δηκτικό σχόλιο εναντίον φίλου σου, και κατόπιν κάνεις Like και στην απάντηση του φίλου σου για να μην τον κακοκαρδίσεις, παρόλο που σε πείθει το επιχείρημα του άλλου πιο πολύ. Συγγενεύει με το κατευναστικό Like, No 17. Παραλλαγή του εξισορροπητικού είναι το λεγόμενο «Like της έδρας»: Οταν είσαι φιλοξενούμενος σε έναν τοίχο όπου διεξάγεται έντονος διάλογος, προσπαθείς να διαμοιράζεις κάπως συμμετρικά τα Like μεταξύ του «τοιχοδεσπότη» και των λοιπών σχολιαστών, έστω και αν συμφωνείς περισσότερο με τους τελευταίους.
Το εξισορροπητικό Like (2)
Oταν σε μια συζήτηση κάποιος δέχεται ομαδικά πυρά («τρώει ξύλο»), του βάζεις κανένα Like χαριστικά, λίγο από λύπηση και λίγο από θαυμασμό, στον αγώνα του να τα βάζει μόνος εναντίον όλων. Συγγενεύει κάπως με το mercy Like, το Νο 6.
Το Like του κλεισίματος μιας συζήτησης(«ακροτελεύτιο Like»)
Οταν μια ανταλλαγή έχει τραβήξει σε μάκρος και θέλουμε να απεμπλακούμε, κάνουμε Like στο τελευταίο σχόλιο του συνομιλητή μας, ακόμη και αν δεν συμφωνούμε, για να το λήξουμε ευγενικά και smoothly.
