Ένα επιβλητικό νεοκλασικό του 20ου αιώνα στην Αμαλίας θησαυρίζει το αρχείο Καβάφη και δύο μεγάλες συλλογές βιβλίων, την Ελληνική Βιβλιοθήκη και την Περιηγητική Συλλογή. Η Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ωνάση, μεταξύ των άλλων, φιλοξένησε και την παρουσίαση των νέων εκπαιδευτικών προγραμμάτων για την χρονιά που διανύουμε.
Ενδιαφέρουσες δράσεις, ευρηματικά εργαστήρια και καινοτόμες προσεγγίσεις για παιδιά, οικογένειες, μαθητές, ερευνητές και ενήλικες θα λάβουν χώρα το επόμενο διάστημα εκεί, με δωρεάν είσοδο και για όλους!
Αυτό που τράβηξε περισσότερο την προσοχή του παρευρισκόμενου κόσμου ήταν το διαδραστικό «ταξίδι» στην Αρχαία Ελλάδα, που μας μετέτρεψε σε ενόρκους και –ακροβατώντας μεταξύ Δικαιοσύνης και Ελευθερίας– ετοιμάσαμε την ετυμηγορία μας: η Αντιγόνη, τελικά, είναι αθώα ή ένοχη; Την ίδια προσομοίωση δίκης θα ζήσουν και οι μικροί μας φίλοι.
Με «όχημα» την ψηφιακή τεχνολογία και μια κάσκα Virtual Reality (VR), μικροί «προγραμματιστές» ανιχνεύουν τη Χάρτα του Ρήγα και σχεδιάζουν τα δικά τους, κινούμενα τρισδιάστατα γραφικά, με έμπνευση το ιστορικό αυτό τεκμήριο.
Με «οδηγό» την ποίηση του Κ.Π. Καβάφη, μαθητές σε σχολεία εντός και εκτός Αττικής απελευθερώνουν τη φαντασία τους και μετατρέπουν το καβαφικό έργο σε ηλεκτρονική μουσική, graffiti και μικρής κλίμακας έργα τέχνης.
Αλλά και με προορισμό τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος», παιδιά με αυτισμό και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές, μαζί με τους γονείς τους, επιχειρούν μια προσομοίωση αεροπορικού ταξιδιού και εξοικειώνονται με τις απρόβλεπτα αγχώδεις διαδικασίες που περιλαμβάνει μια πτήση.
Πού θα συμβούν όλα τα παραπάνω, και όχι μόνο; Στα εκπαιδευτικά προγράμματα του Ιδρύματος Ωνάση, τα οποία ξεκινούν για ακόμη μία χρονιά και φιλοδοξούν να προσφέρουν, μεταξύ άλλων, έμπνευση, με τον πνευματικό πλούτο της Ωνασείου Βιβλιοθήκης, δημιουργικότητα, με τις καινοτόμες προσεγγίσεις του Αρχείου Καβάφη, και μουσικό αυτοσχεδιασμό, με τα ευρηματικά εργαστήρια Ειδικής Αγωγής. Μια πρώτη γεύση από τα εκπαιδευτικά προγράμματα του Ιδρύματος Ωνάση, για το 2017-18 στους τρεις πυλώνες δράσης του, είχαν την ευκαιρία να πάρουν όλοι όσοι παραβρέθηκαν στη συνέντευξη Τύπου, που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 14 Νοεμβρίου στην Ωνάσειο Βιβλιοθήκη (Λ. Αμαλίας 56).
Την εκδήλωση άνοιξε η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, η οποία, μεταξύ άλλων, επισήμανε τον βαθύτερο ρόλο υλοποίησης των εκπαιδευτικών δράσεων του Ιδρύματος: «Σας καλωσορίζουμε στην Ωνάσειο Βιβλιοθήκη, ανάμεσα σε βιβλία πολύτιμα, όχι μόνο λόγω της παλαιότητάς τους, αλλά κυρίως λόγω του περιεχομένου τους. Αυτό είναι και το βαθύτερο νόημα των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που παρουσιάζει και φέτος το Ίδρυμα Ωνάση: το περιεχόμενο. Μέσα από τις εκπαιδευτικές μας δράσεις, στο Ίδρυμα Ωνάση θέλουμε να μιλήσουμε για αγαθά, αλλά και για δικαιώματα. Θέλουμε να μιλήσουμε και για τις υποχρεώσεις των πολιτών, αλλά και για την ευθύνη που βαρύνει όλους μας, ώστε να αντιλαμβανόμαστε ότι η παιδεία είναι δικαίωμα των πολλών και να ενεργούμε προς αυτό τον στόχο. Για αυτό και εμείς υλοποιούμε εκπαιδευτικά προγράμματα που ξεκινούν από τον Καβάφη, προγράμματα για παιδιά που βρίσκονται στο ευρύ φάσμα του αυτισμού, αλλά και εκπαιδευτικές δράσεις με επίκεντρο την Ιστορία της Ελλάδας, ώστε τελικά να γίνει αντιληπτό το γεγονός ότι η ελληνική παιδεία είναι σημαντική, ακριβώς γιατί μπορεί να μας ενώνει όλους.»
H κα Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, απευθύνει χαιρετισμό, κατά την παρουσίαση των Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Ιδρύματος για το 2017/18.
Στα εκπαιδευτικά προγράμματα της Ωνασείου Βιβλιοθήκης αναφέρθηκε η κα Βίκυ Γεροντοπούλου, υπεύθυνη της Βιβλιοθήκης & των Ψηφιακών Προγραμμάτων του Ιδρύματος Ωνάση, η οποία, περιγράφοντας ειδικά τα εργαστήρια για παιδιά, ανέφερε: «Στα εργαστήρια για παιδιά, που θα πραγματοποιούνται κάθε Σάββατο, 11:00-14:00 στην Ωνάσειο Βιβλιοθήκη, οι μικροί μας φίλοι θα έχουν την ευκαιρία να παίξουν πολλούς ρόλους και να συμμετάσχουν με βιωματικό τρόπο σε πολλές από τις δράσεις μας. Θα μεταμορφωθούν σε μικρούς αλχημιστές, θα γίνουν ναύτες αλλά και κοσμοναύτες, θα γίνουν περιηγητές, γραφείς, τυπογράφοι, χαράκτες, σχεδιαστές, σταχωτές, αγιογράφοι, αλλά και ένορκοι. Πώς θα γίνει ειδικά αυτό το τελευταίο; Με τη βοήθεια της Αντιγόνης του Σοφοκλή, ενός δηλαδή από τα έργα των μεγάλων τραγικών μας ποιητών που θησαυρίζονται σε παλαίτυπες εκδόσεις της Ωνάσειου Βιβλιοθήκης. Μέσα από την εκπαιδευτική δράση “Μικροί Ένορκοι” αναβιώνουμε το αρχαίο κείμενο της Αντιγόνης και αναπαριστούμε μια δίκη που δεν έγινε ποτέ.»
Η κα Βίκυ Γεροντοπούλου υπεύθυνη της Ωνασείου Βιβλιοθήκης & των Ψηφιακών προγραμμάτων του Ιδρύματος Ωνάση, περιέγραψε τα εκπαιδευτικά εργαστήρια.
Σε αυτό ακριβώς το σημείο, το κοινό που παραβρέθηκε στην Ωνάσειο Βιβλιοθήκη είχε την ευκαιρία να συμμετάσχει με διαδραστικό τρόπο στη βιωματική αναπαράσταση του εκπαιδευτικού προγράμματος «Μικροί Ένορκοι», το οποίο θα πραγματοποιηθεί στις 16/12. Παίρνοντας τον ρόλο των παιδιών, και με τη βοήθεια του κ. Αλέξανδρου Παπανδρέου, ιδρυτή του οργανισμού Χαρισμάθεια και συντελεστή της συγκεκριμένης δράσης, αλλά και των ηθοποιών κας Γιούλικας Σκαφιδά και κ. Λάζαρου Γεωργακόπουλου, οι οποίοι υποδύθηκαν τους ρόλους της Αντιγόνης και του Κρέοντα αντίστοιχα, το κοινό συμμετείχε στη «φανταστική» δίκη της κόρης του Οιδίποδα και σχημάτισε τη δική του ετυμηγορία. Αθώα ή ένοχη;
Ο κ. Αλέξανδρος Παπανδρέου, ιδρυτής του οργανισμού Χαρισμάθεια, στο πλαίσιο της συνέντευξης τύπου οργάνωσε μια προσομοίωση για το κοινό της εκπαιδευτικής δράσης «Μικροί Ένορκοι».
Το νοερό «ταξίδι» συνεχίστηκε και, από τη «Θήβα» και την Αντιγόνη, το κοινό μεταφέρθηκε στην «Ιθάκη» και στις εκπαιδευτικές δράσεις του Αρχείου Καβάφη. Ο Θοδωρής Χιώτης, Συντονιστής Έρευνας και Ψηφιακής Ανάπτυξης του Αρχείου Καβάφη, και η Μαριάννα Χριστοφή, Συντονίστρια Επικοινωνίας & Δράσεων του Αρχείου Καβάφη, παρουσίασαν τις νέες εκπαιδευτικές δράσεις του Αρχείου: «Τα εκπαιδευτικά προγράμματα του Αρχείου Καβάφη απευθύνονται σε όλους: σε μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου, σε φοιτητές, ερευνητές, αλλά και στο ευρύ κοινό. Με τη συνδρομή παραπάνω από 80 συντελεστών (πανεπιστημιακών, ερευνητών, εικαστικών καλλιτεχνών και ποιητών), από το 2013 μέχρι και σήμερα, τα εκπαιδευτικά προγράμματα του Αρχείου Καβάφη προσεγγίζουν τον Αλεξανδρινό ποιητή από πολλαπλές οπτικές γωνίες και μας δείχνουν πόσο το έργο του συνεχίζει να αφορά όλους μας, ειδικούς και μη», ανέφερε μεταξύ άλλων ο Θοδωρής Χιώτης, στην ομιλία του, ενώ κλείνοντας ανακοίνωσε δύο από τις νέες πολύ σημαντικές δράσεις του Αρχείου Καβάφη.
Η πρώτη αφορά στην έκδοση του 2ου τόμου των ποιημάτων του Κ.Π. Καβάφη σε γραφή braille για άτομα με προβλήματα όρασης, η οποία ετοιμάζεται σε συνεργασία με τον Φάρο Τυφλών. Ο τόμος αυτός θα περιέχει 48 ποιήματα και θα διατίθεται δωρεάν από τον Φάρο Τυφλών ή από το Ίδρυμα Ωνάση, κατόπιν σχετικού αιτήματος. Η δεύτερη πρωτοβουλία αφορά στη θέσπιση υποτροφίας «Κ.Π. Καβάφης», για διδακτορική διατριβή σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού, η οποία θα προστεθεί στο Πρόγραμμα Υποτροφιών του Ιδρύματος Ωνάση. Η προκήρυξη της υποτροφίας θα γίνει τον προσεχή Δεκέμβριο και περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία αίτησης και τα προαπαιτούμενα θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα www.onassis.org.
Ο Θοδωρής Χιώτης, Συντονιστής Έρευνας και Ψηφιακής Ανάπτυξης Αρχείου Καβάφη και η Μαριάννα Χριστοφή, Συντονίστρια Επικοινωνίας & Δράσεων Αρχείου Καβάφη παρουσιάζουν τις νέες εκπαιδευτικές δράσεις του Αρχείου Καβάφη.
Από την πλευρά της, η κα Μαριάννα Χριστοφή, μεταξύ άλλων, στάθηκε στον ιδιαιτέρως επιτυχημένο θεσμό International Cavafy Summer School, ο οποίος ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2017 στην Ωνάσειο Βιβλιοθήκη. Με πρωτοβουλία του Ιδρύματος Ωνάση και του Αρχείου Καβάφη, κάθε καλοκαίρι ερευνητές από όλο τον κόσμο έρχονται στην Ελλάδα για να εμπλουτίσουν το έργο τους, σε μια εντατική εβδομάδα σεμιναρίων, ανοιχτών συζητήσεων και δράσεων στην Ωνάσειο Βιβλιοθήκη, που έχουν ως επίκεντρο την ποίηση του Αλεξανδρινού. Όπως εξήγησε η Μαριάννα Χριστοφή: «Το επόμενο International Cavafy Summer School θα πραγματοποιηθεί από 9 έως 15 Ιουλίου 2018 με θέμα “Καβάφης και Αρχαιότητα”. Στόχος του είναι να ενθαρρύνει την έρευνα πάνω στην προσέγγιση της αρχαιότητας από τον ίδιο τον Καβάφη και να θέσει νέα ερωτήματα σε σχέση με τη γνώση της αρχαιότητας, όπως και τις θέσεις και τις πρακτικές που μπορεί να περιλαμβάνει αυτή η γνώση.»
Η κα Χριστίνα Παναγιωτάκου, Υπεύθυνη των Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων Ιδρύματος Ωνάση συντονίζει την προσομοίωση του βιωματικού εργαστηρίου Ειδικής Αγωγής «Έλα κι εσύ, ζωγραφίζω μουσική» με εθελοντές δημοσιογράφους που παρευρέθηκαν στην εκδήλωση!
Η παρουσίαση των εκπαιδευτικών δράσεων του Ιδρύματος Ωνάση έκλεισε με τα προγράμματα Ειδικής Αγωγής, στα οποία αναφέρθηκε η κα Χριστίνα Παναγιωτάκου, υπεύθυνη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Ιδρύματος Ωνάση. Οικοδομώντας πάνω στα πέντε χρόνια της ήδη επιτυχημένης παρουσίας τους, τα προγράμματα Ειδικής Αγωγής του Ιδρύματος εμπλουτίζονται, εξελίσσονται και διαμορφώνουν νέο περιεχόμενο και νέες καινοτόμες προσεγγίσεις, πάντα με στόχο την απελευθέρωση των δυνάμεων των παιδιών με αναπηρία.
Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί η συνεργασία που ανακοινώθηκε μεταξύ του Ιδρύματος Ωνάση και του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος «Πετάω κι εγώ! Πετάω ψηλά», το οποίο θα υλοποιηθεί υπό την επιστημονική αιγίδα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών: «Μέσα από τη συγκεκριμένη δράση θα επιχειρηθεί μια προσομοίωση αεροπορικού ταξιδιού για παιδιά με ΔΑΦ ή και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές. Ένα ταξίδι με το αεροπλάνο για κάποιους μπορεί να είναι μια απλή ρουτίνα ή μια απολαυστική εμπειρία, ωστόσο για ορισμένα παιδιά και τους γονείς τους μπορεί να αποτελέσει μια διαδικασία που προκαλεί ιδιαίτερο άγχος. Με την προσομοίωση αεροπορικού ταξιδιού θα βοηθήσουμε παιδιά και εφήβους με αυτισμό ή άλλες νοητικές διαταραχές, καθώς και τις οικογένειές τους, να εξοικειωθούν, αλλά και να προετοιμαστούν για τις διαδικασίες που περιλαμβάνει μια πτήση: είσοδος στο αεροδρόμιο, check-in, έλεγχος αποσκευών, παραλαβή καρτών επιβίβασης, έλεγχος ασφαλείας, επιβίβαση και έξοδος από το αεροπλάνο (χωρίς να πραγματοποιηθεί πτήση)», εξήγησε η Χριστίνα Παναγιωτάκου.
Ωνάσειος Βιβλιοθήκη: Στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου του Ιδρύματος Ωνάση για τα εκπαιδευτικά προγράμματα 2017/18 εκτέθηκαν έργα μαθητών που συμμετείχαν στο εργαστήρι «Ο Καβάφης πάει σχολείο».
Ξεχωριστή στιγμή και επίλογος στην εκδήλωση, η συμμετοχή δημοσιογράφων στην προσομοίωση του βιωματικού εργαστηρίου «Έλα κι εσύ, ζωγραφίζω μουσική», στο οποίο παιδιά με μέτρια νοητική υστέρηση και οι γονείς τους συμμετέχουν σε μουσικοκινητικά παιχνίδια και, υπό τη συνοδεία «ζωντανής» μουσικής από πιάνο και σαξόφωνο, ζωγραφίζουν πρωτότυπες μελωδίες.