ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Οι αμβλώσεις σώζουν ζωές: Ο άδικος χαμός της Σαβίτα Χαλαπανάβαρ το επιβεβαιώνει

Τα αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών, ως ανθρώπινα δικαιώματα, κατοχυρώνονται, παραχωρούνται και προφυλάσσονται από τα κράτη, μέσω των νόμων και των θεσμικών τους οργάνων, εντός της επικράτειας, όπου ασκείται η δικαιοδοσία τους. Και είναι βέβαια τα ίδια τα κράτη, αυτά τα οποία μπορούν να τα περιστείλουν.

Παρότι δεκάδες έρευνες αποδεικνύουν πως η ποινικοποίηση, ο περιορισμός και η απαγόρευση της νόμιμης άμβλωσης, ως παροχής Σεξουαλικής και Αναπαραγωγικής Υγείας και Δικαιώματος (ΣΑΥΔ) δεν μειώνει την ανάγκη για αμβλώσεις κι εν τέλει τον αριθμό τους, αλλά έχει σαν αποτέλεσμα οι γυναίκες να εξωθούνται στην αναζήτηση εξαιρετικά επισφαλών για τις ίδιες αμβλώσεων ή να ταξιδέψουν σε άλλη χώρα για να εξασφαλίσουν ασφαλείς και εξειδικευμένες υπηρεσίες, η κατά τα άλλα προωθημένη και ανεπτυγμένη Δύση, φαίνεται να μην έχει ξεμπερδέψει οριστικά με αυτή την υπόθεση. Το αντίθετο μάλιστα. Μοιάζει περισσότερο να είναι παγιδευμένη σε ένα μετανεωτερικό εκκρεμές, το οποίο τείνει να παγιωθεί ως αμφιλεγόμενο discourse, όπου το «δικαίωμα του αγέννητου παιδιού», συγκρούεται και απειλεί, το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης του σώματος. 

Η επίθεση που εξαπολύουν σε βάρος των γυναικών, ως ενσώματων φορέων του δικαιώματος στην άμβλωση, τα αστικά κράτη και οι πλέον αντιδραστικές κοινωνικές δυνάμεις ανά τον κόσμο, με προεξάρχουσες αυτές που πρόσκεινται στους κόλπους της Εκκλησίας, ήταν και παραμένει επίμονη. Έχει λάβει διαφορετικές μορφές στο πέρασμα του ιστορικού χωροχρόνου, ενώ αναλόγως τον συσχετισμό δύναμης, μπορεί τελικώς να επιφέρει την απαγόρευση των νόμιμων και ασφαλών ιατρικών πράξεων διακοπής της κύησης. Ακόμη και σε περιπτώσεις επιπλοκών ή βιασμού. Η επίθεση αυτή, δεν μπορεί να αποδοθεί αποκλειστικά στις πατριαρχικές ιδεολογίες και τα λοιπά μισογυνικά ιδεοκρατικά στερεότυπα που εγκολπώνονται τα αστικά κράτη και από τα οποία εμφορούνται ορισμένα τμήματα των εγγενώς αντιφατικών και κατακερματισμένων αστικών κοινωνιών. 

Τα κρατικά μορφώματα δρουν σε ένα παγκοσμιοποιημένο ιμπεριαλιστικό γίγνεσθαι, εντός του οποίου ο κίνδυνος του πολέμου και της γενίκευσής του, αιωρείται διαρκώς σαν Δαμόκλειος σπάθη πάνω από τα κεφάλια μας, συνεπώς έχουν κάθε συμφέρον να εφαρμόζουν δημογραφικές πολιτικές, αστυνόμευσης, καταστολής και τιμωρίας των γυναικείων σωμάτων, όταν αυτά δεν πειθαρχούν στον ρόλο που τους ανατίθεται: της γυναίκας–μήτρας (ανα)παραγωγής του εργατικού και στρατιωτικού δυναμικού του Έθνους.

Με αφορμή το σκοταδιστικό πισωγύρισμα που λαμβάνει χώρα στις ΗΠΑ, όπου το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας προχώρησε στην αναίρεση της ιστορικής απόφασης–ορόσημου του 1973 «Roe v. Wade», η ιστορία της Σαβίτα Χαλαπανάβαρ, μας υπενθυμίζει ότι δεν πρέπει να χάνονται με τόσο τραγικό τρόπο ανθρώπινες ζωές, για να εμπεδωθούν και να προστατευθούν τα αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών, καθώς επίσης και η ανεμπόδιστη πρόσβαση στην αντισύλληψη. Η 31χρονη οδοντίατρος από την Ιρλανδία, πέθανε κατόπιν της άρνησης των γιατρών να προχωρήσουν σε άμβλωση και αποτέλεσε την αφορμή για να αλλάξει το νομοθετικό πλαίσιο αναφορικά με την άμβλωση στην συντηρητική αυτή χώρα.

Το ημερολόγιο έδειχνε 28 Οκτωβρίου του 2012, όταν η Σαβίτα Χαλαπανάβαρ, μια νεαρή οδοντίατρος με καταγωγή από την Ινδία, άφησε την τελευταία της πνοή στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της πόλης Γκόλγουεϊ, στη Δυτική Ιρλανδία. Όπως έγινε σύντομα γνωστό, η ίδια απευθύνθηκε στους γιατρούς και ζήτησε επανειλημμένως να προχωρήσουν σε άμβλωση. Υπέφερε από φριχτούς πόνους και επρόκειτο να αποβάλει, ωστόσο οι γιατροί αρνήθηκαν να τις παράσχουν τις υπηρεσίες που είχε ανάγκη, καθώς εντόπισαν καρδιακούς παλμούς στο έμβρυο, με συνέπεια η 31χρονη να καταλήξει από σηψαιμία. Το προσωπικό του Νοσοκομείου φαίνεται πως δήλωσε στον σύζυγο της γυναίκας ότι «η Ιρλανδία είναι μια Καθολική χώρα».

Η είδηση του άδικου θανάτου της Σαβίτα, πυροδότησε σφοδρές αντιδράσεις και ένα άνευ προηγουμένου κύμα αγανάκτησης στη χώρα των 4,9 εκατομμυρίων κατοίκων. Σύντομα οδήγησε και σε ένα ιστορικό δημοψήφισμα. Την 26η Μαΐου του 2018, το 66.4% των πολιτών της Ιρλανδίας, ψήφισε υπέρ της κατάργησης της «8ης τροπολογίας του Συντάγματος», που υιοθετήθηκε το 1983 και απαγόρευε τις αμβλώσεις. Έκτοτε η Ιρλανδία συγκαταλέγεται στην πλειοψηφία των ευρωπαϊκών κρατών, όπου η άμβλωση επιτρέπεται κατόπιν αιτήματος του κυοφορούντος ατόμου, έως τις 12 εβδομάδες. 

Στην Ισλανδία ο χρονικός ορίζοντας αγγίζει τις 16 εβδομάδες, στη Σουηδία τις 18 και στην Ολλανδία τις 22, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο η άμβλωση επιτρέπεται έως και την 24η εβδομάδα, με τη σύμφωνη γνώμη δύο γιατρών. Στην Ελλάδα, η άμβλωση πραγματοποιείται:

  • Εντός των πρώτων 12 εβδομάδων της κύησης σε κάθε περίπτωση
  • Εντός των πρώτων 24 εβδομάδων, εάν υπάρχουν ενδείξεις σοβαρής ανωμαλίας του εμβρύου που έχει ως αποτέλεσμα τη γέννηση παθολογικών νεογνών
  • Εντός των πρώτων 19 εβδομάδων, αν η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού, αποπλάνησης ανήλικης, αιμομιξίας ή κατάχρησης γυναίκας ανίκανης να αντισταθεί
  • Χωρίς χρονικό περιορισμό, εφόσον υπάρχει αναπότρεπτος κίνδυνος για τη ζωή της εγκύου, είτε αν κινδυνεύει η σωματική ή ψυχική υγεία της γυναίκας, όπως και στις περιπτώσεις στις οποίες το έμβρυο πάσχει αποδεδειγμένα από σοβαρές δυσλειτουργίες.

Σε μια εποχή κατά την οποία γινόμαστε μάρτυρες μιας ευρείας και εκθετικής υποχώρησης κεκτημένων δικαιωμάτων, οι γυναίκες καλούνται για άλλη μια φορά να σηκώσουν το βάρος της πάλης. Όχι μόνο για τον εαυτό τους, αλλά και για τη μνήμη των αδικοχαμένων αδελφών τους, όπως η Σαβίτα. Για ολόκληρο τον κόσμο, τόσο τον παλαιό, όσο και το νέο που παλεύει να γεννηθεί. 

Παναγιώτης Μπάρας

Share
Published by
Παναγιώτης Μπάρας